درود و سپاس از توضیح و به اشتراک گذاشتن دانش با ارزشت برداشت من از توضیحات شما به طور ساد این است که در حقیقت فواصل موسیقی براساس یک و نیم پرده است و در مقایسه با موسیقی اروپایی فواضل پرده نیم پرده یک بار دیگر تکرار می شود. یعنی یک پرده که به دو نیم پرده تبدیل می شوند باز هم می توانند نیم پره شوند. در موسیقی ایرانی بیشتر از نیم پرده ای که در نیم پرده دوم صورت گرفته استفاده کرده اند. شاید زمان کافی و یا تسلط کافی نبوده که از نیم پرده های نیم پرده اول استفاده کنند. ولی استفاده از فا سری و دو سری نشان میده که برای تطابق تئوری و عمل تلاش کرده. اند شاید هنرمندان پژوهش گری مثل شما بتوانند آزمون کنند و درستی تئوری را محک زنند. یعنی تما م فواصل به صورت نیم پرده هستند. نیم از یک و نیم از نیم. که بیشتر نیم پرده ها در نیم پرده دوم قرار دارند.
سپاس فراوان جناب نقی پور گرامی ! خیلی لطف کردید ممنون از وقتی که گذاشتید . غرض از گذاشتم کلیپ اول بیشتر ایجاد پرسشگری بود و خوشبختانه این پرسشگری ایجاد شد . در کلیپ دوم کاملا به شرح و توصیف فواصل می پردازم . و باز خوشحال می شوم نظر خود را بگذارید . پاینده باشید
درود دوباره جناب نقی پور گرامی ! بخش دوم را هم امشب در یوتیوب می گذارم . امیدوارم بیشتر روشنگر باشد . اما در مورد پرسش شما که چرا یک نیم پرده را آزاد گذاشتند در کلیپ دوم می بینیم که کوچکترین فاصله در شاکله مقام ها نیم پرده است و بعد سه چهارم پرده و بعد بزرگ‌ترین فاصله بسیط که پرده کامل است و متوجه می شویم که چرا نیم پرده دوم را نصف کرده اند زیرا نیم پرده اول برابر بوده با کوچکترین فاصله یعنی نیم پرده بنابراین نیازی به خرد کردن این بعد نبوده است پرده بزرگ‌تر سه چهارم پرده است اینجا آن نیمه که برابر باشد با ربع پرده به کار می آید یعنی این ساز و کار را از ضروریست موسیقی عملی بر گرفته اند در بخش سوم اشاره می کنم .
درود همچنان بنظرم کوچکترین فاصله، «ربع پرده» است. مانند «فا سُری» که به فاصله یک چهارم پرده از فا قرار دارد و در نواختن در برخی مایه ها هم مورد استفاده است. یا مثلاً همان «می کرن» که اشاره فرمودید، به فاصله یک چهارم پرده از «می» قرار گرفته و البته چندین مورد دیگر.
درود سپهر خان گرامی بله متوجه شدم . ما یک تقسیمات در پرده داریم که برابر با چهار ربع پرده است ( البته در عمل پرده ها را مطابق با تئوری نمی بندیم حالا فعلا با آن کاری نداریم ) اما چند نوع فاصله برای تشکیل مقام ها داریم نیم پرده ، سه چهارم پرده ، پرده و البته فاصله ترکیبی پنج چهارم پرده اگر دقت کنید ربع پرده در شاکله این فواصل نقش باری می کند یعنی این فواصل از تجمیع ربع پرده ها ساخته می شوند اما خود ربع پرده به عنوان یک فاصله مستقل در تشکیل مقام وجود ندارد و کوچکترین فاصله نیم پرده است دانگ همایون هم که فرمودید از این فواصل تشکیل می شود: ۳/۴ پرده ، ۵/۴ پرده، نیم پرده و ربع پرده به صورت تجمیعی ظاهر می شود و نه منفرد
@@narimanhodjati درود مجدد و سپاس جناب نریمان عزیز بله دقیقاً و کاملاً همینطور است که میفرمایید. من کمی عجله کرده بودم در فهم مطلب شما. بعلاوه، فاصله ربع پرده مستقل نه تنها در تشکیل مقامها وجود ندارد بلکه بنظرم اساساً در ردیف بسیار کمرنگ هم هست، و فقط در تعداد واقعاً کمی از گوشه ها (مثلاً موالف یا مویه ها) ظاهر میشود. البته ممکن است موردی که مرحوم لطفی با آن مواجه شده بودند مربوط به تامپره بودن یا نبودن گام (معتدل سازی) هم بوده باشد که بقول شما فعلاً کاری با آن نداریم. یکشنبه خوش
