Ölçek Geliştirme- Doğrulayıcı Faktör Analizi - DFA (AMOS)
Вставка
- Опубліковано 9 лис 2024
- Bu videoda; ölçek geliştirme sürecinde, oluşturulacak ölçeğin yapı geçerliğini sağlamayı amaçlayan iki analizden biri olan Doğrulayıcı Faktör Analizi - DFA, uygulamalı olarak anlatıldı. Doğrulayıcı faktör analizi, ölçeğimizin faktörlerini test etmeyi, doğrulamayı amaçlar.
NOT: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı faktör analizi için iki farklı örneklem grubunun kullanılması, geçerlik ve güvenirliğin sağlanmasına adına çalışmayı güçlendirir. Uyarısı için Hasan Fehmi Demirci hocama teşekkür ediyorum.
Videoda bahsedilen kaynaklara, aşağıdaki makale aracılığıyla ulaşmanız mümkün.
Videoda geliştirilen ölçek: www.rissjourna...
Videomuzun faydalı olduğunu düşünüyorsanız, abone olup bildirim zillerini açarak gelecek videolarımızdan haberdar olabilirsiniz.
Her türlü soru, öneri yada eleştiri için yorumlar kısmını kullanabilirsiniz. Hızlı iletişim için Twitter hesabım ile bana ulaşabilirsiniz.
Adresim: / cengolmez
Ayrıca yine akademik paylaşımların yapıldığı www.cengizolmez.com 'u ziyaret edebilirsiniz.
İyi çalışmalar.
O kadar dua ettim ki size... Çok teşekkür ediyorum Allah yüzünüzü güldürsün 🙏🏼 Gördüğüm en açıklayıcı, en kolaylaştırıcı video çok sağ olun hocam 🙏🏼
Ben tesekkur ederim hocam, cok sevindim faydalı olduğuna 😊
EMEĞİNİZESAĞLIK HOCAM
Emeğinize sağlık, çok destekleyici bir video olmuş. Hiçbir ön bilgim olmamasına rağmen programı kullanıp analizlerimi rahatlıkla yaptım. Teşekkürler! 🙏🏻
Faydalı olduysa ne mutlu 😊 iyi çalışmalar
Hocam merhabalar. Öncelikle video çok yararlı emeğiniz ve her çalışmaya fahri katkınız için teşekkür ederim. DFA çalışmalarında en fazla kaç kovaryans yapılabilir? Bir ölçüt var mıdır? Varsa bu ölçüte ilişkin kaynak var mıdır?
Oyle bir sınır duymadim hiç hocam. Ama hakemlerin olabildigince az istediğini biliyorum
elinize sağlık hocam
Hocam öncelikle çok teşekkür ederim. Harika açıklayıcı ve bilgilendirici bir video olmuş. Hocam DFA'yı yapmış olduğunuz program SPSS Amos programı mı? Bu programa nasıl ulaşabilirim?
Twitterdan bana ulaşın hocam
Hocam emeğinize sağlık. Çok çok yardımcı oldu bu video bana. Videonuzun daha fazla kişiye ulaşması dileğiyle.
Tesekkur ederim 😊 iyi calismalar
Çok faydalandım hocam, ellerinize sağlık, kolaylıklar
Tesekkur ederim 😊 faydali olabildiysek ne mutlu.. Iyi calismalar
Hocam emeğinize sağlık. Çok faydalı bir video olmuş. Analizlerde çok işime yaradı. Teşekkür ederim.
Tesekkur ederim iyi çalışmalar.
Sayın hocam, öncelikle verdiğiniz kıymetli bilgiler için çok teşekkür ederim. Hocam DFA yaptığımda GFI değerinin içerisinde yer aldığı tablo çıkmıyor. Bunun özel bi nedeni olabilir mi? Dİğer verilerimde hiçbir sıkıntı yok. Yanıtlama imkanınız olursa çok memnun olurum. Saygılar
DFA dan önce verilerin uygunluğu titizlikle kontrol edilmelidir. Veri seti uygun değilse problem yaşayabilirsiniz
Ellerinize sağlık korkulu rüyamdan uyandım resmen
Sevindim, teşekkür ederim 😊
Teşekkür mesajımı başka bir yoruma yazmıştım ama bir kez daha tüm kalbimle teşekkür ediyorum size ☺️ Hocam bir sorum olacak: şu ki-kare olabilirlik oranını nereden buluyoruz?
