Kvadratura kruga: Komunisti su nam sve uzeli

Porodica Dragoljuba Markovića, najbogatijeg vinogradara i vinara iz Aleksandrovca u jednom danu ostala je bez svega što je decenijama stvarala.
Odmah posle Drugog svetskog rata, kada je krenulo oduzimanje imovine i uništavanje srpskih domaćina, komunističke vlasti Markoviću su oduzele 700 000 litara vina, rakije i vinjaka, vinograde i voćnjake, vinske podrume i bačve čiji je kapacitet bio 1 820 000 litara, magaze, kuću i sve pokućstvo.
Vlasti su uredno zabeležile sve što su konfiskovale porodici Marković koju su izbacili na ulicu, pod optužbom da su učinili krivično delo protiv naroda i države, jer su tokom rata Nemcima prodavali vino i rakiju i na taj način ih privredno jačali.
Da bi dokazao svoju nevinost Dragoljub je pozvao 280 svedoka, ali sud nije pozvao nijednog i Dragoljub je osuđen na osam godina robije, a njegov sin Milutin na tri godine strogog zatvora. Tri godine posle rata, pronađeni su dokazi da Dragoljub nije sarađivao sa Nemcima koji su mu, takođe, tokom rata oduzeli 518 000 litara vina, 178 000 litara rakije i 35 000 litara vinjaka, ali to nije obezbedilo slobodu Dragoljubu i Milutinu. Dragoljub, koji se kao vinar školovao u Francuskoj, prvi je u Srbiju doneo recepturu francuskog konjaka, čije je ime bilo zaštićeno, pa je to piće nazvao vinjak, tako da se on smatra tvorcem vinjaka. Dragoljub je, inače, bio Solunac, nosilac Karađorđeve zvezde i medalje „Miloš Obilić”.
Vrednost konfiskovane imovine porodice Marković procenjena je na tri i po miliona dolara. Kada je krenuo prvi, posleratni izvoz vina iz tadašnje Jugoslavije, u količini od 160 vagona, Italijani i Nemci su ga vratili jer je vino bilo uskislo. Dragoljuba puštaju iz zatvora da bi „izlečio” to vino i od tada počinje da radi u firmi „Vinar”, u kojoj je izgubio ruku. Od države traži socijalnu pomoć, a vrlo brzo nakon dobijanja pomoći, umire.
Porodici Marković opština Aleksandrovac je do sada jedino vratila kuću, a Branislav, unuk Dragoljuba Markovića traži da se sve što je njegovoj porodici oduzeto vrati u naturalnom obliku.
Idolopoklonstvo, koje je negovano u komunističko doba, nažalost, još uvek živi u Srbiji. To potvrđuje i primer glavne ulice u Krupnju, koja nosi ime Maršala Tita, kao i ulice koja se na nju nastavlja, a koja nosi ime Vlada Zečevića.
Na Mačkovom kamenu, na kome se na početku Prvog svetskog rata branio Krupanj, ali i Srbija, izginulo je 800 srpskih vojnika, među kojima i 115 oficira, najviše u svim bitkama u Prvom svetskom ratu. Među tim oficirima je bio i komandant puka „Stevan Nemanja”, potpukovnik Dušan Purić, koji je stao ispred svojih vojnika i komandovao: „Za mnom”. Bio je na čelu svoje vojske i među prvima je poginuo u bici na Mačkovom kamenu. Dušan Purić danas nema svoju ulicu u Krupnju, ali je zato ima Josip Broz Tito koji se u bici na Mačkovom kamenu borio na strani Austrougarske. Da apsurd bude veći u ulici koja nosi ime Josipa Broza nalazi se spomen-kosturnica u kojoj je sahranjeno 800 vojnika i oficira i crkva posvećena junacima sa Mačkovog kamena, koji su izginuli od vojske u kojoj se borio Josip Broz.
U nastavku ulice Maršala Tita u Krupnju je ulica Vlada Zećevića, bivšeg sveštenika koji je bio prvi ministar unutrašnjih poslova FNRJ. Zečević je 15. marta 1945. kao ministar policije potpisao Ukaz o privremenoj zabrani povratka 30 000 kolonizovanih srpskih i crnogorskih porodica na Kosovo i Metohiju. Ta privremena zabrana, vremenom je postala stalna.
U vreme dok je Zečević bio ministar unutrašnjih posova 1945. godine, samo u Crnoj Gori, odakle Zečević vodi poreklo, ubijena su 82 sveštenika SPC. Ne postoji nijedan pisani trag da se Vlado Zečević tada usprotivio ubijanju svoje dojučerašnje sabraće po mantiji, koju je on skinuo na početku Drugog svetskog rata, kada je otišao u četnike, odakle je vrlo brzo prešao u redove partizana.
Urednik: Branko Stanković
Snimatelj: Goran Koprivica
Montaža: Marija Baronijan Šašić
Urednik emisije Branko Stanković autor je 18 dokumentarnih filmova i dve drame koje su ekranizovane na RTS-u, a i mnoštva dokumentarnih emisija, koje su, kao i filmovi, nagrađivane na domaćim i međunarodnim festivalima.
Label and copyright: Radio-televizija Srbije
Zabranjeno svako kopiranje video i/ili audio snimaka i postavljanje na druge kanale!
#kvadraturakruga
#rts