Czym są czarne dziury? Piotr Kosek (Astrofaza)
Вставка
- Опубліковано 10 жов 2020
- To jeden z najbardziej rozgrzewających wyobraźnię astronomicznych tematów. Z jednej strony są to obiekty wymykające się naszemu zdrowemu rozsądkowi, z drugiej całkiem nieźle opisane fizycznie i matematycznie. Wspólnie odbędziemy podróż do wnętrza czarnej dziury. Zaczniemy ją od momentu narodzin tych kosmicznych bestii, a zakończymy wraz z końcem samej czarnej dziury.
Piotr Kosek, twórca popularno- naukowego kanału YT "Astrofaza". Propagator nauki o kosmosie i nowoczesnych technologiach. Piotr Kosek współpracuje z m.in. z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu i ich Obserwatorium Astronomicznym UKM w Piwnicach. Jest laureatem nagrody "Grand Video Awards" i finalistą w kategorii Media w XIV edycji konkursu Popularyzator Nauki, organizowanego przez serwis Nauka w Polsce oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Bierze udział w imprezach popularyzatorskich jak Astro Space Week Wrocław, European Rover Challenge, Nordcon.
YT: / astrofaza
IG: / astrofaza.pl
FB: / astrofazapl
Organizatorzy:
Copernicus Center
Fundacja Tygodnika Powszechnego
Uniwersytet Jagielloński
Tygodnik Powszechny
Przy wsparciu:
Miasto Kraków
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Templeton Religion Trust
Partnerzy: Admind Branding & Communications, Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, Allegro, Astrofaza, Cafe Nauka, Ciekawi Krakowa, Cricoteka, Copernicus Center Press, Copernicus College, Crazy nauka, De Revolutionibus Books&Cafe, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, Goyki 3 Art Inkubator, Human Week, Krakowskie Biuro Festiwalowe, Kraków Miasto Literatury UNESCO, Mądra Książka Roku, Muzeum Inżynierii Miejskiej, Platforma Badań Artystycznych, POB FutureSoc UJ, Polska Akademia Umiejętności, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, S-NET, Teatr w Krakowie - im. Juliusza Słowackiego
Partnerzy Medialni: Empik, Karnet, Kids in Kraków, Książki. Magazyn do czytania, TVP Kultura, Onet, Polska Agencja Prasowa, Polityka, RMF FM, RMF Classic, Miesięcznik Sens, Zwierciadło
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Kraków
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki" Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Наука та технологія
Ooo, Kapitan Kosa zawitał do Copernicusa :D Co za cudowne combo
gender woman co to jest
@@jedruskmicic1167 ale co co to jest?
"Dla głodnych Kosmosu!" 😅👍👏
+1
Bardzo clarowny i super opracowany temat "Czarnych dziur" , który fascjonuje większość astrofizyków. Chylę czoła panie Piotrku 😊
Nie spodziewalam się tu Astrofazy :D ale super. Przystępny język dla ludzi z zajawką i świetne wprowadzenie do dalszych, bardziej wnikliwych wykładów.
Wydaje mi się, że to nie grawitacja powstrzymuje foton przed wydostaniem z czarnej dziury, gdyż foton nie posiada masy i grawitacja na niego bezpośrednio nie oddziałuje, grawitacja czarnej dziury deformuje czasoprzestrzeń tak mocno, że fotony są kierowane do osobliwości i dlatego czarna dziura jest czarna. Chyba, że się mylę. :-)
Mocno porąbane są Twoje dowcipy. Szacuneczek👍
Małe sprostowanie - wydaje mi się, że granica Chandrasekhara określa limit masy obiektu, w którym kolaps grawitacyjny jest powstrzymywany przez ciśnienie zdegenerowanych elektronów (biały karzeł). Maksymalną masę gwiazdy neutronowej (w której kolaps grawitacyjny jest powstrzymywany przez ciśnienie zdegenerowanej materii neutronowej) wyznacza raczej granica Tolmana-Oppenheimera-Volkoffa... O ile pierwsza z granic jest znana z dość dokładnie (~1,44 masy Słońca) to drugą trudno precyzyjnie określić, bo wciąż nie jest znane równanie stanu gwiazdy neutronowej (najczęściej dla granicy TOV przyjmuje się wartości z zakresu 2 do 3 mas Słońca)...