Cmin ki kare, cmin/df ise kikare/serbestlik derecesi.
hocam çok faydalı oldu. emeğinize sağlık
Kolay gelsin
Değerli hocam merhaba, öncelikle kıymetli bilgileriniz için çok teşekkür ederim. Şöyle bir sorum olacaktı.
dfa analizinde de afa yaptığımız veri setinin tümünü mü kullanmalıyız, yoksa veri setinin yalnızca bir bölümünü kullanmak da yeterli veya uygun olur mu?
örneğin afa da kullandığımız 1.200 lük bir veri setinden rastgele alınan 400'lük bir kısmını kullanabilir miyiz... teşekkür ederim.
Kullanılabilir hocam. Ayni veri seti de kullanılabilir veya bambaska bir orneklem grubundan toplanan veriler de kullanılabilir.
Hocam, covaryans oluşturduğunuz çalışmanın linkini paylaşır mısınız? Covaryans raporlamasını gormek istedim.
Kyorugi performans ölçeği diye aratip ulaşabilirsiniz
Hocam merhaba, eğer ki amacım ölçek geliştirmek değil de, önceden belirlenen modele uygunluğu test etmek ise önceden belirlenen alt boyutlara göre AFA yapabilir miyim?
Her bir boyutu ayri ayri analiz etmeniz gerek. Bana pek doğru gelmedi açıkçası..
Hocam merhaba. Tezim için bir ölçek geliştirme çalışması yürütüyorum. Ancak afa sonucu ortaya çıkan 4 faktör arasında bir nedensellik görmüyorum. Dfa de yaptım. Değerler uyuma çok yakın. Şu anda yol analizi yapmalı mıyım? Faktörler arası nedensellik öngörmüyorsam yol diyagramını nasıl çizeceğim? Bir şeyleri yanlış mı anlıyorum sizden fikir almak istedim. Çalışmalarınızın devamını dilerim, saygılarımla.
Sizin ongordugunuzden farklı faktörler oluşabilir hocam. Olcege verilen yanitlarda ortak yonler var ve uygulama o maddeleri ortak faktorlere alıyor. Ya bu hali ile ölçek olusturmaya devam etmek gerekiyor ya da maddeler yeniden hazırlanmalı. Baska yolu varsa da ben bilmiyorum hocam.
Hocam merhaba. Biz şimdi doğrulayıcı faktör analiziyle neyi bulmuş olduk? Çıkan rakamlar bize neyi ifade gösteriyor? Örneğin; Sonuç olarak; View textekileri raporumuza yazarken neyi bulduk neyi bulamadık diyeceğiz rakamlar açısından?
Ölçeğin tamamlanıp tamamlanmadığını test ediyoruz. Ya da çalışıp çalışmadığını..
Çok faydalı bir video olmuş. Teşekkürler :)
Tesekkur ederim 😊
Merhaba hocam, kolay gelsin videodan bağımsız ama ölçeklerle ilgili bir sorum olacaktı, dönüş yaparsanız çok sevinirim. Hocam 3 değişkenli bir çalışmada iki ölçek 5li Likert diğer değişkenimin ölçeği ise 7 li Likert tarzı bir ölçek bu durum analizlerde bir sorun yaratıyor mu? Yaratıyorsa çözümü nedir hocam?
Puanlamaları aynı kriterler ile yapıldıktan sonra bir sorun olmaz.
Merhabalar. Bir sorum olacaktı. Uyarlanan bir ölçeğin AFA analizinin yapılması gerekiyor mu? Yoksa DFA yeterli midir? Danıştığım birçok arkadaş ölçek uyarlamada AFA'nın gerekmediğini ve mantıklı olmadığını, DFA'nın yeterli olduğunu belirtiyor. Konuyla ilgili düşüncenizi paylaşırsanız çok memnun olurum. İyi çalışmalar efendim.
Uyarlanan bir ölçek, uyarlandığı yeni modele birebir uyum sağlamayabilir. Bu sebeple bence her ikisi de yapılsa güzel olur.
