Jak zbudowano Nową Warszawę?
Вставка
- Опубліковано 16 лют 2015
- Zburzenie Warszawy było wielką tragedią. Ale środowisku architektów zaraz po wojnie to wydarzenie wydawało się także wielką szansą.
I radykalni moderniści i władza komunistyczna chciała stworzyć nowe miasto - stara przedwojenna Warszawa wydawała się im miastem zacofanym, w którym odpowiednim komfortem życia mogli się cieszyć nieliczni.
14 lutego 1945 r. formalnie utworzono Biuro Odbudowy Stolicy - centralną instytucję, która miała zajmować się podnoszeniem miasta z ruin. Na jego czele stanął Roman Piotrowski, przedwojenny architekt warszawski związany z grupa Praesens, a jego zastępcą został Józef Sigalin, szara eminencja tej instytucji. Ten drugi pochodził z rodziny warszawskich fabrykantów pochodzenia żydowskiego. Wojnę spędził w Związku Radzieckim, a do Warszawy powrócił w 1945 r. w stopniu majora Wojska Polskiego. W szczytowym okresie w BOS pracowało ok. 1,5 tysiąca ludzi i była to niejednorodna ideowo grupa ludzi. Ważną "frakcją" byli tzw. zabytkarze z wydziału Odbudowy Zabytków, ktorzy postulowali restytucję historycznej tkanki miasta. To dzięki takim ludziom jak prof. Jan Zachwatowicz, Piotr Biegański i Stanisław Żaryn możemy cieszyć się Traktem Krolewski i Starówką. Komuniści poparli ideę odbudowy Starego Miasta, bo pragnęli legitymizacji w oczach zwykłych Polaków. Właśnie dlatego w BOS mogli pracować tacy ludzie jak choćby Stanisław Jankowski "Agaton", były adiutant gen. Bora-Komorowskiego.
Prawdziwą ofiarą "budowy nowego miasta" były fragmenty miasta z II połowy XIX wieku i początków XX - architekturę z tego okresu powszechnie uważano za mało wartościową, co dzisiaj może się wydawać szokujące, bo w naszych czasach eklektyczne czy secesyjne kamienice stały się obiektem westchnień. Masowo wyburzano "burżuazyjne" kamienice. Całościowa przebudowa stolicy w duchu modernizmu na wielką skalę się jednak nie dokonała, bo już w 1949 r. zadekretowano w Polsce socrealizm. Trwał on pięć długich lat. Sam BOS został rozwiązany w 1951 r., choć jego szefowie nadawali ton odbudowie Warszawy i Polski przez następne lata.
Niewątpliwą satysfakcję mógł poczuć prof. Zachwatowicz, kiedy UNESCO w 1980 r. wpisało warszawską starówkę na listę światowego dziedzictwa. Po raz pierwszy uhonorowano w ten sposób całkowitą rekonstrukcję. Nobilitacji dostąpiła także dokumentacja Biura Odbudowy Stolicy - unikatowy zapis skali zniszczeń miasta podczas II wojny światowej. W 2011 r. akta BOS wraz z 44 archiwaliami z innych krajów wpisano na listę Pamięć Świata prowadzoną przez UNESCO.
Dziś możemy się już tylko spierać o tamten rozdział w historii architektury.
Po wojnie ludzie byli biedni.W małych miejscowościach brakowało wszystkiego, ale cegiełkę na odbudowę każdy kupił.Dlatego uważam, że Warszawa należy do wszystkich Polaków.
Do mnie nie należy..Nie mogę
patrzeć na ten
ukochany przez
Warszawiaków
Pałac Stalina.
Od 70 lat nienawidzę tej budowli ( architektura komunistyczna)
🤮🤮😭
Święta prawda popieram komentarz w 💯 procentach
@@teresagesikowska5215 głupia baba
@@jandec6800 Każdy sądzi według siebie - Gówniarzu 🤮
To prawda. Moja ciocia, ktora byla nauczycielka matematyki w szkole podstawowej Swiniarach kolo Loniowa, ze swojej malej pensji zawsze oszczedzala pieniadze i wysylala na odbudowe Warszawy. Byla dumna ze przyczyniala sie do odbudowy stolicy kraju. Bylo wiele ludzi takich jak ona. Powinnismy pamietac o nich. Unsang heros. Czesto nie dajemy im kredytu na ktory oni zasluguja.
Moi rodzice zaczynali zycie w ruinach Warszawy. Ojciec wrocil z offlagu w Murnau, gdzie jako oficer Polskiego Wojska byl wieziony jako jeniec przez 5.5 lat. Mama, w czasie wojny pracowala jako pielegniarka w Szpitalu Maltanskim (zaczela od salowej) i ukonczyla prawo na podziemnym Uniwersytecie Warszawskim. Zycie bylo ciezkie, czesto nie bylo wystarczajacej ilosci jedzenia. Kiedy Izrael otrzymywal reparacje of Niemiec (od 1952 roku, od rzadu Adenauera) Polska nie distala grosza.
Ale Rajmund Kaczyński, AKowiec, zamiast do kryminału jak wielu innych, w zburzonej Warszawie dostał wille i pracę na UW. Szczęściarz czy krewny płk.Wilhrlma Swiątkowskiego, brata Franciszki z Granowki pod Odessą, matki Rajmunda?
@@jerzywecawski2488 cod co to znaczy koligacja do tej pory istnieje
Cała Polska odbudowala Warszawę. POTRZEBA mówić o tym jak rozprowadzane były cegiełki w szkołach wszystkich nawet podstawowych, i to co roku .WSZYSCY pracowali w czynach społecznych przy odbudowie stolicy .
Warszawo kochana, Warszawo Tyś treścią mych marzeń, mych snów Radosnych przechodniów twych lawą Ulicznym rozgwarem i wrzawą Ty wołasz mnie, wołasz, stęskniona Upojnych piosenek i słów Jak bardzo dziś pragnę zobaczyć cię znów O moja Warszawo wyśniona.
Obecnie trwa żywiołowa zabudowa wg życzeń deweloperów bez planu, buduje się luksusowe slamsy bez zieleni i słońca
A kiedy ostatnio spacerowałeś po Warszawie? Raczej nigdy.
@@joannaadamczyk9343 to chyba dla tych co mieszkają z dala od Warszawy i bywają tu tylko przejazdem turystycznie. Lobby deweloperskie nie śpi. Mieszkam obok nowego osiedla na miejscu browaru warszawskiego , świetny przykład pazerności deweloperów
niestety to się dzieje w każdym mieście w Polsce.... Ale jak widać władzom to na rękę....
