Bardzo rzadko komentuję cokolwiek, ale tutaj muszę. Sam wykład bardzo ciekawy i przystępny, a mój podziw budzi Pana uczciwość intelektualna. Naprawdę bardzo rzadko daje się w Pana filmach odczuć osobisty, intymny stosunek do opisywanych zagadnień. Wiem, że jest Pan osobą wierzącą - ja z kolei jestem z "drugiej strony barykady", ale życzyłbym sobie, żeby każdy ateistą potrafił w sposób tak zbliżony do obiektywnego, jak to jest u Pana, mówić o świecie. Bardzo serdecznie pozdrawiam!
Jako były świadek Jehowy byłam okropnie zmanipulowana 😢! Jak słucham Pana wykładów to widzę ze byłam w ciemności najciemniejszej ! Poznaje w końcu Biblię bez okularów religii ( choć świadkowie to nie religia w sumie a korporacja podszywająca się pod religie ) dziękuje za Pana wkład i poświęcony czas . Ta wędrówka jest bardzo fascynująca a przede wszystkim wyczuwam obiektywizm u Pana a nie aurę : Ja wiem najlepiej . Moja prawda jest jedyna . Szacun !
Wspaniały wykład, jak zwykle zresztą, ale końcówka, z opisem znaczenia Świętego Imienia Bożego naprawdę niesamowita. Pana wykłady, to prawie jak serial detektywistyczny, gdzie akcja co i rusz się zmienia, niby już wiemy, a potem znów zmiana akcji. Dzięki temu słucha się niesamowicie ciekawie i zapamiętuje bardzo dużo. Dziękuję Bogu, że trafiłam na Pana wykłady, są niesamowite, nie tylko z powodu Pana fenomenalnej wiedzy i sposobu jej przekazywaia, ale i tego, że naprawdę zbliżają do Pana Boga i ukazują niesamowita mądrość i piękno Biblii, choc wiele razy musiałam weryfikowac i zmieniać swoja dotychczasowa wiedzę na temat rozumienia Słowa Bożego, która przez tyle lat przyjmowałam za pewnik. Niech Bog umacnia Pana w dalszej pracy i błogosławi.
Moje życie już nigdy nie będzie takie samo... człowiek nawet sobie nie zdaje sprawy, jak piękne tajemnice skrywa świat, a nie będą one nigdy do końca wyjaśnione. Taka mała różnica, a cały spór mógłby się zakończyć gdybyśmy poznali prawdę
Prawda została objawiona,choć to nie znaczy,że wszystko mamy i musimy rozumieć. Wierzyć też w nią nie musimy bo ta prawda mówi,że zmusić do tego,nikogo nie można,jeśli ktoś tej prawdy sam nie łaknie...
@@wandap9520 Nie napisałem Boże masz zapłacić tylko Bóg zapłać to jest taka forma zyczeniowa ,prośba do Pana Boga Jeśli będzie uważał Pan Bóg że jest zgodny z prawdą ten wykład i należy się zapłata w formie łaski to da p.prof.A czasami Bóg spełna prośby Moim skromnym zdaniem uważam że jest to obiektywny wykład.Z Panem Bogiem.
Pani Marcinie! Dzięki za wykład! Co do 'lwa' w Ps 22, sądzę, że patrząc teologicznie, nawet ta wersja hebrajska ma niezły "potencjał". W Apokalipsie czytamy, że zwyciężył Lew z pokolenia Judy, czyli tymi rękami i nogami przebitymi do krzyża! Czyli i jedno i drugie tłumaczenie jest bardzo nośne w odniesieniu do Chrystusa.
@@AndrzejKostrowicki Rozstrzygające w tej kwestii jest to,że natchnieni pisarze Ewangelii powołując się na Psalm 22 pominęli całkowicie werset 16. Nie użyli go ani do wsparcia wiary wierzących czytelników,ani do polemiki z przeciwnikami chrystianizmu.
Dziś na youtube Dr. Seth Postal przedstawił 2 bardzo mocne argumenty na słuszność chrześcijańskiej interpretacji. Chodzi o pary wersetów psalmu 22, które odnoszą się bezpośrednio do siebie. Pary lament - prośba: w.11 Nie oddalaj się ode mnie, bo utrapienie bliskie, a nie ma nikogo, kto by mnie wspomógł. - w.19 Ale ty, PANIE, nie oddalaj się; mocy moja, spiesz mi na ratunek. w.12-13 Otoczyło mnie mnóstwo cielców, osaczyły mnie byki Baszanu. Rozwarły na mnie swe paszcze jak lew drapieżny i ryczący. - w.21 wybaw mnie z lwiej paszczęki i mnie biednego od rogów bawolich. w.16 Bo psy mnie opadają, osacza mnie zgraja złoczyńców. Przebili ręce i nogi moje, - w.20 Ocal od miecza moje życie, z psich pazurów wyrwij moje jedyne dobro, Jeżeli wers 20 odpowiada wersowi 16, to tylko interpretacja z przebiciem idzie w parze z mieczem. Dodatkowo występuje lustrzana symetria zwierząt. dodatkowy lew w wersie 16 zaburzałby tą symetrię. Byki (w.12) lew (w.13) psy (w.16) pies (w.20) lew (w.21a) bawoły (w.21b)
Dzięki za ciekawy argument. Tak, jak wspominałem w wykładzie - tu w grę wchodzi nie tylko krytyka tekstu i "bitwa" na manuskrypty (który starszy, a który bardziej wiarygodny, który prawdziwy) - tylko właśnie dobra, spokojna analiza całego psalmu i innych odniesień, by spróbować wydobyć jego przesłanie i zrozumieć sporny werset. Pozdrawiam
Koronnym argumentem jest to,że natchnieni ewangeliści nie cytują tego fragmentu w wersji "przebili" ani "jak lew". Całkowicie go pomijają. Nie cytują go ani do umocnienia wiary wierzącego czytelnika,ani do polemiki z przeciwnikami chrystianizmu.
Dziękuję za udostępnianie wykładów, niesamowita pomoc w studiowaniu Biblii. Jestem bardzo ciekawy jakie słowo jest użyte w Zachariasza 12:10. ,, Wtedy spojrzą na mnie, na tego którego PRZEBODLI"
Dziękuję za wykład, jak zawsze bardzo ciekawy. Uświadomiłem sobie, że powinienem bardziej poznać kulturę żydowską. Pomoże to lepiej zrozumieć Biblię, na głębszym poziomie.
Niezwykle szeroko potraktowany temat. Zwykle wszyscy zatrzymują się na etapie odkryć w Qumran i uważają temat za zakończony. A do tego jeszcze idea Cimcum, po prostu cymes :-) Dziękuję bardzo za ten piękny i jak zawsze mega interesujący wykład.
Wykladu słucha sie jak by był to fil akcji. Napięcie rosnie i nagle mamy wyjaśnienie, po czym okazuje sie, ze jednak nie. Sa dalsze wątpliwości. Fajnie przeprowadzona narracja , cały czas trzymajaca słuchacza w skupieniu.
Panie profesorze, dziękuję za kolejny wykład o ważnej sprawie.Jak bardzo niepasująca do tekstu psalmu jest wersja z "lwem" świadczy przekład interlinearny z Vocatio z 2009 roku, zawarty w " Pismach", części hebrajskiego Tanachu." 22.14.Rozwarły na mnie paszcze swoje lwy rozszarpujące, ryczące. 22.15.Jak wody zostałem rozlany i porozłączały się wszystkie kości moje, stało się serce moje podobne do wosku, roztopuje (powinno być chyba "roztapia") się w środku wnętrzności moich.22.16.Wyschła jak skorupa moc moja i język mój jest przyklejony do podniebienia mojego, do prochu śmierci złożyłeś mnie. 22.17. Ponieważ otoczyły mnie psy, zgromadzenie źle postępujących, obległy mnie podobnie jak lwa, ręce moje i stopy moje. 22.18.Mógłbym policzyć wszystkie kości moje, oni patrzą, wpatrują się we mnie. 22.19.Podzielili szatę moją dla siebie i o suknię moją rzucili los......" . Zmienianie tekstu jest częścią walki z Kamieniem odrzuconym (zdyskwalifikowanym) przez " budujących", jest częścią ich poselstwa "nie chcemy, aby Ten zakrólował nad nami". Dziękuję za Pana pracę i życzę dużo zdrowia.
Mimo, że z hebrajskim u mnie słabo, to odniosę się tutaj do innego języka semickiego, czyli arabskiego.Możliwe, że będzie to w jakiś sposób pomocne. Po arabsku zaimki osobowe on i ona to hua (هو) i hija (هي). Być może w hebrajskim, wymowa była niegdyś podobna i z wyrazu wokalizowanego hiua zrobiono hija, a potem hi'. Może dlatego to występuje w pięcioksięgu, bo jest to jakaś stara wymowa, tak jak w przykazaniach mamy "אָנֹכִּי" [ʾọnōk'ī] (Jam {jest}...), co jest formą zaimka osobowego pierwszej osoby podobnego akadyjskiemu "ʾAnāku" (w hebrajskim jest to straszny archaizm). Ponadto bardzo często w rdzeniach hebrajskich z jod w arabskim jest waw. Na przykład chłopiec po hebrajsku to "jeled" (יֶלֶד), zaś po arabsku "łalad" (وَلَدٌ). Dodatkowo, gdyby ktoś przeczytał hebrajskie zaimki hu' i hi' z alefem jako długa samogłoska A, to brzmiały by tak jak w arabskim. To taka ciekawostka. Poza tym waw i ja {jod} w arabskim bardzo często występują wymiennie ze sobą na przykład ukazując się podczas odmiany czasowników, tworzenia przymiotników lub liczby mnogiej złamanej (pluralis fractus). Trzeba pamiętać, że nie bez powodu rdzenie z alefem (alifem), jod (ja) i waw to rdzenie słabe i zachowują się dość osobliwie w porównaniu z innymi semickimi źródłosłowami.
No i jeszcze pomiędzy wersją "jak lew" i "przebili" czy "wykopali" w kontekście odniesień do działania lwów w nastepnych wersetach tego psalmu jest etymologiczna zbieżność do określeń "poszarpali", "poorali" lub "przeorali" moje ręce i nogi (jak lew - pazurami). Też ciekawe te analogie...
Sprawę znałem połowicznie, ale dobrze było usłyszeć temat zebrany do kupy, rozszerzony i uporządkowany przez profesjonała. Było tu nieco nowości i zaskoczenia dla mnie, musze przyznać. Bardzo dziękuję.
