Berk Celayir, Berat Mutluhan Seferoğlu - Hassas Ayar Argümanı (Din Felsefesi #1 - Canlı Yayın)
Вставка
- Опубліковано 5 лют 2025
- Din felsefesi hakkında yapacakları canlı yayın serisinin ilk yayınında yazarlarımızdan Berk Celayir ve Berat Mutluhan Seferoğlu "Hassas Ayar Argümanı" hakkında konuşacaklar.
Konuyu geniş inceleyen güzel bir yayındı emeğinize sağlık. Berk'in konuşmasının başında bu argümanın olasılıksal olduğuna deginmesi gayet önemliydi ve yine konuşmanın ortasında argümanın sezgisel vuruculuguna da yorum yapması çok yerinde. Ben de tam bu konuda bir ortak itiraz yapacağım. Berat aslında olasılıksal probleme kısaca değindi ama ben biraz genişleteyim.
Bu argüman içinde bilimsel bir veri barındırdığı için, ne kadarı bilim ne kadarı felsefe ayrımını yapmak çok önemli. Bence teist arkadaşlar bu argümanın sezgisel vuruculugunu artırmak adına bilimsel olmayan kısımları da bilimselmis gibi sunuyorlar. Argümanın bilimsel kısmı bize sadece evrende belirli sabitlerin olduğunu ve bu sabitlerde yapılan değişikliklerin yaşama izin vermediğini söylüyor. Bu kadar. Bunun yanında yapılan olasılıksal hesapların hiçbiri, özellikle 1/bilmem kaç gibi astronomik sayı verilenler bilimsel açıdan anlamlı değil.
Bir olasılıktan bahsettiğiniz zaman elimizde bir olasılıksal dağılım fonksiyonu olması lazım fakat bu konu için bunu yapamıyoruz çünkü ölçüm imkanı yok.
Yapılabilecek tek şey hazır olasılıksal fonksiyonlar kullanmak veya Bayesian gibi bir sayı değeri vermeyen istatistiklerden yararlanmak. Yani beklenir veya beklenmez demek. Bu da argümanın sezgisel vuruculuğunu azalttığı için, nereden geldiği belli olmayan sayılar veriliyor bu argüman savunulurken. Bundan da kaçınmakta fayda var. Unutulmamalı ki, sayılar çok küçük ve çok hassas olsa da, olasılıklar çok küçük diyemiyoruz. Bu konuda bir bilgimiz yok.
Bu seriye muhakkak devam edin çok faydalı oldu teşekkür ederim
Emeğinize sağlık
Yayına keşke erken katılsaymışım yine de güzel yayın oldu.
Yeni yayın ne zaman acaba din felsefesi üzerine
Olasılığa giriş: Olasılık hesaplanabilmesi için örnek uzay tanımlanmalı. Hilesiz iki zarın 6-6 gelebilmesi olasılığının 1/36 olduğunu söyleyebiliyorsak, bu, iki zarın sonuçlarına ilişkin 36 elemanlı uzayı tanımlamamızla mümkün oluyor. Oysa çoklu evrenler henüz gözlemlenmedi, incelenmedi, tanımlanmadı ve sayısı bilinmiyor ki. Bu durumda, içinde yaşadığımız evrende yaşamın oluşması olasılığını, çoklu evrenler bağlamında hesaplayamayız, "diğer evrenlerde yaşam oluşmadı ama bu kadar sayıdaki deneme sonucunda bizim evrenimizde yaşam oluştu, öyleyse yaşam hassas değil olağan bir durumdur" diyemeyiz, çünkü olasılık uzayımız tanımlı değil. Aynı şey bu evrendeki gezegenler için de geçerli. Kaç gezegen olduğunu, kaçının karbon bazlı yaşama müsait olduğunu hesaplayamadığımız gibi böyle bir gözlemimiz de mevcut değl, dolayısıyla burada da bir olasılık evreni tanımlı bulunmuyor. Bu nedenle, çoklu evrenlerin veya çok sayıda gezegenin bu aşamada hassas sabitlere ilişkin bir tehditi bulunmuyor.
@Furkan Vatan Kabul ve tanımlama birbirinden farklı şeyler.
Aynı şey değil. Zarı ne kadar atarsan at her seferinde "1" gelme olasılığı 1/6 dır. Yani denemr sayısı olasılığı etkilemez. Hassas Ayar "10 üzeri 123 de 1" derken 10 üzeri 123 evren de bir demez. Bir evrende olma ihtimali bu'dur.
