Akademik Branko Pavićević: Svetozar Tomić, glavni organizator tzv. Podgoričke skupštine 1918.

Akademik Branko Pavićević: Svetozar Tomić je bio glavni organizator tzv. Podgoričke skupštine 1918. godine.
Akademik Branko Pavićević u emisiji “Lično sasvim lično”. Produkcija TV Crne Gore, 2000.
Ubistvo 21. oktobra 1918. u Barama Kraljskim: Rat protiv prisajedinjenja Crne Gore počeo dva mjeseca prije Božićnoga ustanka (2)
A ko je Lalićev komita MILONJA MIMOVIĆ, koji Vasojevićima krstari sa Vukalicom Markovićem?
I ovom prilikom unekoliko pisac mijenja prezime stvarne ličnosti - to je, zapravo, komita MILONJA MIŠOVIĆ, koji je 21. oktobra 1918. u Barama Kraljskim, dakle oko dva mjeseca prije Božićne pobune, ubio Obrena Radunovića, učitelja, pristašu prisajedinjenja Crne Gore Srbiji.
Sveštenik Mirko Vujisić iz Kolašina - inače, učesnik tzv. Podgoričke skupštine - piše da je Radunović ubijen u Barama Kraljskim jer „čim je neprijatelj napustio Crnu Goru, pokojnik je počeo propovijedati ideju ujedinjenja Crne Gore sa Srbijom i o odbacivanju dinastije Petrović sa crnogorskog prestola; takav rad pokojnikov osudio je Milonja Mišović” (vidi prvi dio ovoga feljtona, link dolje).
Datum toga ubistva je osobito interesantan i iz sljedećega razloga: 21. oktobra 1918. u obližnju Andrijevicu pristiže delegacija srpske vlade, praćena jedinicama srpske vojske i četnicima Koste Pećanca.
Svetozar Tomić, načelnik Crnogorskoga odseka Ministarstva inostranih dela Kraljevine Srbije - koji će biti glavni organizator tzv. Podgoričke skupštine - zapisaće da se iz Đakovice „pošlo 19. okt[obra] za Andrijevicu; kako se išlo konjima i peške, to se tek 21. stiglo na Andrijevicu”.
Agitacija isti dan započinje. Sazivaju zbor u Andrijevici za dva dana kasnije. Nije nemoguće da su, po prispjeću u tu varoš, 21. oktobra 1918, Srbi poslali u Bare Kraljske Obrena Radunovića da agituje.
„Izuzevši nekoliko oficira”, piše Tomić, „ceo ostali narod u Gornjim Vasojevićima bio je za unioniste; za 23. okobar zakazan je zbor na Andrijevici, na kome će unionisti, prvi put na teritoriji Stare Crne Gore, izaći pred Crnogorce i izložiti svoj program”.
Malo dalje, Tomić sebe hvata u raskorak s prethodnim tvrdnjama. Na stočnoj pijaci u Andrijevici 23. oktobra 1918, „skupilo se 500-600 ljudi, većinom seljaka i školovanih omladinaca”, a na anticrnogorske parole govornika, „ljudi se na zboru malko uskomešaše”.
Sada se ispostavilo da za unioniste nijesu listom svi Gornji Vasojevići „izuzevši nekoliko oficira”. Tomić, naime, piše da je uočeno da na zboru „glavari i većina činovnika behu potpuno odsutni; neki su se izvinuli starošću, neki slabošću, a neki datom vojničkom zakletvom” („Desetogodišnjica ujedinjenja Srbije i Crne Gore”, „Bratstvo”, knj. XXXVIII, Beograd, 1929, str. 143-144)
Milonja Mišović, međutim, niti je glavar, niti je činovnik. Potiče iz jednoga maloga vasojevićkoga bratstva sa izvjesnim doprinosom u dramatičnim zbivanjima oko pokušaja hapšenja i odmetanja brigadira Radomira Vešovića iz juna 1916. - od kada i započinje komitski pokret protiv austrougarske, a zatim, ispostaviće se, i srpske okupacije Kraljevine Crne Gore…
Antena M 2018
Piše: Vladimir Jovanović
Cijeli tekst
www.antenam.net/istorija/9897...
Audio
🎵 Song: 'Scott Buckley - Phoenix' is under a creative commons license.
/ musicbyscottb​
🎶 Music promoted by BreakingCopyright:
• [Non Copyrighted Music...
...