Dzień dobry panie profesorze. Mimo, iż niedziela jest dniem wolnym i pracować się nie powinno, nawet pisząc.., lekko parafrazując tutaj nomen omem Stary testament, postanowiłem znów napisać mały komentarz a raczej zadać nurtujące mnie pytanie odnośnie powyższego podcastu. Ale zanim o tym, to raz jeszcze podkreślę, o czym teraz już wiem bardzo dobrze, że dzień w którym trafiłem na pana kanał jest jednym z jaśniejszych dni na drodze moich poszukiwań. I choć kilka subskrybowanych kanałów mam w swoim portfolio i dzięki nim poznałem wielu ciekawych ludzi zajmujących się w nich tematami biblijnymi i archeologicznymi, to jednak tak świetny, prosty ale merytorycznie spójny przekaz jaki u pana słyszę trafia do mnie najbardziej. I chwała panu za to. Przede wszystkim to czego brakowało mi na innych kanałach od osób je prowadzących to znajomości języka hebrajskiego. Sam się z tym adpektem borykam od niedawnego czasu, gdy zorientowałem się że moja rodzina w osobie pradziadków też miała korzenie żydowskie. Mieszkam w Krakowie a dziadkowie pochodzili z Zabierzowa i gdy odkryłem, że ich spolszczone nazwisko pierwotnie miało prawdopodobnie żydowski wydźwięk to usiadłem z przerażenia.., ale zaraz przerażenie zastąpiłem zaciekawieniem a dzisiaj już przerodziło się to w poszukiwania. Więc raz jeszcze dziękuję za pana kanał. Jestem i pozostanę czynnym subskrybentem a teraz moje wspomniane pytanie, bardzo krótkie panie profesorze: czy pierwsza litera żydowskiego alfabetu alef może symbolizować (trochę na wzór Masory jako interpretacji) i czy gdzieś jest tak używana, jako symbol słowa "gen" czy wręcz tłumaczona jako oznaczenie genu a dokładniej chromosomu?! Gen jak wiemy oznacza esencję życia na poziomie molekularnym wręcz, mądrość życia i warunkuje nasz rozwój intelektualny poprzez nasz zapisany własny genotyp, który otrzymaliśmy przecież od naszych "bogów" (i nie boję się użyć tutaj liczby mnogiej, gdyż oboje wiemy - a pan również powoływał się - czym są mezopotamskie eposy typu Gilgamesz, Enuma elish bądź Atra hasis. A więc czy jest jakieś połączenie między pierwszą literą alfabetu a genem jako takim? Przyznam, że ja trafiłem w jednym z tłumaczeń googlowskich na takie zestawienie. Jeśli pan odpisze mi nawet w prostym zdaniu na mój komentarz wyjaśnię dlaczego o to pytam ale nie chcę brnąć w ślepy zaułek bez pana podpowiedzi. Pozdrawiam.
Dziękuję za bardzo miłe słowa - oraz za kawałek pięknej historii osobistej... Co do litery ALEF א to jej symbolika jest bogata. Przede wszystkim oznacza 1 i jest pierwszą literą alfabetu, to ona jest POCZĄTKIEM wszystkiego... Do tego jej nazwa oznacza m.in. ELEF (אלף ) czyli 1000. To wskazuje na jedność i wielość w tej literze... Do tego ZNAK ALEF składa się litery WAW (ו) i dwóch liter JOD (י) - obie są częścią świętego Imienia JHWH. Jest to więc BOSKA litera, litera IMIENIA BOGA. Na tę literę zaczynają się takie imiona Boga jak אלוהים ELOHIM czy אדוני ADONAJ, i wiele innych, jak אל שדי EL SZADDAJ. Do tego to także litera człowieka, ludzka, bo zaczyna wyraz CZŁOWIEK (אדם). Oznacza więc jakiś mistyczny związek między człowiekiem a Bogiem. Ma jeszcze wiele znaczeń i nagram o niej kiedyś odcinek. Co do znaczenia gen, to spotkałem to kiedyś tylko raz, ale to nie jest popularne jej tłumaczenie. Pozdrawiam
Genialny i genialnie przedstawiony materiał. Bardzo, bardzo, bardzo, panu dziękuję. Sprawił mi wiele radości. Jednak czy nie jest tutaj tak, iż obydwie wersje mówią prawdę ? (pomijąc na chwilę kwestie literek) Lwa w starożytności w pewnych sytuacjach po osaczeniu czy polowaniu ostatecznie unieszkodliwiano przez unieruchomienie niebezpiecznych kończyn aby był bezbronny. Przebijano łapy, obcinano pazury, podcinano jak koniom wędzidła, odcinano też łapy jako trofea. Wszystko zależało od tego w jakim stanie mial być, żywy czy martwy. Czy ew. porównanie siebie na krzyżu do lwa pozbawionego owego atrybutu łap jest tu dużym nadużyciem ? Przecież psalmista, autor, pisze o słabości, osamotnieniu i osaczeniu (jakby polowaniu) przez wrogów w kontekście tej wypowiedzi. Może zatem źródło tego tekstu jest wspólne, jednak na dwa sposoby odczytane i spisane ? Przez jednych dosłownie, przez drugich którzy przeniknęli ducha tej wypowiedzi - jakby inaczej choć celniej ?
@@Marcin.Majewski a jeszcze inaczej, gdyby Żydzi uznali Jezusa za Mesjasza, nawrócili się itd. to czy Jezus musiałby iść na krzyż ? Jeśli nie, to wtedy jak lew walczyłby za Izrael. Ponieważ Żydzi się nie nawrócili, nie uznali go za Mesjasza to musiał iść na krzyż, a w konsekwencji przebodli jego nogi i ręce. Tak głośno myślę.
Jeśli to co napisałem ma ręce i nogi, to wersja z lwem jest aktualna, bo czekamy na przyjście Mesjasza ( Jezusa) jako Pana, zatem będzie lwem z pokolenia Judy.
Czy o tym właśnie sporze Żydów z chrześcijanami nie mówił przypadkiem Jezus wypowiadając słynne słowa: "Ani jedna jota ani jedna kreska (jedno waw) nie zostanie zmieniona aż się wszystko spełni"? 😎
mam pomysł na wzbogacenie kanału: czy zrobiłby Pan Q&A? (pytania i odpowiedzi) Pierwsze pytanie: jak konfrontuje Pan swój katolicyzm ze świadomością, że wiele przekazów biblijnych jest zapożyczonych od Sumeru. Jak się domyślam nie uznaje Pan istnienia Anunnaki a jednak uznaje Pan istnienie Jahwe i Jezusa. Dlaczego Anunnaki są zmyśleni a Jahwe prawdziwy?
@@Marcin.Majewski, 😊 Odnosząc do Jezusa słowa Dawida z Psalmu 22:22, apostoł Paweł napisał: „‚Będę oznajmiał twe imię swoim braciom; wpośród zboru będę cię wysławiał pieśnią’. Musiał zatem pod każdym względem stać się podobny do swych ‚braci’, by w sprawach związanych z Bogiem stać się miłosiernym i wiernym arcykapłanem” (Hebrajczyków 2:12, 17). Dawid wychwalał Boga w zborze starożytnych Izraelitów (Psalm 40:9). Ale co miał na myśli Paweł, pisząc, że Jezus wysławiał Boga „wpośród zboru”? O który zbór mu chodziło?😊😊
W biblii ogólnie wiele kwestii można tłumaczyć na tysiąc różnych sposobów. Prof. Kołakowski w książce "Klucz niebieski" na przykład z historii Kaina i Abla wyciągnął wniosek, żeby oczekiwać zapłaty według wartości rynkowej a nie według tego ileśmy się natrudzili 😉
PSALM 22 Męka Mesjasza i jej owoce Łania o świcie Boże mój czemuś mnie opuścił Wybawca mój ból głuszą uczcił Wzywam a Bóg nie odpowiada Wołam On mi się nie spowiada To Ty zamieszkałeś w świątyni Z Izraela woń przez świat dymi W Pana zawierzyli przodkowie Uwolnieni wszem potomkowie U Ciebie modły mszą zbawieni Wiarą a nie wstydem zruszeni Ja jestem robak i nie człowiek Wyśmiany pogardą cokolwiek Ludzie ujrzą mnie i wyszydzą Potrząsają głową się brzydzą Zawierzę Tobie Pan wyzwoli Szczęśliwy wybawić pozwoli On wyłowił mnie z matki łona U piersi mój spokój nie skona Ukochałeś przed urodzeniem Ocalony jest przeznaczeniem Pragnę stać blisko przyjaciela Nie zabraknie wspomożyciela Otoczyło mnie stadko cielców Otoczą mnie byki pochlebców Na łące język bydła mlaszcze Otwierają przeciwko paszcze A zaryczą jak krwiożerczy lew Krwawy ludu odzywa się zew Stado krów ma upodobania Nie zamieni trawy na dania Dwa razy to samo przeżuje Niestrawny użytek wypluje O brzasku wypasa się łania Ona bydlętom się nie kłania W borze runo to łani strawa Bydło zadowoli choć trawa Łanię wypasa majętny Bóg Na łanie poluje ludzki wróg Głód ustawia sidła na łanie Żywą łanię pożrą Ci dranie Rozlany jak ze źródła woda Podzielony szkielet ci poda Jak nektar staje moje serce Osierdzie topi się w udręce Na gardle uwiędła skorupa Język jest jak kołek u trupa Kohorta zębów wolę wierci Ciało unicestwi akt śmierci Róg przebił ręce nogi moje Liczę szkieletu kości dwoje Doglądają ofiarę wzrokiem Oczy sycą moim widokiem Moje dobra dzielą za Ciebie Loterią grają o stan w niebie Ty o Panie nie stój z daleka Twe miłosierdzie nie ucieka Pomocy prędko na ratunek Oprawcy zaczęli werbunek Ocal od miecza moje życie Ponieś moje dobro ukrycie Poratuj od drapieżnego kła Rogów bawolich okazu zła Ja będę chwalił imię Twoje Opiewać dumy się nie boję Panu gloria gdy się boicie Ukochajcie Pana o świcie Sława latoroślom Jakuba Izraela wdzięk Pana luba Nie pogardzi nędzą biedaka Wysłucha każdego Szaraka I nie kryje przed nim oblicza Swe łaski żebrakom wylicza
Tobie nuci glorię świat cały Chwała Tobie zjem ocalały Rolę uznaje zgromadzenie Dzięki Tobie trwa ocalenie Ubodzy zjedzą nasycą się Jemu pokłony nawrócą się Pana chwalą i Go szukają Do krańca ziemi zapukają Dusze ich przeżyją przez wieki Przez Mesjasza zaznają opieki Koniec świata masy pogańskie Dzięki Panu nie są bezpańskie Potęga królewska jest Pana Narodom od Boga jest dana Dla Niego urodzi się chwała Ludy będzie podtrzymywała Spij uśniesz ziemią otulony Tylko Jemu dajesz pokłony Jemu ukłon ziemia usłucha Nic ugra u Niego kostucha Ma dusza przeżyje u Niego Potomstwo Jemu odda ego Moim pokoleniom opowiem A o miłosierdziu się dowiem Uczyni że człowiek się rodzi To On człowieka oswobodzi I On odkrywa przeznaczenie Nadaje życiu Twe znaczenie publikacja autora
Przekład "jak lew" nie ma wg. mnie sensu w kontekście całości, psalmista opisuje jaki jest słaby i osaczony, że może policzyć swoje kości i nagle "jak lew" jego ręce i nogi?
Zerkam co robi JPS -- oni to dodają słowo "dla wyrozumienia": Dogs surround me; a pack of evil ones closes in on me, like lions [they maul] my hands and feet. Hm... to może mieć sens -- w ówczesnej poezji ta "druga część" wersetu, odnosi się do pierwszej, więc wspólnym podmiotem mogłyby być psy, łącząc je, a psy raczej osaczają lwa niż go przebijają.
Dokładnie tak!!! Analiza krytyczną tekstu nie pozostawia wątpliwości gdyż "wymieszanie" upadku i potęgi (lew) byłoby absolutnie nielogiczne. Poza tym tekst qumrański będąc najstarszym (eseńczyczy przestają istnieć najdalej w roku 70, jeśli nie rok wcześniej) przesądza o wszystkim gdyż sugerowanie " spisku eseńsko- chrześcijańskiego" skierowanego przeciw Żydom byłoby aberacją umysłową .
