Fosten: a story about Tradition and Territory (Matawai tongo) | Amazon Conservation Team

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 3 жов 2024
  • English language version: • Fosten: A Story about ...
    Moo kuma dii honderd jai, Afikaan safu “fusi” (lowe) kumutu a di pandasi u go libi fili a di matu u Saana. Wan lo sembe di fusi go so longi a di lio bandja. Di fusi kumutu a di Holandi bakaa massa di bi ke kisi den baka, ku de sembe dengdi bi ta feti. Baka wan pisi teng, de dwengi de Holandi bakaa u de kisi fili. Wan lo u de sembe aki fika a matu, ka de baka mii u deng ta libi te now. De lo sembe aki de te kai businenge efu marron, en de ta pakisei taki aki de gaan sembe u den be fusi kong.
    De Matawai na de moo piki lo ku dengdi sembe an sabi hila. Di tongo u den ta gei Basilitongo ku Ingisitongo, heng ku di u de Saamaka tako a wan. De ta meni ta 2000 sembe no Matawai ta teli, de ta libi a 21 konde a Saamaka lio bandjawata ku foto tu.
    Sindsi Febewali 2015, di Amazon Conservation Team (ACT) bi woko makandi ku deng Matawai u buta fositen soni a kaita. De soni na kamia, dang, kiiki, ku fositen konde, ka de gaan sembe u Matawai libi longi jai pasa.
    ACT bigin woko ku de sembe u gaandang liba. Fosi u bigin ku wan-tu kuutu u di kaiti meki, a di kuutu dengdu sembe bi ta teken di kaiti ku mau. Baka di de, u go a liba lio ku wan gaan womi u Pniel, basja William Anipa. U go te a Mama Saamaka jedi ku Tukumutu, ka noiti ambi go a kaita jeti. A di waka aki, u buta moo kuma 100 kilometer a di kaita liba. U bi go a fanowdu kamia kuma Toido, wan u deng moo fanowdu ku fosi konde a di libi u Matawai.
    Baka di dei a 2017, heng u go a Samaka basu, fu buta di oto pisi u di lio a kaita, u woko makandi ku oto gaan womi u Matawai, Josef Dennert (oom Sepi) di ta libi a Samaka basu. U buta ete 175 kilometer a kaita. Te kuma tide, waabi moo kuma 700 kamia fu a Saamaka lio buta a kaita.
    Di meki u di kaita u de fanowdu kamia na di fosi futu u kibi di koni u Matawai ku de kamia. Hila u de kamia aki tapei wan belangiki soni a de fositen woto di de gaan sembe sabi jeti ta konda. De woto aki nango a di fositen; di teng u lowe, feti ku di Holandi bakaa, u gwenti di njunjun kamia, di fosi toobi ku di koti, u deng konde dengdi de ta libi nono.
    A kan taaki de fanowdu woto aki sa lasi gowe. A de so taki den gaang sembe deng sabi de woto aki, de jonku wan na habi teng u ta jaika woto a deng gaan sembe. ACT a makandi ku Stichting voor Dorpsontwikkeling Matawai ta woko u meki fillong u de fositen woto, ku pakisei u de kamia di de ta buta a di kaita. U ta woko nango a wan computer programma “Terrastories” (terrastories.io) ka de sembe u Matawai sa go luku di kaita ku di fillong. Hii sembe nono ku di libi a u fesi, sa lei u de Matawai soni di pasa ku di bi de.
    Te kuma tide, waabi moo kuma 300 fillong u soni di sembe konda da u kosubee 150 kamia a di Saamaka lio. Di pakisei u di project na u ta biibii taki de baka mii u Matawai sa lei fa a pasa a di deng u den gaan sembe; ku jaika de woto u deng gaan sembe.
    Di sembe di de in a fillong disi: Josef Dennert, Jerrel Bloemhart, Rudo Kemper, ku Niradj Hanoeman.
    Foe buta ondertitelen in a Matawai tongo, buta "Malay".
    www.amazonteam....

КОМЕНТАРІ • 1