@@AleksandraLexi Może korupcja
@@AleksandraLexi samorządom bo są skorumpowane
Pochodzę z pod warszawskiego Raszyn (to już nie widać granic )wyjechałam do Niemiec tylko na urlop 12.02.1981
Pozostałam bo poznałam swojego przyszłego męża Niemca .Co roku przyjeżdżaliśmy do rodziny do Warszawy .Kocham to piękne miasto .W 2021 kupiłam dwa mieszkania .Jedno wynajęłam a drugie dla mojej rodziny z Niemiec i dla mnie żeby spędzać piękne wspomnienia z dawnych czasów .Warszawa i okolice są przepiękne 👌👌
Díky za ten dokument. Nebyl moc veselý, ale rád jsem se dozvěděl něco nového o stolici Polskiej. Pozdro z Czeskej Pragi :)
Was to ominęło:)
Rafał Geremek Nerozumím, przepraszam, ani google translator mi nepomohl :D
Prague was not destroyed, because Czech uprising was organized in proper time. Thanks for watching my movie:)
hyba jak onabejz wszystko i Praga jest tego przykładem.Praga istnieje 1000 lat ma fatalną geografie:lewa strona Wełtawy to góry prawa to jakieś jary i stare koryta Wełtawy nad którymi trzeba budować ogromne wiadukty/mosty/.pomimo tego autostrada z Brna/z południa/ wjeżdża do centrum miasta!!! a metro nie tylko jeżdzi pod Wełtawa ale wspina się na górę zamkową!!! i nikt nie burzył całych dzielnic zeby to zrobić - da się,!!!!
MŁODZIEZY - nie dajcie sobie wmówić że za komuny coś było lepiej. Mój ojciec dostał 8 lat za to że pomagał ludziom UCIEC z tego RAJU/tj. otrzymać paszport który był NAGRODA dla ZASŁŻONYCH dla reżimu .....
Ciekawy program. Szkoda ze niektore piekne kamienice byly rozebrane. Warszawa byla strasznie zniszczona. To byl ogromny wklad pracy zeby to nadal bylo miasto.
Na tle współczesnej zabudowy po 1990 roku w centrum Warszawy MDM wydaje się klejnotem architektonicznym.
przeciez MDM, Ursynow, etc czyli cala wielka plyta to koszmar architektoniczny.
NRD, Czechoslowacja, caly blok wschodni nadal ma te koszmarne bloki.
@@andrewITstyle MDM jest zbudowany tradycyjnie, z cegły. Reszta z wymienionych - to koszmar wielkiej płyty. W swojej podstawowej bryle MDM i Muranów to domy żywcem z modernizmu II RP (z wyjątkiem wyglądu elewacji).
Tylko, że gdyby nie ta koszmarna wielka płyta, to Polacy nie mieliby gdzie mieszkać...
@@FekalistaGrzybowory-lz8lh Zamiast wielkiej płyty można było budować w technologii sprzed lat 70. W Warszawie w latach 60. wybudowano szybko i solidnie wiele domów jako ramy H wypełnione klasycznym murowaniem (cegłą lub bloczkami z gazobetonu). Blokowiska z płyt od lat wymagają adaptacji, która w sumie pochłonęła więcej pieniędzy, niż wybudowanie tych bloków. W całej Polsce w tych blokowiskach musi być wykonana wymiana instalacji elektrycznych z aluminiowych na miedziane z przewodami ochronnymi. Nikt nie wie, w jakim stanie technicznym są złącza zbrojeń płyt, bo są zakryte powłokami izolacji termicznej. W wielu blokach z wielkiej płyty trwa wymiana termoizolacji (stare się zrywa, kładzie się nowe grubsze). W latach 90. Niemcy na terenach byłego NRD wypruli z blokowisk wszystko i od podstaw zrobili nowe wykończenia.
Lotnictwo niemieckie miało precyzyjnie wyznaczone cele: uderzać w kwadraty ulic z zabudową starą.pomijać nowsze dzielnice.nikt o tym nie wspomina.niemieckie,precyzyjne potwory.
bardzo ciekawy program, latwo jest wydawac wyroki teraz, ale zeby cos powiedziec konkretnego trzeba miec wieksza wiedze niz wielu krytykow ma i wie co sie naprawde stalo....caly czas po wojnie byl bardzo kontrowersyjny i nie jest latwo zachowac spokoj i rozsadek ....dziekuje za ten film.....
6 etapów niszczenia Warszawy: wrzesień 1939, po powstaniu w Getcie, Powstanie Warszawskie, po nim, po wojnie oraz: współczesna architektura osiedli deweloperskich
Absolutna racja ..betoniaki wszezie i brzydactwa..w zestawieniu z 2019 np,dzielnicami w Australii...Perth...Koszmarna architektura pudel rodem z PRL i z garnizonowych oraz PGRowskich budynków =to stawiaja developerzy w Polsce i takie durne plany z ''mieskania +'' ..Nikt nie wycenia materialów budowalnych wg.ich klasy ..mamy byle co ..
Dokładnie Warszawa przed 39r była dużo ładniejsza
Haha, smieszne sentymentalne uproszczenie. Kamienice czynszowe byly i okazale i przemyslane jak i tanie i tandetne, czyli rozne, podobnie jak dzisiejsza deweloperka...sa rozne realizacje. Pisanie ze kiedys to bylo super a teraz do bani jest glupim uproszczeniem ktore jest falszywe.
Przedwojenna Warszawa była piękna pod wieloma względami, ale to że to miasto się odrodziło jest imponujące, po wojnie właściwie nie istniało. Forma się może nam nie podobać, ale sam fakt odrodzenia jest godny podzowu
Tez tak uwazam .To ogromny wysilek odbudowac miaslo z ruin .pozdrawiam
@@per-olofhalvardsson7552 Rozwalajac nieruszone kamienice? Ta odbudowa to była zbrodnia. Można było reaktywować stolice w planie np. 30 letnim, a nie na szybko stawiać potworka w 10 lat. Zmarnowano ogromną szanse, teraz nam zostalo juz tylko obdzydliwe miasto na wieki.
