Son Jön Türk: Doğan Avcıoğlu'nu Anlamak
Вставка
- Опубліковано 16 жов 2024
- Doğan Avcıoğlu (Nüfus kaydındaki ismiyle, Mehmet Erdoğan Avcıoğlu) (13 Mart 1926, Bursa, - 4 Kasım 1983, İstanbul) Türk gazeteci, yazar, düşünür ve siyasetçi. 1926'da Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesinde dünyaya geldi. Ortaöğrenimini Bursa Erkek Lisesi'nde tamamlayan Avcıoğlu, Fransa'da ekonomi ve siyasal bilimler öğrenimi gördü. 1955'te Türkiye'ye döndü ve Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü’nde yardımcı oldu. 1956'dan itibaren Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) araştırma bürosunda çalıştı ve partinin yayın organı Ulus gazetesinde yazılar yazdı. Ulus dışında haftalık Akis ve Kim dergilerinde de yazılar yazdı. 27 Mayıs Darbesi'nden sonra CHP'den Temsilciler Meclisi'ne üye seçilen Avcıoğlu, 1961 Anayasası'nın hazırlanmasına da katkıda bulundu. 1960-61'de Vatan ve Ulus gazetelerinde yazarlık, Ankara Radyosu'nda dış haber yorumculuğu yaptı.Avcıoğlu 1961'de Mümtaz Soysal ve Cemal Reşit Eyüboğlu'yla birlikte kurduğu ve yayımını 1967'ye değin sürdürdüğü Yön Dergisiyle, 1960 sonrası siyasal düşünce ortamında etkin bir rol oynadı. Yön dergisinde yayımlanan yazılarında bir tür "Kemalist Sosyalizm" anlayışını savundu. Kemalist Devrim'in kazanımlarını savunan ve bunu bir ileriye, sosyalizme taşımayı savunan görüşleri o dönemde pek çok yandaş topladı. 1960 sonrasının sol düşünce ve eylemin biçimlenmesinde derin etkileri olan bu dergi, 1930'lardaki Kadro Dergisi etrafında kurulan Kadro Hareketinin görüşleriyle önemli benzerlikler taşıyordu. Yön'deki yazılarıyla özellikle ırkçılığa ve turancılığa karşı da mücadele verdi.Avcıoğlu'na göre üstyapı alanında başarılı olan Kemalist devrim, altyapıda dışa bağımlı sermayeyle toprak ağalarının etkisini kıramamıştı. Dolayısıyla Kemalist devrimin altyapıda sürdürülmesi, köktenci bir toprak düzenlemesi, devletçi sanayileşmenin ve ekonomik alanda tam bağımsızlığın gerçekleştirilmesi, halen Türkiye'nin gündemindeydi. Doğan Avcıoğlu, 1968'de yayımladığı Türkiye'nin Düzeni adlı kitabında Türkiye'nin geri kalmışlığının nedenlerini araştırıyor, yukarıdaki öğeleri içeren "millî devrimci kalkınma modeli" adını verdiği bir tür devletçi-sosyalist bir ekonomi modeli öneriyordu. Topladığı ilgi kadar eleştiriye de uğrayan Türkiye'nin Düzeni adlı yapıt, siyasal etkisinin yanı sıra Türkiye'nin sosyoekonomik yapısı ve tarihi üzerine araştırmaların yaygınlaşmasında çığır açıcı bir rol oynamıştır.1963-1965 arasında TÜRK-İŞ Araştırma Merkezi müdürlüğü, 1968-1969 yıllarında ise CHP Yüksek Danışma Kurulu üyeliği yaptı. Sosyalist Kültür Derneği'nin kurucuları arasında yer alan Avcıoğlu "kapitalizme" ve "emperyalizme" karşı ekonomik bağımsızlığı savundu.
