Czytamy naturę #58 | Smart drugs i motywacja - Cząstki ciemnej materii - Psia kość!

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 19 кві 2020
  • W odcinku 58. opowiadam:
    1) 00:50 o tym, jak działają substancje zwane potocznie "smart drugs", stosowane - legalnie i nielegalnie - przy dużym wysiłku umysłowym, problemach z koncentracją itp.; na celowniku naukowców znalazł się metylofenidat, sprzedawany w Polsce w preparatach Medikinet i Concerta, a w USA m.in. jako Ritalin;
    2) 11:09 o tym, jak idą poszukiwania cząstek ciemnej materii; w dużym skrócie: jedna z możliwości jej wykrycia została właśnie wykluczona...
    3) 16:19 o tym, po czym właściwie poznać moment w dziejach, gdy wilk stowarzyszył się z człowiekiem i stał się tym samym gatunkiem udomowionym - psem.
    Źródła:
    1) Westbrook, A., van den Bosch, R., Määttä, J. I., Hofmans, L., Papadopetraki, D., Cools, R., & Frank, M. J. (2020). Dopamine promotes cognitive effort by biasing the benefits versus costs of cognitive work. Science, 367(6484), 1362-1366; doi.org/10.1126/science.aaz5891
    2) Dessert, C., Rodd, N. L., & Safdi, B. R. (2020). The dark matter interpretation of the 3.5-keV line is inconsistent with blank-sky observations. Science, 367(6485), 1465-1467; doi.org/10.1126/science.aaw3772
    3) Prassack, K. A., DuBois, J., Lázničková-Galetová, M., Germonpré, M., & Ungar, P. S. (2020). Dental microwear as a behavioral proxy for distinguishing between canids at the Upper Paleolithic (Gravettian) site of Předmostí, Czech Republic. Journal of Archaeological Science, 115, 105092; doi.org/10.1016/j.jas.2020.10...

КОМЕНТАРІ • 80

  • @mariuszgolonko8154
    @mariuszgolonko8154 4 роки тому +6

    Cześć. Osobiście przetestowałem wszystkie znane mi substancji powszechnie uważane za narkotyki.
    Mam nieziemskie doświadczenia empiryczne.
    Przez to, że kapsułki medikinetu są o zmodyfikowanym uwalnianiu to po przyjęciu p.o. nie wyciągniemy pełnego potencjału tej substancji.
    Przy iniekcji p.r badz przez śluzówkę lub przy złamaniu opóznienia przy p.o uzyskamy pełny potencjał a efekty podobne są do tych które daje amfetamina przy czym jednak następuje większa potliwość.
    Imho najlepsza jeżeli, za wykładnik uznajemy prędkość podejmowania decyzji w tym oceny ryzyka, skupienie i wydajność(próg zmęczenia psychicznego znacząco rośnie) jest *lewoamfetamina*.
    Drugim powszechnie uważanym za smart drug/ nootrop produktem jest adderall. Jest to mieszanina dwóch enancjomerów (dekstroamfetamina i lewoamfetamina). Śmieszne dawki w przeliczeniu na tabletkę świetnie sprawdzają się jedynie przy leczeniu adhd i narkolepsji(i nic poza tym) przez zwiększenie poziomu monoamin.
    Trzecim jest modafinil. Empirycznie jest to najmniej użyteczna w przyspieszaniu procesu poznawczego substancja jednakże niesie za sobą nikłe efekty uboczne w porównaniu do poprzedników.(odczuwalne działanie jest imo bardzo podobne do kofeiny)
    Wszystkie te leki to inhibitory wychwytu zwrotnego dopaminy, taar1
    I maaaaaaaaasa nootropów sprzedawanych w internecie kuszących klienta hasłami z filmu limitless. :D (zwykłe suplementy z niezwykłych roślin). Nie działają nagle jak poprzednicy a dopiero po dłuższym stosowaniu i to jeszcze w często niemierzalnej formie (nie odróżniłbym tego od placebo)
    Duży potencjał mają również selektywne inh wych zwrot serotoniny(ssri) i SNRI.
    Żaden doktor nauk niestety nie wpadł na pomysł (szukałem takiej pracy) aby połączyć inhibitory kwasu gammaaminomaslowego (klonazepam alprazolam bromazepam itd. w kombinacji bądz samych w mniejszych dawkach) z ssri/snri lub inh zwrot wych dopaminy.

