Estonia - bałtycki pionier cyfryzacji. Pigułka wiedzy
Вставка
- Опубліковано 10 лют 2025
- W dzisiejszym odcinku opowiadamy o Estonii. Jak kształtowała się współczesna Estonia? Co zobaczyć w tym kraju? Na czym polegał estoński cud? Czy można mówić o bałtyckiej jedności? Jak Estonia stała się pionierem w sferze rozwiniętych technologii? Jak wyglądają relacje Estonia-Rosja? Jaki procent Estończyków stanowią mniejszości narodowe?
O historii Estonii oraz o tym, jakim krajem jest dzisiaj, opowie analityk OSW, Bartosz Chmielewski.
Wykorzystane materiały filmowe:
• Invest in Estonia 1993 • Valimised 1992 (konver... • Estonian robots make f... • FN Herstal and Milrem ...
![Dlaczego Czechosłowacja się rozpadła? Czechosłowacja - historia i dziedzictwo [FILM DOKUMENTALNY]](/img/n.gif)
Dziękuję za ciekawy i merytoryczny odcinek o Estonii, czyli kraju, o którym wciąż za mało wiemy. A ten, mimo że niewielki, jest przykładem szybkiego rozwoju mimo trudnej sytuacji wewnętrznej, ale i zewnętrznej 🇪🇪
Estonia pokazuje, że jednak można. Niezwykle fascynujący kraj. Bierzmy z nich przykład.
Dziękuję za odcinek.
Estonia 🇪🇪 jest pięknym krajem, widoki, czystość, piękna przyroda którą Estończycy bardzo cenią.
Fajna kuchnia, dużo ryb, mili ludzie małe hoteliki. Zdecydowanie warto odwiedzić Estonię.
Na pewno tam jeszcze pojadę.
A Tallin to prawdziwa perełka. Taki Dubrownik północy. Pięknie tam jest :)
Tallin jest zajebisty
Tylko zimno.
@@120M jak ja byłam w Tallinie to akurat był cały czas upał :)
@@MsLisbeth26 od maja do sierpnia jest tam cały czas 'brzask' słoneczny.
Dziękuję za ten i inne materiały. Mam nadzieję, że powstanie w najbliższej przyszłości odcinek o Łotwie. Pozdrawiam, loffki.
Popieram. Jeszcze materiał o Litwie by się przydał.
@@Defragmentyka004 O Lotwie juz byl.
@@mdma1912 Był bardzo ogólnikowy. Dla laików być może ciekawy, ale jeśli ktoś choć odrobinę śledzi to, co się na Łotwie dzieję, to nie było w nim nic szczegolnego.
@@MahdavikiaPL z pewnością kiedyś zrobią dokładniejszy materiał. Przy okazji wyborów znając ich częstotliwość.
@@mdma1912 Liczę na to ogromnie. Jakiś godzinny, szczegolowy przeglad sytuacji politycznej, gospodarczej czy politycznej (która jest tam zawsze bardzo ciekawa) to coś czego na Jutubach jeszcze nie było.
Świetny pomysł na odcinek, prawie nic nie wiedziałam o Estonii, a warto było poszerzyć wiedzę.
Bardzo intersujący materiał na temat kraju, który jest niedaleko nas, a jednak nadal tak mało o nim wiemy. Oby więcej takich filmów.
Byłam w Tallinie latem tego roku. Rzeczywiście Estonia to najbardziej rozwinięty cyfrowo kraj Europy. Darmowy Internet dla mieszkańców, a na ulicy stolicy widziałam nawet robot na kółkach dowożący jedzenie. Poza tym Estończycy słyną z tego, że ich narodowym sportem jest śpiewanie🙂
oraz robienie 360-tek na huśtawkach
Zawsze uważałem że kraje Bałtyckie tak i jak Polska powinny mieć mocne silne relacje nie tylko pod względem NATO ale kulturowo solidarnościowe. Może kiedyś odwiedzę te kraje Litwa, Łotwa oraz Estonia. Może Finlandia. Ale mam wielką nadzieję, że nie dojdzie pomiędzy nami a krajami bałtyckimi do jakiś zgrzytów itp.