1969'da, Yön'deki görüşlerini siyasal bakımdan daha açık bir biçimde dile getirdiği haftalık Devrim gazetesini çıkarmaya başladı. 12 Mart 1971 Muhtırası'na kadar çıkardığı haftalık Devrim gazetesinde yayımlanan yazılarında "devrim"in Kemalist aydınların yol göstericiliğinde ve Kemalist "genç subay"ların öncülüğünde geniş bir cephe tarafından Millî Demokratik Devrim olarak gerçekleştirilebileceğini öne sürdü. 12 Mart 1971 muhtırasına giden süreçte Doğan Avcıoğlu'nun çıkardığı Devrim gazetesi çevresinde toplanan ve içlerinde 27 Mayıs Darbesi'ni yapan Millî Birlik Komitesi'nin gerçek lideri Emekli Korgeneral Cemal Madanoğlu'nun da bulunduğu "Millî Demokratik Devrimciler", o dönemin siyasal partilerinin demokrasi anlayışının bir oyalamaca olduğunu ileri sürerek "ulusçu-devrimci yöntem" denen ilkeler doğrultusunda meclis dışı muhalefeti savunuyorlardı.12 Mart 1971 muhtırasından sonra 9 Mart 1971 darbe teşebbüsünde "orduyu başkaldırmaya teşvik" savıyla Emekli Korgeneral Cemal Madanoğlu ile birlikte yargılanan ve aklanan Avcıoğlu, 1973'te siyasal yaşamdan çekildi.4 Kasım 1983'te, mide kanseri tedavisi gördüğü İstanbul'da öldü. Cenazesine Uğur Mumcu, Cemal Madanoğlu, Yaşar Kemal, Mümtaz Soysal, Turgut Kazan, İlhami Soysal ve Lefter gibi isimler katıldı. Vasiyeti üzerine Büyükada'da toprağa verildi. İki kez evlenen Doğan Avcıoğlu, Sevil Yurdakul ile olan evliliğinden iki erkek çocuk babasıdır.
Ben bir tarihçiyim ve UA-cam kanalımda tarih, yakın tarih, siyasal düşünceler ve güncel gündemle ilgili içerikler sunuyorum. Kanalımda popüler tarih konularına odaklanıyor ve tarihi olayları basitleştirerek anlatıyorum. Amacım, izleyicilere tarihle ilgili bilgileri kolaylıkla anlamalarını sağlamak ve günümüzdeki siyasal düşüncelerin etkilerini göstermek. Bu sayede, tarih meraklılarına ve genel izleyici kitlesine hitap eden bilgilendirici ve ilgi çekici içerikler sunmaktayım.
Çağhan Uyar
caghanuyarakademi@tutanota.com
T. C. Ankara Üniversitesi
Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü
Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Doktora Programı
#Tarih #Kemalizm #SolKemalizm
Emeğinize sağlık, teşekkürler
Çok teşekkür ederim. Esenlikler diliyorum.
Teşekkürler🙏
Selamlar, sevgiler.
hocam emeğinize, ağzınıza sağlık. ayrıca bu güzel bir çalışma için size çok teşekkür ediyorum. youtubedaki en kapsamlı avcıoğlu içeriği
Rahmetlik babamın kütüphanesindeki başucundaki vazgeçilmez eseridir.
Selamlar, saygılar...
Akıcı ve geniş anlatımınızdan dolayı tebrik ederim.Ağzınıza sağlık.Devam videosunu sabırsızlıkla bekleyeceğim.❤️🤍🇹🇷
Çok teşekkür ederim. Beğenmenize sevindim. Esen kalın.
İlk fırsatta izleyeceğim, emeğinize sağlık hocam
İzlediğiniz zaman video hakkında değerlendirmenizi de paylaşabilirseniz sevinirim. Esen kalın.
Teşekkürler
Katkınız için teşekkür ederim. Esenlikler diliyorum.
İçerik ve sunum mükemmel. Teşekkürler.
Ne demek, ben teşekkür ederim. Esenlikler diliyorum.
yer yer arkaplandaki akustik denizaltı sonarı sesi videoya ayrı bir kalite katmış. doğan avcıoğlu ve fikirlerini hiç sevemedim doğrusu ama kendisi türk düşünce dünyasını baya etkilemiş anlaşılan. çok güzel bir anlatımızı var video için teşekkürler.
Rica ederim, esenlikler diliyorum. Konuyla ilgiliyseniz "Kemalizm Dosyası" adlı oynatma listeme göz atmanızı tavsiye ederim. Link bırakıyorum.
ua-cam.com/video/6u0dj0oLnPk/v-deo.html
Üstadım maşallah makinalı tüfek gibi konuşuyorsunuz.
Emeğinize sağlık
Çok teşekkür ederim. Esen kalın.
emeğinize sağlık hocam
Çok teşekkür ediyorum, esenlikler diliyorum.
Güzel videoydu varol🐺
Çok teşekkür ederim, siz de var olun. Esenlikler diliyorum.
Biraz daha yavaş anlatsanız çok iyi olur bence:)
güzel video
Beğenmenize sevindim. Çok teşekkür ederim. Esenlikler diliyorum.
Reisim muhteşem anlattın seni takip ediyorum. Bu konuda naçizane kitap tavsiyen varsa almak isterim.
