Neden Kuantum Mekaniğini Anlayamıyoruz?
Вставка
- Опубліковано 9 лют 2025
- Neden Kuantum Mekaniğini Klasik Mekaniği anlayabildiğimiz gibi anlayamıyoruz? Çünkü parçacık doğasının üzerine kurulu olduğu dalga parçacık ikiliği kavramı, insanın makro dünyadaki neden sonuç ilişkisi üzerine kurduğu algı dünyası ile örtüşmemektedir.
Fakat doğrudan anlayamıyor olsak da, en azından neden anlayamayacağımızı anlayabiliriz. Bu beş dakikalık videoda atom altı parçacıkların önceden kestirilemez doğası en yalın hali ile anlatılarak insanoğlunun bu konuyu neden anlayamayacağı anlatılmaya çalışılmıştır.
#kuantum #fizik #kuantummekaniği
Bu kadar karmaşık bir konuyu ilk defa bu kadar açık ve net anlatan başka bir videoya raslamadım. Artık sizin her videonuzu takip edeceğim. Emeğinize ve aklınıza sağlık.
İlk kez bu kadar net anlıyorum. Elinize emeğinize sağlık
Kanalınız harika. umarım bizleri bu şekilde aydınlatmaya devam edersiniz çünkü bu konuları bu şekilde anlatan türkçe kaynaklara ulaşmak imkansız.
bu kanalla yeni karşılaştım ve çok mutluyum. gerçek emek, ölçülmez değer, okullara taşınmayı bile hak eder.
Güzel videolardan biri. Tabi anlatılması gereken daha çok şey var ama gayet iyi anlatılmış. Kuantum sistemi durumların süperpozisyonundan oluşur ve biz gözlem yaptığımızda (herhangi bir etki olabilir bu, ışık göndermek, elektrik ya da manyetik alan uygulama vb..) bu durumlardan biri rasgele olarak belirlenir. İşte gözlemlenen, bu rasgele gelen durumdur.
2:32 evet Roberto Carlosun şutu asdasfasdf
+BARIŞ Turan o sayılmaz.
Videolarınızı çok sevdim bir sorum var olasılık dalga boyu büyük kütleli cisimlerde planck mesafesinden daha kısa çıkıyor. Fizikte planck uzunluğundan kısa bir mesafenin olamayacağı söyleniyor. Olasılık (de broglie dalgası) dalga boyu fiziksel somut bir dalganın boyu değil mi? Max Born'un dediği gibi olasılık dalgası parçacığın bir yerde bulunma olasılığı ise parçacık planck mesafesinin aralığında mı olmuş oluyor?
Bu soruyu sorduğun için teşekkür ederim. Bu güne kadar bu kadar çalışma yayınladım. "Keşke şurasını şöyle değil, böyle anlatsaydım" yada "keşke şunu da eklemiş olsaydım" dediklerim oluyor. Ama en büyük pişmanlığım kompozit yani büyük kütleli cisimler için videoda yaptığım kıyaslamayı yapmış olmaktır diyebilirim. Bunun okullarda benim videoda söylediğim gibi anlatıldığını biliyorum. Bilmem kaç kiloluk bir topun dalga boyunun sorulduğunu falan biliyorum ama ben böyle yapmamalıydım. Cümleye yarım ağızla "yani" diye başlamaktan aldığım cesaretle o kıyaslamayı yaptım sanıyorum. "Yani çok da doğru olmayacaktır bu cevabım" demiş gibi hissettim videoda sanıyorum.
Kompozit yani birden fazla bileşikten oluşan cisimler birden fazla kuantum parçacıklarından(elektron, proton. vs...) oluşur. Onun için büyük cisimler için tek bir dalga boyu vardır demek çok doğru bir ifade değildir. Her bir parçacığın kendi dalga boyu vardır. Kıyaslama yaparak daha iyi anlaşılsın diye tek bir dalga boyundan bahsedilebilir, benim videoda yaptığım gibi, ama bu uyarıyı yapmak gerekiyordu.
