Шляхта і ШАБЛЯ: вайна, традыцыя, святыня. Як ЗБРОЯ качэўнікаў стала СІМВАЛАМ нашага рыцарства?
Вставка
- Опубліковано 19 жов 2023
- 👉Усё пра шляхту • САРМАТ
💌 Падтрымай наступныя выпускі
данаты, мерч ko-fi.com/budzma
суперстыкеры, супердзякуй / thebudzma
❓Адкуль і калі да нас прыйшла шабля? З якіх элементаў складаецца гэтая зброя, навошта яны патрэбныя? Колькі каштавала? Чаму шляхціч з ёй ніколі не развітваўся нават у касцёле ці ў шынку? Чаму менавіта да гэтай зброі было асаблівае стаўленне: называлі “жоначкай”, перадавалі з пакалення ў пакаленне, аплаквалі, калі шабля ламалася?
00:05 пра што гаворка
00:49 батарувка і зыгмунтоўка - паходжанне шаблі
02:29 галаўня і эфес - што і як
04:24 чаму часам складана датаваць шаблю
05:06 навошта шаблі пятля
05:48 "жоначка", "каханачка"
06:25 не з шабляй, а на пальцатах
07:36 як насілі шаблі ў 17 і 18 стст.
08:18 колькі каштавалі шаблі
08:57 крыжовая школа - тэхніка бою
09:50 ці карыстаюцца шаблямі сёння?
🗡️ Эліта Рэчы Паспалітай, шляхта, лічыла сябе нашчадкамі сарматаў. Так у XVII ст. з’явіўся унікальны пласт культуры - сарматызм. Як і для чаго жыць, ваяваць, кахаць, гадаваць дзяцей, зарабляць грошы, паміраць з гонарам - усё гэта было падпарадкавана правілам і традыцыям.
Толькі зразумеўшы спосаб жыцця шляхты, мы зможам адказаць на пытанні: кім былі гэтыя людзі і чым кіраваліся, прымаючы гістарычныя рашэнні.
#сармат - размаўляем пра шляхецкую культуру ў розных яе аспектах: як жылі, за што жылі, пра што думалі і марылі нашы продкі-шляхцічы. Вядоўца Васіль Калач - акцёр, рэжысёр, выкладчык гістарычнага фехтавання.
Аўтар ідэі, сцэнар: Алесь Кіркевіч
Вядучы: Васіль Калач
Дызайн: Анатоль Лазар
#будзьмабеларусамі #гісторыя #беларусь #шляхта #гісторыябеларусі #вкл
Откуда и когда к нам пришла сабля? Каковы элементы этого оружия и зачем они нужны? Сколько стоило? Почему шляхтич не расставался с ней ни в костеле, ни в корчме? Почему к этому оружию было особое отношение: называли «женушкой», передавали из поколения в поколение, оплакивали, когда сабля ломалась?
Элита Речи Посполитой, шляхта, считала себя потомками сарматов. Поэтому в 17 в. появился уникальный пласт культуры - сарматизм. Как и для чего жить, бороться, любить, воспитывать детей, зарабатывать деньги, умерать с честью - все это подчинялось правилам и традициям.
Только поняв образ жизни шляхты, мы сможем ответить на вопросы: кем были эти люди и чем они руководствовались при принятии исторических решений.
#сармат - о шляхетской культуре в разных ее аспектах: как жили, для чего жили, о чем думали и мечтали наши предки-шляхтичи. Ведущий Василь Калач - актер, режиссер и преподаватель исторического фехтования.
БУДЗЬМА РАЗАМ:
Сайт budzma.org
Telegram t.me/budzmaorg
Facebook / budzmabelarusami
Instagram / budzma
Twitter / budzma
TikTok / budzma_razam
VK budzmabelarusami
Данаты ko-fi.com/budzma
💌 Падтрымай наступныя выпускі
данаты, мерч ko-fi.com/budzma
суперстыкеры, супердзякуй ua-cam.com/users/TheBudzmajoin
00:05 пра што гаворка
00:49 батарувка і зыгмунтоўка - паходжанне шаблі
02:29 галаўня і эфес - што і як
04:24 чаму часам складана датаваць шаблю
05:06 навошта шаблі пятля
05:48 "жоначка", "каханачка"
06:25 не з шабляй, а на пальцатах
07:36 як насілі шаблі ў 17 і 18 стст.
