Inflation Explained (in Tagalog)
Вставка
- Опубліковано 14 жов 2024
- COPYRIGHT DISCLAIMER
Copyright Disclaimer Under Section 107 of the Copyright Act 1976, allowance is made for "fair use" for purposes such as criticism, comment, news reporting, teaching, scholarship and research. Fair use is a use permitted by copyright statute that might otherwise be infringing. Non-profit, educational or personal use tips the balance in favor of fair use. ALL RIGHTS BELONG TO THEIR RESPECTIVE OWNERS
LIKE, SHARE AND SUBSCRIBE to TARA ARAL BY MG.
Inflation Explained in Tagalog
All You Need To Know!
Marahil minsan ay napapaisip ka kung bakit napakamura ng bilihin noon kumpara sa ngayon.
Paano kung sabihin namin sa'yo na ito ay sanhi ng inflation?
Ano nga ba ang Inflation?
Ang inflation ay ang pangkalahatang pagtaas sa presyo ng mga bilihin at serbisyo.
Sa madaling salita, ang Inflation ay nagpapababa sa kapangyarihan ng pera na makabili.
Ibig sabihin nito, ang pera mong 26 pesos na noon ay nakakabili ng isang kilo ng bigas, ngayon ay wala na sa isang kilo ang mabibili nito.
Ngunit, Bakit nga ba ito nangyayari?
Narito ang mga Sanhi ng Inflation:
1. Increased Money Supply
Magkakaroon ng Inflation kung mas mabilis ang pag increase ng supply ng pera kaysa sa bilis ng produksyon.
Madaming pera na umiikot sa ekonomiya pero kakaunti o hindi makasabay ang supply ng mga bilihin at serbisyo.
Halimbawa, mayroong isang grupo ng mga tao na may napakaraming pera dahil mabilis ang pag increase ng supply ng pera, tapos sila ay bibili ng mga kotse na kakaunti lang ang supply. Tapos binili nila lahat ng supply ng kotse, kasi nga madami silang pera.
Ano ngayon ang mangyayari?
Magkakaubusan ng supply ng kotse at ang gagawin ng mga supplier, sa susunod na paggawa nila ng mga kotse, ay mas malaki na ang halaga o presyo ng mga kotse. Syempre, mas malaki ang demand, mas mataas ang presyo dahil limitado lamang ang supply.
Ang tanong nga ng iba,
Bakit hindi nalang mag print ng mag print ng mag print ng Pera ang mga mahihirap na bansa? Ng sa ganoon ay dumami ang pera nila?
Oo nga naman, kung ang pera ay pwedeng iprint, bakit hindi nalang magprint ng magprint ng magprint ng mga pera para mas dumami ang pera ng isang Bansa?
Well, hindi kasi ganoon kadali yan.
Oo, ang isang Bansa ay malayang mag print ng mag print ng magprint ng kanilang pera dahil wala namang batas na nagsasabing ito ay hindi pwede. Ngunit, ito ay nagdudulot ng hindi magandang epekto sa ekonomiya.
Tignan nalang natin ang Bansang ito na nagngangalang "Zimbabwe".
Ang bansang Zimbabwe ay nag print ng 10 hanggang 100 Billion na halaga ng pera, sa loob lamang ng isang taon! Sa taong 2007 hanggang 2008.
At alam mo ba kung anong naidulot nito sa Bansang ito?
Hyperinflation!
Oo, tama ka ng rinig! Ang topic na ito ay tungkol sa inflation, at umabot na ang Bansang ito sa tinatawag na "Hyperinflation".
Ang Hyperinflation ay isang uri din ng Inflation ngunit ito ay nasa mas mataas na level.
Kagaya nga ng nabanggit kanina, ang mabilis na pag Increase ng Supply ng Pera at steady o mabagal na pag Increase ng Produksyon ay magdudulot ng Inflation o "Pagmahal ng mga Bilihin".