@@alper4624 reis instagramin var mi verebilir misin
Bunun belirtilmesi gerekirdi, güzel yazmışsın:)
Olmuş bir olayın olma olasılığı 1/1 yani 1 değil midir? Bu da bizi determinizme ve/veya zorunlu nedenselliğe götürmez mi? O yapılan olasılık hesaplarında son derece düşük olasılık sonuçlarının çıkmasının nedeni tüm parametreleri ve o parametrelerin nasıl işlediğini bilmediğimizden kaynaklanıyor olabilir mi? Eğer tüm parametreleri ve parametrelerin nasıl işlediğini eksiksiz biliyor olsaydık olmuş bir olay/durum hakkında yapacağımız olasılık hesabının sonucunu 1 yani yüzde yüz bulamaz mıydık?
Eğer bu dediğim doğruysa sanırım özgür irade kavramını çöpe atmamız gerekirdi ki zaten bildiğim kadarıyla determinizmi savunanlar özgür iradeyi yok sayarlar.
Eğer her şey zorunlu nedensellik içerisinde var oldu dersek sanırım ateizmin yanıt vermekte çok zorlanacağı bir soru çıkar ortaya. O soru da şu; Tüm bu nedensellik silsilesinin başlamasına neden olan o ilk şey ney?
Eğer zorunlu nedenselliği reddedersek sanırım bu kez de teizmin yanıt vermekte çok zorlanacağı sorular çıkar ortaya. O sorular da şu; O zaman evrende düzen yok mu? Evren kaotik mi?
Teizm hem evrenin kaotik olmadığını ve evrende bir düzenin olduğunu hem de zorunlu nedenselliğin olmadığını aynı anda savunabilir mi? Bunun bir çıkar yolu var mı?
kant hegel gibi büyük filozoflarla günümüz felsefecilerini kıyaslayan bi video güzel olur
Günümüz felsefecileri ile onları kıyaslıyacaksak günümüzdekilere felsefeci demek sıkıntı yaratabilir
@@alp9302 nedenmiş oppy swinburne plantinga hatta opy bir çok eski felsefecinin argümanını çok ciddi eleştirdi bence şu an da çok kaliteli felsefeciler var
hassas ayarın olub olmaması hiç birşey kanıtlamıyor
Evet kanıtlıyor, daha doğrusu olasılık arttırıyor.
50:00
Berk saglam filozof olur berat icin aynisini soyleyemem
Videoyu nerenle dinledin bilmiyorum
@@dcsjshs sakin knk saka yapmış gül diye
@@hakksenses3573 sanırım benimkide şakaydı(öyle kabul edelim):D
@@dcsjshs :O
@@dcsjshs videoyu dinlemesine gerek yok ki teizmi savunan tarafın Berk bey olduğunu bildiği için hemen diğerinden daha iyi oluveriyor otomatik olarak.
sanki bizim başka hayatımız olduda söylüyoruz
Ne yani hassas bir ayar olup olmadığını bilmek için hassas ayar olamiyan bir yer mi görmen lazım.
@@Logan-yv2wg hassas ayar neden var
@@Logan-yv2wg insanlar içinmi
@@farketmez6035 Her şey insanlar için.
@@Logan-yv2wg felaketler neden var
niye tek bir evren yaratmasın? bende berk celayiree soruyorum.Teizm lehine en güçlü arguman hassas ayar argümanıdır.Berk celayir sen hangi arguman nedeniyle tanriya inanıyorsun ozel değilse ogeneebilir miyim kelam kozmolojik arguman mi?
Berk celayir müslüman mı
@@sabahattinutanc8402 evet müslüman
Modal kozmolojik argüman
Hassas ayar argumanina ragmen ateist kalmak dogmatizmin dibidir
Berat Mutluhan Sefeeoğlu ateist
@@hulaguhan6454 Kelam argümanı hassas ayar yeter sebep ahlak argümanı varken ve ateist cenahta dişe dokunur sadece kötülük problemi varken sizce neden ateist bu argümanlar geçersiz mi teizmin lehine?
@@ekstremkelly2630 teist argümanları boş
@@hulaguhan6454 eğer bu hususlarda bilginiz varsa herhangi bir mecradan konuşma şansımız var mı acaba hocam?
@@hulaguhan6454 kavramsalcıya adam akıllı bir eleştiri getirirmisin