08:18 колькі каштавалі шаблі
08:57 крыжовая школа - тэхніка бою
09:50 ці карыстаюцца шаблямі сёння?
Расскажите про философию сарматизма
Распавядзем! Будзе серыя пра гэта🤍
@@TheBudzma Ещё было бы интересно послушать про путаницу с терминами "Литва литвины, литовцы". Как получилось, что беларусы и литовцы - славяне и балты (жемойты), но и те и другие - Литва и литовцы/литвины? Наследницей кого следует считать Беларусь - домонгольской Руси наравне с Украиной или Литвы? Какие беларуские историки правдиво, без пророссийских нарративов, пишут про историю Беларуси?
Сабля норм, польские кузницы прекрасно ковали, эфес квадратный, видно, что польская сабля
Дякую. Було цікаво та легко слухати. Вмієте розповісти. Не зупиняйтесь та наснаги.
О, раптом з‘ясувалося, що я розумію білоруську.) Вийшло дуже файно та змістовно, продовжуйте про зброю. Цікаво!
Супер!!! Дякую каналу Будемо білорусами за цю лекцію про шаблю!!! Я з Києва. Слава Україні і хай живе Білорусь!!!
Героям слава! І Жыве вечна!
УМНИЦА!
З Ваших вуст про все слухається як пісня. Просто слухаючи, насолоджуюсь мовою і пізнаю багато цікавого.
Дякую за підтримку України.
🤍❤🤍🤝🇺🇦🇺🇦🇺🇦
З великим задоволенням дивлюся ваші випуски 😍😍😍
Жыве Беларусь! Слава Україні!
Пойдзем браце да Касцюшки-
Разам бици маскалюшки.
Дзякуй за добрыя словы! Хуткай вам перамогі, Браты Украінцы! Жыве вечна і вольна! Героям слава!
О, новы кантэнт па нашай гісторыі, дзякуй Будзьма Беларусамі за вашу працу
Чартоўскі харызматычны вядоўца
Pięknie Waść opowiadasz!
Шляхецкая падабайка вам, дзякуй. Вельмі ганаруся што мае продкі былі шляхцічамі.
Ахахах!!! Польская моча в голову ударила? Ещё при Российской империи разобрались с самозваннвми шляхтичами, а теперь ещё и эти безродные тараканы по выползали.
Вельмі яскравы вядучы! Дзякуй, цікава.
Дзякуй аўтарам за зьмест! Жыве Беларусь!
Вподобайка каналу. Вітання із Козацького Запоріжжя ! Слава Україні ! Живє Бєларусь ! путін Хуйло тричі !!! 💛💙🇺🇦
Героям слава! І Жыве вечна!
Дзякую наўзаем, Пан-брат!
Дзякуй за ролік, вельмі файна. І спадар вельмі пасуе да гэткага фармату - нібыта ўчора з аблогі Смаленска вярнуўся.
вельми дякую за цікаву розповідь
Рады быў пабачыць, прывітанне з Гародні, шляхціц😎
Цiкава пра ўсё беларускае!
Вельмі харызматычны вядучы! Паглядзеў з задавальненнем.
Вялікі дзякуй за вельмі цікавую інфармацыю па гэтай тэме, з задавальненнем паслухаў
Дякую! Обожнюю шаблі! Козаки повинні бути озброєнними. Але ж головна наша зброя - то наш розум, свідомість і непохитність.
Дякую, Хочу ще.
Будзе! Ужо рыхтуем наступныя серыі🕊️
Вельмі цікава, артыстычна і атмасферна. Пан Васіль быццам бы толькі што са стронак Караткевіча або Сянкевіча)
Вельмі артыстычны хлопец! дзякуй!