    • @czernm20
      @czernm20 4 роки тому +1

      Doceniam poświęcenie dla nauki, ale nie sądzisz, że ma to też swoje skutki uboczne? Mózg też ma swoje ograniczenia i możesz coś z w nim zepsuć. Nawet psychotropy i leki dla chorych osób mają coraz bardziej graniczone (i jednocześnie prezycyjne) działanie, aby zniwelować skutki uboczne, mówi się, że są leki I i której generacji. Im nowsza tym bardziej bezpośrednio na jakiś szlak metabiliczny działają. Co o tym sądzisz? Warto czy nie warto eksperymentować na sobie?

    • @mariuszgolonko8154
      @mariuszgolonko8154 4 роки тому

      @@czernm20 Znakomita większość narkotyków jest dobrze zbadana i opisana. Wiemy czy są neuro/kardio/hepa toksyczne i w jakich dawkach.
      W naszym mózgu są ogromne ilości neuronów które codziennie umierają naprawiaja się i tworzą.
      Sam podział narkotyków na podgrupy takie jak stymulanty oun depresanty oun dysjocjanty psychodeliki i ich odwrotne wskazuje nam możliwy profil działania (np z jakimi recoddziałuje) bez większego zagłębienia się.
      Jeśli chodzi o leki psychotropowe to nic wielkiego się nie dzieje.
      Wiekszość leków ma juz 60lat.
      Najpopularniejsze (najczęściej przepisywane) leki przeciwpsychotyczne(nphaloperidol), benzodiazepiny sa z nami od początków psychiatrii. Benzodwuzepiny wywodzą się z diazepamu-matki. (Uzywamy wszystkich włącznie z pierwowzorem.)

    • @mariuszgolonko8154
      @mariuszgolonko8154 4 роки тому

      @@czernm20 Na ostatnie pytanie nie mogę odpowiedzieć jednoznacznie.
      Kierując się nawet najbardziej p rymitywnymi zasadami jak redukcja szkód i "know your body know your substance know your mind" zapewnia już podstawowy poziom komfortu i bezpieczeństwa.
      Moim zdaniem jest to fajna przygoda której nie zamierzam jeszcze przez kilka następnych lat kończyć (oczywiście to nie jest tak ze jestem codziennie pod wpływem jakiejś substancji).
      Można z tego wyciągnąć sporo wiedzy poszerzyć horyzonty pobawić się w eksperymenty myslowe, poprawić wyniki studia/praca i świadomie spróbować znalezc maniere która za ta różnica wynikow stoi A nastepnie spróbować zamienić ja w odruch.
      Jeśli chodzi o minusy, przez mój spory staż poznałem wiele różnych ludzi, wspanialych i zagubionych. Narkotyki zauważalnie zaczynają niszczyć ludzi zagubionych którzy po pierwsze przestają kontrolować okres pomiędzy którym przyjmują substancje co niewiele znaczy gdy nie uwzględnimy porazajacego zwiększenia dawek ktore rosna wraz z tolerancją i mogą nawet kilkudziesietnie przekraczać toksyczne dawki.
      Do wszystkiego trzeba poprostu podchodzic z głową.

  • @ropro5402
    @ropro5402 4 роки тому +12

    Nareszcie dogoniłem wszystkie odcinki i jestem na bieżąco! Z tej okazji pozdrawiam i życzę nam wszystkim, żebyście nigdy nie przestawali. I nie przejmujcie się niektórymi komentarzami tych dziwnych elementów, które tu czasem docierają. Ten program to jest strzał w dziesiątkę.

  • @Maapoyful
    @Maapoyful 4 роки тому +4

    Panie Łukaszu jak zwykle rzetelnie i ciekawie! Pozdrawiam!!!