@@tamik7168 W kontekście tekstu z Qumran robi się jeszcze ciekawiej jeśli weźmie się pod uwagę, że istnieje hipoteza zakładająca, że sam Jezus był jednym spośród esseńczyków.
@@orze_code9779 Może nie tyle Chrystus jak św. Jan Chrzciciel, ale są to bajki, które opierają się na powierzchownej (najczęściej "z) drugiej ręki") znajomości zagadnienia a zwłaszcza na nieznajomości przesłania tekstów qumrańskich.Np. powszechności przesłania Chrystusowego i ekskluzywności wizji eseńskiej.
Oto jak przetłumaczono ten werset w przekładzie Nowego Świata (2018): „Bo osaczają mnie psy, otaczają mnie jak zgraja złoczyńców, niczym lew atakują moje ręce i nogi”. (Jest to przekład świadków Jehowy).
Bardzo dziękuję za wykład. Może i jedno i drugie wyrażenie jest poprawne i występowały jedno za drugim, tylko podczas przepisywania nastąpił błąd, właśnie ze względu na tą malutką jotę. Może było tak: 17 Bo [sfora]psów mnie opada, osacza mnie zgraja złoczyńców( jak lew). Przebodli ręce i nogi moje, ... Po prostu wyrazy tak bardzo podobne mogły wydawać się identyczne. Pozdrawiam serdecznie
Ale jest w NT dowód. Tylko odrobinę później.: «Jeżeli na rękach Jego nie zobaczę śladu gwoździ i nie włożę palca mego w miejsce gwoździ, i nie włożę ręki mojej do boku Jego, nie uwierzę» Przebili, a Tomasz zażądał dowodu. Poza tym, jeśli całun turyński jest oryginałem, to nie tylko Tomasz zyskał dowód. My, targami wątpliwościami - też mamy dowód. Tak, jakbyśmy wszyscy byli Tomaszami i dowód został przygotowany na nasze potrzeby.
Ciekawe że w tłumaczeniu cyrylo -metodiańskim z IX wieku , więc w języku cerkiewno- słowiańskim jest przetłumaczone cyt: Jako obydosza mia psi mnozi , Sonm łukawych odierżasza mia: Iskopasza ruce moi i nozi moi. Więc użyte zostało słowo przekopali, skopali. Dziękuję za wspaniały wykład.
«Będą patrzeć na Tego, którego przebili» (J 19, 37) "10 Na dom Dawida i na mieszkańców Jeruzalem wyleję Ducha pobożności6. Będą patrzeć na tego6, którego przebili, i boleć będą nad nim, jak się boleje nad jedynakiem, i płakać będą nad nim, jak się płacze nad pierworodnym. 11 W owym dniu będzie wielki płacz w Jeruzalem, podobny do płaczu w Hadad-Rimmon na równinie Megiddo7. " Za 12
Ale Jan cytuje Zachariasza a nie Psalm,natomiast prof omawiał Psalm 22,a żaden z Ewangelistów nie cytuje Ps 22:17 tylko Jan, Zachariasza. ”Wyleję na dom Dawida i na mieszkańców Jerozolimy swego ducha i obdarzę ich uznaniem. I będą zanosić do mnie błagania. Będą patrzeć na tego, którego przebili, i będą go opłakiwać, jak opłakuje się jedynaka. Będą gorzko płakać jak po stracie pierworodnego syna"
Niedoceniamy piszących te dzieła o których mowa. Ludzie w tamtych czasach, jako jednostki byli dużo inteligentniejsi niż to sobie wyobrażamy dzisiaj. Całkiem możliwe że bardziej niż my. To nie moja teza. Tak przypuszczają antropolodzy.
Trochę masz racji, ale to nie tak. Po prostu takie rzeczy - czy psalmy, czy sumy teologiczne pisali ludzie najinteligentniejsi. Dziś każdy może pisać co chce i przesłania inteligentnych zaginą w masie badziewia. Przykładem ten film który przepadnie wśród tiktokowych głupich filmików obiegających świąt. Niejedna książka obecnie nie ujrzy światła dziennego bo jest za mądra - nie ma na to popytu. Podobnie jest z dewaluacją wszystkiego - piękna w architekturze, piękna przedmiotów użytkowych. Równamy do dołu, nie do góry.
Świetny wykład. Natomiast zastanawiam się nad sensownością wersji "jak lew". Jak wtedy brzmiałby ten werset? W jakim kontekście ten lew by tam było. Że ci wrogowie są jak lew? Jeśli tak, to w jakim kontekście byłyby później ręce i nogi? Pozdrawiam.
W necie są filmy, jak sfora psów (hieny) osacza lwa czy lwicę. Jeśli Psalmy są poezją (a są), więc zastosowana tu metafora niesie ze sobą ładny obraz opędzającego się łapami (z pazurami) afrykańskiego kota przed dziką chmarą ujadaczy. Więc wspomnienie o lwie w tym wersecie może mieć sens - na pewno większy, niż "przebicie" rąk i nóg, które ni stąd, ni zowąd pojawia się bez uzasadnienia w chrześcijańskich zniekształceniach. Ps. Niestety, fałszowanie tekstu biblijnego przez chrześcijańskich tłumaczy można spotkać w większej ilości miejsc Biblii, więc czemóż w tym przypadku miało by być inaczej?
@@piotrnowik Piszesz "fałszowanie tekstu biblijnego przez chrześcijańskich tłumaczy" Dlaczego jesteś tak stronniczy i uprzedzony? Powyższy wykład przeczy twoim aroganckim twierdzeniom. Nauka, jak widać, ostrożnie waży swoje argumenty. A swoją drogą, dlaczego zarzucasz tylko jednej stronie omawianego sporu "fałszowanie"? A może mamy do czynienia ze specyficzną, średniowieczną "redakcją" starożytnych tekstów, którymi posługiwał się wrogi wobec chrześcijaństwa judaizm rabiniczny? A może nie zaszło żadne świadome "fałszerstwo" tylko wynika rzecz właśnie z niuansów jakie usiłuje rozwikłać biblistyka?
@@barbarahomoncik3904 nie wiem jak uważnie słuchałaś, ale ja zrozumiałem, że najstarszy tekst znaleziony w pobliżu Qumran, zawierał" przebili " a nie "lew" a tłumaczenia sapuntaginty miały miejsce 2 wieki przed Chrystusem. Zakładam, że Centus444 miał na myśli celowe pomijanie wersji z "przebili" na korzyść wersji z "lwem", co zapewne nie miało by większego znaczenia dla rabinów gdyby nie nawiązanie do ukrzyżowania. Jestem przekonany, że kiedyś się przekonamy jak było rzeczywiście
Jednej rzeczy mi brakuje. Nie do końca rozumiem jakie znaczenie miałoby mieć tłumaczenie "jak lew ręce i nogi moje" ? Niespecjalnie pasuje do kontekstu sąsiednich wersów. Tymczasem tłumaczenie o przebitych rękach i nogach jak najbardziej wchodzi w kontekst sąsiadującego z nim tekstu. Bardzo ciekawy i pouczający wykład.
Swego czasu jako ateusz zainteresowałam się zdaniem/zapewnieniem: „Poznacie prawdę a prawda was wyzwoli” (Ew Jana 8:32), i… prawda wyzwoliła mnie… z ateizmu. :)
aborygo Gdyby Bóg osobiście napisał Biblię, umieściłby napisany przez siebie samego, Jedyny-Oryginalny-Egzemplarz-BIBLIl w takim miejscu, że każdy wierzący miałby swobodny dostęp do Oryginału BIBLIl 24h/24h. Każdy wierzący miałby obowiązek ,,odwiedzenia" Jedynego-Oryginalnego-Egzemplarza- BIBLIl raz na np. 5-10 lat (wzorem islamu).
@@wandap9520 Gdyby Bóg osobiście napisał Biblię, umieściłby napisany przez siebie samego, Jedyny-Oryginalny-Egzemplarz-BIBLIl w takim miejscu, że każdy wierzący miałby swobodny dostęp do Oryginału BIBLIl 24h/24h. Każdy wierzący miałby obowiązek ,,odwiedzenia" Jedynego-Oryginalnego-Egzemplarza- BIBLIl raz na np. 5-10 lat (wzorem islamu).
@@aborygo Łopatologicznie ,,aborygo" zdefiniuje pojęcie: ,,gimbo-logika". Ani to poprawnie w języku polskim, ani w każdym innym. Ps. Chyba, że miało to być poprawnie: ,,logika gibbona" (może ,,aborygo" omsknęło się podwójne ,,bb"?). No cóż, starość nie radość.
Po wysłuchaniu wykładu, doszedłem do wniosku, że 2 tys. lat temu ludzie też musieli mieć podobne dylematy, skoro już wtedy istniały 2 różne wersje tego psalmu.
wić?Czemu nie słyszysz, jak wołam z bólu?+ 2 Boże mój, wołam za dnia, ale Ty nie odpowiadasz+,również w nocy nie milczę. 3 Ale Ty jesteś święty+,jesteś otoczony chwałą*, która płynie z ust Izraela. 4 Tobie ufali nasi ojcowie+ -ufali, a Ty ich ratowałeś+. 5 Do Ciebie wołali i ich wybawiałeś,Tobie ufali i się nie zawiedli*+. 6 Ale ja jestem robakiem, nie człowiekiem.Ludzie ze mnie szydzą* i mną gardzą+. 7 Wszyscy, którzy mnie widzą, wyśmiewają się ze mnie+,kpią i drwiąco kręcą głowami+: 8 „Powierzył siebie Jehowie, to niech On go ocali!Niech go uratuje, skoro tak go ceni!”+. 9 To Ty wydobyłeś mnie z łona mojej matki+,Ty dałeś mi poczuć się bezpiecznie u jej piersi.10 Już od urodzenia powierzono mnie Twojej opiece*,odkąd wyszedłem z łona matki, Ty jesteś moim Bogiem.11 Nie trzymaj się z dala ode mnie, bo udręka jest blisko+,a nikt inny nie rusza mi na pomoc+.12 Otacza mnie mnóstwo młodych byków+,osaczają mnie mocne byki Baszanu+.13 Wrogowie szeroko otwierają na mnie swoje paszcze+jak ryczący lew, który rozszarpuje zdobycz+.14 Jestem wylewany jak wodai wszystkie moje kości wypadły ze stawów.Moje serce stało się jak wosk+,topnieje głęboko w moim wnętrzu+.15 Moja siła wyschła jak gliniana skorupa+,język przywiera mi do dziąseł+.Sprowadzasz mnie do prochu, żebym umarł+.16 Bo osaczają mnie psy+,otaczają mnie jak zgraja złoczyńców+,niczym lew atakują moje ręce i nogi+.17 Jestem w stanie zliczyć wszystkie swoje kości+.Wrogowie patrzą, wbijają we mnie wzrok.18 Dzielą między siebie moje szaty,o moje ubranie rzucają losy+.19 Ale ty, Jehowo, nie trzymaj się z dala+.Jesteś moją siłą, pośpiesz mi na pomoc+.20 Wybaw mnie* od miecza,moje cenne życie* - z łapy* psa+.21 Wybaw mnie z paszczy lwa+ i od rogów dzikich byków.Odpowiedz i mnie wybaw.22 Będę oznajmiał Twoje imię swoim braciom+,będę Cię wysławiał w zborze+.23 Wy, którzy boicie się Jehowy, wysławiajcie Go!Wychwalajcie Go+, wszyscy potomkowie Jakuba!Okazujcie Mu podziw i respekt, wszyscy potomkowie Izraela!24 Bo nie pogardził ani się nie brzydził cierpieniem uciśnionego+,nie zakrył przed nim twarzy+.Gdy ten wołał do Niego o pomoc, On usłyszał+.25 Będę Cię sławił w wielkim zborze+,spełnię swoje śluby w obecności tych, którzy się Ciebie boją.26 Potulni będą jeść do syta+,ci, którzy szukają Jehowy, będą Go sławić+.Obyście na zawsze cieszyli się życiem*.27 Wszystkie krańce ziemi będą pamiętać o Jehowie i się ku Niemu zwrócą.Pokłonią Mu się wszystkie rodziny narodów+.28 Bo władza królewska należy do Jehowy+,On panuje nad narodami.29 Wszyscy na ziemi, którym się dobrze wiedzie*, będą jeść i się pokłonią.Uklękną przed Nim wszyscy, którzy zstępują do prochu.Żaden z nich nie zdoła zachować życia*.30 Ich potomstwo będzie Mu służyć,o Jehowie usłyszy przyszłe pokolenie.31 Przyjdą i opowiedzą o prawości Boga,o tym, czego On dokonał, opowiedzą ludowi, który dopiero ma się narodzić
Literek ו (WAW) jest Biblii tysiące (a raczej miliony). Więc jeśli w każdej z nich widzisz gwoździa, którym Jezusa "poharatano", to proponuję psychiatrę :-)
@@antroponautus : Uniosłem się niepotrzebnie. Przepraszam. Nawet, jak nie sposób na pewniaka dowieźć, że w tym wersecie chodzi o LWA, to nie widzę powodu, by się upierać przy słowie PRZEBODLI. Są inne miejsca, które można wykorzystać na poczet proroctw o Jezusie - niekoniecznie te.