Дякую. Було цікаво та легко слухати.....
Вельмі дякую ! Мені росповідь сподобалась ! Чекаю на далі .
👍
Дзякуй за працу!
Жыве Беларусь✌
Дзякуй, вельмі цікава і карысна!
Дзякуй, цікава было паслухаць пра гэту тэму, вельмі добрая перадача
Цікава распавёў👏 дзякуй вялікі!! Чакаем новых выпускаў
Цікава і артыстычна. І вельмі прыгожая беларуская мова. Пайшла занатоўваць словы ў слоўнічак.
вядучы - прафесійны актор і рэжысёр нат'
Дякую вашій команді за створення цікавого контенту!
КРАСАВЧІК,❤ПОВАГА❤ЗА
ПРОЯСНИЦЬКУ ДІЯЛЬНІСТЬ❤
Дуже цікавий емоційний виклад з історії Білорусі. Зразу видно, що автор відео сам дуже цікавиться історією та зброєю (це видно по ваших очах, пане авторе). Дуже дякую Вам за вашу працю!
Жьіве Беларусь!
Слава Україні!
Жыве Вечна і Героям Слава!
Дзякую! Але я не аўтар ;) хутчэй сааўтар :) аўтар у поўным сэнсе гэтага слова мой добры сябра і класны беларускі гісторык Алесь Кіркевіч :) але, безумоўна, я не здолеў бы ўдзельнічаць у праекце, каб не любіў і не разумеў гісторыю нашага рэгіёну і вайсковай культуры нашых продкаў :)
Агулам праект - вынік працы неверагодна моцнай каманды!
🤍❤🤍
Дякую! Цікава розповідь про стосунки зброї та людини! Чекатиму продовження.
Вельми цікаво! Ви захопливо розповідаєте і зрозуміло пояснюєте. І шабля файна. Дякую 👍
Все зрозумів без перекладу .Вітання з України
Вялікі дзякуй за вашую працу!
Разам да Перамогі!
Дзякуй! Яшчэ!
Дзякуй 😘 вельмі цікавая інфармацыя.🤍❤🤍🤝💙💛 Жыве вольная Беларусь! Слава Ўкраіне! Сьмерць вусачаму дыктатару і іншай маскоўскай брыдзе
Лучше тюрьма. Умерев, они не увидят, как процветают без них наши народы. Победы Украине!
@@mikhailovchinnikov7867 💙💛🤍❤️🤍
Поддерживаю
Дякую. Дуже цікаво.
Які прыгожы вядучы! Так эмацыйна і цікава расказваў пра шаблю😊.
Новы фармат, цікава!!!
Дзякуй вялікі, паважаная рэдакцыя ❤
Дзякуй за выпуск, вельмі цікава было паслухаць і паглядзець. Падабайка новаму праекту 👍
Оце добре!
Дзякуй!! Гонар і годнасць! Расказваеце каліласка яшчэ.
Дякую, цікаво!
Вельмі цікава было б даведацца пра гарматы і беларускіх пушкароў часоў Вялікага Княства Літоўскага!
Так! Цікаво. Вельми дженькую за інформацію пане Васілю. Гонор і годносьть! 😊
Дужє дякую, литвин(белорус, ніц не знаю, як ти себе крвще іменуєш) за таку гарну і на 100℅ зрозумілу для мене українця, мову. Ніц не годен так мовити,але все розумю!!! БО ТИ НЕ МОСКАЛь-тм не та бісовська нелюдь! Слава Україні, Живе Беларусь!!!
Дзякую, браце!
Разам пераможам!
Гонар і Годнасць!
Як цікава расказваеце❕❗❕
ВАУ, ПРЫШПІЛЬНА, прышпільны вядучы, прышпільны голас, прішпільна манера
Гарний проект! Чекаємо продовження!
Дзякуй за цікавы выпуск!
выдатна. і вельмі цікава. пара руйнаваць міф пра сялянскую нацыю
Вельмі спадабалася, шчыра дзякую!!!🤗
Жыве Беларусь!!! Слава Україні!!!