@@adamt6186 Nienaruszone kamienice ????W Warszawie ?? chyba w pana snach .. Byly tylko ruiny ,zrujnowane miasto ,zrujnowany kraj .Niby za jakie pieniadze miala Polska odbudowac wedlug pana zdania ???? Warszawa jest piekna inaczej a gderajacych bo nie wedlug ich gustu az za duzo .Wsyd , wstyd .Polecam wyprowadzke z Warszawy ,po co sie meczyc jak sie nie lubi ??
@@per-olofhalvardsson7552 Po 1 proszę sobie przewinąć do fragmentu o wyburzaniu nietknietych kamienic oraz poczytać ile np. rozebrano zdrowych kamienic, aby zrobić miejsce na palac im. Stalina. Po 2 nigdy bym się w takim syfie jak obecna Warszawa nie osiedlił, wiec tez nie mam z czego wyprowadzac :))
@@adamt6186 no prosze Warszawa syf 😡 cale szczescie ze taki polaczek w Warszawie nie mieszka ..Po wojnie byl ogromny naplyw ludzi do Warszawy .I z tym zwiazana OGROMNA potrzeba mieszkan To bylo najwazniejsze .Ludzie solidarnie czyscili cegly , pomagali w wywozie gruzu . Obudowano miasto z RUIN.. Moze nie wszystko wedle mysli niektorych co potrafia tylko krytykowac , gderac i nazywac miasto moich Dziadkow syfem 😡😡
Dzis za to deweloperzy I bankowcy burzą przedwojenne zabytkowe kamienice i stawiają na ich miejscu apartamentowce , przykład ul Grzybowska , powód rozbiórki - popękany tynk , wilgoć , stan ogólny zły i nikt słowem nie odezwie
a myślisz, że w przedwojennej Warszawie to był w posiadaniu tych kamienic? Biedota z Powiśla czy Bródna?
Warsaw has been rebuilt today, it is an effort of all Poles
mercilessly stolen by reprivatization mafas, with applause
post-communist survivors assisted by EU leftists. Down with
commune !!!
mamy to samow willowych dzielnicach na południu Polski..
@@cortazario naucz się ortografii dziecko później coś pisz bo się tylko osmieszasz ;)
Mogli by wyburzać bloki i komunistyczne monumenty wtedy było by lepiej
11:28 - No właśnie to był problem, natury technicznej i inżynierskiej. Przepalona cegła kruszy się na popiół, zaś domy te miały drewaniane stropy i klatki schodowe, osadzone w ścianach nośnych. Niemcy specjalnie podpalali od parteru w górę, ogień wypalał kolejne piętra, które waliły się do wewnątrz, pozostawiając wypaloną skorupę i puste oczodoły kamienic. Niestety pan Bojarski chyba nie zna się na technologiach budownictwa tamtej epoki , bo ocenia możliwości odbudowy tylko po fakcie, co widzi na zdjęciu- czy zachowana była fasada frontowa czy nie, co jest błędem bo nie oddaje całej prawdy o stanie zniszczeń budynku...
To właśnie jest prawda.Ozdobna fasada ocalałego zdawałobysię budynku nie świadczyła o jego stanie technicznym! Polacy tak mają ,dyskutują o rzeczach o których nie mają zielonego pojęcia! Pozdrawiam!
Warszawa zniszczona doszczętnie, jak to możliwe że Niemcy spłacili Anglię a Polska została z niczym
Bo komuniści zmusili Polaków do zrezygnowania z roszczeń.
@@voicesinthedark109 To było właśnie narzucone przez Stalina. Z jednej strony zostały utworzone wschodnie Niemcy, a od towarzyszy z tymi samymi poglądami ideologicznymi nie przystoi upominać sie o odszkodowanie. Z drugiej strony sam ZSRR musiałby zapłacić za atak na Polskę, mordy i zniszczenia. Więc dyktator Stalin zdecydował za nas!
@@grazynaparuzel1017 skoncz puerniczyc glupoty polska dostala reparacje np finskie domki chyba polska nie prowadzila wojny z finlandia a i reszta byla w ropie i innych surowcach a polskie blazny wierza propagandzie a cegla z rozebranych miast i nawet byly rozebrane cegielnie a sklad skamienialego cementu na dslasku bo chlopy popanszczyzniane nie wiedzialy do czego sluzy cement ( rozebrali wiaty) latwiej bylo rozebrac budynki na cegly zamiast produkowac cegle ( .nic sie nie zmienilo do dzic )
Właściwie nie istniało - dokładnie, dlatego było powstanie - taka gra słowna, bo było o podobnej nazwie np. Warszawice - rozumiesz teraz psikuta bez 's'? Logicznie, jaki sens jest w trakcie wojny ma realizacja 'planu zburzenia i zbudowania w tym samym miejscu nowego miasta' bo ta rzekoma destrukcja to makieta, poszukaj zdjecia z filmu 0:00 i wyobraź sobie jak mogło to być możliwe, że same budynki w 100% bez dachów i czyściutkie ulice??? W oficjalnych danych przed wojną było 2,5mln ludzi. A teraz jaki sens jest w podzieleniu Berlina na pół w środku Komunistycznej części Niemiec?
Prusy rozstały rozmontowane w 1947r.
poszukaj książkę z 35r. 'germany must perish'
Płaczę.
"Litwo, ojczyzno moja..."
@@marianbrom2072 TE domki to był dar Finlandii a nie reparacje wojenne nieuku.
Świetny materiał, temat genialny, chcemy więcej.
Spierajmy się kto miał rację a kto nie przy odbudowie ale chcemy znać wszystkie fakty i każdą historię.
Mnie osobiście interesuje moim skromnym zdaniem najważniejsza kwestia budowy miast czyli kanalizacja.
Kto i kiedy ją budował w różnych miastach i miasteczkach.
Dzięki,trzeba pamiętać szkodników i znać historie
75 lat po wojnie łatwo krytykować. To nic nie kosztuje. Nie potrafi się zrozumieć warunków w jakich odbudowywano stolicę. Warszawiacy wracali, gdzieś musieli mieszkać. Budowano najprościej jak to było możliwe. Odbudowa budynków że sztukateriami, ornamentami itp to wymagało czasu i pieniędzy.
Tylko szkoda że Śląsk odbudował Warszawę a teraz niszczą gospodarkę śląska
@@Gokusanek2122 Co to znaczy niszczą? Już od dawna wiadomo, że od węgla trzeba odejść, ale jak widać ludzie nadal mają jeszcze o to ból dupy.