@@piotrnowik Spoko. Tak łatwo się nie obrażam. Kilka lat temu poświęciłem za sprawą naukowej dyskusji rabina i pastora sporo czasu analizując rozwój "alfabetu" hebrajskiego ale niestety wszystkie materiały łącznie z fotografią tego zwoju i tą nieszczęsną literą mam na uszkodzonym dysku i trochę nie chce mi się odtwarzać. Poza tym zgadzam się z kolegą, że nie ma sensu zabijać innych "prawdą", nie można nikogo nawrócić jeśli sam nie zechce. Pozdrawiam
Dziękuję za piękne dociekania. Zastanawiam się jeszcze co na ten temat ma do powiedzenia "logika stosowana" Zwrot "przebili moje ręce i nogi" wydaje się tu logiczny, gdy mowa o osaczeniu, natomiast co miało by znaczyć "ręce i nogi jak lew" w kontekście osaczenia i przegranej? Skoro "przebili" nie istnieje potocznie w hebrajskim to czy taki sens o przebiciu rąk i nóg da się zapisać w inny "poprawny" stosowany sposób?
Tak, tu m.in. jest pies pogrzebany: hebrajski ma czasowniki na "przebicie", np. דקר - zob. Zach נקב ,12,10 - zob. Iz 36,6; חלל - zob. Iz 53,5; i טען. Ale żaden z nich nie został tu użyty, tylko jakieś tajemnicze כאר (jeśli to jest w ogóle czasownik).
Warto zobaczyć do Psalmu 22:16 w przekładzie Nowego Świata (2018): „Bo osaczają mnie psy, otaczają mnie jak zgraja złoczyńców, niczym lew atakują moje ręce i nogi”. (Jest to przekład świadków Jehowy).
@@wandap9520 Ale z tego co widzimy z tekstach źródłowych, zwrot "atakują" ani literalnie ani kontekstualnie tam nie występuje, a więc jest nadużyciem wprowadzonym tylko po to by łatwo wybrnąć z problemu którego nie umiemy wytłumaczyć. Znawcą tłumaczeń nie jestem, ale wydaje mi się, że takie tłumaczenia mają wartość śmieciową albo literacką, zależy co kogo interesuje.
@@wandap9520 Świadkowie Jehowy wprowadzili do tekstu biblijnego wiele słów w sposób nieuprawniony. Słowa o duchu bożym zmieniono na "czynna siła boża", by biblia pasowała do doktryny Towarzystwa Strażnica. Innymi słowy, Świadkowie Jehowy nie dopasowują doktryny do biblii, ale przekłady biblii są dopasowywane do doktryny 🙃
Panie Profesorze Marcinie, na YT jest wykład o Psalmie 22 Profesora Waldemara Chrostowskiego w którym podaje , że Rabini świadomie dopiero w V w.n.e dokonali zmiany ?! . 🤔 Obaj Panowie super oświetlacie ten wyjątkowy Psalm.
Byłbym wdzięczny za wyjaśnienie pewnej kwestii. Jeśli kaaru byłoby hapax legomenon i do tego nietypowym, to czy mogłoby to w pewnym momencie zostać poprawione do bardziej znanego kaari przez kopistę, który uznałby to za błąd i później w takiej wersji by się to dalej rozprzestrzeniało?
Obie wersje są poprawne i zgodne z wolą Boga. W czasach ostatecznych, kiedy Jezus powróci w wielkiej bitwie, jego "ręce" i "nogi" będą jak Lew. Przebodli Lwa
Komentarze pod filmem trochę odpłyneły od tematu. Widać, że osobiste przekonania przeszkadzają w nabywaniu wiedzy. Lepiej najpierw rozgryźć temat, a potem wyrobić sobie zdanie. Odwrotnie się nie da.
Ps 22:17: "Albowiem otoczyły mnie psy, zgraja złoczyńców obstąpiła mnie, jakoby lwy - ręce i nogi moje." Tłumaczenie rabina Cylkowa. W mojej skromnej ocenie w kontekście dalszych wersetów świadczących, że mowa tu o Mesjaszu, którym jest Jezus, tłumaczenie "z lwem" nie zmienia w jakikolwiek sposób sensu rozumianego na sposób chrześcijański. Nawet jeżeli przyjąć, że tłumaczenie hebrajskie jest oryginalne i właściwe. Błogosławieństwa dla wszystkich w Imieniu Jezusa Chrystusa ❤🙂
Bardzo dziękuję Panu profesorowi za wiele wnoszący wykład - uczta intelektualno-duchowa. Przy okazji pozwolę sobie zadać pytanie czysto lingwistyczne. Mianowicie zajrzałem do słowników i zaciekawiła mnie jedna rzecz - zarówno BDB (2010) jak i C. Siegfried / B. Stade (1893r.) podają jako hipotetyczny czasownik nie w wersji כאר ale raczej כור . Co na to nowsze, bardziej współczesne ustalenia?
... muszę przyznać, że patrząc na wiele różnych innych aspektów, raczej uważam, iż to chrześcijańscy kapłani dokonali zmian... ale muszę też przyznać, że brak wystarczających przesłanek, by uważać to za prawdę... spór można szybko rozwiązać, porównując ten psalm z wersją zawartą w manuskryptach sprzed czasów Jezusa. W końcu Tora, jak i sam psalm, powstały dużo wcześniej niż narodził się Jezus...
Bardzo rzadko komentuję cokolwiek, ale tutaj muszę. Sam wykład bardzo ciekawy i przystępny, a mój podziw budzi Pana uczciwość intelektualna. Naprawdę bardzo rzadko daje się w Pana filmach odczuć osobisty, intymny stosunek do opisywanych zagadnień. Wiem, że jest Pan osobą wierzącą - ja z kolei jestem z "drugiej strony barykady", ale życzyłbym sobie, żeby każdy ateistą potrafił w sposób tak zbliżony do obiektywnego, jak to jest u Pana, mówić o świecie. Bardzo serdecznie pozdrawiam!
Dobrze powiedziane:)
Do komentatora: ateista to też człowiek wierzący, tylko nie w Boga, a w nieistnienie Boga.
Czy moglaby byc nieco glosniej.
Jestem n'a maximum i zle slychac.
@@michaljan9732Wierzysz w UFO? Czy też wierzysz, że UFO nie istnieje?
Niekoniecznie barykady bo inny punkt widzenia jest wyjściem do dyskusji a niekoniecznie obrzucania się tym czy innym
Zdrowia i Pokoju🕊stop wojny 👪✋ podziękowania za przekaz (obiektywnie i wszechstronnie🌹)
Jako były świadek Jehowy byłam okropnie zmanipulowana 😢! Jak słucham Pana wykładów to widzę ze byłam w ciemności najciemniejszej ! Poznaje w końcu Biblię bez okularów religii ( choć świadkowie to nie religia w sumie a korporacja podszywająca się pod religie ) dziękuje za Pana wkład i poświęcony czas . Ta wędrówka jest bardzo fascynująca a przede wszystkim wyczuwam obiektywizm u Pana a nie aurę : Ja wiem najlepiej . Moja prawda jest jedyna . Szacun !
Dziękuję, za ten komentarz.
Gratuluję wybudzenia! Życzę wszystkiego co dobre i piękne ❤
@@Triste-vv7ru dziękuję ! 🙏🏼 również życzę dużo spokoju i dobrej energii !!!
Też się podpisuje jako były świadek Jehowy
Życzę powodzenia na nowej drodze życia ❤ też jestem ex. Wnikam w Słowo Boże i jestem wierząca 🙏 pozdrawiam serdecznie 🌹
Wspaniały wykład, jak zwykle zresztą, ale końcówka, z opisem znaczenia Świętego Imienia Bożego naprawdę niesamowita. Pana wykłady, to prawie jak serial detektywistyczny, gdzie akcja co i rusz się zmienia, niby już wiemy, a potem znów zmiana akcji. Dzięki temu słucha się niesamowicie ciekawie i zapamiętuje bardzo dużo. Dziękuję Bogu, że trafiłam na Pana wykłady, są niesamowite, nie tylko z powodu Pana fenomenalnej wiedzy i sposobu jej przekazywaia, ale i tego, że naprawdę zbliżają do Pana Boga i ukazują niesamowita mądrość i piękno Biblii, choc wiele razy musiałam weryfikowac i zmieniać swoja dotychczasowa wiedzę na temat rozumienia Słowa Bożego, która przez tyle lat przyjmowałam za pewnik. Niech Bog umacnia Pana w dalszej pracy i błogosławi.
Moje życie już nigdy nie będzie takie samo... człowiek nawet sobie nie zdaje sprawy, jak piękne tajemnice skrywa świat, a nie będą one nigdy do końca wyjaśnione. Taka mała różnica, a cały spór mógłby się zakończyć gdybyśmy poznali prawdę
Prawda została objawiona,choć to nie znaczy,że wszystko mamy i musimy rozumieć. Wierzyć też w nią nie musimy bo ta prawda mówi,że zmusić do tego,nikogo nie można,jeśli ktoś tej prawdy sam nie łaknie...
Bardzo ciekawy wykład, kompletnie nie znałem tego problemu. Bardzo się cieszę, że go Pan omówił.
Wraca moja ciekawość dzięki takim wykładom.😃
Jak ja sie ciesze, ze mi polecono ten kanał. Skarbnica wiedzy
Kolejny znakomity wykład Pana Profesora, dziękuję za podjęcie tej niezwykłej tematyki.
Ogromna wiedza przekazana w sposób jasny i zrozumiały. Dziękuję!
Dziękuję za każdy nowy materiał!
Uwielbiam wykłady Pana profesora
Super wykład, dziękuję
Świetny wykład bez wymądrzania się. Dziękuję.
Jest tajemnica, jest śledztwo - i znów jest kawał dobrego tematu! 🧐😉
Ale znów żaden rabin nie poszedł do więzienia. 😡 Fałszerze!