Неймовірно цікаво було слухати :)
Дякую за таку рубрику!
Було б цікаво подивитися відео про різні аспекти життя шляхти :)
Але загалом, гадаю, що все завгодно буде приємно слухати від такого ведучого :)
Дзякуй❤️ Так, менавіта і будзем гаварыць пра розныя аспекты жыцця шляхты! Шабля - толькі пачатак:)
Вельмі цікава, дзякую! Чакаю наступную серыю! Было б цікава пачуць пра архітэктуру замкаў.
Колоритний Ви дядько, пане Василю! Дякую Вам, дуже цікаво!
Pozdrawiam z Polski.
Гарна передача матеріалу.
Не знаючи білоруської розумію кожне слово.
Хай живе Білорусь!
Дзякую😊
Падабаецца харызматычнасць вядоўцы і добра абраны тэмп. Папрацуйце, калі-ласка яшчэ з асвятленнем. Шчыры дзякуй камандзе за кантэнт
Щиро дякую! Так цікаво та зрозуміло )))
super
🗡 Во дзе супадзеньне: толькі думаў, што трэ' набыць электрашаблю. Мо' лепш японскую, бо кітайскія не зусім надзейныя. :)
Благодарю тебя, пан Василь, за творчество твоё!❤
Чудові історичні екскурси! Дякую Вам за розповіді!
Цікаво розповідаєте, панове!
Чи був в шляхти кодекс поведінки на кшталт джентльменського в Англії?
Дякуємо, добре питання. Як традиція - так. Що можно, а що ні. Ставлення до жінкі, батьків, друзів, правила війни... Але маю сумнів, що цей кодекс був якось оформлений в одну книгу чи щось подібне.
Усё вельмі цікава! А дзе Кацярына, з ёю ўсё ў парадку?
Дзякуй Богу, з Кацярынай усё добра! :)
Перадам ёй прывітанні!
@@enriquedesalvaje7887 Дзякуй вялікі. Заўсёды гляджу ваш канал, а ў Кацярыну проста закаханы). Я стары, мне можна)
чакаем вяртання на канал, так
Вельмi дзякуй!
Вітаю! Цікавою була б розповідь про походження шляхти і побут багатих і бідних шляхтичів.
Будзе! Рыхтуем такія выпускі🕊️
Вельмі цікава. Вядучы топ!
Дзякуй, вельмі цікава і артыстычна. Такім чынам зробленае сапраўды цікава глядзець. Падабайка вялізарная.❤
Якій бравий та колоритний чоловік ! Та ще так гарно расповідає. Дякую. Дуже цікаво.
Дзякуй пану Василю Калачу, за такой художественный рассказ о шляхетскай сабле! Прослушал, получил удовольствие от талантливой подачи материала.
Многие увлекаются холодным оружием, но одна неотъемлемая частка продка шляхты это неудержимая страсть к холодному оружию, видно на генном уровне передается...
Такое пачуцце присутничае и у пана Калача, с каханнем обращается с саблей, паглажывая яе як нявесту.
Супер!!
Дуже круто✊
Цудоўны прамоўца і цудоўны кантэнт! Цікавіць, чаму так выйшла, што прамоўца кажа “эмоцыяў”, “нашыя”, “Эўропа”, “аналягі”, а ў субтытрах напісана “эмоцый”, “нашы”, “Еўропа”, “аналаг” і г.д.? Было б лепей, каб захавалі правапіс згодна з вымаўленьнем вядоўцы.
Мені дуже сподобався такий формат відео і автор дуже цікавий!
Ведучий дуже колоритний має вигляд та цікаво розповідає. Вами б пишалися сармати, я певен. 😃
Выдатна кантэнт !! Дзякуй аўтару
Я так розумію часто шабля поетично називалася мечем .
Так! Маеце рацыю!
Чудовий ведучий, чарівна мова, цікавий зміст.
