Неге орысша сөйлейміз? | Әлия Әшім | TEDxArgynbekov Street
Вставка
- Опубліковано 7 лют 2025
- Өз баяндамасында Әлия қазақ тілінің бүгінгі ахуалын, тарихи кезеңдердегі рөлін және қоғамдағы болашағын талқылады. Әлия қазақ тілді БАҚ-тың аудармаға тәуелділігіне назар аударды: "Қазақ тілді БАҚ көшірмеге, аудармаға айналды, сілтеме жасау мүмкіндігі жоқ". Бұл жағдай қазақ тілінің дербес ақпарат таратушы құрал ретінде әлсіз екенін көрсетеді. Сонымен қатар, ол ұрпақтар арасындағы тілдік алшақтықтың себебін көтерді: "Неліктен ата-әжесі таза қазақша сөйлеген ұрпақтың әке-шешесі екі тілді болды?" Спикер қазақ қоғамындағы тілдік бөліністі де қозғады. "Сіз оқыған тіл сіздің болмысыңызға әсер етеді. Мен өзімді қаншалықты қазақ деп айта аламын?" деген сұрақ арқылы қазақ тілді және орыс тілді қауым арасындағы алшақтықты көрсетті. Бұл бөлініс кейде агрессия немесе ақталу формасында көрініс табады, ал мұндай болмыстар дағдарысы ұлттық деңгейдегі кризиске ұласады. Тарихи шолу жасай отырып, Әлия жергіліктендіру мен орталықтандыру саясатын талдады. "Жергіліктендіру орталықтандырумен алмасты. Олар Совет адамын жасап шықпақшы болды," деп, тілдің саяси құрал ретінде қолданылғанын атап өтті. Ол тілдің тек қарым-қатынас емес, идеология құралы екенін көрсетті. Баяндаманың негізгі бөлігі қазақ тілін жаңа деңгейге көтеру миссиясына арналды. Әлияның ойынша: "Қазақ тілі ғылым тілі болғанда, сапалы контент тілі болғанда, бизнес қазақша сөйлегенде ғана жаңа деңгейге шығады". Сонымен қатар, қазақ тілінің мәртебесін арттыру туралы айтып өтті: "Қазақ тілінде сөйлеу сәнді болғанда ғана жаңа мән қалыптасады." Әлия Әшім қазақ тілінің болашағына бағытталған терең ой-пікірлерге толы. Оның айтуынша, тілдің дамуы ұлттық бірлік пен болмысты сақтаудың негізгі кілті, ал қазіргі ұрпақтың міндеті - қазақ тілін ғылым мен мәдениеттің тіліне айналдыру. Әлия Әшім - Бостон университетінің Коммуникация мектебінің магистрі, документалист және блогер. Ол «Қонаев дәуірі» мен «Ажырау» атты деректі фильмдердің авторы. This talk was given at a TEDx event using the TED conference format but independently organized by a local community. Learn more at www.ted.com/tedx
Қазақ тілінде бірінші рет көріп тұрған Ted спичі😍😍 Керемет👏🏻👏🏻
Әлия Әшім еңбегіңізге бек рақмет! Қазақ әдебиетін тереңірек оқуымыз керек. Қанымызда, жадымызда ұйықтап жатқан, әдебиетіміздегі қаймағы бұзылмаған қазақ тіліміз, ой-пайым, даналығымызды оята аламыз. Орысша ойлап, қазақша сөйлеу - біздің болмысқа жат. Шала, шикі, шың басына жетелемейтін алдамшы болмыс іспетті.
Әлия десе, Әлия ғой! Ұжымдарыңызға Құдай қуат берсін!
Осындай елге жанашыр жандар көп болсын! Рақмет батыр қыз!
Әлия Әшім -журналист ретінде тілге қатысты пайымдарын керемет салыстырмалы деректермен еркін жеткізді. Ойы ұшқыр, білімі терең, сөйлеу техникасы жатық, дикциясы, дауыс ырғағы дұрыс қойылған сөйлеу манерасы, сөйлеу тілі, тіл қатуы, сөз орамдары сөз әдебімен үндескен.. Әлияның әр қадамына сәттілік!