Dla mnie oczywiste że rabini czekają na przyjście antychrysta i nawet fałszują Torę żeby okłamywać swych rodaków.
Dziękuję za niezwykle interesujący wykład i szeroko omówione zagadnienie nurtujące wielu czytelników Biblii.
Uwielbiam Pana programy. Wybór tematów zawsze wciaga. Dziękuję serdecznie.
Bóg zapłać za obiektywny wykład
Kim jesteś Pawle, że ośmielisz się mówić, co Bóg ma zrobić?
@@wandap9520 Nie napisałem Boże masz zapłacić tylko Bóg zapłać to jest taka forma zyczeniowa ,prośba do Pana Boga Jeśli będzie uważał Pan Bóg że jest zgodny z prawdą ten wykład i należy się zapłata w formie łaski to da p.prof.A czasami Bóg spełna prośby Moim skromnym zdaniem uważam że jest to obiektywny wykład.Z Panem Bogiem.
Serdecznie dziękuję za wspaniałe wykłady !
Świetny, obiektywny wykład.
Kolejny świetny wykład.
Komentarz i łapka w górę dla zasięgu 👍👍👍
Dziękuję za kolejny ciekawy wykład.
Bardzo dziękuję za Pana materiały są wybitne.
Bardzo ciekawy wykład, zaś końcówka o imieniu Boga - totalnie mną pozamiatała. Rewelacja. Pozdrawiam
Można słuchać,słuchać .Dziekuje
Dzięki za podzielenie się niesamowitą wiedzą.
Super wykład, czekam na następne.
Niesamowita wiedza pięknie przekazana. Dziękuję.
Bardzo miło się słucha. Profesjonalnie, a jednocześnie zrozumiale i ciekawie 😁
Serdecznie dziękuję za wykłady
Ogromna przyjemność słuchania.
Pani Marcinie! Dzięki za wykład! Co do 'lwa' w Ps 22, sądzę, że patrząc teologicznie, nawet ta wersja hebrajska ma niezły "potencjał". W Apokalipsie czytamy, że zwyciężył Lew z pokolenia Judy, czyli tymi rękami i nogami przebitymi do krzyża! Czyli i jedno i drugie tłumaczenie jest bardzo nośne w odniesieniu do Chrystusa.
Zgadza się :) Pozdrawiam!
Przekład NW
"Osaczyły mnie bowiem psy; otoczyło mnie zgromadzenie złoczyńców. Są jak lew u mych rąk i nóg."
Starsza wersja MUSI być PRAWDZIWA,chyba że zastosujemy logikę ESKIMOSÓW!
@@AndrzejKostrowicki
Rozstrzygające w tej kwestii jest to,że natchnieni pisarze Ewangelii powołując się na Psalm 22 pominęli całkowicie werset 16.
Nie użyli go ani do wsparcia wiary wierzących czytelników,ani do polemiki z przeciwnikami chrystianizmu.
Fascynujace! Już nie będę obserwował schnącej farby tylko słuchał o sporze chrześcijan z żydami o psalm.
Jak to nie jest ciekawe, to co tu robisz(?)
🤣🤣
Dziękuję za wykład!
Ciekawe informacje. Serdecznie dziekuje za podzielenie sie ta wiedza 👌
Dziś na youtube Dr. Seth Postal przedstawił 2 bardzo mocne argumenty na słuszność chrześcijańskiej interpretacji. Chodzi o pary wersetów psalmu 22, które odnoszą się bezpośrednio do siebie. Pary lament - prośba:
w.11 Nie oddalaj się ode mnie, bo utrapienie bliskie, a nie ma nikogo, kto by mnie wspomógł. - w.19 Ale ty, PANIE, nie oddalaj się; mocy moja, spiesz mi na ratunek.
w.12-13 Otoczyło mnie mnóstwo cielców, osaczyły mnie byki Baszanu. Rozwarły na mnie swe paszcze jak lew drapieżny i ryczący. - w.21 wybaw mnie z lwiej paszczęki i mnie biednego od rogów bawolich.
w.16 Bo psy mnie opadają, osacza mnie zgraja złoczyńców. Przebili ręce i nogi moje, - w.20 Ocal od miecza moje życie, z psich pazurów wyrwij moje jedyne dobro,
Jeżeli wers 20 odpowiada wersowi 16, to tylko interpretacja z przebiciem idzie w parze z mieczem.
Dodatkowo występuje lustrzana symetria zwierząt. dodatkowy lew w wersie 16 zaburzałby tą symetrię.
Byki (w.12)
lew (w.13)
psy (w.16)
pies (w.20)
lew (w.21a)
bawoły (w.21b)
Dzięki za ciekawy argument. Tak, jak wspominałem w wykładzie - tu w grę wchodzi nie tylko krytyka tekstu i "bitwa" na manuskrypty (który starszy, a który bardziej wiarygodny, który prawdziwy) - tylko właśnie dobra, spokojna analiza całego psalmu i innych odniesień, by spróbować wydobyć jego przesłanie i zrozumieć sporny werset. Pozdrawiam
Koronnym argumentem jest to,że natchnieni ewangeliści nie cytują tego fragmentu w wersji "przebili" ani "jak lew".
Całkowicie go pomijają.
Nie cytują go ani do umocnienia wiary wierzącego czytelnika,ani do polemiki z przeciwnikami chrystianizmu.
Dziękuję za udostępnianie wykładów, niesamowita pomoc w studiowaniu Biblii.
Jestem bardzo ciekawy jakie słowo jest użyte w Zachariasza 12:10. ,, Wtedy spojrzą na mnie, na tego którego PRZEBODLI"
Dziękuję,rewelacja.
Świetny wykład! Dziękuję :)
TOP, dziękuję.
Podziwiam pana za madrosc i dociekliwosc
Dziękuję za wykład, jak zawsze bardzo ciekawy. Uświadomiłem sobie, że powinienem bardziej poznać kulturę żydowską. Pomoże to lepiej zrozumieć Biblię, na głębszym poziomie.
Wykład bardzo ciekawy Podziękowania z tak ciekawy tekst.
Niezwykle szeroko potraktowany temat. Zwykle wszyscy zatrzymują się na etapie odkryć w Qumran i uważają temat za zakończony. A do tego jeszcze idea Cimcum, po prostu cymes :-) Dziękuję bardzo za ten piękny i jak zawsze mega interesujący wykład.
Wykladu słucha sie jak by był to fil akcji. Napięcie rosnie i nagle mamy wyjaśnienie, po czym okazuje sie, ze jednak nie. Sa dalsze wątpliwości. Fajnie przeprowadzona narracja , cały czas trzymajaca słuchacza w skupieniu.
@@leszekporowski1707 To prawda.
@@leszekporowski1707 Tyle zwrotów akcji tutaj.
Jezus Był zapowiedziany w starym Testamencie tyle.
@@tadeuszwojtowicz9654 Moim zdaniem te zapowiedzi inaczej wyglądały...
SERDECZNIE DZIĘKUJĘ za Wspaniały WYKŁAD POZDRAWIAM ❤❤
Dziękuję za ucztę dla umysłu do śniadania :)
Panie profesorze, dziękuję za kolejny wykład o ważnej sprawie.Jak bardzo niepasująca do tekstu psalmu jest wersja z "lwem" świadczy przekład interlinearny z Vocatio z 2009 roku, zawarty w " Pismach", części hebrajskiego Tanachu." 22.14.Rozwarły na mnie paszcze swoje lwy rozszarpujące, ryczące. 22.15.Jak wody zostałem rozlany i porozłączały się wszystkie kości moje, stało się serce moje podobne do wosku, roztopuje (powinno być chyba "roztapia") się w środku wnętrzności moich.22.16.Wyschła jak skorupa moc moja i język mój jest przyklejony do podniebienia mojego, do prochu śmierci złożyłeś mnie. 22.17. Ponieważ otoczyły mnie psy, zgromadzenie źle postępujących, obległy mnie podobnie jak lwa, ręce moje i stopy moje. 22.18.Mógłbym policzyć wszystkie kości moje, oni patrzą, wpatrują się we mnie. 22.19.Podzielili szatę moją dla siebie i o suknię moją rzucili los......" . Zmienianie tekstu jest częścią walki z Kamieniem odrzuconym (zdyskwalifikowanym) przez " budujących", jest częścią ich poselstwa "nie chcemy, aby Ten zakrólował nad nami". Dziękuję za Pana pracę i życzę dużo zdrowia.
Bardzo ciekawe, nie miałem pojęcia o tych niuansach
Dziękuję
Super ciekawy film.
Mimo, że z hebrajskim u mnie słabo, to odniosę się tutaj do innego języka semickiego, czyli arabskiego.Możliwe, że będzie to w jakiś sposób pomocne. Po arabsku zaimki osobowe on i ona to hua (هو) i hija (هي). Być może w hebrajskim, wymowa była niegdyś podobna i z wyrazu wokalizowanego hiua zrobiono hija, a potem hi'. Może dlatego to występuje w pięcioksięgu, bo jest to jakaś stara wymowa, tak jak w przykazaniach mamy "אָנֹכִּי" [ʾọnōk'ī] (Jam {jest}...), co jest formą zaimka osobowego pierwszej osoby podobnego akadyjskiemu "ʾAnāku" (w hebrajskim jest to straszny archaizm). Ponadto bardzo często w rdzeniach hebrajskich z jod w arabskim jest waw. Na przykład chłopiec po hebrajsku to "jeled" (יֶלֶד), zaś po arabsku "łalad" (وَلَدٌ). Dodatkowo, gdyby ktoś przeczytał hebrajskie zaimki hu' i hi' z alefem jako długa samogłoska A, to brzmiały by tak jak w arabskim. To taka ciekawostka. Poza tym waw i ja {jod} w arabskim bardzo często występują wymiennie ze sobą na przykład ukazując się podczas odmiany czasowników, tworzenia przymiotników lub liczby mnogiej złamanej (pluralis fractus). Trzeba pamiętać, że nie bez powodu rdzenie z alefem (alifem), jod (ja) i waw to rdzenie słabe i zachowują się dość osobliwie w porównaniu z innymi semickimi źródłosłowami.
No i jeszcze pomiędzy wersją "jak lew" i "przebili" czy "wykopali" w kontekście odniesień do działania lwów w nastepnych wersetach tego psalmu jest etymologiczna zbieżność do określeń "poszarpali", "poorali" lub "przeorali" moje ręce i nogi (jak lew - pazurami). Też ciekawe te analogie...
Ależ interesujące! Super dziękuję za mega wykład i wiedzę.
Sprawę znałem połowicznie, ale dobrze było usłyszeć temat zebrany do kupy, rozszerzony i uporządkowany przez profesjonała. Było tu nieco nowości i zaskoczenia dla mnie, musze przyznać. Bardzo dziękuję.