Hocam teşekkürler, demografik değişkenleri modele nasıl dahil edebiliriz, örnekler hep likert ölçekli sorulara yönelik gibi görünüyor.
Tam anlamadım hocam açar mısınız?
emeğinize sağlık hocam, bir sorum olacaktı, DFA yaparken sadece bir ölçek mi yapmamız gerekir. ben bir çalşmada 4 ölçek kullanacam, dört ölçeğin DFA sını tek seferde yapabilir miyim? teşekkürler şimdiden
Oyle bir sey olamaz hocam.
merhaba hocam, öncelikle emeğinize sağlık, çok açıklayıcı bir video olmuş. sizin videodaki yönlendirmeleriniz doğrultusunda bir çalışmamın DFA'sını yaptım hocam. alt boyutlardaki faktör yüklerimin bazıları 1'in üzerinde görünüyor. bunda hatalı bir durum var mıdır? tamam 0.30'un üzerinde olacak ama 1'in üzerinde olması da anormal bir durum mu bilemedim🙂
O aşamaya kadar herşey kitabına uygun yapılmış ise yapacak birşey yok, analiz sonucu bu 😂
hocam emeğinize sağlık. çok teşekkür ederiz. Hocam ben analizi yap dediğimde söyle bir uyarı alıyorum: "The observed variable, e1, represented by an ellipse in the path diagram" ne yapmalıyım
Maille ekran görüntüsünü atin bi bakalim hocam
hocam merhabalar, öncelikle çok teşekkür ederim çok verimli bir video olmuş. Ben ilk kez amos kullanıyorum sizin sitenizdeki uzantıdan indirdim. dosyayı save yaptığınız kısma kadar geldim. dosyayı kaydettim ama bende "unmaded" dedi calculate kısmında. sizce neden olabilir?
teşekkürler tekrar :)
Hocam bana ekran görüntüsü atabilir misiniz?
@ iletisim@cengizolmez.com a gonderdim hocam
Hocam merhaba, bir sorum olacak.
Ben çalışmamda doğrulayıcı faktör analizi yaptım. Model ilk haliyle model uyum indekslerinin eşik değerleri sınırında değil. Standardize regresyon katsayılarına baktım tüm değerlerim 0,60'dan fazla bu nedenle madde çıkarımı yapmadım.
Modifikasyon indislerine bakıyorum şimdi. Diyelim, hata terimleri arasında 3 tane kovaryans oku çizdikten sonra modelim uyumlu olacak. Hangi hata terimleri arasında çizileceğine sadece ilk M.I. tablosuna bakıp karar verebilir miyim? Yoksa her modifikasyonda modeli çalıştırdıktan sonra çıkacak M.I. tablosuna bakarak mı karar vermeliyim?
2. Secenek hocam.
Hocam merhaba, estimati değerlerim çok düşük çıkıyor. Elimde başka verilerde var 20 maddelik ölçek için 600 kadar veri toplamistim ve bunlar içinden sectigim 180 veri ile çalışıyorum. Ne yapmamı önerirsiniz? Yeni veriler ile tekrar mi yapayım. Sectigim verilerin hangi özelliğine dikkat edeyim. Kullandığım 5 likert ölçeği.
Veriler duzgun toplanmamis ya da sayi yetersiz olabilir.
Hocam doktora tezim için geliştirdiğim ölçeğin DFA çalışmalarında biraz fazla kovaryans yaptım bu bir problem oluşturur mu acaba?
Evet oluşturur.
hocam videoyı izlerken aynı adımları eksiksiz uyguladım fakat sürekli uyarı veriyor. sitedeki adresinize görüntüyü mail attım.
Bende default model görünmüyor. Ne yapmalıyım?
Analiz ya da veri seti kaynakli bir problem olabilir. Buradan anlamak zor
hocam, var olan bir ölçeği bir çalışmada kullanmak istiyoruz. verileri topladıktan sonra analizlere geçmeden önce dfa yapsak ve dfa da 1 madde çoklu kovaryans bağlantısına sahip olduğu için o 1 maddeyi ölçekten çıkarsak ve ölçeğin yeni yapısında 1 alt boyutta 1 madde eksik olarak diğer analizleri (t testi, anova, korelasyon vs) yapsak, bir sorun oluşturur mu? Yeniden veri toplamamız gerekir mi? Eğer gerekmiyorsa bunu hangi kaynağa dayanarak yapabiliriz?