Ayrıca kompozit cisimlerin dalga boyu hesabı diye bir şey var mı ben bilmiyorum. Bununla ilgili çok güvenilir olmasa da belli başlı koşullar da olabileceğini söyleyen kaynaklar da var. Bazı akademisyenler yine tek bir dalga boyu üzerinden açıklamalar da yapıyor ama incelemek gerekiyor.
Sanıyorum sen bu şekilde sorunun cevabını almış oldun, ben de ufak bir düzeltme yayınlamış oldum.
@@Encodeum Hesabını yapmadım ama sanırım çok küçük kütleden dolayı kuantum parçacıkların hepsinin olasılık dalga boyu planck uzunluğundan daha büyük. Şimdi olasılık dalga boyu ile planck uzunluğunu kıyaslamak doğru mu de broglie dalga boyunun uzun veya kısa olması ne anlama geliyor? Kuantum parçacıklardan oluşan kompozit bir cismin de broglie dalga boyu neden kısalır? Yani toplam kütle artışı neden dalga boyunu kısaltır?
Hocam bence kuantum mekaniği yayılma ateş gibidir ateş hem maddesel hen dalga şeklinde yayılır ama ateşe elini yukardan yaklastirirsan madde gibi,ateşin içinden yaklastirirsan dalga gibi yayılır.Yani bir yayılma varken öteki ihmal olur.
Çok büyük bir kafa karıșıklığından kurtardın beni. Teșekkür ederim videoların devamını dilerim.
izafiyet teorisi için tavsiye kaynağınız var mı? kuantum mekaniğiyle ilgili verdiğiniz tavsiyedeki gibi hangi aşamalari takip etmeliyim? bi de izafiyetle ilgili video hazırlayacak misiniz?
1. İzafiyet Teorisi özel ve genel olarak ikiye ayrılır. Özel Göreliliği anlamak, Genel Göreliliği anlamaya nazaran çok daha kolaydır. Bunun için örneğin Türkçe "50 Soruda Görelilik Kuramları" kitabı ya da İngilizce No Starch Press'ten çıkan The Manga Guide to Relativity kitabı dahi yeterli olacaktır. Ama genel Görelilik için bunu diyemem. Gerçekten hakkını vererek anlamak için, fizik ve dolayısıyla matematik ile ilgili ciddi bir birikimin olması gerekiyor.
2. Fizik: Giriş videosunu izlersen. Orada yayınlayacağımız videolar hakkında bilgi var. Evet Fizik serisinde Görelilik ile ilgili videolar da olacak, bir aksilik çıkmazsa... Ama bu Kuantum Mekaniğine başladıktan sonra mı olacak önce mi olacak ben de bir şey planlamadım. Şimdi sırada, hazırlaması gerçekten çok zor olacak Elektromanyetik Alan Teorisi dersi var.
+encodeum yardımın için çok teşekkürler :) yeni videoları heyecanla bekliyorum:)
@Yunus Emre Bayzan
Einstein'in kendi yazmış olduğu İzafiyet Teorisi kitaı var ve çok güzel açıklamış.Liseyi bitiren birisinin rahatlıkla anlayabileceği şekilde.
en güzel anlatma biçimiydi teşekkürler..
Öncelikle merhaba. Kanalınız güzel fakat gördüğüm bi kaç hatayı belirtmek istiyorum. 1) ilk tabloda gösterdiğiniz şemada parçacık kısmı altında "kütleleri vardır." demişsiniz. 2) Bide dalga kısmının altında " Konum olarak belli bir değeri yoktur" demişsiniz. Bunun yerine " her dalganın kendine ait bir dalga fonksiyonu vardır." dersek daha doğru olmaz mı? Şimdiden teşşekkürler.
"1) ilk tabloda gösterdiğiniz şemada parçacık kısmı altında "kütleleri vardır." demişsiniz."