@@jankmiecik8091 to odejdź, tylko nie narzekaj na ceny. My mamy węgiel więc korzystajmy z tego co mamy, A nie z tego co ma ktoś inny.
@@piotrkaczmarek1100 ta bo węgiel będzie zawsze
@@hubert4147 węgiel mamy ale i tak do niego dopłacamy a potem jest za drogi i sprzedajemy za granice. Moik zdaniem cały ten system jest chory, ale prędzej czy później zbankrutuje. Tylko co dalej? Pewnie dalej to samo, bo ludzie nie mają zielonego pojęcia o gospodarce.
Widziałem Pałace kutlury i w Rydze i w Moskwie, nasz jest jednak najpiękniejszy!!!
Mój nauczyciel rosyjskiego mówił na te moskiewskie "pałace kultury" wrzodziki.
No tak Panie Miłosz to Pana Cieszy.Czy Pan to
Wielki Komunista?
Tak Wielki jak ten
Wielki Pałac Stalina ??????
I am sorry to write in English , because I forget poliskiego jedzyka so you have the best Architecture School in the world, I my self studied architecture in Warszawa - koszykowa 55 1962 -1968.
Świetny film! Przybliżył mi niezwykle wizję odbudowy Warszawy. Nie sądziłam, że nasza stolica jest aż tak mało nasza. Mało w niej polskości i charakteru, to widać, ale nie sądziłam, że jest aż tak źle.
Marzę o tym, by na własne oczy zobaczyć dawne piękno Warszawy - klasycystyczny styl pełen elegancji, magii i piękna. Mam ochotę płakać gdy zdaję sobie sprawę z tego, że moje miasto nie jest takie, jakim ja go chcę widzieć. Nie wiem, jak można było zniszczyć coś będącego aż tak wielkim świadectwem kultury i piękna stworzonego przez człowieka. Nie dość, że zniszczyli miasto, to jeszcze ludzi.
Piszesz pierdoly proste chcesz mic swoja to zbuduj sobie z piasku
Dziś,gdy Polska jest w pełni demokratyczna o ewidentnie kapitalistycznym ustroju,Warszawę odbudowywaliby developerzy, a Stare Miasto oglądać by można było tylko na obrazach Canaletta.
Cieszyli się ludzie, że wojna skończona
Że teraz radość i śmiech zapanuje
Cieszyli się ludzie, że wolność nastanie
Że koniec wojny i będzie pokój
Cieszyli się ludzie, że nigdy już człowiek
Nie zabije człowieka, że będą szczęśliwi
Że rozum i mądrość zwycięży głupotę
Cieszyli się ludzie, że nigdy już armia
Nie uderzy na armię
Że kominy obozów nie dymią
Cieszyli się ludzie, że ślad śmierci zginął
A ja urodziłem się 20 lat po wojnie
Nie zastałem tu pokoju
Ja urodziłem się 20 lat po wojnie
I nie ma radości, nie ma pokoju
Nie ma nadziei, nie ma wolności
Co w ludziach wyzwala uczucie nienawiści?
Pieniądze? Strach? Propaganda? Podziały?
Przemoc? Niewola? Zazdrość? Ambicja?
Cieszyli się ludzie, że zło się skończyło
Gdy politycy podpisali pokój
Teraz nieświadomie produkują nowe zło
Które prowadzi do nowej wojny (4x)
Ja urodziłem się 20 lat po wojnie (3x)
I nie ma radości, nie ma pokoju
I nie ma nadziei, nie ma wolności
Zapomnieli ludzie, co obiecywali,
Zapomnieli o radości i dumie
Zapomnieli, że mieli być szczęśliwi,
Zapomnieli o tym, że są ludźmi
Teraz udają, że są przygnębieni,
Gdy patrzą na groby poległych
Udają, że czują zagrożenie i że są przejęci losami świata,
Udają, że walczą o pokój i wolność
I udają ludzi, bo zapomnieli, że są ludźmi
Ja urodziłem się 20 lat po wojnie
Nie zastałem tu pokoju
Ja urodziłem się 20 lat po wojnie
I nie ma radości, nie ma pokoju
Nie ma nadziei, nie ma wolności
Czas pochylic i oddac hold tym wszystkim ,co dali choc jedna krople potu w odbudowie naszej Stolicy jaka jest Waszawa dawna i terazniejsza
Mi natomiast robi się smutno, gdy pomyślę o tym jacy ludzie walczyli o naszą wolność, tylko po to by dzisiaj ludzie kłócili się na fb ile jest płci... Już po pierwszej minucie oglądania stwierdzam ,że naziści i komuniści osiągneli cel, zniszczyli kulturę Polską i patriotyzm. :(
Wybili inteligencję i patriotów, a potem zasiedlili miasto chłopami i komuchami. W ostatnich wyborach do Europarlamentu wygrał Cimoszewicz, jak dla mnie to właśnie taki chichot Stalina...
@@user-mb4qg2dh8d chichot Stalina..?? Tak, że tylko nie Cimoszewicz jest teraz przedstawicielem tych komuszych, stalinowskich poglądów i oczerniania ludzi tylko pisowskie chłopki i matołki które niszczą naszą inteligencję, jeśli ci nie są za PISem. Analogia do lat 50 dziś jak na talerzu.
@@MEDYK1961 ??? Z kim walczyli komuniści? Z Kościołem, kto teraz walczy z Kościołem? Cimoszewicz jest komunistą czystej krwi. Obecnie inteligencja- gender studia XD Raczej się nie dogadamy... Nie uważam, że PiS jest święty. Wręcz przeciwnie wiele rzeczy mi nie odpowiada, jednakże Koalicja Obywatelska czy lewica to największe zło dla Polski i szczerze to teraz życzę PiSowi większości konstytucyjnej. I tak Cimoszewicz jest przedstawicielem komuszych, stalinowskich poglądów. o proszę :
ua-cam.com/video/eLDLOBt0z7A/v-deo.html
@@user-mb4qg2dh8d Popieram
Mój pot wsiąkł w alejki parku Stefana Żeromskiego na Żoliborzu.
Kostkę tam kładłem :-)
Ci co po wojnie odbudowywali Warszawę .Dziś nie powinni płacić za mieszkania
przesada. Pamiętaj że, np. każda kartka pocztowa miała cenę np 1 zł plus 30 gr na FOS.
