Kızderbent

Kızderbent, Kocaeli ilinin Karamürsel ilçesine bağlı bir mahalledir. Belde ilk olarak Ermeni arazisi iken, Ohrid muhaciri Bulgar halk gelip köy kurmuş ve yaklaşık 3 asır yasamış, seyyahların notlarında bahsedilmiş (1807'de İtalyan seyyah Doktor Salvatorı) Manav köyleri ile uyumlu bir geçim sağlamıştır. Balkan harplerine kadar Bursa Sancağına bağlı bir köy iken, 1922'de terk etmek zorunda kalıp Yunanistan’a göç etmişlerdir. Mayıs 1923'te 650-700 haneli Drama Sarışaban'ın Darıova köyünden bir grup mübadil 1924 yılında köye iskân edildi. En önemli yemeği oğlan tandırı. Halkın geçim kaynağı; uzun yıllar ipek böceği yetiştiriciliğidir ve Bursa'ya çok yakın olmaları nedeniyle Bursa'nın ipek kozası ihtiyacına katkıda bulunmuşlardır. Eskiden keten ve yün ipliklerinden dokumacılıkla da uğraşırlardı. Bu konuda birkaç rivayet var, en yaygın olanı ise şöyle: İstanbul'un fetheden Fatih Sultan Mehmet Paşa'nın annesi hastalanmış ve doktor tedavilerinden bir sonuç alınamayınca, Bursa iline bağlı İznik ilçesinde yaşayan ve türbesi bulunan Âlim Eşref Rumi Hazretleri kendisine tavsiye edilmiş. Fatih Sultan Mehmet, bu kişiyi İstanbul’a getirtmek için birkaç askerini görevlendirmiş. Askerler denizden Altınova’ya, buradan da dere yolunu takiben Ayazma Köyü’ne ulaşmış, Valide Köprüsü’nü geçerek şimdiki Fevzi Çakmak Mahallesi’ne gelmiş. Yorgun düşen askerler geceyi yeni yapılan caminin yanında Rumlar tarafından inşa edilmiş büyük bir handa geçirmiş. Savaşta erkekler ölünce, hanın işletmeciliği kızlara kalmış. Bu yüzden askerler buraya Kızderbent ismini takmış. Kızderbent’in adı 1457 yılında konulmuş. 1924 yılında Yunanistan’dan göçmen olarak gelenler de burayı Kızderbent olarak adlandırınca, bir daha isim değişikliğine gerek duyulmamış. Derbent kelimesi Osmanlı’da karakol anlamındadır. Kızderbent ise Kızlar karakolu olarak bilinir. İkinci bir rivayete göre ise Dar geçit anlamındaki “Derbent” kelimesinden alan Kızderbent Bizans öncesi dönemden çok daha eski bir yerleşim yeridir. Osmanlı devleti kayıtlarında Ortodoks dine mensup olan insanların yaşadığı ve vergiden muaf tutulduğu bir köydür. Dördüncü Murat’ın Bağdat seferinde tutulan “Menzil Name” de adı Kazıklıderbent olarak geçmektedir. Matrakçı Nasuh’un 1534-36 olaylarını anlatan Menazil-i Sefer-i Irakeyn eserinde Derbend-i Kazıklu olarak geçer ve İznik’i gösteren minyatürde yer alır. Daha sonra İznik ve İzmit arasındaki geçiş kontrol yeri olması nedeniyle yolcuların konaklamaları için yapılan handa kızların hizmet etmesi adının Kızderbent olmasına yol açmıştır. Kızderbent’in adı 1457 yılında konulmuş. 1924 yılında Yunanistan’dan göçmen olarak gelenler de burayı "Kızderbent" olarak adlandırınca, bir daha isim değişikliğine gerek duyulmamış.
#kızderbent #kizderbent