120. "Dojrzała gruszka", czyli jak Amerykanie podbili Hawaje
Вставка
- Опубліковано 12 січ 2023
- 17 stycznia mija równo 130 lat od chwili, gdy zorganizowany z pomocą Amerykanów zamach stanu obalił królową Liliuokalani i położył kres istnienia niezależnego Królestwa Hawajów: uznawanego na scenie międzynarodowej państwa z własną historią, językiem, konstytucją, parlamentem oraz monarchami, których podejmowano z honorami na europejskich dworach i w Białym Domu.
W dzisiejszym odcinku opowiemy wam o relacjach między Hawajami a Stanami Zjednoczonymi: o cukrowych oligarchach, traktacie o „wzajemności” i nieoczywistym konflikcie między „demokracją”, a „tyranią”. Dowiecie się czym było „objawione przeznaczenie”, którym uzasadniano anektowanie kolejnych terytoriów i jak doszło do tego, że USA zajęły tereny nie tylko na kontynencie amerykańskim, ale ostatecznie także „zerwały dojrzałą gruszkę” na środku Pacyfiku. I dlaczego przez kilka lat istniała formalnie niepodległa Republika Hawajów.
A w tle konflikt między Republikanami i Demokratami, prezydenci wycofujący się z decyzji swoich poprzedników, sprzeczne ze sobą raporty i zaskakujące sojusze antyimperialistów z rasistami. Powiemy dlaczego Hawaje musiały czekać ponad pół wieku na to, by z terytorium przekształcić się w ostatni, pięćdziesiąty stan; a także jak ostatecznie amerykański rząd całkowicie uznał swoją winę i przeprosił, ale tak, by pod żadnym pozorem nie ponieść żadnych konsekwencji swoich działań.
Możecie nas słuchać w: Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts i UA-cam. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski
Niezwykle ciekawy materiał (jak zawsze), pełen szczegółowych informacji i anegdot. Brawo!
Zainteresowała mnie szczególnie postać prezydenta Sanforda Dole'a. Jako prezydent dążył do wcielenia Hawajów do USA; stał na czele państwa, które internowało królową Liliʻuokalani - a mimo to polska Wikipedia podaje, że był jej przyjacielem :D
Wyczekuję zatem kolejnych odcinków historycznych. Chętnie posłuchałbym np. o takich terytoriach, jak Portoryko, które nie doczekały się przekształcenia ich w pełnoprawny stan.
Oh wow, ile jeszcze do okrycia. ❤dzięki wielkie
Cała przyjemność po naszej stronie!
Będąc nastolatkiem na poczatku pierwszej dekady tego wieku, czuję się oburzony brakiem "słabego" żartu /popkulturowego odniesienia do imienia króla Kamehamehy, którego wówczas imię wykrzykiwali chłopcy w większości gimnazjów w Polsce (w tym i ja), przyjmując legendarną pozę Songo (Goku) z pewnej słynnej japońskiej kreskówki o smoczych kulach, a emitowanej na RTL 7 (z lektorem do francuskiego dubbingu). Oj Panowie, zawiodłem się srogo ;)
Damn it, ja o tym nie wiedziałem - nigdy nie lubiłem Dragon Ball - Kapitan Jastrząb, to co innego 🙂
Kamehameha weszło głębiej. Dziś już nie ma gimnazjów ani RTL7 a moja 11 letnia córka jest zaznajomiona z tym zawołaniem z Dragon Balla. Zna to z YouTuba.
@@ukaszpawowski8227Mecz Japonii i Niemiec na mundialu przywrócił mi wspomnienia o Kapitanie Tsubasie😃 w sumie jakbyście z Piotrem komentowali mundial i ten mecz, to liczylbym na odwołanie równie mocno jak podczas odcinku o Hawajach i królu Kamehamehy😀 wiem, wiem Piotr nie zna/nie lubi soccera, ale może da się namówić na luźniejszy odcinek o fenomenie amerykańskiego futbolu, bejsbola oraz koszykówki - skąd się wział, jak się rozwijał etc. Prócz kosza ja fenonomenu tych gier nie pojmuję. Może podczas sezonu ogórkowego - na początku wakacji? Czuję, że nie potrafię pojąć czegoś zasadniczego o USA, nie rozumiejąc ich miłości do tych gier zespołowych.
@@Tom-re9or nie ma co się dziwić - kilka miesięcy temu najnowszy film kinowy Dragon Balla zdominował amerykański box office podczas swojego tygodnia otwarcia. Franczyza wciąż jest żywa, a postacie Goku i Vegety powoli zyskują taka popularność jaką mają Superman lub Batman, choć może to trochę przesadzone stwierdzenie. Jednakże w sprzedaży komiksów DB nie są tak daleko od Batmana czy Supermana.
Dla zasięgu i proszę więcej historii
W latach 30 , 40 , 50 i pierwszej połowie lat 60 XX wieku rozkwitała kultura tiki
Chyba czytacie mi w myślach bo ostatnio zainteresowałem się tematem Hawajów :D
Fani Dragon Ball na pewno się w pewnym momencie uśmiechnęli wraz ze mną
Ahhh USA i ich rozwój. Toż to 4 potęga kolonialna w historii świata. Pierwsza to Wielka Brytania, druga Francja, tgrzecia Rosja. I właśnie jak licząc 13 kolonii jako rzdzenne USA jest 4 potęgą kolonialną świata. I jak to się stało, że do dziś nie mamy 53 stanów w USA, a nadal 50. Jakie to miały by być te 3 kolejne? Pierwszy i najbardziej oczywisty to Puerto Ricko. Drugi to północne wyspy pacyficzne, choć je można było by włączyć do Hawajów. Trzeci to południowe terytoria zależne jak np Wyspy Dziewicze.
Amerykanie od dawna mają chrapkę też na Kobę, Bahamy, mieli na Islandię, Grenlandię i Azory.
Aquaman z DCEU ma hawajskie pochodzenie
Bardzo ciekawy materiał! Nie zgodzę się tylko, że limit uprawniający do głosowania w przeliczeniu na obecne 90 tys to niedużo - obecnie średnia roczna pensja w USA to ok 55 tys, nauczyciel zarabia ok 65 tys
Po to aby hołota nie wybrała socjalizmu
Każde państwo chce byc anektowane przez USA.
Bardzo fajny podcast ale ile razy można powiedzieć plantacje cukru?! 😂 Cukier nie wyrasta z ziemi… W tym kontekście to są plantacje trzciny cukrowej. Dodatkowo, nie wspomnieli państwo nic o rosyjskiej próbie kolonizacji Hawajów.
Jakoś po angielsku i hiszpańsku, w językach krajów kolonialnych, plantacje trzciny cukrowej określa sie skrótowo „plantacjami cukru” i nikomu to nie przeszkadza, więc dlaczego przeszkadza do panu? Poza tym plantacja cukru to nie tylko pole trzciny, ale też pobliska cukrownia, więc - ścisle rzecz biorąc - plantacja wytwarza nie tylko półprodukt, ale już produkt gotowy.