@@zibisbiegienius3065 Tak bylo:)
W całej Polsce były obowiązkowe zbiórki pieniędzy na odbudowę Warszawy.
oni nawet zostali wypierdoleni ze swoich mieszkań bo hgw sprzedała nieistniejacym właścicielom te kamienice
medal wystarczy
Zamiast lepiej zrobić, to oczywiście, człowiek musi być jeszcze głupszy. Piękna stara Warszawa, ile bym dała by przenieść się cudownym spsobem w tamte czasy i spacerem całe miasto obejść w piękny letni dzień :)
Można się tam przenieść słuchając pięknych Polskich międzywojennych piosenek, lub oglądając filmy z okresu międzywojennego ;')
W te pełne biedoty rynsztoki? Ktoś tu przespał omawianie Lalki na polskim.
@@djmindcrasherkiedyś biedota była w wyłącznie gettach - po wojnie zamieniła się miejscami z resztą miasta...
A co masz????
Mam to szczęście, że moja rodzina jest od wielu pokoleń związana z tym miastem, ale bądźby też szczerzy. Taka wycieczka mogła by się skończyć potężnym rozczarowaniem.
Oprócz części reprezentacyjnego Śródmieścia, dalsze dzielnice były mocno zaniedbane. Czynszowe kamienice bez kanalizacji i bieżącej wody a czasami i elektryczności były na porządku dziennym. Na przykład Bielany, gdzie mieszkała moja rodzina, oprócz niewielkich kwartałów a nawet pojedynczych murowanych domów, w dużej części składała się z domów drewnianych , drogi tylko główne wyłożone były kamieniami tzw. kocimi łbami.
Jest sporo zdjęć w NAC - warto zobaczyć, jak naprawdę wyglądała wtedy Warszawa.
Ciekawe , czy dumny ze swego dzieła [ starówki ] Zachwatowicz , miał świadomość tego , że budując nowe stare miasto , ze starej cegły , ograbia Ojczyznę ze średniowiecznych prawdziwych [nie nowych w stylu] obiektów , których tysiące rozebrano , w celu pozyskania z nich średniowiecznych cegieł , zamawianych przez Zachwatowicza
komunistyczne bzdury
Nie jestem warszawiakiem, lecz tak bardzo kocham to miasto że nie potrafię tego opisać.
Całe szczęście, że nie jesteś.
Jak nie kochać jak się profity dostaje..
A kim ty w ogóle k**** jesteś? Pajacu?
Ojciec, kto raz był w Warszawie zostawił tam serce na zawsze.
Ja na pewno.
Tadek wez nie pier...!
A dla mnie cały czas jest najpiękniejsza
Biuro Odbudowy Stolicy. "BOS" co Warszawiacy natychmiast zinterpretowali jako skrót "Boże Odbuduj Stolicę" Poczucie humoru to my zawsze mieliśmy.
Mam lepszą interpretację tego skrótu: Barany Oszpecający Stolicę;-)
Odbudowano wspaniale Stare Miasto, Zamek Królewski i inne bezcenne zabytki w Warszawie. Szkoda tylko, że kosztem rozebranych zabytków na Górnym i Dolnym Śląsku oraz Pomorzu. Przez kilkanaście powojennych lat Wrocław (zburzony w 75%) był największym kamieniołomem i szabrownią w Polsce. Wywieziono miliony cegieł, burzono całe ciągi kamienic, wyrywano szyny tramwajowe, zabierano ołtarze i obrazy z kościołów (te które ocalały po pożarach). W Legnicy wyburzono pół zabudowy starego miasta, w Świdnicy ponad 60 kamienic, w Nysie rozebrano całą starówkę (wcześciej spaloną przez Ruskich), burzono budynki w Szczecinie, Wałbrzychu, Raciborzu, Opolu. Z drugiej strony nie ma się co dziwić - skąd władze miały wziąć w wyniszczonym wojną kraju materiały budowlane i wyposażenie. Najłatwiej było ograbić dopiero co odebrane Niemcom tereny, zwłaszcza, że przez wiele lat nie było pewności że pozostaną w granicach Polski.
cała prawda...
a ja jestem entuzjastą socrealizmu w architekturze a plac Konstytucji uważam za najpiękniejszy plac w Warszawie.
Mieszkam od 8 lat w Berlinie, więc mam skalę porównawczą. W-wa to ładne miasto. Nie ma się czego wstydzić.
Ostatnio byłem w Berlinie i uwierz,w porównaniu do Berlina Warszawa jest naprawdę ładna,tylko moim zdaniem powinno się zburzyć albo przebudować te komunistyczne bloki...to zakała wizerunku miast nie tylko w Warszawie ale i w całej Polsce,poza tym powinno się odbudować niektóre budynki zniszczone w 44 jak np.Pałac Saski i Bruhla, w ogóle Warszawa powinna zatrudnić jakiś porządnych urbanistów i przywracać wizerunek Wawy jak przed wojną
Mnie tam o wiele bardziej podoba się plac Piłsudskiego.
i to jest konkretny materiał, a nie jakaś chujnia z telewizora
Super film... Bohaterowie odbudowali naszą stolicę
ale Polacy tego nie chca bacz nie potrafia docenic, bo boli ich, ze ten szlachetny, demokratyczny Zachod nie wyzwolil Polski, ale ci "barbarzyncy" ze wschodu.
@@pgor9281 ci ze wschodu to są barbarzyńcy do dzisiaj
Kochany p. Bojarski, to co słyszę w pierwszych 2 minutach filmu jest bardzo smutne i bardzo nieprawdziwe. Żal mi Pana serdecznie ...
Nie ma co żałować.Panie Andrzeju, prawda zyje w nas, a w propagandzie tylko klamstwo.
prawdziwe, prawdziwe...
Dzięki wyzwolicielom z Ludowego Wojska Polskiego
Dzięki władzy Polskiej Republiki Ludowej i mieszkańcom Warszawy.
Bardzo madre sformułowanie - popieram całym sercem i duszą!
Dzieki za film. Ja nadal uwazam ze wiele kamiec mozna bylo uratowac! Ale po wojnie ludzie i architekci nie mieli innego wyboru , wiec budowali tak jak im pozwolono! Szkoda , bo tyle wspanialych kamienic pozbyto sie !
Szkoda Pałacu Saskiego
Jak już mówimy o szkodzie to najbardziej szkoda
dużej części Śródmieścia tam gdzie jest teraz PKiN
i plac Defilad. Urodziłem się na nieistniejącej ul. Wielkiej
w kamienicy pod numerem 26. Była ona w stosunkowo
dobrym stanie nadająca się do remontu.