Қазақ тілігде бірінші рет көрген Ted лексиясы екен.❤разы боп тұрғаным айййй❤Аман болыңыз🎉
Мен орыс мектебінде жұмыс жасаймын. Өз сыныбыма және сабақ беретін сыныптарға сабақтан тыс уакытта қазақша сөйлеймін, "сендер қазақсыңдар, ана тілдеріңде сөйлеңдер, үйде ата-анаң қай тілде сөйлейді, қазақша сөйлеу керек деп айтыңдар " деп қақсап жүрем. Орыс мектебі болғандықтан сабақты орысша жүргіземін, барлығы именно менімен қазақша амандасады!
Жарайсың! ❤❤❤
Өте маңызды мәселені көтереді Әлия ханым,сізге таусылмас күш құат берсін🧿
just unbelievable, ted talks in kazakh language
Truly great speech, it is rare to hear pure Kazakh speech on UA-cam, thanks!
Ең бірінші орында - білім тұр, сондықтан қазақтар, қазақ тіліне жандарыңыз ашыса, балаларыңызды қазақ тілді мектепке беріңіздер.
Қазақша сөйлейтін адамдар көбейсе, алдағы уақытта барлығы реттеледі деп ойлаймын.
Сол қазақ балабақша мен мектебінде орысша үйреніп келді баламыз😢
Керемет Әлия ханым 👍🏻🇰🇿
Керемет, Әлия ханым сіз секілді тіл жанашырлары көп болсын🙌🏻🫂
Осындай подкастты көбірек күтімз❤әсіресе Әлия Әшіммен
Не деген керемет түсіндіру😍👍🏻
Керемет❤ Осындай сапалы, мағыналы көріністер көп болсын❤
қандай керемет speech! Осындай заманауи жанрда контент жиі шығып тұрса қазақ тіліне деген, қазақтың Әлия Әшім сияқты мықты тұлғаларына жастардың қызығушылығы артар еді, ұйымдастырған жанға көп рахмет!
Қазақша сапалы контент жасасын🥳Әлия Әшімге мың алғыс!
контент қазақшасы МАЗМҰН!
Мәссаған қазақ тілінде TED көріп көзім қуанып тұр😍😍😍
Бұл бірінші қазақ тіліндегі шығарылым емес
Шынымен де, ауқымды әрі өзекті мәселе 👍🏼 Ой жеткізуі, ой сала білуі үшін Әлия Әшімді ерекше жақсы көремін❤️😍
Істеріңізге сәттілік! Мен жастарға сенемін! Әлия Әшім білімді, патриот, қайсар қыз, мықты журналист, аудармашы👍🏻❤Әзірге қазақша қаралым аз болуы мүмкін. Қазақтың тең жарымы мәңгүртке айналған. БОлашақта барлық Қазақтар, қазақстандықтар 100%қазақша тыңдайтынына сенімдімін❤
Қазақ тіліндегі жан жақты қамтылған керемет speech ,жарайсыз Әлия
Супер! Көп рақмет Алия сізге!
Әлия Әшім недеген үлгі аларлық тұлға,еңбегіңізге рақмет!
РАҚМЕТ СІЗДЕРГЕ💯💯👍🏾👍🏾👍🏾
It's just powerful. Thanks for the speech. Hello from Uzbekistan.
Керемет, жасай беріңіз👍
Керемет, тек алға!
TED қазақша бола бастағанына, және осындай мықты жас білімді саналы жастар тіл үшін тер төгіп жатқанда, Мен жастарға сенемін деп айтқан Алтықтардың дұғасы қабыл ьолғандай!!!! Альхамдулиллах
Өте күшті, тілімізді құрметтесек барлығы өз орнына келетін сияқты
Керемет нақты спич 😍
Әлия алғысымыз шексіз саған !!! Алдыңа қойған мақсатыңа жет , бақытты бол . Жарайсың қазақтың қызы .
Әлия ханым. Осы ойлар мені жылдар бойы мазалап, бірақ адамдарға түсіндіре алмай жүр едім. Рахмет❤ Қазақша сөйлеп, түбегейлі орыс тілінен тек осы кезде арыла аламыз👍
Керемет, Рахмет Алия
Қандай керемет шығарылым😍😍
Керемет спич. Астанада үлкен лекциялар өткізсеңіз пайдалы болушы еді.
