Zeytinde Halkalı Leke Mücadelesine Başladık || Bahar Bakımının İlk Uygulaması

Halkalı leke, zeytin yapraklarında görülen ve verim kayıplarına neden olan mantari bir hastalıktır. Hastalığın etmeni Spilocaea oleaginea isimli fungusdur. Bu fungus, ilkbahar ve sonbaharı yağışlı geçen, nemli ve serin/ılık iklim koşullarında 12-24 dereceler arasında gelişir. Ayrıca, iyi havalanmayan, güneş almayan, su tutan ve sık dikilmiş zeytinliklerde hastalık daha fazla yayılır. Hastalık, zeytin yetiştiriciliği yapılan Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde görülür. Hastalıkla mücadele için kültürel ve kimyasal önlemler alınmalıdır. Önlemlerin alınmadığı veya geciktiği taktirde bu hastalık zeytin verimini ve kalitesini olumsuz etkileyerek ekonomik kayıplara neden olur.
Halkalı leke hhstalığın belirtileri nelerdir?
İlkbaharda yaprakların üst yüzeyinde siyahımsı-gri renkte yuvarlak noktalar şeklinde başlar. Bu noktaların olduğu yerde renk açılır, etrafında normal yaprak renginde bir halka oluşur. Bunu dıştan ikinci bir açık renkli halka çevirir. Sonra tekrar koyu renkli bir halka oluşur. Bu görünüm nedeniyle hastalığa halkalı leke hastalığı adı verilir. Bir yaprakta çapları 8-10 mm olan 2-30 adet leke bulunabilir. Hastalık ilerledikçe bu lekeler bütün yaprağı kaplayarak, zamanla yaprağın sararmasına ve dökülmesine neden olur. Hastalık, meyvelerde de benzer lekeler oluşturur. Lekeli meyveler küçük, sert ve acı olur. Hastalık, ağır yaprak dökümleri nedeniyle ağaçların fotosentez kapasitesini azaltır, zayıflamasına ve verim kaybına yol açar. Ayrıca, hastalık nedeniyle zayıflayan ağaçlar, diğer hastalık ve zararlılara karşı daha duyarlı hale gelir.
Hastalığın mücadelesi için hem kültürel hem de kimyasal önlemler alınmalıdır!
Kültürel önlemler arasında, ağır ve su tutan topraklarda, hava sirkülasyonu iyi olmayan ve nemli olan yerlerde zeytinlik tesis edilmemesi, su tutan arazilerde drenaj kanalları açılması, gübreleme ve sulama tekniğine uygun yapılması, fazla azotlu gübre kullanılmaması, ağaçların havalanacak ve ışık alacak şekilde budanması, kuru dal ve dalcıkların budanarak temizlenmesi, yere dökülen lekeli yaprakların toplanıp yakılması veya toprağa gömülmesi sayılabilir. Kimyasal mücadele için ise, hastalığa karşı etkili olan fungisitlerin, hastalığın gelişimine uygun zamanlarda ve dozlarda uygulanması gerekir.
Kimyasal mücadelede, ilaçlama zamanı ve sayısı, bölgenin iklim koşullarına, hastalığın şiddetine ve ağaçların gelişim durumuna göre belirlenmelidir. Genel olarak, ilaçlama zamanları şöyle sıralanabilir:
-Sonbahar sürgünleri görülmeden hemen önce
-Çiçek somakları belirginleştikten sonra
-Çiçekler açmadan önce
-Meyve irileşme döneminde
-Meyve olgunlaşma döneminde.
İlaçlama yaparken, ağaçların tamamının ilaçlanmasına, ilaçların yaprakların alt ve üst yüzeylerine iyice temas etmesine, ilaçlama sonrası yağış olmamasına dikkat edilmelidir. İlaçlama yapılırken, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından onaylanmış fungisitlerin kullanılması, ilaçlama dozu, zamanı ve aralığına uyulması, ilaçlama sonrası hasat süresine dikkat edilmesi, ilaçlama ekipmanlarının kalibre edilmesi ve temizlenmesi önemlidir.
Zeytinde halkalı leke hastalığı, zeytin üreticileri için önemli bir sorundur. Hastalığın önlenmesi ve kontrolü için, yukarıda belirttiğim kültürel ve kimyasal mücadele yöntemlerinin uygulanması, hastalığın yayılmasını ve zararlarını azaltacaktır. Hastalıkla mücadelede, zeytin üreticilerinin bilinçli ve duyarlı olması, hastalık belirtilerini erken tespit etmesi, mücadele yöntemlerini doğru ve zamanında uygulaması, zeytinliklerdeki diğer hastalık ve zararlılara karşı da koruyucu olacaktır.