@@sepehrg.5045 درود سپهر خان حقیقتش برای من هم در آغاز بسیار گیج کننده بود . در کلیپ آینده فواصل موسیقی ایرانی را با موسیقی اروپایی برابرنهی می کنم در این سه موضوع ۱- فواصل بنیادی : تقسیمات یک پرده که فعلا آنرا فواصل بنیادی نامگذاری می کنم در موسیقی ایرانی چهار ربع پرده و در اروپایی دو نیم پرده ۲- فواصل مقامی ، که در تشکیل مقام ها نقش بازی می کنند مانند نیم پرده ، سه چهارم پرده و پرده ۳- فواصل پردگی : که پرده های یا به عبارتی دستان های سازهایی مانند تار و سه تار بر آن اساس انداخته می شوند که شامل یک نیم پرده و دو ربع پرده در حیطه یک پرده کامل است می بینید در موسیقی ما چه مایه غموض وجود دارد ، فواصل پردگی و فواصل بنیادی تطبیق عملی ندارد . و تمایز میان فواصل مقامی و فواصل بنیادی در موسیقی ایرانی هنوز به درستی بحث نشده اما سعی می کنم شفاف بیان کنم لطفا اگر اشکالی داشتید برایم بنویسید شاد باشید
درود دوباره سپهر خان گرامی ، امروز وقت کردم پیام ها را بازخوانی کنم در مورد پرسشتان ؛ بله فرمایش شما صحیح است اما آنرا باید در حیطه مصالح ، مواد و تقسیماتی قرار داد که به « کمک » آن مصالح صوتی ، فواصل ساخته می شوند . ما از می تا می کرون که یک بعد ربع پرده را به وجود می آورد فاصله ای نداریم که مشتمل بر این یک ربع پرده شود اما می توانیم از آن استفاده کنیم برای فاصله سه چهارم پرده که از می کرون تا فا است . از می کرون تا می فاصله ساخته نمی شود برای ساختن فاصله ما به دو دستان یا پرده نیاز داریم مثل می کرون تا فا . از می کرون تا می را اگر دقت کنید هر دو یک پرده هستند و بعد یا فاصله ای به معنی مقامی آن طی نمی شود . امیدوارم کمی روشنگر باشد . ممنون
@@narimanhodjati درود جناب نریمان گرامی ممنون از پیام و صرف وقت. بله کاملاً متوجه فرمایشتان هستم و کاملاً موافقم و البته که می آموزم. امروز ویدئوی جدیدتان را دیدم و سپاس دوباره از مبحث جالبی که طرح کردید و مطمئنم که بسیار از آن خواهم آموخت. فقط جایی از آن اشاره فرمودید به پرسشگری و اینکه مثلاً چرا کمتر هنرجویی از نام و ریشه گوشه ها می پرسد. میدانم که موضوع اصلی پرسشگری بود ولی در این راستا (گرچه حتماً مطلع هستید) خواستم اشاره کنم به «کتاب گوشه» یا «فرهنگ نواهای ایران» تألیف استاد ارشد تهماسبی (نشر ماهور). در این کتاب که حاصل ۱۶ سال پژوهش ایشان است، به تمام اسامی و ریشه ها و بسترهای صوتی و تاریخچه گوشه ها بطور جامع پرداخته شده است و بنظرم جای چنین فرهنگی تا چند سال پیش واقعاً خالی بود. باز هم ممنون از زحماتتان
سلام و درود بر شما استاد عزیز و فرزانه ❤ لطفاً اول یک تعریف جامع از خود دستگاه داشته باشید اول تعریفش مشخص بشه بعد تا این فواصل نت ها خوب مشخص بشه . باتشکر ❤❤
جناب حجتی شخصا لذت می برم از تدریس تئوری موسیقی توسط حضرتعالی، که گاها در فضای مجازی به اشتراک میگذارید و نکاتی که موشکافانه بیان می فرمایید. ایا در این رابطه، کتابی هم منتشر کرده اید که به صورتی جامع، در دسترس قرار داشته باشه؟
سپاس جناب عابدینی گرامی بله حدود بیست و هشت سال پیش کتاب بنیان های نظری را نوشتم که دیگر نایاب شده امسال کتابی چاپ خواهم کرد در دنباله همان مطالب البته جامع تر ممنونم از لطفتان
سلام استاد عزیز، من مطالب و مباحثی که شما در موردشون بحث میکنید، به شدت دوست میدارم. چند تا کتاب خوب معرفی میکنید، هر کتابی که شما خودتون ازش استفاده بردید، لطفا؟
درود فراوان دوست عزیزم سه اتفاق مهم در تئوری موسیقی ایرانی در نیم قرن اخیر رخ داده اول ، تعریف جدید مقام توسط زنده یاد مجید کیانی که مقام را از گام غربی تفکیک کرد و شاهد را میان دو دانگ قرار داد و نه در آغاز دانگ اول کتاب هفت دستگاه دوم کتاب استاد داریوش طلایی بود که بر اهمیت دانگ ها تاکید کرد و نشان داد مقامات از ترکیب دانگ ها حاصل می شوند و سوم دعوی زنده یاد مرتضی حنانه بود که حدس زد مقام راست در قدیم می بایست فواصل دیگری می داشته و نقش مهمی در تشکیل مقامات ایفا می کرده باشد . و چهارم کتاب حقیر است که متاسفانه نایاب است اقبال با من یار بود و این مقام راست کهن را پیدا کردم و ثابت شد که حق با زنده یاد حنانه بود و همه مقامات از این مقام مادر سرچشمه می گیرند بزودی کتاب جدیدی چاپ می کنم و این بحث را کامل تر توضیح می دهم موفق باشید