өте дұрыс сөздер!!!❤️🔥❤️🔥❤️🔥
Рахмет 💔💔💔👏🏻👏🏻👏🏻👏🏻👏🏻
Өте ауқымды да өзекті мәселе, сізге үлкен рахмеет
Негізінде елімізде ғылымның қазақ тілінде дамымауы жоғары білім ордаларының мәселесімен байланысты секілді, байқағанымдай, өзге елдердің көбінде зерттеулер мен ғылыми кітаптар осындай мекемелерден бастау алып, интернет желілеріне жүктеліп жатады, ал біздің мемлекетте мұндай деңгейде зерттеулер өтее сирек не мүлдем кездеспейді сондықтан осы мәселені көтеру керек секілді
Мықты 😍🔥
I am so excited, it’s unbelievable 🥳🙏🏻💓thank u
Қазіргі заманның өте өзекті мәселесі😢 Автор дұрыс айтасыз. Мысалы менде де сіз айтқандай өз ана тілінде сөйлей алмайтын адамдарға іштей агрессия бар. Бірақ әр адам өзінен бастау керек деген секілді, өзімнен бастайын десем біздің мемлекетте әзірше ондай мүмкіндік жоқ. Менің жұмысым халыққа қызмет ету, сауда болғандықтан, тұтынушы қай тілде сөйлейді, мен де сол тілде қызмет жасап, жауап беремін, ал бізде көбінде адамдар қазақша сөйлемейді. Тіпті қолданыстағы смартфонымыз да орыс тілінде тұрады, өйткені қазақша аудармасы бізге түсініксіз.... Өте бір қынжылтатын дүние.... Болашақта ұрпақтарымыз өз тілін құрметтеп, өз тілінде сөйлеуді сән көреді деп сенейік 🤲
Менде телефон мен ютуб, браузрлер көптен бері тек қазақша. Бəрі түсінікті, кейде ғана түзеткім келетін жерлер кездеседі. Міне, жауап жазып жатқан жерде экранда екі кнопка тұр Жауап беру/Бас тарту деген. Несі қиын?))
Спикер Әлия Әшім өте мықты, білімді жан🇰🇿😍👍🏻
TedTalks in Kazakh деген плейлист бір күні болады деп қатты үміттенемін😍 осы спичті көріп жүрегіме бір керемет сезім ұялап тұр, қазақша контенттер көбейе берсін🥹🫶🏻
Керемет!
Өте керемет. Осы бағыттан таймау керек
Өте терең тақырып! Бұл әрине көрші ресейдің ықпалы, қасындағы барлығын орыстандыру саясаты. Өз тілін білмеген елдің ертеңі жоқ!
Керемет 🤘жарайсың Әлия
Қандай керемет !!!👏👏👏👏
Өте керемет екен
Қазақ тілінде TED керемет))
Қазақша сөйлеу❤❤❤❤❤
Красавица Алиюша. Атындай беріп ляззат алам кулагыма❤
Үлкен рахмет Әлия қыз!
Жарайсын Алия!!!
Тамаша! 🎉
ӨТЕ ЖОҒАРЫ ДЕҢГЕЙЛІ СПИЧ🔥🔥
Керемет 👍👍👍
Мен жастарға сенемін
Арыстандай айбатты,
Жолбарыстай қайратты -
Қырандай күштi қанатты.
Мен жастарға сенемiн!
Көздерiнде от ойнар,
Сөздерiнде жалын бар,
Жаннан қымбат оларға ар,
Мен жастарға сенемiн!
Жас қырандар - балапан,
Жайып қанат ұмтылған.
Көздегенi көк аспан.
Мен жастарға сенемiн!
Жұмсақ мiнез жiбектер.
Сүттей таза жүректер.
Қасиеттi тiлектер -
Мен жастарға сенемiн!
Тау суындай гүрiлдер,
Айбынды алаш елiм дер,
Алтын Арқа жерiм дер,
Мен жастарға сенемiн!
Қажу бар ма тұлпарға,
Талу бар ма сұңқарға,
Иман күштi оларда,
Мен жастарға сенемiн!...
Алаш айбынды ұраны,
Қасиеттi құраны,
Алаштың олар құрбаны,
Мен жастарға сенемiн!
Мен сенемiн жастарға.
Алаш атын аспанға
Шығарар олар бiр таңда,
Мен жастарға сенемiн!