  • @RockinInThe3World
    @RockinInThe3World 4 роки тому +3

    Ciekawy odcinek!
    Łukasz odwalasz kawał dobrej, rzetelnej roboty w propagowaniu nauki, wiedzy interdyscyplinarnej i samorozwoju. Jestem przekonany, że tą serią oraz swoim zapałem inspirujesz i motywujesz wiele osób, a „Czytamy naturę” zdecydowanie działa niczym e-metylofenidat - obniża próg potrzebnej motywacji, by zgłębiać wiedzę i poszerzać horyzonty. Wielkie dzięki!
    Szkoda tylko, że „Czytamy naturę” ma wciąż tak mały zasięg, bo powinno być promowane w każdej szkole i uczelni, jak i cały kanał Centrum Kopernika.
    Serdecznie pozdrawiam!

  • @grzegorzgruchola7960
    @grzegorzgruchola7960 4 роки тому +1

    przy tej ilości chłamu w necie bardzo doceniam twoja pracę dziekuje i czekam na następne odcinki.

  • @Lbmaniak
    @Lbmaniak 4 роки тому +1

    Super odcinek.
    Pozdrawiam!

  • @karaal44
    @karaal44 4 роки тому +15

    Nie jesteśmy zawiedzeni, bo przecież wykluczenie którejś z opcji tylko zbliża nas do rozwiązania zagadki.

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza 4 роки тому +6

      Otóż to! Zawężamy grono podejrzanych. Z nieskończoności do nieskończoności minus jeden. ;)

  • @patrycjaignaczak9311
    @patrycjaignaczak9311 4 роки тому +4

    Lubię poniedziałki :)

  • @bassia2408
    @bassia2408 4 роки тому +8

    Medikinet u nas też przecież dzieciom się podaje. Sprzedajemy regularnie

  • @leszekwalinowicz5795
    @leszekwalinowicz5795 4 роки тому +4

    90 % mojej pracy zawodowej to praca stricte umysłowa (programowanie). Podjęcie trudniejszych problemów i ich rozwiązanie, to więcej dopaminy. Korzyści materialne, to drugorzędna sprawa ;-).

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza 4 роки тому +4

      Coś w tym może być. Ten high, który się odczuwa, kiedy się coś zrozumiało, kiedy cegiełki wskakują... ;)

  • @subiektywizmfilozoficzny1361
    @subiektywizmfilozoficzny1361 4 роки тому

    A propos pierwszego tematu, ciekawie, sprytnie zrobione badanie :). Ciekawie byłoby też zbadać psychodeliki, jako smart drugs, albo w ogóle, inne tego typu pigułki. Hipoteza, którą skądinąd słyszałem, że w działaniu smart drugs nie chodzi w zasadzie, o podwyższanie naszych zdolności, tu się potwierdza. Trzeba by było zrobić badania jeszcze dla innych środków, bo pigułka pigułce nierówna. Jeżeli wyjdzie, że mechanizm działania jest podobny, producenci tych "suplementów" będą musieli wymyślić jakąś nową ściemę.

  • @adambogusawski9269
    @adambogusawski9269 4 роки тому

    Dla zasięgu

  • @okon123123
    @okon123123 4 роки тому +1

    Metylofenidat jest fantastyczny, polecam wersję CR o stopniowym uwalnianiu, bo dłużej działa i nie ma jakiegoś strasznego spadku wydajności gdy przestaje działać. Chyba, że dzień na tym koksie przepracowałeś 14 godzin - wtedy jest się wyczerpanym i radzę uważać z eksploatacją własnego organizmu. Pozdrawiam!

  • @BobCat1981
    @BobCat1981 4 роки тому

    Dzien dobry

  • @zofiaagnieszkabiernacka826
    @zofiaagnieszkabiernacka826 4 роки тому

    Ku własnemu zaskoczeniu dowiedziałam się, że jestem kibicką ... kibicuję poszukiwaniom ciemnej materii😀

  • @martao.8663
    @martao.8663 2 роки тому

    11:10 o ciemnej materii

  • @spaceratjustlikethat7756
    @spaceratjustlikethat7756 4 роки тому

    gdzie można kupić taką koszulkę?