خيلي ممنون از اين مطلبي كه به اشتراك گذاشتيد و همچنين تاريخى را مه شرح داديد. لذت بردم و شاد شدم. اما سوالي دارم، بين فا تا سل در مورد فاسُرى چي بايد گفت ايا فاصله ١/٤ نيست، اگر هست پس چطور در جاهاى ديگه دسته تار چنين فاصله اي بسته نميشود و چرا!؟ ايا صداى نوت كاملا خارج خواهد بود!؟
درود جناب مظفری گرامی پرسش خوبی کردید برای یافتن پاسخ ، یکی از تارهایم را با تقسیم هر پرده به چهار ربع پرده ، پرده بندی کردم . اتفاق مهمی که باید رخ می داد این بود که هر مقام را بشود روی هر پرده دلخواه تشکیل داد اما نتیجه فاجعه بار بود . مقام ها صدای خارج و نامانوس می دادند مگر در جای تعیین شده خودشان ، مثلا سه گاه روی لا کرون ، می کرون ، ر کرون و سی کرون صدای ژوست می داد . از این آزمایش یک نتیجه بزرگ عایدم شد : ربع پرده ها در موسیقی ایرانی با هم برابر نیستند ، حتی نیم پرده ها هم با هم برابر نیستند . قدما یک راه حل دیگر پیدا کردند ، مقام ها فقط روی پرده هایی تشکیل می شوند که دارای پی آوایی خوش آهنگ و مالوف باشند . ما دو مقام داریم که روی ربع پرده تشکیل می شود سه گاه و همایون . روی هر پرده دیگر که امتحان کنید پی آوایی مقام ناخوشایند خواهد بود . بنابراین ربع پرده های موجود بنا بر عادات شنیداری ما تنظیم و بسته شده اند و نه بر اساس تقسیمات چهارگانی ( هر پرده متشکل از چهار ربع پرده ) . یک اشکال عملی دیگر هم در کار افتاد هر چه به پایین دسته نزدیک تر می شدم فواصل تنگ تر و تنگ تر می شد تا جایی که امکان نواختن دیگر وجود نداشت ، مثلا تقسیم فاصله ر و می بمل در پایین دسته به دو ربع پرده کاملا غیرعملی و ناممکن بود . این آزمایش را اواسط دهه هفتاد انجام دادم و مطمئنم که زنده یاد وزیری نیز این آزمایش را انجام داد اما از آنجا که آرزو داشت قواعد هارمونی موسیقی اروپایی را بر موسیقی ایرانی پیاده کند نتایج این آزمایش را علنی نکرد زیرا نابرابری فواصل زیر بنایی و بنیادین موسیقی ایرانی دلیلی خواهد بود بر ناممکن بودن انطباق هارمونی موسیقی غربی بر موسیقی ایرانی. در ضمن آن تار مدتها غیر قابل استفاده ماند . تنها فاصله سی تا دو را که به دو ربع پرده تقسیم کرده بودم باقی گذاشتم تا مثل اجرای دشتی دو امکان پذیر باشد .
درست است جناب توکلی گرامی میکروفون خارجی از کار افتاده و آن گوشی که از طریق آن کلیپ را در یوتیوب گذاشتم قدیمی و از رده خارج است . تا اواسط تابستان وسایل جدید فراهم می شود متاسفانه فعلا چاره ای نیست . ممنون از تذکر . بزودی رفع خواهد شد
سخن نو آر که نو راست حلاوتی دگر حالا داستان داریم با سنتی های بدون انعطاف جناب حجتی ، یکی از سوالات ذهنی من را به درستی پاسخ دادید البته شاید به شما نسبت ارتداد و خروج از سنت هم بزنند🤫🤫🤫🤫🤫🤫🤫
درود فراوان جناب عبدالهی ! ممنون از پیامتان ، این بحث سه قسمت دارد فکر کنم در بخش سوم مساله روشن تر شود . اشکال تنها در نام گذاری است ما بعد و فاصله هر دو را فاصله می نامیم . هم به جز می گوییم فاصله هم به کل . مانند این است که به الکترون و پروتون هر دو را بگوییم پروتون . مثلا رشته ای را که از روده است و بر دسته تار می بندیم پرده می نامیم و فاصله مثلا دو تا ر را هم پرده می نامیم . این هم برای ما بسیار گیج کننده است و هم برای غیرایرانیانی که قصد آموختن موسیقی ایرانی را دارند . و فقط این دو مورد نیست . من فقط قضیه را طرح می کنم . حتی بد نیست بحث هم دربگیرد چون ذهن ها نیز به کار می افتند. شاد باشید
درود خانم پریشاد گرامی ما یک پرده را به چهار قسمت تقسیم می کنیم . بعد با تجمیع این تقسیمات ربع پرده ای فواصل را می سازیم مثلا از تجمیع دو ربع پرده ، نیم پرده را می سازیم که کوچکترین فاصله است حالا خودتان بگویید سه چهارم پرده از تجمیع چند ربع پرده ساخته می شود ؟ مشکل در موسیقی ایرانی امروزین این است که به آن تقسیمات ربع پرده چهاربخشی یک پرده فاصله می گوییم به نیم پرده و سه چهارم پرده و چهارچهارم پرده ( یک پرده کامل ) هم فاصله می گوییم در قدیم به این ها ابعاد می گفتند و مشکل حل بود این اشکالات متاسفانه در موسیقی ما وجود دارد من در کلیپ بعدی بیشتر صحبت خواهم کرد سپاس