Teşekkür ederim.
Neden var olan bir ölçeğe dfa yapıyorsunuz hocam? Eğer amacınız spesifik bir orneklem grubunda çalışıp çalışmadığını test etmekse ve 1 madde uygun değilse sebebini belirterek çıkarabilirsiniz. Herhangi bir kaynaga ihtiyaciniz yok bu durumda. Sebebini ifade etmelisiniz ama.
Merhaba hocam doğrulayıcı faktör analizi yaptığımda NFI, GFI, CFI, RMSEA vs. Hepsi de iyi çıkıyor fakat estimate kısmından baktığımda bazı ifadelerin faktör yükü 0,3 civarı bu durumda ne yapmam gerekir sonuçlar iyi olmasına rağmen ifadeleri çıkarmak mı gerekir
0.3 ve uzeri ise sorun yok hocam.
Hocam merhaba, tek bir örneklem grubundan topladığımız veri seti ile hem AFA hem DFA yapılabilir mi? DFA için yeni bir örneklem grubu şart mı?
Merhaba. Ölçek geliştirme süreci için soruyorsunuz değil mi? Eğer öyleyse zaten aynı veri setini kullanmanız gerekiyor.
@ Evet hocam ölçek geliştirme süreci ile ilgili soruyorum. Bir kaynakta şöyle bir bilgi var: "Of course, a secondary CFA should be conducted on a new sample. It is not terribly informative, and can be potentially misleading, to follow an EFA with a CFA on the same data set." (Henson, & Roberts, 2006: 400). Bazı tezlerde de AFA ve DFA için birbirine benzeyen ayrı örneklem grubu kullanılmış. Bu sebeple sormuştum hocam.
Henson, R. K., & Roberts, J. K. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological measurement, 66(3), 393-416.
Evet, aslında biz de uygulamada şu şekilde yapıyoruz. Pilot uygulama yapıyoruz, eğer başarılı bir sonuç elde edersek asıl uygulamaya geçip aynı işlemi tekrar yapıyoruz. Ve böylece 2 farklı örneklem grubu ile çalışma yürütülmüş oluyor. Acaba bahsettiğiniz tezlerde de bu şekilde yapılmış olabilir mi? Biz pilot uygulama sonuçlarını pek koymuyoruz makalelere (neden koymadığımızı ben de bilmiyorum, koyulsa güzel olur aslında). Hasan hocam rica etsem bahsettiğiniz tezlerden bana atabilir misiniz? Burada verdiğiniz kaynağa da ulaşacağım. Afa ve dfa için ayrı ayrı veri seti kullanmak yerine, iki farklı veri setine hem afa hem dfa uygulanması daha mantıklı geliyor bana. Sonuçta afa da elde edilen sonucu dfa ile doğrulamaya ve teyit etmeye çalışıyoruz. Ayrıntılı araştıracağım hocam, bildiğimden farklı bir bilgi elde edersem video açıklamasına ekleyeceğim.
merhaba amosu indirme konusunda yardımcı olabilir misiniz?
Link çalışmıyor yine sanırım. Size doğrudan indirme linki atayim hocam, twitterdan bana ulaşırsanız görüşelim.
merhaba hocam, ben faktör analinizi yaptım ancak 7'şer sorudan oluşan iki aşamalı olan ölçeğimde 2 ayrı analiz yaptım ve 1'er tane faktör çıktı. bu normal mi sizce ?
Nasil yani? Tam anlayamadim
Hocam merhabalar. Calculate estimates'e tıkladıktan sonra amos bir hata veriyor ''An error occurred while attempting to fit the model AMOS ,Modification indices cannot be computed with incomplete data'' şeklinde. Bunu nasıl çözeriz.
Sanırım modelde bir hata var. Model çizerken dikkatli olmaya çalışın hocam herhangi bir silme işlemi yapmadan tamamlamaya çalışın. En baştan bir deneyin. Sanıyorum düzelecektir (veri seti kaynakli bir hata yoksa tabi)
hocam ölçek geçerlilk ve güvenirlik yaparken dfa madde silebilir miyiz ?
