Δ΄ Μουσικό αφιέρωμα μνήμης 1821-2021. "ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε΄"

Δ΄ Μουσικό αφιέρωμα Ιδρύματος Μουσικής Ι.Α.Α.
«Άγιος Γρηγόριος Ε΄ Ο Μαρτυρικός Πατριάρχης».
Το Ίδρυμα Μουσικής της Ι.Α.Α. στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων μνήμης των 200 ετών της Ελληνικής Επανάστασης, 1821-2021 παρουσιάζει το Δ΄ Μουσικό αφιέρωμα προς τιμήν του Μαρτυρικού Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε΄
Μέσα από την εκπομπή «Διάκονοι της Ορθοδόξου Υμνολογίας» ακούμε τους υπέροχους ύμνους της εορτής του Αγίου, από τον ψηφιακό δίσκο «Γρηγόριος Ε΄» (troposchoir.gr) και απολαμβάνουμε τη κουβέντα με τον Πρωτοψάλτη, Χοράρχη και δάσκαλο της ψαλτικής τέχνης στη Σχολή της Ι.Α.Α. Κωνσταντίνο Αγγελίδη, ο οποίος μας μιλά για την εμπειρία της ηχογραφήσεως των ύμνων στα μέρη καταγωγής του Αγίου, καθώς και για την σημασία της ιστορικής μνήμης όλων ημών ως συνεχιστές ενός υπόδουλου λαού που κατάφερε με τη βοήθεια της Υπεραγίας Θεοτόκου τον αγώνα και την θυσία μεγάλων προσωπικοτήτων, όπως του Αγίου Γρηγορίου Ε΄, του Κολοκοτρώνη, του Νικηταρά, του Παπαφλέσσα και άλλων, να είμαστε σήμερα ελεύθεροι. Στην εκπομπή συμμετέχει ο καθηγητής και πρωτοψάλτης Απόστολος Ντέτσικας.
Η Επανάσταση έχει ήδη ξεσπάσει στη Πελοπόννησο. Ο Σουλτάνος, τελούσε υπό την πίεση ακραίων μουσουλμανικών διαδηλώσεων κατά των Ελλήνων. Ζήτησε από τον Σεϊχουλισλάμη Χατζή Χαλίλ να εκδώσει διαταγή (φετφά), σχετικά με τη γενική σφαγή των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. Ο Χατζή Χαλίλ, διαβουλεύτηκε με τον Γρηγόριο, ο οποίος του ξεκαθάρισε πως ο ίδιος και το Γένος ήταν αμέτοχοι στην επανάσταση. Βασιζόμενος σε ένα εδάφιο του Κορανίου, αρνήθηκε να εκδώσει τη φετφά τoυ Σουλτάνου.
Ο Σουλτάνος εξοργισμένος τιμώρησε με θάνατο τον Τούρκο Θρησκευτικό ηγέτη και θεώρησε υπεύθυνο και τον Γρηγόριο Ε’. Mετά τη λειτουργία του Πάσχα ο Πατριάρχης Γρηγόριος συνελήφθη, κηρύχθηκε έκπτωτος και φυλακίστηκε. Το απόγευμα της ίδιας μέρας απαγχονίστηκε. Ήταν 10 Απριλίου 1821 όταν ο Πατριάρχης απαγχονίστηκε στην κεντρική πύλη του Πατριαρχείου. Εκεί, παρέμεινε κρεμασμένος για τρεις ημέρες, εξευτελιζόμενος από τον όχλο. Ο Γρηγόριος Ε΄ (1746 - 10/22 Απριλίου 1821) διετέλεσε τρεις φορές Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, (1797-1798, 1806-1808 και 1818-1821). Αναγνωρίστηκε εθνομάρτυρας, ενώ η Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο τιμώντας την μνήμη του στις 10 Απριλίου, ημέρα του απαγχονισμού του.
Κατόπιν, μια ομάδα τριών Εβραίων αγόρασαν το πτώμα του, το περιέφεραν στους δρόμους και το έριξαν στον Κεράτιο κόλπο. Τα ονόματα των τριών αυτών Εβραίων ήταν Μουτάλ, Μπιταχί και Λεβύ. Τη σκηνή της περιφοράς του σκηνώματος από τους τρεις Εβραίους έχει αποδώσει παραστατικά σε πίνακά του ο Γερμανός ζωγράφος Πέτερ φον Ες.
Ένας Κεφαλλονίτης πλοίαρχος, ονόματι Νικόλαος Σκλάβος, βρήκε το σκήνωμα και το μετέφερε στην Οδησσό, όπου και ετάφη στον ελληνικό ναό της Αγίας Τριάδος. Το συγκλονιστικό επικήδειο λόγο εκφώνησε ο ιεροκήρυκας Κωνσταντίνος Οικονόμος. O λόγος μεταφράστηκε άμεσα στα Ρωσικά, καθαρογράφτηκε και προκάλεσε αίσθηση στη ρωσική πρωτεύουσα Αγία Πετρούπολη.
Το σκήνωμα του Πατριάρχη Γρηγορίου μεταφέρθηκε τιμητικά στην Αθήνα, 50 χρόνια μετά, και έκτοτε φυλάσσεται σε μαρμάρινη λάρνακα στο Καθεδρικό Ναό Αθηνών.
Η κεντρική πύλη του Πατριαρχείου, όπου απαγχονίστηκε ο Γρηγόριος Ε΄, παραμένει κλειστή και σφραγισμένη μέχρι και σήμερα, σε ένδειξη τιμής. Στο Πατριαρχείο εισέρχεται κανείς έκτοτε μόνο από τις πλάγιες πύλες.
Οι ύμνοι που ακούγονται στην εκπομπή είναι: Δημητσάνης τον γόνον, Απολυτίκιο της εορτής, Σήμερον της εν Χριστώ ελευθερίας, Δοξαστικό του εσπερινού, μέλος Κωνσταντίνου Τρύφωνος, τα Προσόμοια των αίνων, Πάτερ Γρηγόριε Χριστοῦ, Πάτερ Γρηγόριε, στεῤῥώς, και το Κοινωνικόν Εις μνημόσυνον αιώνιον, «ψαλλόμενον εις εορτὴν αγίου», μέλος Δανιήλ, Πρωτοψάλτη της Μεγάλης Εκκλησίας († 1789).
stoudio idrimatos mousikis i.a.a.
Mediolanum Music
Αρχιμ. Ειρηναίος Νάκος
Γεν. Διευθυντής Ιδρύματος Μουσικής Ι.Α.Α.
Θεολόγος-Μουσικός

[@ΧαρίκλειαΓεωργαντέλου-ν3ω]

Ευχαριστούμε από καρδιάς γιά τήν εκπομπή. Ηταν φόρος τιμής στή μνήμη του καί τήν Γενετειρά του.