Bu klasik mekaniğin bakış açısını gösteriyor. 52. saniyede "vardır" "olabilir" olarak değişiyor. Bu da modern fiziği temsil ediyor. Ama zamanlamasını iyi ayarlayamamışım. Çok kısa süreli kalıyor.
"2) Bide dalga kısmının altında " Konum olarak belli bir değeri yoktur" demişsiniz. Bunun yerine " her dalganın kendine ait bir dalga fonksiyonu vardır." dersek daha doğru olmaz mı?"
Dalga uzaya yayılımı ifade eder. Süperpozisyon ilkesi ile de konumsal olarak da üst üste binmeyi sağlar. Her dalganın bu özelliğini gösteren bir fonksiyonu illaki vardır. Burada vurgalanması gereken o dalga fonksiyonunun ne ifade ettiğidir. O da, bunu parçacıklara uyarladığımızda, parçacıkların konumları için belli bir değeri olmadığının ifade edilmesidir.
Teşekkür ederim bilgilendime için. Sadece Tek bi cümle olarak belli bir değeri yoktur lafı şemanın altında kaldığı için biraz havada kalmış gibi geldi bana. Bu arada önerebileceğiniz iyi bir populer kuantum mekaniği kitabı varmıdır acaba?
Bu daha önce soruldu, cevapladım. Bu videonun diğer yorumlarını okursan ulaşabilirsin. Ayrıca tüketiciyi yanlış yönlendirerek "bilmem kaç soruda kuantum mekaniği", "Kuantum Mekaniği için cep kitabı" tarzı kitaplardan uzak durulması gerektiğini de "Fizik: Giriş" videosunda anlatmaya çalışmıştım. Onu da izlemeni tavsiye ederim.
Teşşekkürler.. Daha çok videolarınızı bekliyorum iyi çalışmalar.
Öncelikle çok bilgili değilim kusura bakmayın.
İleride kuantum mekaniğini kendimize mantıklı hale getirebilecek miyiz? yoksa şu anki hatlarıyla dogmatik mi, hep böyle anlaşılmaz mı kalacak?
Eldeki bilgiler ile soruyorum tabii ki bilimsel bilgiler sürekli değişir, bunu biliyorum.
Hayır hiç bir zaman mantıklı hale gelmeyecek.
Eldeki bilgiler bizim hiç bir zaman, örneğin, elektronun nasıl bir şey olduğunu resmedemiyeceğimizi söylüyor. Ayrıca, hayır bilimsel bilgiler değişmez.
Zaten belli olsa bu belirsizlik olmasa geleceği bilebiliriz onun içindir ki belirsizdir determinist düşünçe yıkılmıştır ve hiç bir zaman bunu bulamayacağız
Determinizmin belirsizlikle değil, nedensizlikle alakalıdır. Ayrıca belirsizliğin de geleceği bilme ile bir bağlantısı da yoktur.
Sevgili Okan, bu tip felsefik yorumlar yapmaya başlamadan önce konuya tam anlamıyla hakim olmakta fayda var.
+encodeum Determinizm, belirlenircilik, gerekircilik veya belirlenimlilik evreninin işleyişinin, evrende gerçekleşen olayların çeşitli bilimsel yasalarla, örneğin fizik yasaları ile, belirlenmiş olduğunu ve bu belirlenmiş olayların gerçekleşmelerinin zorunlu olduğunu öne süren öğretidir.
Belirlenimlik ile belirsizlik arasında kavram kargaşası yaşıyorsun. Verdiğin tanım "nedenselliği" ifade eder, "belirsizliği" değil.
