دیپلماسی و فراتر از دیپلماسی

مسعود انصاری‌، علی‌قلی‌‌خان (۱۲۴۸ـ۱۳۱۹خورشیدی)
علیقلی مسعود انصاری (۱۲۴۷-۱۳۱۹ خورشیدی) مشاورالممالک، از دیپلمات‌های ایران در دو دوره‌ی قاجار و پهلوی است. او پایه‌گذار دیپلماسی ایران و شوروی پس از روی کارآمدن کمونیست‌ها در روسیه به شمار می‌رود.
مسعود انصاری در هشتم مهرماه سال ۱۳۰۶ خورشیدی«عهدنامه تأمینیه و بی‌طرفى» را با گئورگی چیچرین وزیرخارجه و پیمان نامه شیلات و نیز گمرک را با لو کاراخان قائم‌مقام وزیرخارجه روسیه مُهر کرد. این پیمان نامه دو دولت را به پرهیز از هر گونه کوشش در برابر یکدیگر پایبند می‌کرد. با بستن این پیمان اگر جنگی در می‌گرفت دو کشور نسبت به دیگری بی‌طرف مانده و هر دو سو، پایبند به پرهیز از محاصره یا تحریم اقتصادی یکدیگر می‌شدند.
پیمان شیلات نیز پیگیری قراردادی بود که پیشتر میان دو کشور برای «کمپانی مختلط ایران و شوروی» و بهره‌برداری از شیلات ایران با این کمپانی بسته شده بود.
دیپلماسی و فراتر از دیپلماسی
در جنگ جهانی دوم پس از چیره شدن ارتش روس بر ایران، همین پیمان ارزشمند دست شوروی را از برپایی دولت خودمختار در آذربایجان کوتاه کرد و سندی شد که کمونیست‌ها را وادار کرد ارتش خود را از ایران بیرون برده و چپاول و دست‌اندازی‌ بر خاک ایران زمین را به پایان برسانند.
کار بزرگ مسعود انصاری و تیم همراهش، از آنجا که بدون جنگ و خونریزی، سبب یک‌پارچه ماندن ایران و بیرون راندن بیگانه شد و امپراتوری خودکامه و بی‌شرم شوروی را به زانو درآورد یک کار دیپلماسی شایسته و سیاست‌گذاری درست از سوی دست‌اندرکاران آن روزگارانِ ایران زمین است.