@@narimanhodjati درود وسپاس مجدد از استاد گرامی وتشکربابت وقتتون بله متوجه هستم: ویدئوی شما بسیار واضح بود وبگم بالاخره پس ازسالها دیگه وقتی غربی ها ازم سوال کنند میتونم به طور تکنیکی تر این جریان ربع پرده روبراشون توضیح بدم..! ولی طبیعتا این سوال پیش میاد چرا ربع پرده رو که ان هم معرف دوفرکانس صوتی متفاوته، نمیشه نامش رافاصله گذاشت؛ بی صبرانه منتظرویدئوهای بعدی میمونیم ، وعالی میشه اگردریکی از این ویدئوها توضیح حتی کوتاهی هم بدهید در این مورد که چگونه وبا چه کوکی میشه یک سازغربی رو بهش حال وهوای مقامی داد..مثلا گیتارم رو چطوری تار کنم ویا به خصوص ویولون که اتفاقا پرده بندی فیکس هم ندارد. با سپاس پیشاپیش 🙏🙏
@@parishadnz.6048 درود خانم پریشاد گرامی ، اینکه گفتید چرا نمی شود نام تقسیمات پرده را که مشتمل بر چهار ربع پرده می شود فاصله خواند . من با این مشکل دارم که در سنت موسیقی ایرانی فواصل مقامی مانند نیم پرده ، سه چهارم پرده و پرده هم فاصله خوانده می شوند و این سبب خلط مفهومی بزرگی در موسیقی ما شده است . من آن تقسیمات را که شما مدنظرتان است فواصل بنیادی می خوانم یا فواصل ساختاری چون فواصل مقامی با تجمیع آنها ساخته می شوند . در قدیم به فواصل مقامی بعد می گفتند و اصطلاح خوبی هم بود متاسفانه دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرد . در کلیپ آینده این اصطلاحات را پیشنهاد خواهم کرد . در ضمن مقایسه ای هم بین فواصل بنیادی در موسیقی ایرانی و غربی انجام خواهم داد که فکر می کنم برای شما تازگی داشته باشد . سرفرصت خواهم گفت چگونه گیتار تان را مقامی کنید . سپاس فراوان
@@narimanhodjati درود و یک دنیا سپاس از اینکه وقت میگذارید وبا حوصله توضیح میدهید...خوشا به سعادت شاگردانتان فهمیدم، پس کلید کل ماجرا درهمان کلمه تجمیع است...تا همینجا درِ بسته ای بر رویمان باز شد ..و چه انتظاری است:۴۴ سال است که حتی نشان دادن ساز دررسانه ها ممنوع است ، شاگرد و استاد هم هر کدام در گوشه ای از دنیا و...بدوراز منابع جامع! به جرات اگر یوتوبی وجود نداشت، واقعا کارمان زار بود با آرزوی بهترین موفقیت ها 🎶🎵🎶
@@parishadnz.6048 سپاس خانم پریشاد عزیز ، خیلی خوشحالم که می بینم شما در هر پیام به اصل موضوع نزدیک تر شده اید . ما برای تشکیل فواصل نیاز به مصالح صوتی داریم . در موسیقی ایرانی مصالح صوتی ما ربع پرده ها هستند . ما از یک پرده کامل چهار ربع پرده استخراج می کنیم اروپایی ها دو نیم پرده استخراج می کنند . در موسیقی ایرانی کوچکترین فاصله یعنی نیم پرده از تجمیع دو ربع پرده ایجاد می شود در موسیقی اروپایی نیازی به این کار نیست و کوچکترین فاصله خودش برابر است با همین واحد مصالح صوتی و این کار موسیقی اروپایی را ساده می کند .در نتیجه اصلا این بحث اهمیتی ندارد و طرح نمی شود و ما که آن موسیقی را الگو قرار داده ایم به دشواری می افتیم . بزودی کلیپ دیگری می گذارم بازخوشحال می شوم نظرتان را بنویسید
درود بر شما جناب آقای نریمان حجتی،چه کلام شیرین و قابل فهمی دارید شما در آموزش!!👏♥️ همه چیز تمام هستید شما استاد ارجمند،همیشه سالم و شاد باشید🎼🎶🥇🌹
سپاس فراوان جناب رهگذر عزیز ، مثل همیشه لطف دارید مانا باشید
بسیار جالب و روشنگر. با سپاس فراوان استاد. لطفا بیشتر از این نوع فوت و فن ها را برای ما هنرآموزان بگذارید.
سپاس فراوان
با کمال میل ، در آینده بیشتر فعال خواهم شد . در ضمن دیشب برایتان پاسخ گذاشتم اما الان می بینم پاک شده است ، خیلی لطف دارید ممنونم
درود بر استاد گرامی بسیار عالی بود دست مریزاد اميد وارم همیشه سلامت باشید.
سپاس فریبرز خان گرامی لطف دارید
استاد محترم بالاخره چشمهای شما را دیدم .آخه در حین اجرا درحس خودتان چشمهایتان را می بندید. پاینده باشید.