Pozdrawiam i więcej taki materiałów bo są na wysokim poziomie robione przez was OSW.
Jesteście Mistrzami pozdrawiam. 😍🔥💪 Ku chwale ojczyzny 🔥🇵🇱 niech Kraje Bałtyckie wiedzą że ja jako Polak chce aby po między nami była zgoda a nie zgrzyty którzy inni by może tego chcieli.
Bardo dobry i edukacyjny materiał, oby takich więcej. Przydałoby się jeszcze więcej reportaży o krajach bałtyckich, np okres komunistycznych rządów po 45 roku. Fajnie jakby wyszło coś z Wydawnictwa Czarnego na ten temat..
Szkodaa, że zabrakło omówienia rzeczy, które w Estonii działają gorzej, bo pewnie i takie istnieją. Niemniej jednak bardzo ciekawy odcinek.
Dziękuję za ciekawy odcinek
21:35 - wyborcy stalina - akurat słuchałem piąte przez dziesiąte pracując sobie, ale po usłyszeniu tego hasła oczy mi wyszły na zewnątrz :D
Wczesniej byla tez wspomniana piosenka o "Chlopaku Stalina ktory jedzie do dziewczynh do Narwy" :-D
Przejęzyczenie (Tallina)
Pamiętam jak 30 lat temu (jeszcze za ZSRR) odwiedzałem uczelnię techniczną w Tallinnie. Oprowadzający bardzo się szczycił i podkreślał, że rektorem nigdy nie był żaden rosjanin. Całość (miasto, iż nie uczelnia) też ogólnie wyglądała dużo bardziej europejsko niż odwiedzany tydzień wcześniej (jeszcze) Leningrad.
Super materiał, dziękuję ;)
Świetny materiał jak zawsze 😊
Świetny odcinek, bardzo ciekawy kraj.
Piękny kraj z burzliwą przeszłością. Z takich Państw powinniśmy czerpać wzorce i pomysły dla rozwoju. Należy patrzeć ku przyszłości, a nie żyć przeszłością.
Podziwiam Estonię. Chyba najlepiej sobie radzą z post radzieckich państw.
Myślę że nasze rządy też powinny brać z nich przykład
Myślę, że nasze rządy to powinny najpierw obiektywnie popatrzeć na swoje rządy, zobaczyć co zrobiły, a potem dopiero się inspirować innymi. Inaczej uczynienie z nas drugiej Japonii/Budapesztu/Irlandii/Niemiec/Całej reszty świata jaka tym debilom jeszcze może przyjść do głowy/Wykropkuj te miejsce i wstaw dowolną nazwę - nie będzie miało większego znaczenia niż tylko czysto propagandowo...
Ale nasz kraj rozwija się szybciej
Jakieś ze trzy przykłady ?
@@ZdzichaJedziesz
1. niższe bezrobocie w Polsce 2. więcej mieszkańców zna język urzędowy 3. Estonia to jedyny kraj w UE który ma bardziej czarny mix energetyczny niż Polska
@@tokarp390 zabawny jesteś rosyjski trollu Putina 😄😄😄 To fakt nie mamy mniejszości rosyjskojęzycznej . Estonscy Rosjanie też się cieszą że nie mieszkają w Rosji 😄😄😄
Bardzo ładnie przedstawiona Estonia. Super.
Proszę o więcej takich "pigułek" 😉
Zarówno Estonia jak i po prostu region państw Bałtyckich to niedoceniany kawałek Europy ale bardzo piękny. Taka wanna-be skandynawia z nutką wschodu. Polecam wszystkim rozważyć jako destynację wakacyjną
Wszystko fajnie.tylko proszę nie używać publicznie takich brzydkich słów jak"destynacja"🤮
@@wdrewnowziety5271 a dlaczegóż to?
^pewnie dlatego, ze to makaronizm (w teorii wywodzacy sie z laciny, ale w praktyce to po prostu "destination" przeszczepione na jezyk polski.