Sa case ng Zimbabwe ay mas lalo lang humirap ang kanilang Bansa, ang Employment rate ay bumaba at bumaba ang halaga ng kanilang pera. At hindi basta bumaba ang halaga ng kanilang pera, sobrang Baba! Sa sobrang Baba nito noong April 12 2009 ay nawalan na ito ng halaga at gumamit nalang ang bansang ito ng stable na currency, tulad ng US Dollar, Japanese Yen, Chinese Yuan at iba pang stable na currency.
Edi kung ganito din naman lang pala edi dapat huwag na tayong mag print ng mas maraming Pera para iwas Inflation? Tama ba?
Well, hindi din kasi ganoon kadali yan.
Nagpiprint kasi ang isang Bansa ng pera para mas dumami ang pera na umiikot sa ekonomiya. At kapag mas maraming pera ang umiikot sa Ekonomiya, mas malaki ang chance ng Pag-Unlad ng isang Bansa o "Increased Economic Growth" dahil nag iincrease din ng productivity ang isang bansa.
Alam mo ba kung ano ang mangyayari kapag tumigil ang isang Bansa sa pag print ng pera?
Kapag tumigil ang mga Bansa na magprint ng Pera, asahan mo ang Value ng Pera ay mag-iincrease overtime. Habang tumatagal, mas tumataas ang value ng pera.
Parang good news diba?
Kasi ang pera mo na 100 pesos ngayon, habang tumatagal ay mas lumalaki ang halaga. Parang gold na sya na nag iincrease ng value sa paglipas ng panahon.
So, ano ngayon ang mangyayari?
Ipambibili mo pa ba yung 100 pesos mo, na sa tingin mo after 1 year madodoble ang halaga nito?
Ipambibili mo pa ba yung 100 pesos mo na after 10 years kaya mo ng ipambili ng cellphone o motor?
Syempre hindi! Hindi mo na sya ipambibili agad, dahil alam mo na ang halaga nito ay may itataas pa.
Ano ngayon ang mangyayari?
Itatago mo yung pera!
Sa tingin na nating ipambibili mo,
Eh yung mga taong nakapaligid sayo? Yung ibang tao sa tingin mo ipambibili nila yung pera nila?
Siguro ipambibili nila yung iba, pero yung majority is itatago nila!
In short, mag ho hoarding ang mga tao ng mga pera, at magkakaroon ng shortage sa circulation ng money sa economy.
Ano ngayon ang mangyayari pag nagkaroon ng shortage sa circulation ng money sa economy?
Babagal ang pag-unlad ng ekonomiya!
Ang pangyayaring ito na pagtaas ng Value ng Money overtime ay tinatawag na Deflation.
Kanina lang Inflation yung topic natin, ngayon napunta na tayo sa Deflation. Well, syempre, connected sila.
Ito ang summary ng Deflation:
Ang Deflation ay ang pagbaba ng mga bilihin dahil tumataas ang value ng pera.
Syempre may positive at negative effects din ito.
Kung curious ka dito at gusto mo pang matuto, ay mag comment ka lang sa comment section at gagawan natin ito ng separate video dahil ang bida sa videong ito ay Inflation.
2. Demand-Pull Inflation
Ang isa pang dahilan ng Inflation ay ang Demand-Pull Inflation.
So ano nga ba ito?
Kapag mas mataas ang demand sa isang serbisyo o produkto kaysa sa abilidad ng ekonomiya na punan yung demand na yun, syempre tataas ang presyo ng serbisyo at produkto na iyon.
Halos magkaparehas lang sila nung naunang nabanggit.
Halimbawa nalang nito ay ang latest news noong October 5 2022,
"OPEC+ to cut oil production 2 million barrels per day to Shore Up Prices, Defying U.S. pressure"
Babawasan ang produksyon ng Oil para tumaas ang presyo nito. Ganon kasimple.
Dahil malaki ang demand ng mundo sa Oil at gas, bababaan nila ang produksyon nito para mas tumaas ang presyo. At syempre kapag tumaas ang presyo ng Oil at Gas, apektado ang lahat, tataas ang mga bilihin at magca-cause ng Inflation.
Ito ang Demand-Pull Inflation.
3. Cost-Push Inflation
Ang pangatlong sanhi ng Inflation ay ang Cost-Push Inflation.