świetna inicjatywa z zaproszeniem Pana Koska, zasięgi tego wspaniałego kanału mają szansę wzrosnąć, może i nie tanio ale za to średnio
Pozdrowienia dla ludzi z discorda Astrofazy 🤗❤️
Neil deGrasse Tyson, Brian Greene czy Morgan Freeman mogą się schować! :D
Wspaniały wykład, wszystko bardzo przystępnie i spójnie przedstawione, jak zawsze, jakość 100 pro :D
Jest taki fajny cytat który mogłbyś, a nawet powinieneś w końcu zacząć stosować do filmów, ,,mówcie tak prosto jak to możliwe, ale nie prościej". Skąd tyś te promienie schwarzschilda wziął? Przy słońcu cm się z km pomyliły o ziemi chyba z powietrza te 3mm wyliczyłeś, 25:20 tu ,,trochę" przegiąłeś, może to kwestia znowu złego sformowania oby, zasada zachowania energii ma charakter lokalny dla np. Czarnej dziury i jej otoczenia, znowu w całym wszechświecie wcale zachować się nie musi i z resztą tego nie robi, mowa o stałej kosmologicznej/ciemnej energii zwał jak zwał. O BKL na razie ,,na pewno" wiemy np. To że nie może być ona punktem jak tłumaczy OTW, nieoznaczoność Heisenberga wyklucza taki wariant, wypada to podkreślać tym bardziej kiedy opowiadasz o czarnych dziurach z pewnymi uwzględnieniami mechaniki kwantowej, o promieniowaniu Hawkinga nigdy wspomnieć nie zapominasz, mimo że w przeciwieństwie do nieoznaczoności heisenberga, promieniowanie Hawkinga jest cały czas hipotezą nadal nie potwierdzoną obserwacyjnie. Mikro czarna dziura (schwarzschildowska) miała by masę co najmniej mount everestu, a nawet połowy Himalajów, te parowanie nie koniecznie było by takie szybkie. Ta pustka wspomniana na końcu filmu, już przestaje tak zadziwiać, kiedy człowiek dowie się że takie jądro jest rozłożone na całą tą pustkę równocześnie
Mam pytanie: skoro z naszego punktu widzenia czas dramatycznie zwalnia pod horyzontem zdarzeń, to dlaczego rejestrujemy fale grawitacyjne (o tak dużej częstotliwości) ze zlania się czarnych dziur? Czy z naszego punktu widzenia łączenie się osobliwości nie powinno trwać eony?
no właśnie
A to musza być rejestrowane fale spod horyzontu ? Dwa, a nawet jeśli, to wszystko wydaje się zgodne z teoria względności ze czas jest wzgledny w zależności od obserwatora. Trzy, zauwaz ze czas jest połączony z zakrzywiona przestrzenią wiec tak naprawdę wszystko co się dzieje w czasoprzestrzeni podlega prawom opisywanym przez teorie wzgledosnoci A tutaj samo zaburzenie przestrzeni leci do nas z odległych czarnych dziur wiec to jest zupełnie inne zdarzenie. Obczaj sobie zasade holograficzną promowana przez Susskinda
Dzięki, ale fale "znad horyzontu" oznaczałyby, że te horyzonty generując fale o tak dużej częstotliwości okrążają się z predkosciami tysiące razy większymi od prędkości światła.
@@areknow6812 nic takiego by nie oznaczało, horyzonty zdarzeń się w tym procesie łącza i deformują, częstotliwość tych fal nic nie ma wspólnego z prędkościami czarnych dziur. Fale grawitacyjne i ich częstotliwość to wynik rozwiązań bardzo skomplikowanych równań Einsteina. Oprócz tego zakres możliwych częstotliwości tych fal jest olbrzymi. My naszymi detektorami jesteśmy w stanie wykryć tylko wąski pas tych częstotliwości.
Witam pana.
Pytanie odnośnie czarnych dziur. Zadawałem je nie raz, nawet panu, ale nikt mi nie odpowiedział ;-) Na krawędzi horyzontu zdarzeń czas spowalnia. Prawie do zera. Gdybyśmy obserwowali kosmonautę wpadającego do niej, to zastygłby na jej tle i nie doczekalibyśmy się niczego innego. Chyba że mielibyśmy kilkaset lat na obserwację ;-) Jakim cudem więc czarne dziury pochłaniają wszystko z otoczenia. W horyzoncie czarnej dziury powinien być korek materii która tam dotarła i utknęła. Czemu tak się nie dzieje ?!