Dziękuję ,słucham z wielkim zainteresowaniem
Dzień dobry panie profesorze. Mimo, iż niedziela jest dniem wolnym i pracować się nie powinno, nawet pisząc.., lekko parafrazując tutaj nomen omem Stary testament, postanowiłem znów napisać mały komentarz a raczej zadać nurtujące mnie pytanie odnośnie powyższego podcastu. Ale zanim o tym, to raz jeszcze podkreślę, o czym teraz już wiem bardzo dobrze, że dzień w którym trafiłem na pana kanał jest jednym z jaśniejszych dni na drodze moich poszukiwań. I choć kilka subskrybowanych kanałów mam w swoim portfolio i dzięki nim poznałem wielu ciekawych ludzi zajmujących się w nich tematami biblijnymi i archeologicznymi, to jednak tak świetny, prosty ale merytorycznie spójny przekaz jaki u pana słyszę trafia do mnie najbardziej. I chwała panu za to. Przede wszystkim to czego brakowało mi na innych kanałach od osób je prowadzących to znajomości języka hebrajskiego. Sam się z tym adpektem borykam od niedawnego czasu, gdy zorientowałem się że moja rodzina w osobie pradziadków też miała korzenie żydowskie. Mieszkam w Krakowie a dziadkowie pochodzili z Zabierzowa i gdy odkryłem, że ich spolszczone nazwisko pierwotnie miało prawdopodobnie żydowski wydźwięk to usiadłem z przerażenia.., ale zaraz przerażenie zastąpiłem zaciekawieniem a dzisiaj już przerodziło się to w poszukiwania. Więc raz jeszcze dziękuję za pana kanał. Jestem i pozostanę czynnym subskrybentem a teraz moje wspomniane pytanie, bardzo krótkie panie profesorze: czy pierwsza litera żydowskiego alfabetu alef może symbolizować (trochę na wzór Masory jako interpretacji) i czy gdzieś jest tak używana, jako symbol słowa "gen" czy wręcz tłumaczona jako oznaczenie genu a dokładniej chromosomu?! Gen jak wiemy oznacza esencję życia na poziomie molekularnym wręcz, mądrość życia i warunkuje nasz rozwój intelektualny poprzez nasz zapisany własny genotyp, który otrzymaliśmy przecież od naszych "bogów" (i nie boję się użyć tutaj liczby mnogiej, gdyż oboje wiemy - a pan również powoływał się - czym są mezopotamskie eposy typu Gilgamesz, Enuma elish bądź Atra hasis. A więc czy jest jakieś połączenie między pierwszą literą alfabetu a genem jako takim? Przyznam, że ja trafiłem w jednym z tłumaczeń googlowskich na takie zestawienie. Jeśli pan odpisze mi nawet w prostym zdaniu na mój komentarz wyjaśnię dlaczego o to pytam ale nie chcę brnąć w ślepy zaułek bez pana podpowiedzi. Pozdrawiam.
Dziękuję za bardzo miłe słowa - oraz za kawałek pięknej historii osobistej...
Co do litery ALEF א to jej symbolika jest bogata. Przede wszystkim oznacza 1 i jest pierwszą literą alfabetu, to ona jest POCZĄTKIEM wszystkiego... Do tego jej nazwa oznacza m.in. ELEF (אלף ) czyli 1000. To wskazuje na jedność i wielość w tej literze...
Do tego ZNAK ALEF składa się litery WAW (ו) i dwóch liter JOD (י) - obie są częścią świętego Imienia JHWH. Jest to więc BOSKA litera, litera IMIENIA BOGA. Na tę literę zaczynają się takie imiona Boga jak אלוהים ELOHIM czy אדוני ADONAJ, i wiele innych, jak אל שדי EL SZADDAJ.
Do tego to także litera człowieka, ludzka, bo zaczyna wyraz CZŁOWIEK (אדם). Oznacza więc jakiś mistyczny związek między człowiekiem a Bogiem. Ma jeszcze wiele znaczeń i nagram o niej kiedyś odcinek. Co do znaczenia gen, to spotkałem to kiedyś tylko raz, ale to nie jest popularne jej tłumaczenie. Pozdrawiam
Świetny wyklad
Dziękuję bardzo ❤
Genialny i genialnie przedstawiony materiał. Bardzo, bardzo, bardzo, panu dziękuję. Sprawił mi wiele radości.
Jednak czy nie jest tutaj tak, iż obydwie wersje mówią prawdę ? (pomijąc na chwilę kwestie literek) Lwa w starożytności w pewnych sytuacjach po osaczeniu czy polowaniu ostatecznie unieszkodliwiano przez unieruchomienie niebezpiecznych kończyn aby był bezbronny. Przebijano łapy, obcinano pazury, podcinano jak koniom wędzidła, odcinano też łapy jako trofea. Wszystko zależało od tego w jakim stanie mial być, żywy czy martwy.
Czy ew. porównanie siebie na krzyżu do lwa pozbawionego owego atrybutu łap jest tu dużym nadużyciem ? Przecież psalmista, autor, pisze o słabości, osamotnieniu i osaczeniu (jakby polowaniu) przez wrogów w kontekście tej wypowiedzi. Może zatem źródło tego tekstu jest wspólne, jednak na dwa sposoby odczytane i spisane ? Przez jednych dosłownie, przez drugich którzy przeniknęli ducha tej wypowiedzi - jakby inaczej choć celniej ?
Właśnie nad tym się zastanawiałem - czy ta wymienność joty i waw nie sprawia, że obie wersje byłyby dopuszczalne...
@@Marcin.Majewski a jeszcze inaczej, gdyby Żydzi uznali Jezusa za Mesjasza, nawrócili się itd. to czy Jezus musiałby iść na krzyż ?
Jeśli nie, to wtedy jak lew walczyłby za Izrael.
Ponieważ Żydzi się nie nawrócili, nie uznali go za Mesjasza to musiał iść na krzyż, a w konsekwencji przebodli jego nogi i ręce.
Tak głośno myślę.
Jeśli to co napisałem ma ręce i nogi, to wersja z lwem jest aktualna, bo czekamy na przyjście Mesjasza ( Jezusa) jako Pana, zatem będzie lwem z pokolenia Judy.
Fantastyczna robota👍👏
Dziekuje
Pozdrawiam i bardzo dziękuję .
GRAZIE!!!
W Qumran było jak byk przebodli mi ręce i nogi już dawno to udowodnili ale niestety komuś bardzo zależy żeby ludzie myśleli inaczej
Czy o tym właśnie sporze Żydów z chrześcijanami nie mówił przypadkiem Jezus wypowiadając słynne słowa: "Ani jedna jota ani jedna kreska (jedno waw) nie zostanie zmieniona aż się wszystko spełni"? 😎
Mt 5,17-19
mam pomysł na wzbogacenie kanału: czy zrobiłby Pan Q&A? (pytania i odpowiedzi) Pierwsze pytanie: jak konfrontuje Pan swój katolicyzm ze świadomością, że wiele przekazów biblijnych jest zapożyczonych od Sumeru. Jak się domyślam nie uznaje Pan istnienia Anunnaki a jednak uznaje Pan istnienie Jahwe i Jezusa. Dlaczego Anunnaki są zmyśleni a Jahwe prawdziwy?
Tak, Q&A to dobry pomysł. Pozdrwiam
@@Marcin.Majewski, 😊 Odnosząc do Jezusa słowa Dawida z Psalmu 22:22, apostoł Paweł napisał: „‚Będę oznajmiał twe imię swoim braciom; wpośród zboru będę cię wysławiał pieśnią’. Musiał zatem pod każdym względem stać się podobny do swych ‚braci’, by w sprawach związanych z Bogiem stać się miłosiernym i wiernym arcykapłanem” (Hebrajczyków 2:12, 17). Dawid wychwalał Boga w zborze starożytnych Izraelitów (Psalm 40:9). Ale co miał na myśli Paweł, pisząc, że Jezus wysławiał Boga „wpośród zboru”? O który zbór mu chodziło?😊😊
@@martakowalska846 Sprawdź, co to znaczy zbór?
@@Marsa3476-l5j, 😊 gr. eclesia - zbór, zwołanie, zgromadzenie, a łac. castellum (kościół) oznacza - gród warowny, basztę, zamek.😊😊
@@martakowalska846 To teraz zobacz w NT interlinearnej Dzieje Ap. 19:32,39,41. Zobacz, do kogo to stwierdzenie również się odnosiło.
Dziekuje 👍za nowa dla mnie interpretacje waw w יהוה
Pewnie tez ה obejmuja ciekawe tajemnice, skoro w imieniu Bozym znajduje sie z 4 liter w dwoch🤔
W biblii ogólnie wiele kwestii można tłumaczyć na tysiąc różnych sposobów.
Prof. Kołakowski w książce "Klucz niebieski" na przykład z historii Kaina i Abla wyciągnął wniosek, żeby oczekiwać zapłaty według wartości rynkowej a nie według tego ileśmy się natrudzili 😉
Pięknie dziękuję 🌹❤️
PSALM 22
Męka Mesjasza i jej owoce
Łania o świcie
Boże mój czemuś mnie opuścił
Wybawca mój ból głuszą uczcił
Wzywam a Bóg nie odpowiada
Wołam On mi się nie spowiada
To Ty zamieszkałeś w świątyni
Z Izraela woń przez świat dymi
W Pana zawierzyli przodkowie
Uwolnieni wszem potomkowie
U Ciebie modły mszą zbawieni
Wiarą a nie wstydem zruszeni
Ja jestem robak i nie człowiek
Wyśmiany pogardą cokolwiek
Ludzie ujrzą mnie i wyszydzą
Potrząsają głową się brzydzą
Zawierzę Tobie Pan wyzwoli
Szczęśliwy wybawić pozwoli
On wyłowił mnie z matki łona
U piersi mój spokój nie skona
Ukochałeś przed urodzeniem
Ocalony jest przeznaczeniem
Pragnę stać blisko przyjaciela
Nie zabraknie wspomożyciela
Otoczyło mnie stadko cielców
Otoczą mnie byki pochlebców
Na łące język bydła mlaszcze
Otwierają przeciwko paszcze
A zaryczą jak krwiożerczy lew
Krwawy ludu odzywa się zew
Stado krów ma upodobania
Nie zamieni trawy na dania
Dwa razy to samo przeżuje
Niestrawny użytek wypluje
O brzasku wypasa się łania
Ona bydlętom się nie kłania
W borze runo to łani strawa
Bydło zadowoli choć trawa
Łanię wypasa majętny Bóg
Na łanie poluje ludzki wróg
Głód ustawia sidła na łanie
Żywą łanię pożrą Ci dranie
Rozlany jak ze źródła woda
Podzielony szkielet ci poda
Jak nektar staje moje serce
Osierdzie topi się w udręce
Na gardle uwiędła skorupa
Język jest jak kołek u trupa
Kohorta zębów wolę wierci
Ciało unicestwi akt śmierci
Róg przebił ręce nogi moje
Liczę szkieletu kości dwoje
Doglądają ofiarę wzrokiem
Oczy sycą moim widokiem
Moje dobra dzielą za Ciebie
Loterią grają o stan w niebie
Ty o Panie nie stój z daleka
Twe miłosierdzie nie ucieka
Pomocy prędko na ratunek
Oprawcy zaczęli werbunek
Ocal od miecza moje życie
Ponieś moje dobro ukrycie
Poratuj od drapieżnego kła
Rogów bawolich okazu zła
Ja będę chwalił imię Twoje
Opiewać dumy się nie boję
Panu gloria gdy się boicie
Ukochajcie Pana o świcie
Sława latoroślom Jakuba
Izraela wdzięk Pana luba
Nie pogardzi nędzą biedaka
Wysłucha każdego Szaraka
I nie kryje przed nim oblicza
Swe łaski żebrakom wylicza
Tobie nuci glorię świat cały
Chwała Tobie zjem ocalały
Rolę uznaje zgromadzenie
Dzięki Tobie trwa ocalenie
Ubodzy zjedzą nasycą się
Jemu pokłony nawrócą się
Pana chwalą i Go szukają
Do krańca ziemi zapukają
Dusze ich przeżyją przez wieki
Przez Mesjasza zaznają opieki
Koniec świata masy pogańskie
Dzięki Panu nie są bezpańskie
Potęga królewska jest Pana
Narodom od Boga jest dana
Dla Niego urodzi się chwała
Ludy będzie podtrzymywała
Spij uśniesz ziemią otulony
Tylko Jemu dajesz pokłony
Jemu ukłon ziemia usłucha
Nic ugra u Niego kostucha
Ma dusza przeżyje u Niego
Potomstwo Jemu odda ego
Moim pokoleniom opowiem
A o miłosierdziu się dowiem
Uczyni że człowiek się rodzi
To On człowieka oswobodzi
I On odkrywa przeznaczenie
Nadaje życiu Twe znaczenie
publikacja autora
Przekład "jak lew" nie ma wg. mnie sensu w kontekście całości, psalmista opisuje jaki jest słaby i osaczony, że może policzyć swoje kości i nagle "jak lew" jego ręce i nogi?