Choć dużo było budynków zupełnie zniszczonych
w kwadracie ulic Marszałkowska, Aleja JPII, Aleje
Jerozolimskie, ulica Świętorzyska (dzisiejszy Plac Defilad)
to kilkadziesiąt nadawało się do remontu ale spotkał
ich los "mojej" kamienicy z ulicy Wielkiej. Teraz ta część
miasta jest nie do odtworzenia. Ja nie mogę znaleźć zdjęcia swojej kamienicy.
Chyba nie zachowały się żadne zdjęcia.
A Pałacu Saskiego też szkoda bo ma bardzo
bogatą historię, wysadzil go Niemcy po Powstaniu
w 1944 r. Pałac musi być odbudowany. W 2013 powstało
stowarzyszenie "Saski 2018”, celem stowarzyszenia jest odbudowa pałacu.
@@BielickiTad Trzaskowski nie pozwoli. POpaprancy wykonuja tylko rozkazy Berlina a Berlin zniszczyl to nie pozwoli odbuwodac.
Szkoda Pałacu Saskiego; zapadla decyzja wladz pis-u odbudowac
@@danielkowalski8555 dalej oglądaj telewizję, na którą dali 1,5 miliarda złotych. A jak co to nie ma. Jak to usłyszałem to się załamałem.
Jeeeju ja się zgadzam z tobą w 10000000000% mega mi jest smutno
Piękny film, tylko bardzo proszę o tłumaczenie na język angielski. Proszę mi wierzyć że jest wielu zainteresowanych za granicami naszego kraju historią Polski.
Bardzo fajny materiał szkoda, że taki krótki
Najważniejsze to wyciągnąć z historii lekcję a z tym jest spory problem. Kamienic nic już nie przywróci, wiadomo. Może pora przestawić myślenie na tory bardziej czeskie - mniej gadania a więcej myślenia, roboty i sprytnej dyplomacji. Jeżeli nie obrócimy tego naszego warholstwa w rozsądne rządzenie, to czeka nas kolejna narodowa katastrofa.
Serce boli, jak piękna była kiedyś Warszawa.. :(
To prawda była, lecz prawdziwie podniesiemy Warszawę z ruin, gdy zrównamy z ziemią kościół. JA TEGO DOKONAM.
Wcale nie była taka piękna, bo wszędzie dominowały czynszowe kamienice(podobne do siebie, jak bloki z wielkiej płyty), nie był zachowany żaden ład przestrzenny, planowanie urbanistyczne nie istniało, zabudowa była bardzo gęsta, nikt nie dbał o odpowiedni układ komunikacyjny.
Tak piękna , jak dziś nie była nigdy. Wierz mi bo mieszkam tu 77 lat, a przedtem mieszkała moja rodzina. Teraz piękna i zadbana jest cała Warszawa. Między innymi, z powodu zieleni.
@@joannaadamczyk9343 przed wojną była piekniejsza bez dwóch zdań
@@lukaszlublin86 widać że nie masz pojęcia o moim pięknym, rodzinnym, przedwojennym mieście.
Are they still rebuilding any of these amazing buildings that were destroyed in the war?
Greetings from Mexico, hoping to meet your beautiful city and country someday.
All were rebuilt and the most important Royal Castle in Warsaw was completed in 1984
The Warsaw is rebuilt soon after war but with too many comunist blocks and architecture. Only the old city was rebuilt as it was before the war.
Wolność i nadzieja najlepsze czasy
szczerze mówiąc to fryce powinni wziąć za łopaty szpadle i odbudować naszą Warszawę a nie Polacy bo oni nie doprowadzili jej do takiego stanu a Warszawa to piękne miasto
W ten sposób myśląc do niczego sensownego nie dojdziemy. Sami się bierzmy do roboty, utwórzmy jakieś stowarzyszenie szerzące wśród ludzi wiedzę o przedwojennej Warszawie i naciskające na władze samorządowe, aby zajęły się niszczejącymi kamienicami które przetrwały wojnę i odbudowywały w miarę możliwości te zburzone. Choćby kilka na rok. Tyle możemy i powinniśmy zrobić. Marzenia są od tego, żeby je spełniać, a nie czekać z założonymi rękami aż samo się zrobi.
czyja byla to wina...
@@arturciosek2987 niemcy są winni, a jest wina - powinno być odszkodowanie
GDYBY nie Dekret dalej była by bieda kamieniczniki
Gdyby nie Dekret to Warszawa nie była by dziś stolicą.
This is so interesting video about Warsaw. No doubt, there were a hard time for citizens of Warsaw. But they rebuilt houses, architecture, and the thousands of tourists come to Warsaw.
Zburzona...ale z drugiej strony dzięki temu dzisiaj najbardziej nowoczesna i inna niż większość polskich miast :) Dzisiaj też zachwyca :)
Sylwia Tł dziś deweloperzy wybudzają przedwojenne kamienice i nikt nie reaguje
Uwierz nie zachwyca
Najbardziej nowoczesną
architekturę ma
Pałac Stalina na
Placu * Armii Czerwonej'
Nie pierdziel, Tereska
Wiem że dla niektórych mogło by się to wydać kiczowate i głupie ale nie można by tym wygładzonym kamienicą dobudować tycj pięknych fasad ?
A dziś potomni tych budowniczych chodza po tej biednej Warszawie z trąbkami i krzyczą "konstytucja, demokracja, wolność" :D
Na pewno nie potomkowie..........zobacz nazwiska.
cala wina po stronie Stalina. Kto zbudowal wodociag i kanalizacje w Warszawie? (wbrew woli mieszkancow) i przed wojna. I jeszcze, w d...mam kapitalistow. Ktos ja odbudowal i to byli zwykli ludzie. Robotnicy.
Chociaż jeden rozsądny komentarz, mam wrażenie, że słowo "komunista" to jakiś chory wytrych dla niektórych. A to byli zwykli robotnicy, nie panowie hrabiowie potrzebujący służących na każdym kroku.
ALE UJADACIE odbudowac dla kameinicznikow z hołota do domow bez kibelkow i lazienek
ciekawy material warty obejzenia
Oskarżacie Stalina o zburzenie miasta. Ja chciałbym jednak przypomnieć, że przed Stalinem Warszawę w morze ruin zamienili Niemcy. Odbudowano Warszawę właśnie dzięki decyzjom podejmowanym na Kremlu.