لطف دارید دوست گرانقدر ، نکته جالبی را گفتید ، بله درست است ، مدتی در تاریکی تمرین می کردم و به عادت ثانویه بدل شده است . ممنون از پیام شما
درود بر استاد نازنین،
سپاس از حضور و وجود ارزشمندت در عرصه هنر موسیقی ایران.
❤
سپاس فراوان ، ممنون از محبت مدام و همیشگی!
👏👏👏🌺
سپاس فراوان دوست گرامی
مرسی استاد
بسیار مفید و آموزنده
سپاس فراوان محسن خان گرامی
👍
سپاس مجتبای عزیز
درود و سپاس از توضیح و به اشتراک گذاشتن دانش با ارزشت
برداشت من از توضیحات شما به طور ساد این است که در حقیقت فواصل موسیقی براساس یک و نیم پرده است و در مقایسه با موسیقی اروپایی فواضل پرده نیم پرده یک بار دیگر تکرار می شود. یعنی یک پرده که به دو نیم پرده تبدیل می شوند باز هم می توانند نیم پره شوند. در موسیقی ایرانی بیشتر از نیم پرده ای که در نیم پرده دوم صورت گرفته استفاده کرده اند. شاید زمان کافی و یا تسلط کافی نبوده که از نیم پرده های نیم پرده اول استفاده کنند. ولی استفاده از فا سری و دو سری نشان میده که برای تطابق تئوری و عمل تلاش کرده. اند شاید هنرمندان پژوهش گری مثل شما بتوانند آزمون کنند و درستی تئوری را محک زنند.
یعنی تما م فواصل به صورت نیم پرده هستند. نیم از یک و نیم از نیم. که بیشتر نیم پرده ها در نیم پرده دوم قرار دارند.
سپاس فراوان جناب نقی پور گرامی ! خیلی لطف کردید ممنون از وقتی که گذاشتید . غرض از گذاشتم کلیپ اول بیشتر ایجاد پرسشگری بود و خوشبختانه این پرسشگری ایجاد شد . در کلیپ دوم کاملا به شرح و توصیف فواصل می پردازم . و باز خوشحال می شوم نظر خود را بگذارید . پاینده باشید
@@narimanhodjati 🙏🙏💐
درود دوباره جناب نقی پور گرامی ! بخش دوم را هم امشب در یوتیوب می گذارم . امیدوارم بیشتر روشنگر باشد . اما در مورد پرسش شما که چرا یک نیم پرده را آزاد گذاشتند در کلیپ دوم می بینیم که کوچکترین فاصله در شاکله مقام ها نیم پرده است و بعد سه چهارم پرده و بعد بزرگ‌ترین فاصله بسیط که پرده کامل است و متوجه می شویم که چرا نیم پرده دوم را نصف کرده اند زیرا نیم پرده اول برابر بوده با کوچکترین فاصله یعنی نیم پرده بنابراین نیازی به خرد کردن این بعد نبوده است پرده بزرگ‌تر سه چهارم پرده است اینجا آن نیمه که برابر باشد با ربع پرده به کار می آید یعنی این ساز و کار را از ضروریست موسیقی عملی بر گرفته اند در بخش سوم اشاره می کنم .
@@narimanhodjati سپاس و مهر
درود
همچنان بنظرم کوچکترین فاصله، «ربع پرده» است. مانند «فا سُری» که به فاصله یک چهارم پرده از فا قرار دارد و در نواختن در برخی مایه ها هم مورد استفاده است. یا مثلاً همان «می کرن» که اشاره فرمودید، به فاصله یک چهارم پرده از «می» قرار گرفته و البته چندین مورد دیگر.
درود سپهر خان گرامی
بله متوجه شدم . ما یک تقسیمات در پرده داریم که برابر با چهار ربع پرده است ( البته در عمل پرده ها را مطابق با تئوری نمی بندیم حالا فعلا با آن کاری نداریم )
اما چند نوع فاصله برای تشکیل مقام ها داریم
نیم پرده ، سه چهارم پرده ، پرده و البته فاصله ترکیبی پنج چهارم پرده
اگر دقت کنید ربع پرده در شاکله این فواصل نقش باری می کند یعنی این فواصل از تجمیع ربع پرده ها ساخته می شوند اما خود ربع پرده به عنوان یک فاصله مستقل در تشکیل مقام وجود ندارد و کوچکترین فاصله نیم پرده است
دانگ همایون هم که فرمودید از این فواصل تشکیل می شود:
۳/۴ پرده ، ۵/۴ پرده، نیم پرده
و ربع پرده به صورت تجمیعی ظاهر می شود و نه منفرد
@@narimanhodjati درود مجدد و سپاس جناب نریمان عزیز
بله دقیقاً و کاملاً همینطور است که میفرمایید. من کمی عجله کرده بودم در فهم مطلب شما. بعلاوه، فاصله ربع پرده مستقل نه تنها در تشکیل مقامها وجود ندارد بلکه بنظرم اساساً در ردیف بسیار کمرنگ هم هست، و فقط در تعداد واقعاً کمی از گوشه ها (مثلاً موالف یا مویه ها) ظاهر میشود. البته ممکن است موردی که مرحوم لطفی با آن مواجه شده بودند مربوط به تامپره بودن یا نبودن گام (معتدل سازی) هم بوده باشد که بقول شما فعلاً کاری با آن نداریم.