Zerkam co robi JPS -- oni to dodają słowo "dla wyrozumienia": Dogs surround me; a pack of evil ones closes in on me, like lions [they maul] my hands and feet.
Hm... to może mieć sens -- w ówczesnej poezji ta "druga część" wersetu, odnosi się do pierwszej, więc wspólnym podmiotem mogłyby być psy, łącząc je, a psy raczej osaczają lwa niż go przebijają.
Dokładnie tak!!! Analiza krytyczną tekstu nie pozostawia wątpliwości gdyż "wymieszanie" upadku i potęgi (lew) byłoby absolutnie nielogiczne. Poza tym tekst qumrański będąc najstarszym (eseńczyczy przestają istnieć najdalej w roku 70, jeśli nie rok wcześniej) przesądza o wszystkim gdyż sugerowanie " spisku eseńsko- chrześcijańskiego" skierowanego przeciw Żydom byłoby aberacją umysłową .
@@tamik7168 W kontekście tekstu z Qumran robi się jeszcze ciekawiej jeśli weźmie się pod uwagę, że istnieje hipoteza zakładająca, że sam Jezus był jednym spośród esseńczyków.
@@orze_code9779 Może nie tyle Chrystus jak św. Jan Chrzciciel, ale są to bajki, które opierają się na powierzchownej (najczęściej "z) drugiej ręki") znajomości zagadnienia a zwłaszcza na nieznajomości przesłania tekstów qumrańskich.Np. powszechności przesłania Chrystusowego i ekskluzywności wizji eseńskiej.
Oto jak przetłumaczono ten werset w przekładzie Nowego Świata (2018):
„Bo osaczają mnie psy, otaczają mnie jak zgraja złoczyńców, niczym lew atakują moje ręce i nogi”.
(Jest to przekład świadków Jehowy).
Bardzo dziękuję za wykład.
Może i jedno i drugie wyrażenie jest poprawne i występowały jedno za drugim, tylko podczas przepisywania nastąpił błąd, właśnie ze względu na tą malutką jotę. Może było tak:
17 Bo [sfora]psów mnie opada,
osacza mnie zgraja złoczyńców( jak lew).
Przebodli ręce i nogi moje,
... Po prostu wyrazy tak bardzo podobne mogły wydawać się identyczne.
Pozdrawiam serdecznie
Ale jest w NT dowód. Tylko odrobinę później.: «Jeżeli na rękach Jego nie zobaczę śladu gwoździ i nie włożę palca mego w miejsce gwoździ, i nie włożę ręki mojej do boku Jego, nie uwierzę» Przebili, a Tomasz zażądał dowodu. Poza tym, jeśli całun turyński jest oryginałem, to nie tylko Tomasz zyskał dowód. My, targami wątpliwościami - też mamy dowód. Tak, jakbyśmy wszyscy byli Tomaszami i dowód został przygotowany na nasze potrzeby.
akurat całun Turynski to żaden dowód
Ciekawe że w tłumaczeniu cyrylo -metodiańskim z IX wieku , więc w języku cerkiewno- słowiańskim jest przetłumaczone cyt:
Jako obydosza mia psi mnozi ,
Sonm łukawych odierżasza mia:
Iskopasza ruce moi i nozi moi.
Więc użyte zostało słowo przekopali, skopali.
Dziękuję za wspaniały wykład.
«Będą patrzeć na Tego, którego przebili» (J 19, 37)
"10 Na dom Dawida i na mieszkańców Jeruzalem wyleję Ducha pobożności6. Będą patrzeć na tego6, którego przebili, i boleć będą nad nim, jak się boleje nad jedynakiem, i płakać będą nad nim, jak się płacze nad pierworodnym. 11 W owym dniu będzie wielki płacz w Jeruzalem, podobny do płaczu w Hadad-Rimmon na równinie Megiddo7. " Za 12
no i majewski się pogrążył
@@Redii420 Ano tak też czasem bywa jeśli się nie pokojarzy tekstów, zatem Zydzi mogą sobie zmieniać wszystko co chcą , Biblia sama się obroni.
Ale Jan cytuje Zachariasza a nie Psalm,natomiast prof omawiał Psalm 22,a żaden z Ewangelistów nie cytuje Ps 22:17 tylko Jan, Zachariasza.
”Wyleję na dom Dawida i na mieszkańców Jerozolimy swego ducha i obdarzę ich uznaniem. I będą zanosić do mnie błagania. Będą patrzeć na tego, którego przebili, i będą go opłakiwać, jak opłakuje się jedynaka. Będą gorzko płakać jak po stracie pierworodnego syna"
BRAVOOOO
Dziękuję ❤
Niedoceniamy piszących te dzieła o których mowa. Ludzie w tamtych czasach, jako jednostki byli dużo inteligentniejsi niż to sobie wyobrażamy dzisiaj. Całkiem możliwe że bardziej niż my.
To nie moja teza. Tak przypuszczają antropolodzy.
Trochę masz racji, ale to nie tak. Po prostu takie rzeczy - czy psalmy, czy sumy teologiczne pisali ludzie najinteligentniejsi. Dziś każdy może pisać co chce i przesłania inteligentnych zaginą w masie badziewia. Przykładem ten film który przepadnie wśród tiktokowych głupich filmików obiegających świąt. Niejedna książka obecnie nie ujrzy światła dziennego bo jest za mądra - nie ma na to popytu. Podobnie jest z dewaluacją wszystkiego - piękna w architekturze, piękna przedmiotów użytkowych. Równamy do dołu, nie do góry.
Świetny wykład.
Natomiast zastanawiam się nad sensownością wersji "jak lew". Jak wtedy brzmiałby ten werset? W jakim kontekście ten lew by tam było. Że ci wrogowie są jak lew? Jeśli tak, to w jakim kontekście byłyby później ręce i nogi?
Pozdrawiam.
W necie są filmy, jak sfora psów (hieny) osacza lwa czy lwicę.
Jeśli Psalmy są poezją (a są), więc zastosowana tu metafora niesie ze sobą ładny obraz opędzającego się łapami (z pazurami) afrykańskiego kota przed dziką chmarą ujadaczy.
Więc wspomnienie o lwie w tym wersecie może mieć sens - na pewno większy, niż "przebicie" rąk i nóg, które ni stąd, ni zowąd pojawia się bez uzasadnienia w chrześcijańskich zniekształceniach.
Ps. Niestety, fałszowanie tekstu biblijnego przez chrześcijańskich tłumaczy można spotkać w większej ilości miejsc Biblii, więc czemóż w tym przypadku miało by być inaczej?
@@piotrnowik
Ujadające psy/hieny i lew - „Lew z pokolenia Judy” (Objawienie 5:5)?
@@piotrnowik Piszesz "fałszowanie tekstu biblijnego przez chrześcijańskich tłumaczy" Dlaczego jesteś tak stronniczy i uprzedzony? Powyższy wykład przeczy twoim aroganckim twierdzeniom. Nauka, jak widać, ostrożnie waży swoje argumenty. A swoją drogą, dlaczego zarzucasz tylko jednej stronie omawianego sporu "fałszowanie"? A może mamy do czynienia ze specyficzną, średniowieczną "redakcją" starożytnych tekstów, którymi posługiwał się wrogi wobec chrześcijaństwa judaizm rabiniczny? A może nie zaszło żadne świadome "fałszerstwo" tylko wynika rzecz właśnie z niuansów jakie usiłuje rozwikłać biblistyka?
@@cetus4449 Taaak ...Septuagintę tłumaczyli rabini w średniowieczu, tekst z Qumran również . Gratulacje.
@@barbarahomoncik3904 nie wiem jak uważnie słuchałaś, ale ja zrozumiałem, że najstarszy tekst znaleziony w pobliżu Qumran, zawierał" przebili " a nie "lew" a tłumaczenia sapuntaginty miały miejsce 2 wieki przed Chrystusem. Zakładam, że Centus444 miał na myśli celowe pomijanie wersji z "przebili" na korzyść wersji z "lwem", co zapewne nie miało by większego znaczenia dla rabinów gdyby nie nawiązanie do ukrzyżowania. Jestem przekonany, że kiedyś się przekonamy jak było rzeczywiście
W NT o przebiciu Jezusa jest w Ewangelii Jana 19:34 , 19:37 i w Apokalipsie 1:7. W starym - Księga Zachariasza 12:10
Prawdopodobnie że słowo "lew" 🦁 oznacza w języku hebrajskim "ten, który przebija, robi otwory". Z podobieństwa tych słów jakoś wynika.
Jednej rzeczy mi brakuje. Nie do końca rozumiem jakie znaczenie miałoby mieć tłumaczenie "jak lew ręce i nogi moje" ? Niespecjalnie pasuje do kontekstu sąsiednich wersów. Tymczasem tłumaczenie o przebitych rękach i nogach jak najbardziej wchodzi w kontekst sąsiadującego z nim tekstu. Bardzo ciekawy i pouczający wykład.
Świetne są pańskie wykłady, nawet ateusz musi przyznać, że Biblia to tekst wyrafinowany o specjalnym znaczeniu kulturowym i językowym.
Swego czasu jako ateusz zainteresowałam się zdaniem/zapewnieniem:
„Poznacie prawdę a prawda was wyzwoli” (Ew Jana 8:32), i… prawda wyzwoliła mnie… z ateizmu. :)
aborygo
Gdyby Bóg osobiście napisał Biblię, umieściłby napisany przez siebie samego, Jedyny-Oryginalny-Egzemplarz-BIBLIl w takim miejscu, że każdy wierzący miałby swobodny dostęp do Oryginału BIBLIl 24h/24h. Każdy wierzący miałby obowiązek ,,odwiedzenia" Jedynego-Oryginalnego-Egzemplarza- BIBLIl raz na np. 5-10 lat (wzorem islamu).
@@wandap9520
Gdyby Bóg osobiście napisał Biblię, umieściłby napisany przez siebie samego, Jedyny-Oryginalny-Egzemplarz-BIBLIl w takim miejscu, że każdy wierzący miałby swobodny dostęp do Oryginału BIBLIl 24h/24h. Każdy wierzący miałby obowiązek ,,odwiedzenia" Jedynego-Oryginalnego-Egzemplarza- BIBLIl raz na np. 5-10 lat (wzorem islamu).
@@mirosawkrol7593 taka gimbo-logika, ale okiej, niech będzie.
@@aborygo
Łopatologicznie ,,aborygo" zdefiniuje pojęcie: ,,gimbo-logika". Ani to poprawnie w języku polskim, ani w każdym innym.
Ps. Chyba, że miało to być poprawnie: ,,logika gibbona" (może ,,aborygo" omsknęło się podwójne ,,bb"?). No cóż, starość nie radość.