5:51, Cezary?
"murzyński poeta"
Niemcy do dzisiaj za to nie odpowiedzieli . Na samej Woli to 60 tyś ofiar .Przed wybuchem II wojny światowej Polskę zamieszkiwało około 35 mln osób, by po zakończeniu działań zbrojnych liczba ludności zmalała do 23,5 mln osób
Pierwsze zdania prosze mi wytlumaczyc. Czy ja dobrze słyszałem we wrześniu 1939 podczas likwidacji getta?
W zdaniu występuje wyliczenie: "Stolicę niszczono na raty: we wrześniu 1939 roku, w czasie likwidacji getta i walk powstańczych."
MuzHPtv w sumie racja ;)
Świetne video👍
Dzięki.
Muzyka w kronice taka, że aż sam był za łopatę chwycił
Blazej Brzostek-Cezary Pazura!Glos i troche wyglad-zwroccie uwage!
Ciekawy dokument.
podobno żydzi ją po wojnie cegła po cegle odbudowali, bo teraz łapy jak po swoje wyciągają
23:55 pl. zbawiciela, czesc kmienic nie jest remontowana od 1913r. Będą wyburzone obecnie .
nie prawda, kamienica Domańskich jest w rejestrze zabytków od 2008 roku
@@ukaszgula3374 dlatego czekają, aż sam się rozsypie
Piękne miasto szkoda że nie przetrwało w chociaż 80% wojny i komuny. Chciał bym tam zamieszkać z miesiąc- dwa na razie nic mi na to nie pozwala :(. I na koniec polecam najlepsze piosenki według mnie Czesław Niemen-Sen o Warszawie
i T.Love - Warszawa jak chcecie to podawajcie swoje miłego
Odbudowano Warszawę i należy być z tego dumnym.Niemcy powinni nam zapłacić za zniszczenia i straty wojenne
Ludzie weźmy rozwalmy te czerstwe bloki i odbudujemy kamienice co
Mimo, że sami ponosiliśmy trudy odbudowy po szabrze tzw ziem "odzyskanych" i rozbierano nasze obiekty kultury materialnej.. np. pałace,aby cegły wysyłać na odbudowę to latami zmuszano nas do płacenia i kupowania tzw cegiełkę.
Dobrze, że ten czas minął, ale rany w sercach zostały. Pozdro że Śląska.
Bardzo ciekawy materiał, fajne smaczki
Nie jestem Warszawiakiem, ale jak patrze na te piękne kamienice z XIX wieku to aż serce się kraje ze tego już nie ma. Ale za komuny tak wszędzie było. U mnie gdzie całe miasto było drewnianej, typowo podlaskiej zabudowy, w latach 70-tych wyburzono i postawiono te bezpłciowe bloki z wielkiej płyty. Teraz taki Tykocin są pięknymi miastami gdzie odwiedzają turyści i kręcą filmy, a ten mój Bielsk wygląda jak wszystkie miasta dookoła.
Co to był za pałac 1.01?
Warto zapytać właścicieli dworków.
Tylko jak?
Kiedy po dworkach ani śladu a wlascieciele wymordowani
dziękuję!
23:20 Gdzie to jest?
Al.Wyzwolenia, między pl.Zbawiciela a Rozdrożem
Przeczytałam komentarze i złapałam się za głowę. Popisy całkowitej ignorancji i arogancji co po polsku znaczy bezdennej głupoty i chamstwa.
Joanno ... nie wiem jak mam Ci podziękować ... aż do Twojego wpisu przeczytałem tę całą żenujacą wymianę zdań pomiędzy "naszymi" krajanami ... i Ty jedyna , Twój wpis przykuł moją uwagę i jedyne co mogę napisać to to, że zgadzam się z Tobą ... (od XV wieku, po mieczu moja rodzina związana jest z Warszawą, uczono mnie od dziecka zrozumienia, poszanowania, wybaczania, patrzenia w przyszłość, ulica Marszałkowska nazwę swą zawdzięcza mojemu pra pra Dziadkowi, Marszałkowi Koronnemu Franciszkowi Bielińskiemu herbu Junosza, Tata mego Taty AK-owiec, aresztowany przez Gestapo i ... wykupiony kosztem sprzedaży majatku rodzinnego pod Warszawą ...) historię TRZEBA rozumieć i potrafić ją interpretować ... pozdrawiam CIĘ serdecznie, z szacunkiem Wojciech Bieliński h. Junosza
pisowskie prostaki tu pyszczą
Wojtek Mlotkowski Mam wrażenie, ze Joanna miała Ciebie na myśli.
@@thomz4060 popis PiSactwa...
@@pawelpap9 ja nie "endekuję".
Podsumowując: szału nima, ale i tragedii nima...mogło być gorzej..:)
proszę sobie poszukać projektów modernistycznego pl. na rozdrożu to było od czapy
Nie tylko Warszawa została zrujnowania, ale też bardzo wiele innych polskich miast zostało bardzo poważnie uszkodzonych lub wręcz kompletnie zdewastowanych, jednak bliższych informacji na ten temat brak. Nie rozumiem, czy to są jakieś informacje niejawne, czy rzeczywiście nie ma już w tym kraju inteligencji, która troszczyłaby się o pielęgnowanie pamięci o historii miejsc z których się wywodzi?
a jeszcze jest taka sprawa, że "odzyskane" miasta na Mazurach, Pomorzu itd. też były mocno zniszczone.
ua-cam.com/video/4wGivVKdHD8/v-deo.html
Tak, powinni zapłacić. Ale w naturaliach, to lepiej sie pamieta. Jakiś plac w środku Berlina... :)
Prawda jest taka że na zachodzie Polski rozbierano miasta takie jak ( Gubin ,Krosno Odrzańskie ,i wiele innych ) aby odbudować "warszawke " to jest 100% prawda tylko o tym się nie pisze kilku idiotów wywołało powstanie a wszyscy za to zapłaciliśmy . Odsyłam do informacji historycznych a nie propagandowych !
z Gdańska też wywieziono historyczną cegłę do odbudowy stolicy
Arnswalde (Choszczno) też wyczyszczono z cegieł. A było to naprawdę urokliwe miasto z pięknymi kamienicami, kawiarniami, parkami itd.