Nie uwazam to za nic dziwnego, kazdy jezyk ewoluuje I zmienia sie pod wplywem innych kultur, stad tez tak wiele slow ktore uznajemy za klasycznie polskie to kalki slow rosyjskich, francuskich czy niemieckich (cytujac pewien artykul o germanizmach, takie slowa jak np. „blacha”, „cegła”, „rynek”, „sołtys”, „dach”, „knajpa”, „kurort”, „majstersztyk”, „mandat”, „obcas”, burmistrz”, „ratusz”, „szyld” czy „plac”, „wójt”, „gmina”, „warunek” czy „handel” - mozna by tak wymieniac bez konca, a to tylko jeden z wielu jezykow ktore mialy wplyw na jezyk polski - samo jidysz ma do dzisiaj wiele sladow w slowniku.
Kiedys kulturowy wplyw na nasz jezyk mieli tylko sasiedzi plus Francja, jako ze jezyk francuski byl swego czasu jezykiem uniwersalnym "na salonach" - teraz tym jezykiem jest angielski.
Mieszkajac w UK od lat, w Polsce bylem tylko raz przez krotki okres czasu (lacznie tydzien na przestrzeni 6 lat), I jako ze pracuje w biurze z samymi brytyjczykami I przyjaznie sie z bardzo miedzynarodowa grupa ludzi, to Sam czasem nieswiadomie uzywam takich makaronizmow (ponglish) majac okazje by porozmawiac po polsku np. z rodzina, bo niektore slowa nieuzywane latami po prostu zapominam. Przyznaje, ze dziwi mnie nieco fakt, ze te same problemy jezykowe wystepuja u mlodziezy w Polsce, wsrod ludzi ktorzy praktycznie w ogole nie uzywaja jezyka angielskiego - ale z drugiej strony w dobie Internetu I nastolatkow bedacych online 24 na dobe, czy to az tak zaskakujace?
Ja bym sie bardziej dowalił do "wanna-be", które powinno być wannabe, już pomijajac to wpierdalanie obcych słow do języka polskiego.
Jeden z najfajniejszych krajów.
Super ciekawe!
Dziękuje
Świetny i ciekawy materiał! Mnie zastanawia tylko, że Estończycy nie boją się wyborów przez Internet, które mogą spać się celem dla hakerów.
Dziękuję za ciekawy material! Byłoby bardzo fajne jeśli byliby dostępne napisy. Niestety nie wszystko rozumiem )
Dziękuję za odcinek, ale nie musicie ukrywać łapek, nie macie się czego wstydzić ☺️
To UA-cam ukryło ilosc polubien , jakies pol roku temu , aby nie szerzyć fali hejtu
Może odcinek o Białorusi? Mobilizacja, potencjał wojskowy i polityczną gra Łukaszenki.
👍🏻👍🏻👍🏻
❤️❤️
Ciesze się, ze Pan opowiada a nie czyta. Dobrze się słucha :)
Warto dodać, że Estonia ma przejrzysty i mało opresyjny, jak na standardy europejskie, system podatkowy. Dlatego jest dość popularnym miejscem do zakładania spółek, przez niecozaradniejszych Europejczyków.
,,jak na''?
kolejna pralnia hajsu jak Malta,Cypr,Szwajcaria,Luxemburg lub Irlandia
Bardzo dobry filmik, otwiera okno. Przydałoby się trochę o historycznych związkach tego terenu z Rzecząpospolitą. Niestety dykcja prezentera jest kiepska. Takoż brakuje mapy i pokazywania co i jak - patykiem czy linijką, byle nie paluchem!! Ale w sumie dobrze, że filmik jest, od dawna było to potrzebne. Proszę o więcej: coś tak Litwa, Łotwa, Kurlandia... co to było?
Jak dla mnie Estonia w niczym nie przypomina Litwy czy Łotwy. Język zupełnie inny (przypomina mi fiński czy węgierski, co nie dziwi). Choć z drugiej strony w Tallinnie i na wschodzie Estonii częściej słyszałem rosyjski niż estoński. Miasta Estonii też wyglądają inaczej. Jedynie chyba tylko masa lasów w pobliżu dróg jest podobna do Litwy i Łotwy.
Estonii 🇪🇪 najbliżej mentalnie do Finlandii 🇫🇮 również estoński zdecydowanie przypomina mi fiński.