Super
A ja czekam na jakieś nowe odkrycia naukowe. Słuchanie w koło o tym, jak to czarna dziura wszystko trwale zajada staje się nudne. :)
Chyba trafiles w punkt , to tak zwana wiedza bezuzyteczna , zreszta ten caly kosmos taki jest . Jakie korzyscie mamy z eksploracji kosmosu ,oprocz chyba tylko satelit? Wydawanie miliardow kasy w zasadzie w bloto ,by sie czegos dowiedziec nic nie przydatnego do zycia. Chyba ,ze ci co inwestujs w to cos przed nami ukrywaja ?
Kosmos też w większości jest pusty,tak więc w większej skali może być np.kamieniem.
Hmmm. Kiedyś kanał Copernicus udostępnial dobre wykłady naukowe. Elita polskiego świata nauki perfekcyjnie prezentowała treść i język były perfekcyjnie orzygotowane.
Dużo mówi się o falach grawitacyjnych podczas połączenia się dwóch czarnych dziur, ale nigdzie nie znalazłem żadnych informacji o tym, jak reagują na siebie dyski akrecyjne - w pewnym momencie muszą zmienić swój ruch, co przy tak dużych prędkościach i rozmiarach wcale nie jest takie oczywiste. Czy robiono jakieś symulacje tego zjawiska?
O widzę, że i Piotr się załapał. Super.
Hej, mam pytanie sprawie czarnych dziur. Czy nie mogą wlecieć sonda do czarnej dziury i sfilmować kamerą ?
@Marcin Tajny heh...
Może. Tylko, że żadna informacja się stamtąd nie wydostanie. :)
@@patapatatai8366 OK. Dzięki :)
Dla zasięgu
23:50
Czy czarne dziury są wieczny,
czy też, za jakiś czas znikną?
Krótka odpowiedź, ..TAK! xD
Jak z tym odchudzaniem bo jakoś efektów nie widać. Czarną dziurą chcesz zostać? :)
Schudł już około 20kg od czasu jak zaczął ćwiczyć i zmienił dietę a efekty widać i to bardzo, zobacz jego filmy sprzed około roku i porównaj, wtedy widać bardzo różnicę.
Mogę walnąć założenie, że teoretycznie para mogłaby być kopią pochłanianej materii, tylko w "elementarnym rozkładzie"?
Czy czarna dziura może rosnąć bez końca? Czy tez ma jakąś wielkość której nie może przekroczyć?
MOże ale jeśli nie ma materi do skonsumowania to z czasem(biliony lat) będzie parować i znikać
Co by się stało gdyby właśnie czarna dziura rozpędziła się do prędkości większej niż światło.. I czy w ogóle coś takiego istnieje jak większa prędkość od światła bo zawsze granica się kończy właśnie na 300 000 km/s. Proszę o odp.
Mam pytanie które zadam nietypowo bo w formie wiersza (mojego autorstwa):
,,W Czarnoczasie”
Dziś jest jutro, zaś jutro będzie wczoraj a wczoraj było dziś
Cały Twój ogrom w paradoksie się skrył w bezmiarze bezchwil
Z czasu powstał punkt a w punkcie zapadł się czas
W przestrzeni która niezbadany brzeg ma
Masa która tu była, zawsze tu jest
Jej ogrom wraz z wszechświatem rozszerza się
Choć dopóki nie sprawdzisz to nie wiesz gdzie
Czy ten kolaps który powstał gdy zapadł się czas
Stworzył Czarną Dziurę z będących tu kiedyś gwiazd?
Czy one płoną w bezczasowym punkcie przestrzeni?
Czy bez obserwacji czasu nic się nie zmieni?
Czy ten kolaps rozrywa cały ISTNIEJĄCY świat?
Jak wielką siłę on ma, ten nasz czwarty wymiar: Czas?
Adrian Trojanowski ??.??.????.