А як наконт корда? Чуў прымаўку- шабля для параду, корд для бою.
От Васіль кажа: "І корды і шаблі - розныя. Корд, больш "дэмакратычны" вялікі нож. Не годзе яго з шабляй раўняць. Шабля - архетып, але цалкам працоўны, а корд - інструмэнт і толькі." На густ кожнага па-рознаму.
@@TheBudzma , адзін вядомы рэканструктар, кажа ня толькі на густ, але й гаманец. Ня ўсім шабля была па-кішэні.
Тут, безумоўна, пагаджуся. Корд значна танней.
Щиро дякую ! Дуже дуже цикаво !
На жаль , мне пришлось продать свою коллекцию сабель, мечей, шпаг и прочих ножей. Забрал с собой только коллекцию современных кованых ножей , разных , но которые «запали в душу» 🤣👻
Всем удачи
Оххх, як шкада... Падзяліцеся, што ў вашай калекцыі самае самае
Ох, Паны-браты!
Балючая тэма, так... Я ў роднай Гародні пакінуў тры шаблі, райтшверт, рапіру па 17 ст, два корды і тры катласы... Ну і кірасу і тарчы... Тут на відэа ў маіх руках першая мая шабля ў эміграцыі. Просьценькая, але для бою, а не на сценку ;) Варыянт для HEMA, на поўны кантакт :)
Але веру і ведаю - вернемся на Радзіму!
Гонар і Годнасць!
як калекцыянер - разумею і шчыра спачуваю... але часам бывае, што даводзіцца прадаваць калекцыю, пасля - набываеш нанова.
Polecam film: Zrodzeni do szabli.
Zgadzam się :) obejrzałem ten film - jest super :)
ua-cam.com/video/tEhbhHdfzoY/v-deo.html
❤❤❤
Дзякуй вялікі! Вельмі прыемна слухаць!
Дзякуй за вялікую працу. Выканаўца добра чытае, але выглядае троху штучна.
То на ўзаем дзякую за каментар. А што да штучнасці - я, відавочна, рэтраград. Не першыя 10 год нашу вусы і бьюся ў шаблі. Магчыма для кагось гэта ў сучаснасьці выглядае і штучна, але мне - зручна ;)
@@enriquedesalvaje7887 Я больш пра тое, што вы добра валодаеце матэрыялам і вас цікава слухаць, але вы ўвесь час глядзіце на тэкст і ад гэтага ўвесь ваш азарт выглядае троху найграна.
Гэта наступства абмежавання па фармаце :)
Калі не прытрымлівацца пляна - можна гадзінамі аб гэтым гаварыць, захразнуць у дэталях і падрабязнасьцях, дзесятках прыкладаў :)
Ну, і тэхнічны нюанс, аднак, гэта ўжо выпраўлена ў наступных выпусках :)
Такі прывабны вядоўца з такімі аўтэнтычнымі вусамі, што я нават згубіўся: "Які смартфон у гэтыя, старыя часы?"😅 Дарэчы, мне цікава, на якой мове размаўлялі шляхцічы, якая была культура дома. Зразумела, што была мода на польскую, але, здаецца, былі ж і ачагі "старабеларускасці"
вельмі цікавае пытанне - з мовай. зразумела, быў дрэйф у бок польскасці, які найперш закрануў сферу дакументацыі, законаў, культуры таксама. але якой была жывай мова ў шляхты пад Радунню ці Слуцкам? жывая мова нават у асяроддзі бацькоў Міцкевіча?.. з гэтым у гісторыі заўжды цяжка: бо такі моманты найменш задакументаваныя, зафіксаваныя.