  • @jakubmalinowski9277
    @jakubmalinowski9277 2 роки тому

    Absolutnie nie można bagatelizować wpływu metylofenidatu na koncentrację, bardziej precyzyjną pamięć operacyjną i szybkość podejmowania decyzji. Dlatego że badanie dotyczące motywacji używało bardzo prostego zadania: "ułóż kilka liter". Ale gdyby zadanie do wykonania miało być długotrwałe i złożone, a zwłaszcza wymagać odgrzebywania jakichś spraw z przeszłości lub przypominania sobie czegoś, to kluczowe byłyby te działania metylof., które sprawią że chory będzie w stanie wykonać je zachowując wewnętrzny spokój i ogólną równowagę. Zachęta finansowa natomiast musiałaby być naprawdę wysoka, aby chory zdecydował się na to "na trzeźwo".
    Więc działanie MPH na motywację jest ważne, ale utraciłoby swoje znaczenie gdyby MPH nie wykazywał 3 rodzajów działania wymienionych wcześniej (z wyjątkiem prostych zadań).

  • @panikrystyna1
    @panikrystyna1 4 роки тому

    Tak.

  • @codyseem2431
    @codyseem2431 4 роки тому +3

    Psychodeliki ciekawsze ;)

    • @qweqwe5186
      @qweqwe5186 4 роки тому

      dokladnie tak, jak to pisal witkacy "wszystko gowno tylko psychodeliki dobre!"

  • @szymonowczarski2303
    @szymonowczarski2303 4 роки тому +4

    Nareszcie czytamy naturę :)

    • @maciejcharanczuk2003
      @maciejcharanczuk2003 4 роки тому +2

      Dokładnie, jak tak można ludzi odcinać od jedynych merytorycznych treści w czasie pandemii dezinformacji 😂 Już szukałem na Netflix ;)

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza 4 роки тому

      @@maciejcharanczuk2003 Żadne planowe odcinanie. Normalnie po ludzku zapomniałem. ;) Mój kalendarz i plan dnia są ostatnio silnie chaotyczne.

  • @skublin
    @skublin 4 роки тому

    Świetny materiał, te o wirusach także, ale jednak brakowało Czytamy Naturę :). Może w jednym z kolejnych filmów opowiesz coś o artykule na temat zmian różnorodności biologicznej europejskich lasów, który ukazał się niedawno w Nature Ecology & Evolution (z polskim udziałem)?

  • @ardra3362
    @ardra3362 4 роки тому

    chodzi tylko o zwiększenie pewności siebie

  • @marcin6363
    @marcin6363 4 роки тому

    nie mogę się doczekać ogródkowej scenerii z widokiem na krakowski rynek

  • @mickeytete9036
    @mickeytete9036 4 роки тому +1

    Brałem DOSŁOWNIE każdy z tych drażetek, proszków i zakraplaczy.Najwięcej dla was zrobi zmiana nawyków(dieta,wysiłek umysłowy, fizyczny) bo biologicznie ewolucja potraktowała nas w taki sposób, że behawioryzm ma większy efekt niż nawet najlepszy proszek, ponieważ zaburzanie działania neurotransmiterów jest cholernie niezdrowe.Na dobrą sprawę zależność poszczególnych procesów jest nieznana i majstrowanie z chemią może zadziałać w taki sposób, że nawet biotechnolodzy i neurobiolodzy nie będą w stanie przywrócić wam równowagi w neuroprzekaźnikach.Działanie i korzystanie z neuroplastyczności jest kluczem.To jak z czytaniem książek.Po prochach weźmiecie się za to chętniej,ale w ten sam sposób mózg robi was w chuja,że lepiej wam się czyta. Z kolei osoba, która para się czytaniem, o wiele skuteczniej zapamiętuje detale, czyta szybciej ze względu na podobne schematy układania wyrazów,lub na skutek znajomości większej ilości słów.Wbrew pozorom nie ma tutaj drogi na skróty. Z czasem każda umiejętność staje się śmiesznie łatwa i dokładamy do niej kolejną cegiełkę,aby uskutecznić rozwój.W końcu na nim nam zależy, prawda? Dostarczajcie po prostu organizmowi podstawowych witamin i minerałów. Gdy zaczynałem w 2008 wiązałem z dragami(nootropy) nadzieje.Zaznaczam, że ciężki kaliber brałem nie aby się ujebać,ale by sprawdzić skuteczność w zakresie przyswajania wiedzy. Część osób wmówi wam, że trzeba sprawdzić poziom GABA,Acetycholiny, Serotoniny i Dopaminy.Jest jeden problem - nie jesteście tego sprawdzić w żaden sposób,bo ich poziom nie jest zależny tylko od jakiegoś proszku,ale od tysięcy procesów zachodzących w mózgu.Jedynym "dowodem" ma (według tych, którzy chcą was oskubać) być ten śmieszny test, który za każdym razem wykaże wam braki w innym z neuroprzekaźników.Nie wierzcie w to i naprawdę, jeżeli chcecie coś ugrać to radzę wziąć się do roboty i rozwijać ciało oraz pogłębiać wiedzę.Nic nie przychodzi łatwo.Jako ciekawostkę dodam,że są również badania, które ukazują, iż wzrost liczby neuronów może nie tylko poprawić zdolność utrwalania, uzyskiwania informacji z hipokampa, ale może również prowadzić do wytworzenia się glejaków.