یکشنبه خوش
@@sepehrg.5045 درود سپهر خان
حقیقتش برای من هم در آغاز بسیار گیج کننده بود . در کلیپ آینده فواصل موسیقی ایرانی را با موسیقی اروپایی برابرنهی می کنم در این سه موضوع
۱- فواصل بنیادی : تقسیمات یک پرده که فعلا آنرا فواصل بنیادی نامگذاری می کنم در موسیقی ایرانی چهار ربع پرده و در اروپایی دو نیم پرده
۲- فواصل مقامی ، که در تشکیل مقام ها نقش بازی می کنند مانند نیم پرده ، سه چهارم پرده و پرده
۳- فواصل پردگی : که پرده های یا به عبارتی دستان های سازهایی مانند تار و سه تار بر آن اساس انداخته می شوند که شامل یک نیم پرده و دو ربع پرده در حیطه یک پرده کامل است
می بینید در موسیقی ما چه مایه غموض وجود دارد ، فواصل پردگی و فواصل بنیادی تطبیق عملی ندارد . و تمایز میان فواصل مقامی و فواصل بنیادی در موسیقی ایرانی هنوز به درستی بحث نشده
اما سعی می کنم شفاف بیان کنم
لطفا اگر اشکالی داشتید برایم بنویسید
شاد باشید
درود دوباره سپهر خان گرامی ، امروز وقت کردم پیام ها را بازخوانی کنم در مورد پرسشتان ؛
بله فرمایش شما صحیح است اما آنرا باید در حیطه مصالح ، مواد و تقسیماتی قرار داد که به « کمک » آن مصالح صوتی ، فواصل ساخته می شوند . ما از می تا می کرون که یک بعد ربع پرده را به وجود می آورد فاصله ای نداریم که مشتمل بر این یک ربع پرده شود اما می توانیم از آن استفاده کنیم برای فاصله سه چهارم پرده که از می کرون تا فا است . از می کرون تا می فاصله ساخته نمی شود برای ساختن فاصله ما به دو دستان یا پرده نیاز داریم مثل می کرون تا فا . از می کرون تا می را اگر دقت کنید هر دو یک پرده هستند و بعد یا فاصله ای به معنی مقامی آن طی نمی شود . امیدوارم کمی روشنگر باشد . ممنون
@@narimanhodjati درود جناب نریمان گرامی
ممنون از پیام و صرف وقت. بله کاملاً متوجه فرمایشتان هستم و کاملاً موافقم و البته که می آموزم.
امروز ویدئوی جدیدتان را دیدم و سپاس دوباره از مبحث جالبی که طرح کردید و مطمئنم که بسیار از آن خواهم آموخت. فقط جایی از آن اشاره فرمودید به پرسشگری و اینکه مثلاً چرا کمتر هنرجویی از نام و ریشه گوشه ها می پرسد. میدانم که موضوع اصلی پرسشگری بود ولی در این راستا (گرچه حتماً مطلع هستید) خواستم اشاره کنم به «کتاب گوشه» یا «فرهنگ نواهای ایران» تألیف استاد ارشد تهماسبی (نشر ماهور). در این کتاب که حاصل ۱۶ سال پژوهش ایشان است، به تمام اسامی و ریشه ها و بسترهای صوتی و تاریخچه گوشه ها بطور جامع پرداخته شده است و بنظرم جای چنین فرهنگی تا چند سال پیش واقعاً خالی بود.
باز هم ممنون از زحماتتان
سلام و درود بر شما استاد عزیز و فرزانه ❤
لطفاً اول یک تعریف جامع از خود دستگاه داشته باشید اول تعریفش مشخص بشه بعد تا این فواصل نت ها خوب مشخص بشه . باتشکر ❤❤
جناب حجتی شخصا لذت می برم از تدریس تئوری موسیقی توسط حضرتعالی، که گاها در فضای مجازی به اشتراک میگذارید و نکاتی که موشکافانه بیان می فرمایید. ایا در این رابطه، کتابی هم منتشر کرده اید که به صورتی جامع، در دسترس قرار داشته باشه؟
سپاس جناب عابدینی گرامی
بله حدود بیست و هشت سال پیش کتاب بنیان های نظری را نوشتم که دیگر نایاب شده امسال کتابی چاپ خواهم کرد در دنباله همان مطالب البته جامع تر
ممنونم از لطفتان
سلام استاد عزیز، من مطالب و مباحثی که شما در موردشون بحث میکنید، به شدت دوست میدارم. چند تا کتاب خوب معرفی میکنید، هر کتابی که شما خودتون ازش استفاده بردید، لطفا؟
درود فراوان دوست عزیزم
سه اتفاق مهم در تئوری موسیقی ایرانی در نیم قرن اخیر رخ داده
اول ، تعریف جدید مقام توسط زنده یاد مجید کیانی که مقام را از گام غربی تفکیک کرد و شاهد را میان دو دانگ قرار داد و نه در آغاز دانگ اول
کتاب هفت دستگاه
دوم کتاب استاد داریوش طلایی بود که بر اهمیت دانگ ها تاکید کرد و نشان داد مقامات از ترکیب دانگ ها حاصل می شوند
و سوم دعوی زنده یاد مرتضی حنانه بود که حدس زد مقام راست در قدیم می بایست فواصل دیگری می داشته و نقش مهمی در تشکیل مقامات ایفا می کرده باشد .