Çok hayati meselelerin ucundan ucundan haritayı çıkarıp bırakmışsın kral :)
Video kapsamında meseleleri çok fazla detayla deşmek mümkün olmuyor maalesef. İzleyiciye fikir verecek kadar üzerinde durulabiliyor ancak. Üstüne ciltler dolusu kitaplar yazılan konuları bir videonun sınırlar içerisinde tüm detaylarıyla ele almak biraz zor ne yazık ki. Ama aklınıza takılan sorular olursa cevap verebilirim.
Türkiye'nin Düzeni gelsin. Biraz da uzun olsun. Gençler tanısın.
Merhaba, Doğan Avcıoğlu'nun Türkiye'nin Düzeni kitabı üzerine bilahare konuşuruz. Selamlar, saygılar...
Doğan Avcıoğlu gibi halkını düşünen aydınlarımızın zamanında kıymetini bilemediğimiz içindir bugün Fetö ile Retö ile yaşadıklarımız.
Entellektüel simalar soldan olsun sağdan olsun kuramsal olarak ortaya bir şeyler hatta çok şeyler koyuyorlar ama pratik için aynı şeyi söylemek pek mümkün değil özellikle sol açısından sağ kötü de olsa iyi de olsa bunu yapabiliyor acaba bu neden oluyor Çağhan Bey fikriniz nedir ? Ayrıca merak ettiğim bir diğer hususta sizin gibi severek takip ettiğim bir diğer tarihçi olan Tolga Turan'ın Kemalizm videosu hakkında eğer videoyu izlemiş iseniz bir fikriniz var mı sizden bunu duymak daha sağlıklı olur esen kalın
Merhaba, siz söyleyene kadar öyle bir kanaldan haberim yoktu açıkçası. Videoyu açtığımda, geçmişte 4 dakikasını izleyip yarıda bıraktığımı gördüm. Yani bir şekilde karşılaşmışım ama aklımda yer edinmemiş. Tekrar açıp izledim. Kemalizm ile Atatürkçülüğü eş anlamlı kullanma gibi bazı hatalara düşüyor. Kemalizm ile ilgili siyasal düşün dünyasından çok dönem itibariyle olan biten tarihsel hadiseleri değerlendiriyor. Kemalist dönemde halkın feodaliteden çıkarılması gibi bahisler açıyor fakat bu çok eski bir tarihsel bakış açısıdır. Hatta tarihsel bile değildir, siyasaldır. 1970'lere kadar bir kısım aydınlar, Osmanlı geçmişini feodal toplum tezleriyle tartıştılar. Sonra bu siyasal angajmanı yüksek tezlerin büyük bir yanılgı olduğunu anladılar. Ancak detaylarda boğulmak yerine genel çerçeveye bakacak olursak, dönemi panoramik olarak sunması bakımından fena sayılmaz. Kanalın diğer videolarını izlemedim tabi. Baştaki sorunuza gelecek olursak; aydınların kuramsal olarak ortaya koyduğu birikimin izlerini siyaset düzleminde sürebilmek mümkün. Üretilen düşünsel envanterin toplumsal tabanda mayalanmadığı intibaını doğuran manzara daha ziyade aydının halkla ilişkisinde yatıyor gibi duruyor. Sol aydınların genelde nesep itibariyle belirli bir elitist tabakadan gelmesine karşın sağcıların Anadolu'nun bir yansıması görünümü vermesi belirleyici oluyor. Bununla beraber Türk halkı, büyük oranda merkezde toplanan ve toplumun çoğunluğunu kucaklayan bir siyaset anlayışını benimsiyor. 1950'lerden beri bütün seçimlerde merkezde toplanan siyaset oyların büyük çoğunluğunu alıyor. Aşırılıkçı, radikal, geleceği kestirilemeyen, öze yabancı siyaset anlayışı halk nazarında kabul görmüyor. Yani solda da sağda da aydınlar uç kutuplara yerleşerek bir şeyler üretmesine rağmen sandıkta Türk halkı orta yolda buluşuyor.
@@caghanuyar Soruma cevap verdiğiniz için ayrıca videoyu izleme zahmetine girdiğiniz için çok teşekkürler kıymetli bulduğum cevabınız bana yeni bir pencere açtı Başka bir videoda görüşmek dileği ile :)
Görüşmek üzere...