Byłem kilka razy w Estonii. Wspaniały, piękny kraj. Estończycy (nie Rosjanie) bardzo mili.
Estonia i Węgry są w grupie języków ugrofinskich
Bardzo ciekawa jest relacja Dżohara Dudajewa z Estonią.
czyli?
👍
@planeta abstrakcja ma o Narwie materiał 🙂
Szkoda, ze tak mało o kulturze. Sama gospodarka, ekonomia, historia i polityka :/
O co chodzi z tymi kasetami Richarda Marxa w 2:16?
Z cyklu Ludzie Putina brakuje odcinka o Dmitriju Rogozinie
Estonia była pionierem cyfryzacji, ale Litwa od kilku lat moim zdaniem dogoniła Estonię
Też przydałby się nam premier czytający książki o ekonomii... 😒
po transformacji podobna grabierz jak u nas
12:30 niestety towarzyszyło jej błyskawiczne wymieranie kraju.
A uniwersytet w Tartu był oknem zachodnim w czasie Carskiej Rosji.
Ciekawe czego pionierem jest Polska w obecnej wersji.
Jak czego,katolickiej miłości bliźniego 🤣🤣🤣
Zgadzam się niestety z powyższymi komentarzami ale też uważam że Polska jest ważna w naszym regionie, a już zwłaszcza obecnie. Jesteśmy drzazga w oku Putina i spółki, zawsze mieliśmy trochę więcej niezależności niż inne kraje bloku sowieckiego i teraz też jesteśmy furtka do wolności dla Białorusi na przykład (np w Polsce trenuje się oddział niezależnych sił Białorusi, który stoi w opozycji do Łukaszenki - to nie Polska ich trenuje tylko sami Białorusini, ale korzystają z polskiej gościnności że tak powiem). Pewnie dlatego retoryka kremlowskich mediów jest tak agresywna wobec nas, a trolle u nas pracują na podwójnych obrotach.
Wycinania lasów.
@@Defragmentyka004 Myslę że dość sprawnie idzie nam też zatruwanie rzek,tu mamy niewykorzystany potencjał 🤮👍😉
„Wkrótce Europa przekona się, i to boleśnie, co to są polskie fobie, psychozy oraz historyczne bóle fantomowe” / S. Lem
Estończyk właśnie dostał nagrodę nobla z medycyny!
A nie Szwed?
@@Astaroth_02 Ok. Szwed, którego matka jest z Estoni
@@208Mieszko Zaraz się okaże, że kolega dziadka był Estończykiem, ale Estończyk Nobla dostał.
@@teodorw.8398 😅
Bardzo dobrze widać jak program Friedmana może działać... Szkoda że u nas się szerzy protekcjonizm i etatyzm :(
ale on nie działa
W Polsce zadziałał tak że do 2004 mieliśmy 2 cyfrowe bezrobocie i często z 2 z przodu
Komentarz dla statystyk
Ta autonomia transportu i wojskowości nie będzie miała przyszłości. Takie jest moje zdanie. Nie widzę by to dało się rozpowszechnić na dużą skalę.
Ukraina bez Putina ⚡
Demokratyczna Rosja też bez Putina
Polska także była defacto pod okupacją do 1989r
Gdyby Polskę spotkał kryzys taki jak Estonię w 2007r to odpowiedzią polityków było by całkowite cofnięcie się do papieru. To taka różnica gdy liczba osób o orientacji konserwatywnej znacząco przewyższa tych o orientacji progresywnej
I byłby to dobry kierunek. Estonia przez swoją cyfryzację zawsze będzie bardziej zagrożona atakami hakerskimi i destabilizacją. Nie tylko ze strony Rosji i grup terrorystycznych ale nawet w przypadku przerwy w dostawie prądu. Kraj który można zdalnie wyłączyć przez laptopa nie jest poważnym państwem. Pewne rzeczy są najlepsze analogowe, ewentualnie we współpracy z technologiami cyfrowymi gdzie jest to bezpieczne. Pełnym debilizmem jest zmienianie czegoś na ślepo tylko dlatego że jest "postępowe".