و چهارم کتاب حقیر است که متاسفانه نایاب است
اقبال با من یار بود و این مقام راست کهن را پیدا کردم و ثابت شد که حق با زنده یاد حنانه بود و همه مقامات از این مقام مادر سرچشمه می گیرند
بزودی کتاب جدیدی چاپ می کنم و این بحث را کامل تر توضیح می دهم
موفق باشید
خيلي ممنون از اين مطلبي كه به اشتراك گذاشتيد و همچنين تاريخى را مه شرح داديد. لذت بردم و شاد شدم. اما سوالي دارم، بين فا تا سل در مورد فاسُرى چي بايد گفت ايا فاصله ١/٤ نيست، اگر هست پس چطور در جاهاى ديگه دسته تار چنين فاصله اي بسته نميشود و چرا!؟ ايا صداى نوت كاملا خارج خواهد بود!؟
درود جناب مظفری گرامی
پرسش خوبی کردید برای یافتن پاسخ ، یکی از تارهایم را با تقسیم هر پرده به چهار ربع پرده ، پرده بندی کردم . اتفاق مهمی که باید رخ می داد این بود که هر مقام را بشود روی هر پرده دلخواه تشکیل داد اما نتیجه فاجعه بار بود . مقام ها صدای خارج و نامانوس می دادند مگر در جای تعیین شده خودشان ، مثلا سه گاه روی لا کرون ، می کرون ، ر کرون و سی کرون صدای ژوست می داد . از این آزمایش یک نتیجه بزرگ عایدم شد : ربع پرده ها در موسیقی ایرانی با هم برابر نیستند ، حتی نیم پرده ها هم با هم برابر نیستند . قدما یک راه حل دیگر پیدا کردند ، مقام ها فقط روی پرده هایی تشکیل می شوند که دارای پی آوایی خوش آهنگ و مالوف باشند . ما دو مقام داریم که روی ربع پرده تشکیل می شود سه گاه و همایون . روی هر پرده دیگر که امتحان کنید پی آوایی مقام ناخوشایند خواهد بود . بنابراین ربع پرده های موجود بنا بر عادات شنیداری ما تنظیم و بسته شده اند و نه بر اساس تقسیمات چهارگانی ( هر پرده متشکل از چهار ربع پرده ) .
یک اشکال عملی دیگر هم در کار افتاد هر چه به پایین دسته نزدیک تر می شدم فواصل تنگ تر و تنگ تر می شد تا جایی که امکان نواختن دیگر وجود نداشت ، مثلا تقسیم فاصله ر و می بمل در پایین دسته به دو ربع پرده کاملا غیرعملی و ناممکن بود .
این آزمایش را اواسط دهه هفتاد انجام دادم و مطمئنم که زنده یاد وزیری نیز این آزمایش را انجام داد اما از آنجا که آرزو داشت قواعد هارمونی موسیقی اروپایی را بر موسیقی ایرانی پیاده کند نتایج این آزمایش را علنی نکرد زیرا نابرابری فواصل زیر بنایی و بنیادین موسیقی ایرانی دلیلی خواهد بود بر ناممکن بودن انطباق هارمونی موسیقی غربی بر موسیقی ایرانی. در ضمن آن تار مدتها غیر قابل استفاده ماند . تنها فاصله سی تا دو را که به دو ربع پرده تقسیم کرده بودم باقی گذاشتم تا مثل اجرای دشتی دو امکان پذیر باشد .
سلام استاد صداخیلی ضعیف ظبط شده
درست است جناب توکلی گرامی
میکروفون خارجی از کار افتاده و آن گوشی که از طریق آن کلیپ را در یوتیوب گذاشتم قدیمی و از رده خارج است . تا اواسط تابستان وسایل جدید فراهم می شود متاسفانه فعلا چاره ای نیست . ممنون از تذکر . بزودی رفع خواهد شد
در اینستاگرام کمی بهتر است
سخن نو آر که نو راست حلاوتی دگر
حالا داستان داریم با سنتی های بدون انعطاف
جناب حجتی ، یکی از سوالات ذهنی من را به درستی پاسخ دادید
البته شاید به شما نسبت ارتداد و خروج از سنت هم بزنند🤫🤫🤫🤫🤫🤫🤫
درود فراوان جناب عبدالهی ! ممنون از پیامتان ، این بحث سه قسمت دارد فکر کنم در بخش سوم مساله روشن تر شود . اشکال تنها در نام گذاری است ما بعد و فاصله هر دو را فاصله می نامیم . هم به جز می گوییم فاصله هم به کل . مانند این است که به الکترون و پروتون هر دو را بگوییم پروتون .
مثلا رشته ای را که از روده است و بر دسته تار می بندیم پرده می نامیم و فاصله مثلا دو تا ر را هم پرده می نامیم . این هم برای ما بسیار گیج کننده است و هم برای غیرایرانیانی که قصد آموختن موسیقی ایرانی را دارند . و فقط این دو مورد نیست . من فقط قضیه را طرح می کنم . حتی بد نیست بحث هم دربگیرد چون ذهن ها نیز به کار می افتند. شاد باشید
بسیار عالی
مشتاق شنیدن هستم
سربلند باشید و پیروز
درودوسپاس ... عالی !