Ha- Ha jako dzieciaki płaciliśmy do wieku dojrzałego na odbudowę Warszawy.
5:39 Nawet wujka Czarka tu mamy :)
Warszawa i tak wymagała gruntownej przebudowy, ale na pewno nie w takiej formie.
" Uderz w stół a....demony się odezwą....."
nożyce,
nożyce to demony ?
a łopaty ?
@@marcingornicki7766 demony (przeszłości) to nożyce (przecinają dobre stosunki między grupami ludzi)
Kubeł zimnej wody. Ale na szczęście Warszawa to nadal stolica
nie trzeba jej bylo wcale odbudowywac.Tylu mlodych z calej polski tyralo na nia jak niewolnicy.
I to na marne, bo nie odbudowywali, tylko budowali nowe miasto. Warszawa była godna tyrania na nią.
Przenieś stolicę do innego miasta i już byli byśmy finansowo o 20 lat do przodu, ale nie za IDEA trzeba placic.. Śląsk na to jebał żeby gorole dziś stali wyżej niż mają dupę.
Hufce pracy z innych krajów socjalistycznych też przyjeżdżały do odbudowy. Też trzeba o tym pamiętać.
"Likwidacja Getta w 39 roku" brzmi na początku - ZGROZA (nieuk czy co?)
Tam jest wyliczenie: "Stolicę niszczono na raty: we wrześniu 1939 roku, w czasie likwidacji getta i walk powstańczych."
@@MuzeumHistoriiPolski W czasie likwidacji getta w1943r, Niemcy nie burzyli budynków w Warszawie. Warszawę Niemcy spalili po powstaniu Polaków w Warszawie w 1944r.
@@XxxXxx-ix5tf teren getta to też Warszawa.
Zapomniano dodac że cegły służace obudowie stolicy wywożno ze Szczecina i Wrocławia. W Szczecinie nic nie zbudowano w latach pięćdziesiątych. Rozbierano nawet budynki nadające się do remontu. No ale obudowano Warszawę, można to jednak było zrobić bez pośpiechu, bez takich strat w substancji mieszkaniowej Ziem Zdobytych
5:35 "murzyński poeta"
Армию Червону поляки не предупредили о своем восстании, они хотели захватить Варшаву БЕЗ АРМИИ ЧЕРВОНОЙ. Тогда с какой стати поляки предьявляют претензии к Армии Червоной? Сами, так сами. Почему вдруг в той авантюре, которую устроили поляки в Варшаве 1 августа 1944 года, виновата оказалась Армия Червона? Сами выбрали время, сами выбрали место, сами захотели обойтись без Армии Червоной, значит и виноваты сами! Кто согласовывал свои действия с Армией Червоной? Никто. Тогда какие могут быть претензии к Армии Червоной? Сами кашу заварили, сами ее и расхлебывайте.
Niedobrze mi się robi jak widzę jak wyburzano te piekne kamienice secesyjne i inne, tą przedwojenną cudowną mieszańską Warszawę żeby zrobić miejsce dla syfu porozrzucanego po polu czyli bloków pomiędzy którymi hula wiatr i pijaki. Nienawidzili pierzej i pozostawili po sobie syf, wygwizdów, zniszczyli miasto. Jeszcze do tego idioci skuli piękne ornamenty na fasadach budynków. W tym co budowali nie da się mieszkać patrz Osiedle za Żelazną Bramą czy Zatrasie. Czy tak wygląda miasto? Nie tak wygląda gówno na polu porozrzucane przez gospodarza. Nijakie, brzydkie żygowiny.
PS Le hawr to totalny syf.
+Adam Lutostański Po to to zrobili żebyś sie wkurwiał do końca życia PANIE HRABIO Kutostański
+Adam Lutostański Czy try masz pojecie jak to wszystko było powykręcane popalone -ludzie nie mieli gdzie mieszkać ..odnowiono tyle kamienic teraz starych ludzi wywalają na ulice.
Hrabia Lutostański by się obsrał w namiocie z kurty starej gdyby nie Ci którzy odbudowali Warszawę
Przedwojenna zabudowa w porównaniu w powojenną nie wytrzymuje porównania, jeśli chodzi o komfort życia dla przeciętnego mieszkańca - od frontu mogły wyglądać ładnie, ale jeśli chodzi o codzienne życie, to nie było wcale tak kolorowo. Poza tym te kamienice, które wyburzano w zdecydowanej większości reprezentowały „dokonania” w architekturze, których ówcześnie w ogóle nie doceniano - dla ludzi z tamtych czasów miały one taką wartość, jaką dla nas mają bloki z wielkiej płyty.
Zapraszam do Łodzi jak się wam stare kamienice podobają
Wszystko prawda..pozdro dla Południowej😃
A czy obywatele Niemiec też przyjeżdżali odbudowywać
Warszawę ?????
Czy architekci
z Niemiec mieli jakieś propozycje
odbudowy Warszawy ?????
Obywatele Niemiec i ich architekci mieli dość zajęcia u siebie, stopień zniszczenia wielu niemieckich miast był zbliżony.
nice but god,these UA-cam ads
Komentarze powinny być płatne.
No i znowu opinie skażone polityczną poprawnością i zgodne z aktualną linią.
Czy historyk to znaczy popularyzator aktualnych poglądów rządu?
Dlaczego tyle pogardliwych przymiotników dyskwalifikujących lektora pod względem naukowej bezstronności?
Pozdrowienia i dzięki za dobre chęci.
Muzeum Historii Polski kilka lat temu stworzyło film o wydarzeniach na Górnym Śląsku w 1945 r. Zapraszamy do obejrzenia: ua-cam.com/video/LOAVALlkajc/v-deo.html
Mi sie bardzo podoba Palac Kultury i Nauki.
A ile zburzono zeby pozyskac cegle, szczegolnie w zachodniej Polsce.
Wysopal Bartek o to chodzi. Nikt nie wspomni ile zabytków, pałaców, cmentarzy i kościołów z terenu m.in. Dolnego Śląska posłużyło za budulec, ginąc bezpowrotnie. No i szkoda tych kamienic czynszowych....
Byly priorytety. Odbudowa stolicy za wszelką cenę. Ziemie wyzysjane- bano się że niemcy wrócą.
I niestety strasznie postkomunistycznie wygląda nie tylko Warszawa ale też małe miasta. Bo na szczęście inne duże miasta niemalże wyglądają jak przed wojną i to są piękne miasta