Kapag tumaas ang presyo ng mga materyales sa paggawa ng isang produkto ay magca-cause ito ng Inflation.
Halimbawa, sa isang Pencil Company ay nagmahal ang presyo ng kahoy na ginagamit nila sa kanilang mga produkto, syempre dahil sila ay isang Pencil Company at pangunahing materyales nila ang kahoy, wala silang choice kung hindi bumili ng nagtaas na presyo ng kahoy.
Ano ngayon ang mangyayari?
Dahil mas gumastos sila sa pagbili ng kahoy ay babawiin nila ang dagdag gastos na ito sa kanilang mga produkto.
Paano?
Simple lang, itataas nila ang presyo ng kanilang mga produkto, para makabawi sa nagtaas na presyo ng materyales.
Kung dati ang presyo ng lapis ay Limang Piso lamang, ngayon ay sampung piso na o higit pa.
Ito ang ibig sabihin ng Cost-Push Inflation.
4. Rising Wages
Ang pagtaas ng sahod ng mga empleyado ay maaaring magdulot ng Inflation.
Paano?
Halimbawa, ang isang Biscuit Company ay nagtaas ng pasahod sa kanilang mga empleyado, sabihin na nating 4-10% increased in salary.
Edi mas gumastos ang Biscuit Company dahil sa nagtaas na pasahod.
So ano ngayon ang gagawin nitong Biscuit Company na ito para makabawi sa dagdag gastos?
Syempre magtataas sila ng presyo ng kanilang mga produkto.
Kung dati 30 pesos 8 pieces na Biscuit, ngayon 40 pesos na.
Ito ang Inflation na dulot ng pagtaas ng Sahod.
5. Devaluation of Currency
May mga Bansang intensyonal na binababaan ang halaga ng kanilang mga pera at ito ay nagdudulot ng Inflation.
Ngunit bakit nga ba nila gustong pababain ang Halaga ng kanilang pera?
Well, Economic Strategy kasi yan.
May positive at negative effects ang pagkakaroon ng mababang Currency na pera.
Ginagawa ito ng ibang mga Bansa magpa hanggang ngayon, at ito ay epektibo sa iba.
Kung gusto mo pang matuto about dito sa "Devaluation of Currency Economic Strategy" ay mag comment ka na.
6. Policies and Regulations
Ang isa pang nakakaapekto sa Inflation ay ang mga policies at regulations ng Gobyerno.
Halimbawa nito ay ang pagbaba ng tax sa isang produkto.
Sabihin na nating binabaan ang tax sa Asukal.
Ano ngayon ang mangyayari?
Dahil in demand ang asukal at ito ay isa sa mga pangunahing sangkap sa mga pagkain, ay mas tataas ang demand nito at kapag hindi na kayang makipag sabayan ng mga Supplier ay magkakaroon ng shortage sa asukal, at kapag nagkaroon ng shortage sa Asukal ay magmamahal ang presyo nito.
Oo bababa ang presyo ng Asukal sa umpisa dahil sa pagbaba ng tax, ngunit kalaunan kapag hindi nakasabay ang supplier ng Asukal sa demand, ay magtataas at magtataas ang presyo nito. At ito ay pwedeng maging sanhi ng Inflation.
May kakayahan ang isang Government para pabagalin ang Inflation.
Ito ang isa sa mga dahilan kung bakit nakakaapekto ang Policies and Regulations sa Inflation.
At ang lahat ng ito ay nakabase sa "Law of Supply and Demand".
2. Paano nga ba nasusukat ang Inflation o Inflation Rate?
Isa sa pinaka kilala o common na ginagamit sa pagsukat ng Inflation ay ang CPI o Consumer Price Index.
Ano nga ba ang eksaktong gamit ng CPI o Consumer Price Index?
Ang CPI o Consumer Price Index ay nagsusukat ng retail prices ng mga serbisyo at produkto sa isang takdang panahon.
CPI (Consumer Price Index) measures the level of retail prices of goods and services at a given point of time.
At syempre kapag nagbago ang presyo ng mga produkto at serbisyo, ay magrereflect ito sa cost of living ng mga Consumers.