سوال من اینه که پس غلطه اگه بگیم فاصله بین 'ر کروم' و 'ر' یک چهارم پرده است؟ به این فاصله چی باید بگیم؟؟🤔
درود خانم پریشاد گرامی
ما یک پرده را به چهار قسمت تقسیم می کنیم . بعد با تجمیع این تقسیمات ربع پرده ای فواصل را می سازیم
مثلا از تجمیع دو ربع پرده ، نیم پرده را می سازیم که کوچکترین فاصله است
حالا خودتان بگویید سه چهارم پرده از تجمیع چند ربع پرده ساخته می شود ؟
مشکل در موسیقی ایرانی امروزین این است که به آن تقسیمات ربع پرده چهاربخشی یک پرده فاصله می گوییم
به نیم پرده و سه چهارم پرده و چهارچهارم پرده ( یک پرده کامل ) هم فاصله می گوییم
در قدیم به این ها ابعاد می گفتند و مشکل حل بود
این اشکالات متاسفانه در موسیقی ما وجود دارد
من در کلیپ بعدی بیشتر صحبت خواهم کرد
سپاس
@@narimanhodjati
درود وسپاس مجدد از استاد گرامی وتشکربابت وقتتون
بله متوجه هستم: ویدئوی شما بسیار واضح بود وبگم بالاخره پس ازسالها دیگه وقتی غربی ها ازم سوال کنند میتونم به طور تکنیکی تر این جریان ربع پرده روبراشون توضیح بدم..!
ولی طبیعتا این سوال پیش میاد چرا ربع پرده رو که ان هم معرف دوفرکانس صوتی متفاوته، نمیشه نامش رافاصله گذاشت؛
بی صبرانه منتظرویدئوهای بعدی میمونیم ، وعالی میشه اگردریکی از این ویدئوها توضیح حتی کوتاهی هم بدهید در این مورد که چگونه وبا چه کوکی میشه یک سازغربی رو بهش حال وهوای مقامی داد..مثلا گیتارم رو چطوری تار کنم
ویا به خصوص ویولون که اتفاقا پرده بندی فیکس هم ندارد. با سپاس پیشاپیش
🙏🙏
@@parishadnz.6048 درود خانم پریشاد گرامی ،
اینکه گفتید چرا نمی شود نام تقسیمات پرده را که مشتمل بر چهار ربع پرده می شود فاصله خواند . من با این مشکل دارم که در سنت موسیقی ایرانی فواصل مقامی مانند نیم پرده ، سه چهارم پرده و پرده هم فاصله خوانده می شوند و این سبب خلط مفهومی بزرگی در موسیقی ما شده است . من آن تقسیمات را که شما مدنظرتان است فواصل بنیادی می خوانم یا فواصل ساختاری چون فواصل مقامی با تجمیع آنها ساخته می شوند . در قدیم به فواصل مقامی بعد می گفتند و اصطلاح خوبی هم بود متاسفانه دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرد . در کلیپ آینده این اصطلاحات را پیشنهاد خواهم کرد . در ضمن مقایسه ای هم بین فواصل بنیادی در موسیقی ایرانی و غربی انجام خواهم داد که فکر می کنم برای شما تازگی داشته باشد . سرفرصت خواهم گفت چگونه گیتار تان را مقامی کنید . سپاس فراوان
@@narimanhodjati درود و یک دنیا سپاس از اینکه وقت میگذارید وبا حوصله توضیح میدهید...خوشا به سعادت شاگردانتان
فهمیدم، پس کلید کل ماجرا درهمان کلمه تجمیع است...تا همینجا درِ بسته ای بر رویمان باز شد ..و چه انتظاری است:۴۴ سال است که حتی نشان دادن ساز دررسانه ها ممنوع است ، شاگرد و استاد هم هر کدام در گوشه ای از دنیا و...بدوراز منابع جامع! به جرات اگر یوتوبی وجود نداشت، واقعا کارمان زار بود
با آرزوی بهترین موفقیت ها
🎶🎵🎶
@@parishadnz.6048 سپاس خانم پریشاد عزیز ، خیلی خوشحالم که می بینم شما در هر پیام به اصل موضوع نزدیک تر شده اید . ما برای تشکیل فواصل نیاز به مصالح صوتی داریم . در موسیقی ایرانی مصالح صوتی ما ربع پرده ها هستند . ما از یک پرده کامل چهار ربع پرده استخراج می کنیم اروپایی ها دو نیم پرده استخراج می کنند . در موسیقی ایرانی کوچکترین فاصله یعنی نیم پرده از تجمیع دو ربع پرده ایجاد می شود در موسیقی اروپایی نیازی به این کار نیست و کوچکترین فاصله خودش برابر است با همین واحد مصالح صوتی و این کار موسیقی اروپایی را ساده می کند .در نتیجه اصلا این بحث اهمیتی ندارد و طرح نمی شود و ما که آن موسیقی را الگو قرار داده ایم به دشواری می افتیم . بزودی کلیپ دیگری می گذارم بازخوشحال می شوم نظرتان را بنویسید