+encodeum determinizmde gerçekleşmesi zorunluluk içeriğe ama kuantumda belirsizlik var buda onu yıkan bir durum
Şöyle diyelim istersen: determinizmde gerçekleşen bir olayın bir nedene bağlanma zorunluluğu var iken, kuantumda nedensizliğin bilimsel bilgi olma durumu var. Bunun da belirsizlik kavramı ile bir alakası yok. Belirsizlik ile bir parametrenin belirlenmesi ile bir diğer parametrenin tamamen belirsizleşmesi durumu var. Sen daha çok bilinemezlikten bahsetmek istiyorsun, o da şu ki bir sonraki adımda ne olacağına dair bir tahminde bulunanamamadır. Fakat bu durum, oldukça mikro dünyada kendini göstermektedir. Bu kavramı "geleceği bilip bilmeme" gibi biraz felsefik, belki biraz da mistik konulara bağlama doğru değildir. Bu konuda "Fizik: Giriş" videosunda bir uyarı yapmıştım.
Ayrıca, bahsettiğim kavramlar için "Belirsizlik İlkesi" üzerine yaptığım videoyu izleyebilirsin...
Sabah yürüyüşünde kulaklıkları taktım dinliyorum
:)
deniz su moleküllerinden ibarettir, yoksa deniz dalgalardan mı ibarettir, deniz su mudur, dalga mıdır?
Deniz parçacıklardan ibarettir. Fakat bu parçacıkları hareket ettiren şey dalgadır. Daha doğrusu parçacıkların enerjiyi iletme yöntemidir.
Paçracıkların, toplamı değişmeyecek şekilde kinetik enerjileri ile potansiyel enerjileri değeleri arasında değişim olur. Böylece dalga iletilmiş olur. Yani denizdeki parçacıklar dalgaya yayılım ortamı sunarlar. Tabi bazı dalgalar yayılmak için ortama ihtiyaç duymazlar. Elektromanyetik dalga gibi.
Determinisme nasil karsi olabilirki bizim acikliyamamiz bir nedeni yokmu demek oluyor
Aynı koşullar altında aynı deneyi tekrar yapıp aynı sonucu alamıyorsan, yani önceden "belirleme" ihtimalini bulma diye bir şansın yoksa ve bu da doğa kanunuysa, gerçeği kabullenmekten başka çare yok.
encodeum aynı koşullar ve aynı deney konusu kesin mi hiç şüphe payımız yokmu? Bu şüphe payı belkide bize bir neden olcağını söylemez mi? Sonuçta formal bir bilim değil tam kesinlik hakkında söz edemeyiz
Maalesef hiç şüphe yok.
@@Encodeum elimizdeki taşı bıraktığımızda yere düşer ve bunu her tekrarlayışımızda aynı sonucu verir. ilk domino taşını devirdiğimizde diğerleri birbirini sırayla devirir, dünya yarın ters yönden dönmeyecek ve buna benzer sayısız örnek.. evrendeki her şey birbirini etkilediğine göre her şey deterministik değil midir? tüm bunlar birer yanılsama mı?
Kütlenin büyüklüğü ve evrenin yaratılışından bugüne kadar geçen zamanın yetersizliği(Feynmann'ın çalışmalarını kastediyorum) determinist olmayan olayların gözlemlenebilirliğini mümkün kılamamaktadır. Fakat bu, bu tip non-deterministik olayların evrenin çalışma mekanizmasının bir parçası olduğu gerçeğini değiştirmez.
Çok beğendim kanalı. 👍👏
Sunumlarınızı ne ile hazırlıyorsunuz?
+Bahtiyar Bayram Şu ana kadar yaptıklarımın hepsini Powerpoint ile yaptım.
+encodeum Elinize sağlık çok güzel olmuş. Ve yaptıklarınız güzel şeyler kolay gelsin...
Popüler bilimin daha ilerisi.
her şey kuantum özelliği gösterir aslında. sadece bunu biz farkedemiyoruz ve yine her deney ve gözlem sonucu değiştirir bu mikro dünyada bariz iken makro dünyada farkedilmeyecek düzeydedir ancak bizim zaman kesitinde en azından farkedilmeyecek etkidir lakin zamanı hızlandırsaydık etkinin ne denli büyük olduğunu görürdük (kelebek etkisi) yani hiç bir şeyin tam anlamıyla ve kesinlikte konumunu ve momentumunu aynı anda ölçülemez ve belirsizdir.