    • @jakubmalinowski9277
      @jakubmalinowski9277 2 роки тому

      Metylofenidat przyjmują głównie chorzy na ADHD/ADD. Nie pomoże im żadna zmiana nawyków, gdyż jedyną zmianę nawyków jaką są w stanie zrealizować w sposób trwały to zmienić dalszą walkę z całym światem w samobójstwo. Metylofenidat jedynym ratunkiem. Te wszystkie rady typu brać magnez, cynk, pić dużo wody, uprawiać sport to zwyczajne głupoty, które wymyślają ludzie zdrowi, nie rozumiejący na czym dokładnie polega ta choroba 😀

  • @tattoostudio666
    @tattoostudio666 4 роки тому

    Odnosne Czarnej Materii: we wzorze Einsteina uzyto Stalej Plancka jako najmiejszej jednoki(stalej) a powinni zastowac Stala Plancka jako NIESKONCZONOSC....stad blad we wzorze i stad powstala Czarna Materia-blad we wzorze.
    Pozdrawiam!

  • @Potimus_Ripme
    @Potimus_Ripme 4 роки тому +5

    Narkotyki jak najbardziej na tak :)

    • @qweqwe5186
      @qweqwe5186 4 роки тому +1

      przydaloby sie cos o mikrodozowaniu LSD albo jeszcze lepiej o makrodozowaniu... :D

  • @wj5000z
    @wj5000z 4 роки тому

    Jednym słowem metylofenidat zwiększa chciwość 😀

  • @BobCat1981
    @BobCat1981 4 роки тому

    Koszulka przednia

  • @krzysztof5414
    @krzysztof5414 4 роки тому +1

    80% brakującej materii, ,,ciemnej materii" znaczy jedno, że prócz naszego świata są jeszcze 4 światy równoległe.

  • @aaavvv9525
    @aaavvv9525 4 роки тому

    No nie, włączyli reklamy.

  • @sator666666
    @sator666666 4 роки тому

    A ciekawy jestem jaka była historia udomowienia kota.

    • @ropro5402
      @ropro5402 4 роки тому

      To proste. Kiedy ludzie zaczęli mieszkać w dobrych warunkach, koty zdecydowały, że będą u nich nocować i jadać :)

    • @ald-onak3229
      @ald-onak3229 4 роки тому

      A to już jest opisane. Przez Kiplinga ;)

  • @arthy27
    @arthy27 4 роки тому +8

    Czy tylko mnie się taka forma z astrofonem kojarzy? :)

  • @sylwesterzawadzki4063
    @sylwesterzawadzki4063 4 роки тому

    Oddaj moją koszulkę!

  • @czernm20
    @czernm20 4 роки тому +3

    W sprawie tych noopów i innych g*wien to pomijając te nielegalne substancje podziele się z wami najlepszym sposobem na polepszenie pracy mózgu: Woda, magnez i cynk oraz tłuste ryby. I już, a jak kopie. :D

  • @Mieczywsad
    @Mieczywsad 2 роки тому

    Ciekawe czy po tym "smart dragu" niektórzy wpadają w nieskończoną chuć, jak po mecie.