Ahmet ağaoğlu hakkında video gelir mi hocam
Merhaba, Ahmet Ağaoğlu ile ilgili daha önce bir video paylaşmıştım. Kanalımda biraz geri giderek ulaşabilirsiniz. İsterseniz bir inceleyin tekrar üstüne konuşalım. Esen kalın.
Hocam Emrah Safa Hocayı çok hızlı anlatıyor diye dinleyemiyorum çok ilgimi çeken bir video yapmazsa video yu yavaşlatmayı da sevmiyorum. Bizler İlber Hoca ve Halil İnalcık ekolüne (anlatım olarak) alıştık. Siz de çok heyecanlı anlatıyorsunuz. Biraz es vererek anlatırsanız kanal daha iyi olacaktır. Takip etmeye devam edeceğim. Kanala başarılar dilerim.
Desteğiniz için çok teşekkür ederim. Kanalıma hoş geldiniz.
Abi kitaplık turu yaparmisin? Cevap verirsen çok sevinirim.
Merhaba, bir sonraki videoda Mahmut Esat Bozkurt'u konuşacağız. Ağustos ayı Büyük Taarruz'un yıl dönümü olduğu için Milli Mücadele ile ilgili video talepleri var. Kuvvetle muhtemel sonrasında biraz Milli Mücadele konuşuruz. Ama arkasından olabilir. Esenlikler diliyorum. Saygılarımla...
Kitabını okurken kurduğu cümleleri dikkate alarak üstün zekâlı olduğunu düşünmüştüm. Bu tür insanların çoğu öyle bence , farklılar resmen hissediyorsunuz onu okurken.
Selamlar...
👏👏👏👏👏👏👏👏👏👏👏👏👏👏👏
neden o kadar hızlı konuşuyorsun . arkandan koşturanmı var
Kadro dergisinin neden kapandığıyla alakalı bir video çekebilir misiniz?
Bu benim de merak ettiğim bir konuydu. Detaylı bir bilgim olmasa da bu konuya Feroz Ahmad'ın bir kitabında denk geldim. Özetle şöyle bir açıklama yapıyordu: Türkiye 30lu yılların ortasına doğru İngiltere ile yakınlaşmaya başladı ve batılı ülkelerle olan ilişkilerimiz de gelişiyordu. Kadro dergisinin söylemiyse Emperyalizm karşıtı olmakla beraber Türk devriminin diğer doğu toplumlarına da örnek olduğuydu. Bu da tabii olarak İngiltere gibi ülkelerin aleyhinde bir söylemdi. Tam da İngiltere ile yakınlaşmanın ve Atatürk'ün de öngördüğü bir savaşın yaklaştığı devirde bu pek istenmedi. Böylece destek görmemeye başladı ve kapandı. Dediğim gibi bu Feroz Ahmad'ın söylemi. Hatırımda kalan anlatımı bu şekilde. Dilersen vereceğin bir sosyal medya hesabına kitabın bu bölümünün görselini atabilirim.
Ayrıca Çağhan Uyar'ın da bu konuda bir yazısı bulunuyor Dergipark sitesinde. Orada da kapatılması hakkında farklı sebeplerin de söylendiği bir açıklama bulunuyor. Faydalı olur belki
Merhaba, aşağıda linkini bıraktığım videoda biraz bahsetmiştim. Müsait olduğunuzda inceleyebilirseniz sevinirim. Üstüne tekrar konuşuruz. Esenlikler diliyorum.
ua-cam.com/video/BFhg0YmztPQ/v-deo.html
Okumak isterseniz profilimdeki mail adresinden benimle iletişime geçebilirsiniz. Pdf dosyasını iletirim. Esenlikler diliyorum.
@@caghanuyar Hocam kadro yazınızı okudum. Hem youtube hem de dergipark üzerinden güzel çalışmalar yapıyorsunuz gerçekten. Daha iyi yerlere gelmenizi umuyorum. Ayrıca yakın zamanda okumayı düşündüğüm Peyami Safa'nın Türk inkılabına bakışlar isimli eseri hakkında bir video bekliyorum sizden. Okuduğum konuyu bir de sizden dinlemek güzel oluyor.
🎉
İşte biz buna Türk🇹🇷Nasyonel Sosyalizmi diyoruz kısacası.
Akıcı ve geniş anlatımınızdan dolayı hi bi s.k anlamadım ama takip etmeye devam edeceğim. Teşekkürler.
Ben de teşekkür ederim. Selamlar, sevgiler.
Oğlunun ismi ne, kamuoyunda tanınan birisi mi?
Ahmet Avcıoğlu. Kamuoyunda tanınmıyor. Yurtdışında yaşıyormuş, kütüphane açılışı için gelmiş.