Gecerlik ve guvenirlik artirmak icin kriterleri saglamayan maddeleri silebiliriz hocam. Sildikten sonra analizler bastan yapılır.
Hocam şekli word e düzgün aktaramiyorum. Yardımcı olur musunuz?
Seda hocam ekran goruntusu olarak kaydedip sonra worde aktarmayi deneyin. Yapamazsaniz ozelden ulasabilirsiniz
hocam merhaba eğer DFA da madde silmemiz gerekirse tekrar EFA yapmak gerekiyor mu makalede belirtmek için?
Dfa da madde silindikten sonra efa da sorun cikmayacaktir. Fakat yine de kontrol etmek gerek. Bu konuda bir standart gorus olmasa da dogru olan (bence) şudur. En son elde edilen efa ile islemlere devam etmek gerekir. Diger turlu makalede gereksiz bir veri kalabaligi olacaktır.
@ teşekkürler
Hocam tek faktörlü bir ölçek için kovaryans çizmek istediğimde uyarı veriyor, bu durumda ne yapabilirim?
Verdiği uyarıyı paylaşır mısınız? Ben ya da bilen arkadaşlar yardımcı olabilir.
@ tek faktörlü bir ölçeğin uyarlaması üzerinde çalışıyorum. Kovaryans çizmek için faktörü seçip draw covariances dediğimde bu uyarıyı alıyorum: "Please select at least two exogenous variables before running this plugin". Tek faktörlü olduğu için kovaryans çizmeden analizi yapabilir miyim? o şekilde denediğimde analiz yapabildim ama doğru olur mu şekilde bir yöntem?
Hayir tek foktorlu de olsa dfa yapmanız gerekiyor. Dfa öncesinde afa, Madde korelasyonu, verilerin normalligi ve homojenligi gibi on testleri yaptınız mi acaba?
@ evet hocam normallik analizlerini yaptım. Ben de dfa yapıyorum ama tek faktör olduğu için Pluginden yaptığımız Kovaryans çizmeye uygulama izin vermiyor.
hocam AMOS programını nasıl indirebilirim.
Kanalımda bununla ilgili video var hocam. Sorunsuz ve virussuz indirebilirsiniz.
@ tesekkürler sayın hocam indirdim. faktör analizinde bir noktada takıldım. size nasıl ulaşabilirim. tesekkür ederim.
Merhaba hocam CMIN/DFA değeri boş olursa bu ne anlama geliyor? videodaki gibi adım adım ilerledim, ne yapmalıyım sizce?
Veri seti kontrol edilmeli. n örneğin
Hocam merhaba ben sırasıyla madde sayısı 5,4,4 olan 3 tane tek faktörlü ölçeğin uyarlama çalışmasını yapıyorum. Nasıl yapmalıyım? Online eğitimle ders aldığım için soracak kimsem de yok :(
Demet hocam ask olsun biz ne güne duruyoruz 😊 hocam 3 ölçek için de sizi önce açımlayıcı sonra da doğrulayıcı faktör analizi videoma yönlendirmek istiyorum müsaadenizle. Adım adım videodaki ben ile birlikte yapın. Sanıyorum sorun yaşamayacaksınız ✍️
@ hocam izleyip uygulamaya çalışacağım takıldığım yerde yine sorabilirim size :)
ölçeklerden biri Zihin gezinmesi, diğeri zihnin istemli gezinmesi ölçeği ve bir diğeri de zihnin istemsiz gezinmesi ölçeği. Araştırmam da üni öğrencilerinde zihin gezinmesi ve 2 diğer değişkenle aralarındaki ilişkilerin incelenmesi çalışması
Hocam hesaplama kismina kadar her adimi gerceklestirdim hesapla deyince 14 variables are unnamed diyor anlayamadim
14 değişken isimlendirilmemiş hocam
@ hocam o kismi hallettim simdi de the variable, t1, is rrpresented by a rectangle in the path diagram but it is not observed variable. Diyor birinci maddemde bir sorun var anlayamadim hocam
Sumeyye hocam verilerin spss e doğru girildiğinden emin olun, daha sonra video ile birlikte yapmaya çalışın. Atladığınız biryerler var
emeğinize sağlık hocam
Emeginize sağlık hocam çok açıklayıcı bir video olmuş.