  • @theAmazinglyRandy
    @theAmazinglyRandy 4 роки тому +1

    16:15 disappointed but not surprised

  • @cojaslucham
    @cojaslucham 4 роки тому +1

    oto historia niezwykłej przyjaźni ua-cam.com/video/tLDAwFJLNF4/v-deo.html

  • @marekkozio3658
    @marekkozio3658 4 роки тому

    Co za czasy, kiedy już nawet nasza powszednia amfetamina to "smart drugs", za adderall w Polsce grozić może do 10 lat więzienia, więc niezbyt to mądry pomysł może być by był, dziecku podbierać metylofenidat też nie najmądrzejsze, po drugie każdy wie że po amfetaminie większy "smart" będzie się miało, badania naukowe w Pruszkowie i Wołominie

  • @3195121
    @3195121 4 роки тому +1

    19:13 Żeby było jeszcze śmieszniej, to zaznaczono Czechy, a nie Słowację.

  • @ropro5402
    @ropro5402 4 роки тому +1

    Ta Słowenia, to nawet nie jest Słowacja ;)

  • @MrRGBable
    @MrRGBable 4 роки тому

    Chyba można powiedzieć że metylofenidat sprawia że rzeczy są bardziej atrakcyjne.

  • @tonyhowk7507
    @tonyhowk7507 Рік тому

    Psy z kręconymi włosami??? Skąd???

  • @kamo1.023
    @kamo1.023 4 роки тому

    Siema;)

  • @xerejuneseve6333
    @xerejuneseve6333 4 роки тому

    Jak to możliwe że przez około 15 000 lat powstało tyle ras psów ?.

    • @callafijor
      @callafijor 4 роки тому

      tyle ras samo nie powstało... możliwe że ktoś chyba im pomógł.

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza 4 роки тому +3

      Uparta, absurdalnie konsekwentna selekcja, często niestety fatalna w skutkach z medycznego punktu widzenia.

    • @malleusmaleficarum9248
      @malleusmaleficarum9248 4 роки тому +1

      Wiele współczesnych ras psów to rasy będące wynikiem przemyślanej hodowli w okresie ostatnich kilkuset lat (np. owczarek niemiecki, golden retriver i York mają circa 150 lat), ale są też tzw rasy pierwotne, które ukształtowały się w wyniku czynników środowiskowych, takich jak klimat czy wykonywana praca. Przykładem są chociażby owczarek podhalański czy chart afgański.

    • @mickeytete9036
      @mickeytete9036 4 роки тому +1

      @@malleusmaleficarum9248 Dokładnie, dzięki hodowli powstała cała masa ras psów.

  • @przasnik4141
    @przasnik4141 4 роки тому

    po tej sloveni widać co imperatorzy o nas myślą, trzeci świat dla nich jesteśmy

    • @malleusmaleficarum9248
      @malleusmaleficarum9248 4 роки тому

      etam, Ty też prawdopodobnie byś na podstawie mapki konturowej nie podpisał precyzyjnie kilku sąsiednich stanów albo państw w Afryce.

  • @klejofas
    @klejofas 4 роки тому +1

    Co za czasy, kiedy już nawet nasza powszednia amfetamina to "smart drugs"...

  • @mietekzenek7892
    @mietekzenek7892 4 роки тому

    ciężko się skoncentrować na tym co mówisz bo mikrofon tak trze po szmacie ze w głośnikach membrany wyrywa, zresztą to problem większości filmów na UA-cam, bądź chociaż jednym z niewielu co mają dobry dźwięk

  • @rad6741
    @rad6741 4 роки тому

    pierwsze udomowione zwierzę na świecie to ?? odp. Człowiek

  • @ermac2717
    @ermac2717 4 роки тому +1

    weź się naucz mowic R bo się ciebie słuchać nie da...

    • @grzegorzc5810
      @grzegorzc5810 4 роки тому +3

      Weź się...przestań udzielać

    • @filipsowinski4250
      @filipsowinski4250 4 роки тому +2

      Nie słuchaj

    • @Sofiofilia
      @Sofiofilia 4 роки тому +2

      Weź się naucz pisać po polsku, bo czytać się nie da.

    • @pchlaszachrajka666
      @pchlaszachrajka666 Рік тому +1

      Zgadzam się przy pewnych nazwach własnych nie lozumiem co mowi, przydałyby się napisy