İki oğlu vardı siz sadece Ahmet Avcıoğlunu yazmışsınız. Diğer oğlunu neden yazmadınız?@@caghanuyar
Hocam ideolojiniz nedir?
Hocam ellerinize sağlık. Yalnız bir ricada bulacağım, Allah için şu Kemalizm ile faşizm mevzusunu dahada açar mısınız? Uğraşmaktan bıktık bunlarla, komik olanı kendine kemalist diyen adamlar bu iddiada bulunuyor. Lütfen bir tane video bekliyorum. Takipteyim.
Tabi konuşuruz. Fakat buradaki komplo teorileri neler çok hakim değilim açıkçası. Kafanıza takılanları yahut soru işareti yaratan durumları biraz açabilirseniz daha verimli bir video yayınlayabilirim diye düşünüyorum. Esenlikler diliyorum.
@@caghanuyar hocam, mesela Taha Parla ve Aykut Kansu'nun iddiası olan Kemalizm korporatizmdir iddiasıdır. Faşist kemalistler, bu iddiayı kullanarak faşizm ve Kemalizm ortak noktada buluşuyor diye iddia ortaya atıyorlar.
Onlara Cemil Koçak da eklenebilir. Fakat onların asıl derdi Kemalizm ve Faşizm ilişkisinde değil. Tek partili rejimin ne kadar otoriter olduğunu ispatlamaya çalışırlar. Aykut Kansu'yu burada biraz ayırmakla beraber o cenaha göre Kemalizm o kadar otoriter bir tek parti yönetimi kurmuştu ki Faşizm'e gerek dahi kalmamıştı.
Bu kesikli montaj nağmeyi ve beraberinde anlamı ortadan kaldırıyor. Yapmayın böyle şeyler lütfen.
Merhaba, başlarda ben de yapmıyordum da sonradan izleyici dönütleri çerçevesinde bu formata geçmiştim. İzleyicilerin geri bildirimleri doğrultusunda hazırlamaya çalışıyorum. Kanal küçük çaplı olduğu için imkanlar biraz kısıtlı. Edit amatörce olduysa kusura bakmayın. Kanal ya da içeriklerle ilgili başka herhangi bir görüş, düşünce veya eleştiriniz olursa yorumlar kısmından her zaman iletişime geçebilirsiniz. Saygılarımı sunar, esenlikler dilerim.
@@caghanuyar canımsın. Çok merak ettiğim bir konu paylaştığınız. Gönlünüze emeğinize sağlık.
Teşekkür ederim. Esen kalın.
Ulus gazetesin de Ecevit yazardı. 😂
@@AysunG-jf5yu "de" bitişik yazılsa iyiydi. ♡(*>ω
Hocam Avcıoğlu sosyalizm ile milliyetçiliği nasıl barıştırıyor? Sosyalizmde milliyetçilik haram değil mi?
bugünün ulusalcısı işte hem sosyalist hem elitist
Milliyetçilik farklı formlarda hemen hemen bütün modern siyasal ideolojiler içerisinde yer edinir. Milliyetçilik çok farklı formasyonlarda kendisine kanal açabildiği için rahatlıkla Sosyalist ideoloji içerisinde eriyebiliyor. Milliyetçilik denilince illa ki sağ yorumlar anlaşılmamalıdır. Taban ve kitle konsolidasyonu için ideolojiler milliyetçilik formlarına başvurmak durumundadır. Doğan Avcıoğlu, Kemalist milliyetçiliği soldan yorumlayarak Yön hareketi içinde eritiyor.
Yakın dönem ulusalcılar biraz daha Attila İlhan ve Doğu Perinçek paralelinde duruyor. Mahmut Esat Bozkurt'tan ilham alıyorlar. Doğan Avcıoğlu pek aynı noktada değildir. Ancak elitizm ortak noktaları denilebilir.
Sosyalizmde "haram", 😅😅😅. Birader çok düşündün mü bu cümleyi yazmak için?
@@bhg6gs caiz değil :D
Doğan Avcıoğlu adını çok duydum.
dur biraz yavaş sa2in ol şampiyon
Yaşasaydı diğerlerinden olduğu gibi şimdi burjuvazi ile yan yana olurdu
Sen o musun haymanılı vardı şimdi gözükmüyor üniversite öğrencileri ile söyleşi yapıyordu. O radaki tarih okuyan çocukmusun.
MARKSİT LENİNİT ESKİLERİNİN ENİKLERİ..
🎉