In short ang CPI o Consumer Price Index nagmemeasure ng pagbabago ng presyo ng mga produkto at serbisyo na makakaapekto sa cost of living ng mga Consumers.
Ano ang acceptable Inflation Rate?
Ang ideal Inflation Rate ay 2%. Ang maliit na Inflation Rate na ito ay kinakailangan ng isang Bansa para umunlad ang Ekonomiya, ngunit ito ay nakakabahala kapag mas tumaas pa ang Inflation Rate sa 3%.
In Summary, ang Inflation na 2% ay makakatulong sa pag-unlad ng Ekonomiya ngunit ang sobrang Inflation ay magdudulot ng masamang epekto sa Ekonomiya.
Ang Inflation ay kaya nating pigilan ngunit hindi dapat ito mawala. Ang dapat lang gawin ng mga Bansa ay gawing Stable ang Inflation Rate around 2%. Sobrang Baba o kaya naman Sobrang Taas na Inflation ay hindi maganda sa pag-unlad ng Ekonomiya.
At dito na magtatapos ang Video na ito.
I like, share at subscribe kung nagustuhan mo ang video na ito,
Para Updated ka sa mga Susunod pang mga Videos na kapupulutan ng Aral.
Hanggang sa muli, at sabay-sabay nating sabihin,
Tara Aral!
Ito ang summary ng Deflation:
Ang Deflation ay ang pagbaba ng mga bilihin dahil tumataas ang value ng pera.
Syempre may positive at negative effects din ito.
Kung curious ka dito at gusto mo pang matuto, ay mag comment ka lang sa comment section at gagawan natin ito ng separate video dahil ang bida sa videong ito ay Inflation.
2. Demand-Pull Inflation
Ang isa pang dahilan ng Inflation ay ang Demand-Pull Inflation.
So ano nga ba ito?
Kapag mas mataas ang demand sa isang serbisyo o produkto kaysa sa abilidad ng ekonomiya na punan yung demand na yun, syempre tataas ang presyo ng serbisyo at produkto na iyon.
Halos magkaparehas lang sila nung naunang nabanggit.
Halimbawa nalang nito ay ang latest news noong October 5 2022,
"OPEC+ to cut oil production 2 million barrels per day to Shore Up Prices, Defying U.S. pressure"
Babawasan ang produksyon ng Oil para tumaas ang presyo nito. Ganon kasimple.
Dahil malaki ang demand ng mundo sa Oil at gas, bababaan nila ang produksyon nito para mas tumaas ang presyo. At syempre kapag tumaas ang presyo ng Oil at Gas, apektado ang lahat, tataas ang mga bilihin at magca-cause ng Inflation.
Ito ang Demand-Pull Inflation.
3. Cost-Push Inflation
Ang pangatlong sanhi ng Inflation ay ang Cost-Push Inflation.
Kapag tumaas ang presyo ng mga materyales sa paggawa ng isang produkto ay magca-cause ito ng Inflation.
Halimbawa, sa isang Pencil Company ay nagmahal ang presyo ng kahoy na ginagamit nila sa kanilang mga produkto, syempre dahil sila ay isang Pencil Company at pangunahing materyales nila ang kahoy, wala silang choice kung hindi bumili ng nagtaas na presyo ng kahoy.
Ano ngayon ang mangyayari?
Dahil mas gumastos sila sa pagbili ng kahoy ay babawiin nila ang dagdag gastos na ito sa kanilang mga produkto.
Paano?
Simple lang, itataas nila ang presyo ng kanilang mga produkto, para makabawi sa nagtaas na presyo ng materyales.
Kung dati ang presyo ng lapis ay Limang Piso lamang, ngayon ay sampung piso na o higit pa.
Ito ang ibig sabihin ng Cost-Push Inflation.
4. Rising Wages
Ang pagtaas ng sahod ng mga empleyado ay maaaring magdulot ng Inflation.
Paano?
Halimbawa, ang isang Biscuit Company ay nagtaas ng pasahod sa kanilang mga empleyado, sabihin na nating 4-10% increased in salary.
Edi mas gumastos ang Biscuit Company dahil sa nagtaas na pasahod.