Jeśli ktoś ma jakieś uwagi na temat tego jak taki kolaps czasu mógłby wyglądać to z chęcią podyskutuję w komentarzach. Oczywiści raczej myślę o jakimś kolapsie lokalnym niż każdego możliwego czasu ponieważ ciężko mi uwierzyć byśmy w skali kosmosu mogli kiedykolwiek stworzyć coś zaburzałoby całą czasoprzestrzeń.
Czy galaktyka Andromedy ma taką centralną czarną dziurę i czy jest ona większa od tej z Drogi Mlecznej i czy przy połączeniu galaktyk to raczej nasza czarna dziura wchłonie tą z Andromedy czy odwrotnie?
Galaktyka Andromedy ma o wiele,wiele,wiele masywniejszą czarną dziurę niż ta w centrum Drogi Mlecznej.
Czarne dziury nie wchłaniają się nawzajem tylko się łączą, tworząc jedną jeszcze masywniejszą czarną dziurę.
Kosek super
23:45 - A TERAZ CZAS - dokładnie posłuchać zadanego pytania i udzielonej odpowiedzi. Piotrek, ogarnij się.,
Czarna dziura to prawie idealna próżnia w środku galaktyki z punktem osobliwości który wytwarza promieniście tak silną grawitację by punkt osobliwości nie był unicestwiony . Wielkość czarnej dziury to wielkość materii powstałej w galaktyce . Tak więc siły grawitacyjne czarnej dziury mogą z powrotem zamienić materię w zrównoważone punkty grawitacyjne a potem w punkty chaosu grawitacyjnego. Punkty chaosu grawitacyjnego Wszechświata działają na punkty geostacjonarne galaktyki równoważąco tak by galaktyka była w punkcie Wszechświata i w przestrzeni .Tylko wnętrze galaktyki jest w nieustannym ruchu obrotowym wokół osi obrotu punktu osobliwości.
Dlaczego z góry zakładamy, że osobliwość jest czymś w rodzaju punktu? Może czasoprzestrzeń zakrzywia się w tym miejscu asymptotycznie do nieskończoności i cała energia "wypływa" do innego wszechświata? Biorąc pod uwagę, że w czarnej dziurze czas nie płynie i wszystko dzieje się niejako w jednym momencie, to również ten "wypływ" następowałby w jednym momencie. Czy to nie pasuje do naszego wyobrażenia Wielkiego Wybuchu? Czy istnieje jakieś prawo fizyczne, o którym nie wiem, które obala taką hipotezę? Nie jestem fizykiem, ale interesuje mnie ten temat :)
Fizyka się obecnie nie zajmuje tym co to jest osobliwość bo nasza wiedza się tutaj kończy. Równania Einsteina które opisują powstanie czarnej dziury osiągają osobliwość czyli coś nieskończenie małego. Dopóki nie mam kwantowej teorii grawitacji to osobliwości nie zrozumiemy. Całe rzesze fizyków pracują nad kwantowa teoria grawitacji.
uuuu astrofaza i centrum kopernika to musi być dobre połączenie
od momentu narodzin tych kosmicznych bestii
Jest jeszcze teoretyczny typ czarnej dziury: Primordial black hole.
Do tego warto wspomnieć że jest teoria że życie czarnej dziury kończy się wybuchem.
16:46 - „przyciąganie, które uniemożliwiłoby ucieczkę nawet fotonom”
Wielokrotnie w programach popularno-naukowych, jak i teraz tutaj słyszy się sformułowanie, które ośmieliłbym się podważyć, i prosić o potwierdzenie jeśli się nie mylę ;)
Jeśli foton nie ma masy, to nie może ulegać żadnemu przyciąganiu grawitacyjnemu, prawda?
Ale jak to się dzieje, że czarna dziura nie pozwala na ucieczkę owym fotonom ze swojego wnętrza? - musimy pamiętać, że jej ogromna siła grawitacji zakrzywia czasoprzestrzeń tak mocno, że fotony zamiast poruszać się po linii prostej poruszają się po mocno zakrzywionym torze i zostają w niej uwięzione. Jednak nie bezpośrednio poprzez siłę przyciągania, bo tego foton nie odczuwa, a pośrednio poprzez zakrzywienie czasoprzestrzeni siłą grawitacji. Być może się czepiam, jednak może to być smaczek dla miłośników astronomii ;) Pozdrawiam RM
Wyobraź sobie siatkę 3d. Czarna dziura ogromnie wypacza (wciska, zagina) czasoprzestrzeń (siatka 3d) owe fotony lecą po tej siatce.