🔥🔥🔥👍👍👍
(акустика құлаққа тым өткір екен)
Жарайсыз Алия😍👍🏻
керемет жаңалық ！👍
қуанарлық жәйт. TED те қазақша шығарлым🎉
алайда қазақ тілін қорғаған шығарлымдарда да қазақша әдемі аудармасы бар атаулар орыс тілімен шұбырып жүреді.
прагматика，агрессия，феномен，процесс，функцияналды...
Сіз көрсеткен сөздердің қазақ тілінде баламасы бар (аудармасы емес, баламасы), бірақ бұлар орыстың да сөздері емес.
@ менің айтпақшы ойым ，қазақша сөйлеуге шақырған азаматша ，неге осы сөздердің әдемі қазақша баламасын қолданбасқа.
егер осы сөздердің қащақша баламасы болмаса түсінуге болар еді .
Керемет❤
Қашан таза қазақ тілді қоғам болады екенбіз?
Керемет спич!!
Қазақша үшін❤
Керемет🎉❤
Аман болшы айналайын қарындас
Жарайсың!!!
Керемет спич болды! ❤❤🎉
TED бұрын ағылшынша немесе ағылшыншадан орысшаға аударылғанын көретін едім мықты спикерлер жан жақтан сөйлеп жатат контенттер керемет ғылыми технологиялық, психологиялық экономикалық мәнді тақырыптар талқыланып жататын еді, қызығатынбыз, неге Қазақстанда қазақша болса екен ол да болар бір күні деп ойлайтынмын
MaşaAllah MaşaAllah MaşaAllah ❤
Әлия Әшім😍😍😍😍
Wow ted talks in Kazak😻
Керемет!!!
Өте керемет
Ғаламат талдау 🔥🔥🔥
Керемет🔥🔥🔥🔥
Әлия жарайсың
👍 бірінші көріп турмын казақ тілінде
Қазақша сөйлеу модада ❤
Бірақ Әлияның баласы орысша сөйлейтіні өте өкінішті. Халыққа қазақ тілі туралы айту үшін, бірінші отбасынан бастау керек секілді.
😍😍 казакша тед талк😻😻😻😻
Әлия👏👏👏
Тамаша
Орынды 👏👏👏❤
Жақсы
Өте жақсы, тек түсіруші оператордың тәжирбесі аздау ма? Толық артқы экранмен бірге көрсетпей ме? Тойда тек тамаданы түсіріп үйренген адамға ұқсамай! Өткенде ЖИ туралы түсірілм де солай болып еді! Рахмет
Уаауу мощьь😻😻😻😻
🔥
Керемет! Енді айтылған фильмді қайдан көрсек болады? Білетіндеріңіз болса бөлісіңіздерші, өтініш.
Орыстандыру деп жазсаңыз шығады
@ayanakuanyshbai5317 рақмет ❤️
🔥🔥🔥👏🏻👏🏻👏🏻
13:00 телефонға кіріп кетіптіғой😂 Маған қатысы жоқ деп отыр ау…
МЫҚТЫ!!
Бұрындары, ТЕД форматында видеоларды көп қарайтынмын. Бірақ барлығы не орысша не ағылшынша.... Сол кездері қазақша ТЕД деңгейі "кішкене төмендеу" болатын деп айтуға болатын сияқты. Әрине ешкімді ренжіткім келмейді. Бірақ салыстырмалы түрде, маған "зритель" ретінде орысша қараған жақсырақ сияқты көрінетін еді.
Ал қазір, ТЕД форматында, өте терең, жаңа ойлар қалыптастыратын видеоларды көрген сайын, сіздерге РИЗА боламын. Сіздерге алғыс айтамын. Организаторларда, Спикерлерде, Монтаж, Түсіруші, Дауыс бәрі-бәрі жаңа деңгей. Жаңа формат.
Жұмыстарыңыз алға баса берсін! Тек қана Сәттілік!
Мәәәә қазақша тед көріп шок болдыыыи
Әлия Әшім❤️🫂
Өте дұрыс айтты
Біз сен қазақ тілінің ыдысын толтырам деп жүрсек өкімен ол ыдысты тесіп әлек. Онда қазақ тілі ыдысы толмайды. Бірақ сәттілік кейде жағдайаттар өзі күткен нәтижені береді
Алия Шым керемет жан❤
Қазақтың екi «жауы» бар. Бiрi, дос жауы - Абай. Қалғандары - қас жауы. - Аскар Сулейменов