การปล่อยวางสิ่งที่ไม่ใช่ของเรา: แนวทางการปลดปล่อยจากความทุกข์:หลวงปู่นิภา นิภาธโร ;12 พย 67

คำบรรยายนี้กล่าวถึงแนวทางการปฏิบัติเพื่อพัฒนาจิตใจและก้าวพ้นจากความทุกข์ โดยเน้นให้คนเรารู้จักสำรวจและดูแลตนเองอยู่เสมอ เพื่อหลุดพ้นจากความยึดติดทั้งในทางสุขและทุกข์ การทรมานตนเพื่อความสุขหรือเพื่อแสดงออกให้ผู้อื่นเห็นนั้นไม่ใช่ทางของผู้รู้ การปฏิบัติเพื่อความพ้นทุกข์ควรมุ่งเน้นที่การปล่อยวางความรู้สึกของการเป็นตัวตน ไม่ยึดติดกับสิ่งภายนอก เช่น ทรัพย์สิน หรือความพอใจจากคำชมเชย การทำบุญทำความดีควรทำเพื่อชำระจิตใจจากกิเลส โดยไม่หวังผลตอบแทนหรือการยกย่องจากผู้อื่น
ให้รู้จักพิจารณาชีวิตและจิตใจของตนเองอย่างละเอียด โดยมีสาระสำคัญที่ควรพิจารณาได้ดังนี้:
1. การไม่ประมาทในชีวิต: ท่านเตือนให้เราไม่ประมาทในความเป็นอยู่ ให้ดูแลรักษาจิตใจของเราอยู่เสมอ อย่าปล่อยให้กิเลส ความเร่าร้อน หรือความเศร้าหมองเข้ามาครอบงำ การดูแลจิตใจด้วยสติปัญญาคือสิ่งสำคัญที่บัณฑิตควรทำเป็นประจำ
2. การละความทุกข์และความสุขที่เป็นมายา: ท่านสอนให้เราไม่ปล่อยตัวไปตามความสุขที่เกิดจากกิเลส หรือความทุกข์ที่เกิดจากความหลงติดในสิ่งต่าง ๆ เพราะทั้งสุขและทุกข์เหล่านี้เป็นเหตุให้เกิดความทุกข์เพิ่มขึ้นในจิตใจ การปล่อยวางความยึดมั่นถือมั่นในสิ่งเหล่านี้คือทางแห่งการพ้นทุกข์
3. การทำบุญด้วยความบริสุทธิ์ใจ: การทำบุญควรทำด้วยจิตใจที่บริสุทธิ์ ไม่หวังการสรรเสริญหรือผลตอบแทนใด ๆ บุญนั้นจะเป็นความสุขภายในที่เกิดขึ้นในจิตใจของผู้กระทำ ไม่ต้องรอให้ใครมายกยอหรือชื่นชม
4. การแยกแยะและปล่อยวาง: ท่านสอนให้เราแยกแยะว่าอะไรเป็นของเราและอะไรไม่ใช่ของเรา เช่น รถหรือบ้าน เมื่อเรามีสติรู้ว่าทุกสิ่งเป็นเพียงวัตถุที่เรายึดถือ การสูญเสียสิ่งเหล่านี้จะไม่ทำให้เราทุกข์มากนัก เพราะเราเข้าใจในธรรมชาติของสิ่งเหล่านี้
5. ความเข้าใจในกฎแห่งกรรม: ทุกสิ่งที่เกิดขึ้นล้วนมีเหตุและปัจจัย บุคคลใดที่มีกรรมดีหรือไม่ดีนั้นขึ้นอยู่กับเหตุปัจจัยที่เขาได้สร้างไว้ เราควรเข้าใจว่าแต่ละคนมีวาสนาและบารมีต่างกันไป การฝืนทำให้ผู้อื่นเป็นไปตามที่เราต้องการไม่ได้เป็นทางแห่งการแก้ปัญหา
6. การสร้างบารมีและการปฏิบัติตามพระพุทธศาสนา: ท่านสอนให้เรายกระดับจิตใจด้วยการสร้างบารมี สร้างคุณงามความดี ให้การปฏิบัติตนตามรอยพระพุทธองค์เป็นสิ่งสำคัญในชีวิต เมื่อเรามีสติและปัญญาที่พอเพียง เราจะสามารถหลุดพ้นจากกองทุกข์และเดินตามรอยพระองค์ได้
อุบมีพนธะ (อุบมีพันธะ) หมายถึงการมีพันธะหรือการมีความผูกพัน หรืออาจหมายถึงความสัมพันธ์หรือพันธะที่มีต่อตนเองหรือผู้อื่นในทางจิตวิญญาณ
• ปารมัธ (ปารมิตา) หมายถึงการบรรลุหรือความสำเร็จในระดับสูงสุด การบำเพ็ญบารมี หรือการที่ทำสิ่งที่ยิ่งใหญ่ในทางจิตวิญญาณ
• ปารมี หมายถึงบารมี ซึ่งเป็นคุณธรรมที่ถูกฝึกฝนและสั่งสม เช่น ทาน ศีล สมาธิ และปัญญา ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการบรรลุมรรคผล
• ไอ้ตัวปรมาจารย์บารมี หมายถึง บารมีของครูบาอาจารย์ หรือการบรรลุถึงความเป็นปรมาจารย์หรือผู้มีความรู้สูง
• ศปารมี หมายถึงการบำเพ็ญบารมีในด้านต่างๆ เช่น ศีล สมาธิ หรือปัญญา
• สามตาโน (สามตาโน) หมายถึง การมีตาทั้งสามในการมองเห็น ได้แก่ ตาทางกาย ตาทางจิต และตาทางปัญญา
• สีลอุปปารมี (สีลอุปปารมี) หมายถึงการบำเพ็ญบารมีในด้านศีลหรือการรักษาศีลอย่างสมบูรณ์
การพูดถึงการบำเพ็ญบารมีในทุกด้าน ทั้งในเรื่องของศีล สมาธิ ปัญญา และการพัฒนาคุณธรรมในระดับลึกซึ้ง ซึ่งเป็นขั้นตอนในการฝึกฝนเพื่อเข้าถึงการพ้นทุกข์และบรรลุธรรมได้.