@@lumpa309 Dzięki za przyznanie racji co do faktów pomimo zupełnie innego światopoglądu. Myślisz że wywalenie na plecy całej cyfryzacji państwa bo coś w rodzaju e-puap nie działa przez tydzień to słuszny krok? No można i tak, tylko potem jest płacz czemu u innych administracja państwowa potrafi wydać zaświadczenie od ręki, a u nas trzeba czekać 30 dni, a na koniec i tak są w niej błędy
@@lukaszkonsek7940 bo u nas robi się oszczędności na administracji , poprzez przerzucanie pracy na interesantów
chłop mówi o partiach estońskich ale nie mówi nic konkretnego nie mówi jakimi ideami się one kierują jakie mają programy co chcą robić itp itd słabo słabo
Poza tym pominął też kolaborację Estonczyków z III Rzeszą i istnienie oddziałów SS.
@@Defragmentyka004 to też prawda historie powinno się przedstawiać bezstronnie nie ważne jaka by ona była oraz czy dotyczy to krajów które lubimy czy nie lubimy
@@atajzur2980 +1
Oooooj pójdzie pozew od InPostu za użycie nazwy "paczkomat" 😅
Estonia dość ciekawy kraj, nowoczesny, ale zbyt prawicowy jak dla mnie. Finlandia dużo lepsza.
Mylisz się, w Estonii rządzą liberałowie
@@caribre1979 wiem, aczkolwiek liberałowie są wciąż bliżej prawicy niż lewicy. Zwłaszcza w krajach o dużym antyrosyjskim sentymencie.
@@Defragmentyka004 Po czym wnosisz, że bliżej im do prawej strony? Liberałowie z zasady są centrystami, co z resztą świetnie widać na przykładzie przywiązanej do UE i NATO Estonii
@@caribre1979 liberałowie z reguły dążą do zachowania statusu quo i sprzeciwiają się gwałtowniejszym reformom lewicy, bo uznają je za zbyt radykalne.
Pisałem, że Estonia jest zbyt prawicowa jak dla mnie, bo wciąż pozostaje mniej otwarta i tolerancyjna niż Finlandia, a pod względem gospodarczym jest dużo bliższa prawicowym ideałom niż lewicowym.
Na marginesie. Zdaję sobie sprawę, że Estonczycy są bardzo zlaicyzowani.
@@Defragmentyka004 Estonia jest inna niż Finlandia, ponieważ Finowie już od dawna są część świata zachodu, poglądy polityczne w tym wypadku, schodzą na dalszy plan. A po drugie - liberałowie reagują tak samo alergicznie na dzikie pomysły, tak z lewa, jak i z prawa
Jakieś polskie ślady można znaleźć w Estoni?
Tak . Antysemityzm , ksenofobia , niechlujstwo , głupota , kłótliwość .
Estonia była częścią Rosji, a następnie ZSRR od początku XVIII wieku. Prawie 300 lat. Jest to jeden z najbardziej rozwiniętych i kulturalnych krajów świata. Rosja i ZSRR zainwestowały ogromne środki w gospodarkę Estonii. A teraz Estończycy obrażają Rosję. Jak to rozumieć?
Estonia ma w dupie Rosję, bo wiedzą z czym się wiąże bycie częścią tego chlewu. Kolebką państwowości Estoni jest Niemiecki Zakon Kawalerów Mieczowych który przybył na te ziemie w XIII w. Mimo nawet tego nieszczęścia bycia częścią Rosji, to dzięki dużej Niemieckiej mniejszości (tzw. Baltendeustche) kraj ten miał jakąkolwiek szansę na rozwój. Więc jeżeli Estonia cokolwiek komukolwiek zawdzięcza to Niemcom.
@@bazejtlaka5201 Узнаю тупых поляков. Немцы вообще не считали эстонцев за людей. Именно Россия дала государственность эстонцам. И финнам, грузинам, армянам и т.д.
Nie kompromituj się i usuń komentarz
Żydzi też nie byli wdzięczni SSmanom którzy zainwestowali w obozy koncentracyjne
Lepsza jest cyfryzacja po pisowsku 😂