Światło nie wydostaje sie z czarnej dziury gdyż materia jest zasysana z wieksza predkoscia niz predkosc światła dlatego materia nie świeci.
Wszystko fajnie ale napisałeś praktycznie to samo co on...-,- A ostatnie zdanie jest bezsensu
Faktycznie, masywne ciało
Energia dla wszechświata jako całości nie jest zachowana ua-cam.com/video/jK-uBRLF_sk/v-deo.html, ponieważ wszechświat jak wiemy z kosmologi się rozszerza. A nawet pusta przestrzeń posiada energię.
Końcówka Twojego wywodu.
Czyli, że czarna dziura kompresuje materie (elektrony, neutrony, protony, gluony i kwarki) w przestrzeń bezpunktową.
Science plażo :))
Do autora: Dla całego wszechświata nie istnieje zasada zachowania energii. (żeby łatwiej było podpowiem: wszechświat się rozszerza, a gęstość jest stała.)
Czarne dziury emitują przestrzeń, emitują czas, emitują energię, emitują masę. To dlatego wszechświat się rozszerza.
Słońce wielkości jajka. Ile jajek zjedliscie na śniadanie?
-4 masy słońca
Uuu no no
John Mitchell pisał o czarnych gwiazdach a nie dziurach
Ale Ci chłopie cyce urosły! Gratulejszyn. Tak trzymaj.
No właśnie się zmniejszyły bo schudł już około 20kg od czasu jak zaczął ćwiczyć i zmienił dietę.
@@krewetkashrimp Czy to potwierdzone?
@@reflex04 Ale co potwierdzone? Że schudł??
Astrofaza 15 reklam. Tu jedna
Czarne dziury, to takie maszynki, które przerabiają wszystko na ciemną materię.
Jak sie to pisze ten czandleszekar,czy jak mu tam jest?
no proszę ...
Super! Pan Piotr z astrofazy
Czarna dziura z Ziemi to jednak około 3 cm a nie milimetrów
9 milimetrów en.wikipedia.org/wiki/Schwarzschild_radius#Parameters
Czemu mówią że nie można zobaczyć czornej dziury jak można jest czorna kulka z dyskiem materii w okół
Stan nago plecami do lustra, pochyl się i spójrz do tyłu zaglądając między nogi - zobaczysz super masywna czarna dziurę ...
@@majkelkamejl5236 ahaha haha jakie śmieszne jak cholera
@@JuraMalopolska cieszę się że experyment przynosi ci uciechę :) pewnie zastanawiasz się co to są te jakby" lewitujace"czarne kuleczki wokół czarnej dziury? To pył kosmiczny powstały w wyniku tarcia podczas lotu ateroidy... nauka jest piękna, to my jesteśmy kosmosem. ..
To nie jest czarna kulka, to są tylko takie przedstawienia graficzne ale po prawdzie jeśli dobrze pamiętam wyjaśnienie profesora Meissnera są to bardziej zakrzywiające czasoprzestrzeń leje.
@@krewetkashrimp to zakrzywiona czasoprzestrzen ma kształt lejka, obiekt ma kształt kulisty
Popularyzator nauki kosmosu nr. 1 w Polsce !
Ziemia juz wpadla do czarnej dziury miliony lat temu czarne dzury to wyjscia
Ten t shirt byl błędem
T-shirt plus złe oświetlenie
@@imago248 chodzi ci o ginekomastie 😑
Dlaczego "czarna dziura", a nie "czarna sfera"? Od lat się zastanawiam dlaczego ktoś dobrał taką głupią nazwę.
Nie trzeba słońca ściskać. Wystarczy mu coś zabrać 🤨
Stat
Powinien uczyć profesorów w jaki sposób mówić..
Nawet nastolatki to wiedza - a wy nie wiecie ?
"Masywne obiekty jak Ziemia czy Słońce..." - o ile można powiedzieć, że Ziemia jest masywna, przy Słońcu XD :D
@@lukiwalkowicz2428 Bo?
Fatalne światło.