@@hrabarona мне здаецца, даследванні шляхецкага эпісталярнага жанр могуць дапамагчы ў гэтым
@@Andrey-sl7rl гэта так, зразумела. але зноў жа: ёсць розніца як чалавек піша, а як гаворыць у жыцці. да ўсяго пісанага на паперы ставіліся тады больш сур'ёзна, чым зараз. таму мова ў лістах ад 16 ст. пачынаючы - вельмі пафасная, грувасткая, са шматлікімі паўторамі, устаўкамі лацінізмаў (цытатаў і асобных словаў). цяжка паверыць, што так людзі размаўлялі ў жыцці: у карчме ці ля касцёлу. то бок розніца паміж пісаным лістом і вусным "смол-токам" - неба і зямля, падазраю. зараз разрыў паміж камунікацыяй у чатах і сяброўскай гутаркай - мінімальны. тады ж - грамадны. //хоць нават зараз, заўважце, застаўся разрыў паміж афіцыным/рабочым ліставаннем і той самай сяброўскай перапіскай.
👍
Спасибо!
Дзякуй вялікі!!❤️
Bardzo ciekawy materiał. Wielka charyzma. Pozdrawiam
Цікаво, дякую!
Погано що можливо поставити лише одну вподобайку
У каментарах можна больш:) ❤️
Шабля ўсяго толькі начыньне, інструмент. Важлівы, неабходны безумоўна) Але шляхта як рыцарскі стан гэта не сута пра рэзаць калоць забіваць) Гэта пра тое што чалавек гатовы за свае погляды за сваю зямлю і родных біцца)) і гатовы пакласьці жыцьцё не тое што сваё майно) А так і было) Калі сойм не пагодзіў надходжаньне грошаў на ваенныя дзеяньні Сапега ўкладаў свае) Усе ведаюць сціплую сядзібу на Марачоўшчыне і тое як зрабіў з амерыканскімі грашыма генерал Касцюшка)) Таму шляхта - не толькі шабля) Гэта цэлая філязофія ☝іншая ад маскавіцкай.
.. Дарэчы можа мы і прайгралі таму што на нейкім этапе занадта сканцэнтраваліся на сродках. Атрымалася так што супраць чаго бароліся на тое і напароліся🤷♀️ У нас ніколі не было прыгнёту тых людзей што былі не здольныя альбо проста не хацелі ваяваць і вялі гаспадарку)) Гэтым мы інфікаваліся ад маскалёў)) Людзям стала ўсё роўна.. яны не разумелі чым адрозніваецца наш пан ад маскальскага.Страцілі матывацыю.
Так, шабля як сімвал. Наступная серыя, заўтра выйдзе, будзе акурат пра тое, што такое шляхта, хто гэта.
Дзякуй, вельмі цікава! Марыў у дзяцінстве мець сваю шаблю)
Калі не сакрэт - дзе фехтуеце? Думаю, шмат каму было б цікава паспрабаваць.
Фехтую пакуль у цэнтральным парку маленькага польскага горада ;)
А дасць Бог, у весну адкрыю школку :)
мара ўсіх хлопцаў :) раней у Менску былі заняткі па фехтаванню акурат шабельныя. зараз - цяжка сказаць. у Еўропе, мяркую, шмат дзе. У Польшчы дык дакладна - мода ёсць на гэта і попыт.
@@enriquedesalvaje7887 , гэта вельмі класна, калі раптам спатрэбіцца дапамога кшталту якога краўдфандзінгу то абавязкова далучуся)
@@dzmitryart3429, шчыра дзякую! :)
Як цікаво слухати!!!
Дзякуй за мову! Асалода...
Ваў як эмацыйна.
Розумію весь текст без проблем, а говорити не можу, що за секрет ?))
Пэўна ў звычцы да пэўнай артыкуляцыі. Я маю такую ж сітуацыю: цалкам разумею украінскую мову - разумею сяброў украінцаў, гляджу украінскі ют'юб, чытаю украінскай, але гаварыць цяжка.
І, што важна (!), нам не трэба адмыслова вучыць мовы, каб разумець адно аднаго! :)
У адрозненне ад нашага агульнага ворага.
Жыве Беларусь і Слава Украіне!
Serdeczne pozdrowienia z Polski dla szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wprawdzie nie jestem potomkiem szlachty (chłop z krwi i kości), ale za to mam teściową herbową ;-) i jestem rodowity małopolski koroniarz.