Po wysłuchaniu wykładu, doszedłem do wniosku, że 2 tys. lat temu ludzie też musieli mieć podobne dylematy, skoro już wtedy istniały 2 różne wersje tego psalmu.
wić?Czemu nie słyszysz, jak wołam z bólu?+ 2 Boże mój, wołam za dnia, ale Ty nie odpowiadasz+,również w nocy nie milczę. 3 Ale Ty jesteś święty+,jesteś otoczony chwałą*, która płynie z ust Izraela. 4 Tobie ufali nasi ojcowie+ -ufali, a Ty ich ratowałeś+. 5 Do Ciebie wołali i ich wybawiałeś,Tobie ufali i się nie zawiedli*+. 6 Ale ja jestem robakiem, nie człowiekiem.Ludzie ze mnie szydzą* i mną gardzą+. 7 Wszyscy, którzy mnie widzą, wyśmiewają się ze mnie+,kpią i drwiąco kręcą głowami+: 8 „Powierzył siebie Jehowie, to niech On go ocali!Niech go uratuje, skoro tak go ceni!”+. 9 To Ty wydobyłeś mnie z łona mojej matki+,Ty dałeś mi poczuć się bezpiecznie u jej piersi.10 Już od urodzenia powierzono mnie Twojej opiece*,odkąd wyszedłem z łona matki, Ty jesteś moim Bogiem.11 Nie trzymaj się z dala ode mnie, bo udręka jest blisko+,a nikt inny nie rusza mi na pomoc+.12 Otacza mnie mnóstwo młodych byków+,osaczają mnie mocne byki Baszanu+.13 Wrogowie szeroko otwierają na mnie swoje paszcze+jak ryczący lew, który rozszarpuje zdobycz+.14 Jestem wylewany jak wodai wszystkie moje kości wypadły ze stawów.Moje serce stało się jak wosk+,topnieje głęboko w moim wnętrzu+.15 Moja siła wyschła jak gliniana skorupa+,język przywiera mi do dziąseł+.Sprowadzasz mnie do prochu, żebym umarł+.16 Bo osaczają mnie psy+,otaczają mnie jak zgraja złoczyńców+,niczym lew atakują moje ręce i nogi+.17 Jestem w stanie zliczyć wszystkie swoje kości+.Wrogowie patrzą, wbijają we mnie wzrok.18 Dzielą między siebie moje szaty,o moje ubranie rzucają losy+.19 Ale ty, Jehowo, nie trzymaj się z dala+.Jesteś moją siłą, pośpiesz mi na pomoc+.20 Wybaw mnie* od miecza,moje cenne życie* - z łapy* psa+.21 Wybaw mnie z paszczy lwa+ i od rogów dzikich byków.Odpowiedz i mnie wybaw.22 Będę oznajmiał Twoje imię swoim braciom+,będę Cię wysławiał w zborze+.23 Wy, którzy boicie się Jehowy, wysławiajcie Go!Wychwalajcie Go+, wszyscy potomkowie Jakuba!Okazujcie Mu podziw i respekt, wszyscy potomkowie Izraela!24 Bo nie pogardził ani się nie brzydził cierpieniem uciśnionego+,nie zakrył przed nim twarzy+.Gdy ten wołał do Niego o pomoc, On usłyszał+.25 Będę Cię sławił w wielkim zborze+,spełnię swoje śluby w obecności tych, którzy się Ciebie boją.26 Potulni będą jeść do syta+,ci, którzy szukają Jehowy, będą Go sławić+.Obyście na zawsze cieszyli się życiem*.27 Wszystkie krańce ziemi będą pamiętać o Jehowie i się ku Niemu zwrócą.Pokłonią Mu się wszystkie rodziny narodów+.28 Bo władza królewska należy do Jehowy+,On panuje nad narodami.29 Wszyscy na ziemi, którym się dobrze wiedzie*, będą jeść i się pokłonią.Uklękną przed Nim wszyscy, którzy zstępują do prochu.Żaden z nich nie zdoła zachować życia*.30 Ich potomstwo będzie Mu służyć,o Jehowie usłyszy przyszłe pokolenie.31 Przyjdą i opowiedzą o prawości Boga,o tym, czego On dokonał, opowiedzą ludowi, który dopiero ma się narodzić
❤❤❤
W oryginale jest użyta litera różniąca się wyglądem od współczesnej, pochodzi ze starego alfabetu, litera która oznacza dosłownie gwóźdź.
Literek ו (WAW) jest Biblii tysiące (a raczej miliony). Więc jeśli w każdej z nich widzisz gwoździa, którym Jezusa "poharatano", to proponuję psychiatrę :-)
@@piotrnowik jak znasz jakiegoś dobrego to czemu nie. Ta litera jest użyta w najstarszym znalezionym zwoju i to miałem na myśli pisząc o oryginale.
@@antroponautus : Uniosłem się niepotrzebnie. Przepraszam.
Nawet, jak nie sposób na pewniaka dowieźć, że w tym wersecie chodzi o LWA, to nie widzę powodu, by się upierać przy słowie PRZEBODLI.
Są inne miejsca, które można wykorzystać na poczet proroctw o Jezusie - niekoniecznie te.
@@piotrnowik Spoko. Tak łatwo się nie obrażam. Kilka lat temu poświęciłem za sprawą naukowej dyskusji rabina i pastora sporo czasu analizując rozwój "alfabetu" hebrajskiego ale niestety wszystkie materiały łącznie z fotografią tego zwoju i tą nieszczęsną literą mam na uszkodzonym dysku i trochę nie chce mi się odtwarzać. Poza tym zgadzam się z kolegą, że nie ma sensu zabijać innych "prawdą", nie można nikogo nawrócić jeśli sam nie zechce. Pozdrawiam
Proszę dociec, dlaczego Żydzi nie czytają w Synagodze Izajasza 53 ? Tu mają wszystko o Jezusie.
...
פרופ' מאייבסקי
חג חרות שמח לך , לאוהביך ולכל אומות העולם באשר הן
Dziękuję za piękne dociekania.
Zastanawiam się jeszcze co na ten temat ma do powiedzenia "logika stosowana"
Zwrot "przebili moje ręce i nogi" wydaje się tu logiczny, gdy mowa o osaczeniu, natomiast co miało by znaczyć "ręce i nogi jak lew" w kontekście osaczenia i przegranej?
Skoro "przebili" nie istnieje potocznie w hebrajskim to czy taki sens o przebiciu rąk i nóg da się zapisać w inny "poprawny" stosowany sposób?
Tak, tu m.in. jest pies pogrzebany: hebrajski ma czasowniki na "przebicie", np. דקר - zob. Zach נקב ,12,10 - zob. Iz 36,6; חלל - zob. Iz 53,5; i טען.
Ale żaden z nich nie został tu użyty, tylko jakieś tajemnicze כאר (jeśli to jest w ogóle czasownik).
Warto zobaczyć do Psalmu 22:16 w przekładzie Nowego Świata (2018):
„Bo osaczają mnie psy, otaczają mnie jak zgraja złoczyńców, niczym lew atakują moje ręce i nogi”.
(Jest to przekład świadków Jehowy).
@@wandap9520 Ale z tego co widzimy z tekstach źródłowych, zwrot "atakują" ani literalnie ani kontekstualnie tam nie występuje, a więc jest nadużyciem wprowadzonym tylko po to by łatwo wybrnąć z problemu którego nie umiemy wytłumaczyć.
Znawcą tłumaczeń nie jestem, ale wydaje mi się, że takie tłumaczenia mają wartość śmieciową albo literacką, zależy co kogo interesuje.
@@wandap9520 Świadkowie Jehowy wprowadzili do tekstu biblijnego wiele słów w sposób nieuprawniony. Słowa o duchu bożym zmieniono na "czynna siła boża", by biblia pasowała do doktryny Towarzystwa Strażnica. Innymi słowy, Świadkowie Jehowy nie dopasowują doktryny do biblii, ale przekłady biblii są dopasowywane do doktryny 🙃
@@Tomasz_Kowalski Dokładnie tak.
Wydali książkę bibliopodobną.
Cały Stary Testament mówi o Jezusie Chrystus.
Panie Profesorze Marcinie, na YT jest wykład o Psalmie 22 Profesora Waldemara Chrostowskiego w którym podaje , że Rabini świadomie dopiero w V w.n.e dokonali zmiany ?! . 🤔
Obaj Panowie super oświetlacie ten wyjątkowy Psalm.
👍
Byłbym wdzięczny za wyjaśnienie pewnej kwestii. Jeśli kaaru byłoby hapax legomenon i do tego nietypowym, to czy mogłoby to w pewnym momencie zostać poprawione do bardziej znanego kaari przez kopistę, który uznałby to za błąd i później w takiej wersji by się to dalej rozprzestrzeniało?
Obie wersje są poprawne i zgodne z wolą Boga. W czasach ostatecznych, kiedy Jezus powróci w wielkiej bitwie, jego "ręce" i "nogi" będą jak Lew. Przebodli Lwa
Dokładnie tak pomyślałem.
W Nowym Testamencie mogli nie cytować, bo wystarczający był opis ukrzyżowania. A uważano pewnie, że Psalm ten jest powszechnie znany.
Komentarze pod filmem trochę odpłyneły od tematu. Widać, że osobiste przekonania przeszkadzają w nabywaniu wiedzy. Lepiej najpierw rozgryźć temat, a potem wyrobić sobie zdanie. Odwrotnie się nie da.
Ps 22:17: "Albowiem otoczyły mnie psy, zgraja złoczyńców obstąpiła mnie, jakoby lwy - ręce i nogi moje."
Tłumaczenie rabina Cylkowa. W mojej skromnej ocenie w kontekście dalszych wersetów świadczących, że mowa tu o Mesjaszu, którym jest Jezus, tłumaczenie "z lwem" nie zmienia w jakikolwiek sposób sensu rozumianego na sposób chrześcijański. Nawet jeżeli przyjąć, że tłumaczenie hebrajskie jest oryginalne i właściwe.
Błogosławieństwa dla wszystkich w Imieniu Jezusa Chrystusa ❤🙂
Weź przestań z tym Jezusem człowieku
@@ArturArthurus to przestań czytać jak ci nie pasuje człowieku
Jeżeli nawet mając tak ogromną wiedzę nie można rozwikłać zagadki to jak ma znaleźć odpowiedź zwykły zjadacz chleba... Nierealne.
Bardzo dziękuję Panu profesorowi za wiele wnoszący wykład - uczta intelektualno-duchowa. Przy okazji pozwolę sobie zadać pytanie czysto lingwistyczne. Mianowicie zajrzałem do słowników i zaciekawiła mnie jedna rzecz - zarówno BDB (2010) jak i C. Siegfried / B. Stade (1893r.) podają jako hipotetyczny czasownik nie w wersji כאר ale raczej כור . Co na to nowsze, bardziej współczesne ustalenia?
Proszę o dodawanie znaczników czasowych do tematów .
Pomyślę o tym, choć nie wiem jak to się robi, pozdrawiam
... muszę przyznać, że patrząc na wiele różnych innych aspektów, raczej uważam, iż to chrześcijańscy kapłani dokonali zmian... ale muszę też przyznać, że brak wystarczających przesłanek, by uważać to za prawdę... spór można szybko rozwiązać, porównując ten psalm z wersją zawartą w manuskryptach sprzed czasów Jezusa. W końcu Tora, jak i sam psalm, powstały dużo wcześniej niż narodził się Jezus...