So ano ngayon ang gagawin nitong Biscuit Company na ito para makabawi sa dagdag gastos?
Syempre magtataas sila ng presyo ng kanilang mga produkto.
Kung dati 30 pesos 8 pieces na Biscuit, ngayon 40 pesos na.
Ito ang Inflation na dulot ng pagtaas ng Sahod.
5. Devaluation of Currency
May mga Bansang intensyonal na binababaan ang halaga ng kanilang mga pera at ito ay nagdudulot ng Inflation.
Ngunit bakit nga ba nila gustong pababain ang Halaga ng kanilang pera?
Well, Economic Strategy kasi yan.
May positive at negative effects ang pagkakaroon ng mababang Currency na pera.
Ginagawa ito ng ibang mga Bansa magpa hanggang ngayon, at ito ay epektibo sa iba.
Kung gusto mo pang matuto about dito sa "Devaluation of Currency Economic Strategy" ay mag comment ka na.
6. Policies and Regulations
Ang isa pang nakakaapekto sa Inflation ay ang mga policies at regulations ng Gobyerno.
Halimbawa nito ay ang pagbaba ng tax sa isang produkto.
Sabihin na nating binabaan ang tax sa Asukal.
Ano ngayon ang mangyayari?
Dahil in demand ang asukal at ito ay isa sa mga pangunahing sangkap sa mga pagkain, ay mas tataas ang demand nito at kapag hindi na kayang makipag sabayan ng mga Supplier ay magkakaroon ng shortage sa asukal, at kapag nagkaroon ng shortage sa Asukal ay magmamahal ang presyo nito.
Oo bababa ang presyo ng Asukal sa umpisa dahil sa pagbaba ng tax, ngunit kalaunan kapag hindi nakasabay ang supplier ng Asukal sa demand, ay magtataas at magtataas ang presyo nito. At ito ay pwedeng maging sanhi ng Inflation.
May kakayahan ang isang Government para pabagalin ang Inflation.
Ito ang isa sa mga dahilan kung bakit nakakaapekto ang Policies and Regulations sa Inflation.
At ang lahat ng ito ay nakabase sa "Law of Supply and Demand".
2. Paano nga ba nasusukat ang Inflation o Inflation Rate?
Isa sa pinaka kilala o common na ginagamit sa pagsukat ng Inflation ay ang CPI o Consumer Price Index.
Ano nga ba ang eksaktong gamit ng CPI o Consumer Price Index?
Ang CPI o Consumer Price Index ay nagsusukat ng retail prices ng mga serbisyo at produkto sa isang takdang panahon.
CPI (Consumer Price Index) measures the level of retail prices of goods and services at a given point of time.
At syempre kapag nagbago ang presyo ng mga produkto at serbisyo, ay magrereflect ito sa cost of living ng mga Consumers.
In short ang CPI o Consumer Price Index nagmemeasure ng pagbabago ng presyo ng mga produkto at serbisyo na makakaapekto sa cost of living ng mga Consumers.
Ano ang acceptable Inflation Rate?
Ang ideal Inflation Rate ay 2%. Ang maliit na Inflation Rate na ito ay kinakailangan ng isang Bansa para umunlad ang Ekonomiya, ngunit ito ay nakakabahala kapag mas tumaas pa ang Inflation Rate sa 3%.
In Summary, ang Inflation na 2% ay makakatulong sa pag-unlad ng Ekonomiya ngunit ang sobrang Inflation ay magdudulot ng masamang epekto sa Ekonomiya.
Ang Inflation ay kaya nating pigilan ngunit hindi dapat ito mawala. Ang dapat lang gawin ng mga Bansa ay gawing Stable ang Inflation Rate around 2%. Sobrang Baba o kaya naman Sobrang Taas na Inflation ay hindi maganda sa pag-unlad ng Ekonomiya.
At dito na magtatapos ang Video na ito.
I like, share at subscribe kung nagustuhan mo ang video na ito,
Para Updated ka sa mga Susunod pang mga Videos na kapupulutan ng Aral.
Hanggang sa muli, at sabay-sabay nating sabihin,
Tara Aral!