Od trójpolówki do pracy trzyzmianowej. Gospodarcze zwroty w historii Polski
Вставка
- Опубліковано 14 чер 2024
- Dualizm rozwoju gospodarczego Europy sprawił, że to na ziemiach Rzeczypospolitej Obojga Narodów rozwinęła się gospodarka folwarczno-pańszczyźniana i ekstensywne rolnictwo.
Choć był taki czas w naszej historii, gdy właśnie produkcja zboża jednym z największych źródeł bogactwa i potęgi Rzeczypospolitej. Wszystko dlatego, że ominęła nas epidemia dżumy a na kontynencie nastąpił skokowy wzrost cen żywności.
W podcaście "Prześwietlenie. Inne historie Polski" przyjrzymy się gospodarczym zwrotom w historii Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i prof. Michał Kopczyński z Muzeum Historii Polski.
Rozdziały:
00:00 Gospodarcze zwroty w historii Polski
01:02 Państwo na surowym korzeniu
20:54 Pańszczyzna, czyli niewolnictwo?
34:40 Pierwsza polska fabryka
Nasze podcasty to opowieści o wybitnych postaciach sprzed wieków i kulisach kluczowych wydarzeń dla dziejów naszego kraju, przeplatane mniej znanymi, choć pasjonującymi wątkami z historii Polski.
Podcastu Muzeum Historii Polski wysłuchasz na:
● UA-cam • Podcasty Muzeum H...
● Spotify open.spotify.com/show/1p3AH9O...
● Google Podcasts podcasts.google.com/feed/aHR0...
● Audiotece web.audioteka.com/pl/podcast/...
● a także na innych platformach podcastowych.
Zapraszamy do subskrypcji naszych profili.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl
Bardzo ciekawy temat.
Jak zwykle super materiał!!!
Bardzo udana seria, czekam na więcej!
Dziękujemy :) Nowy odcinek już w piątek. Warto dać subskrypcję i dzwoneczek :)
Rewelacja! Czekam na więcej!
Dzięki :) Opublikowaliśmy już 30 podcastów, a mamy jeszcze dużo pomysłów. Staramy się publikować jeden odcinek w tygodniu, zazwyczaj w piątek. Zachęcamy do subskrypcji i kliknięcia w dzwoneczek :)
dla mnie to bardzo ciekawe, widzę że zaraz kolejne odcinki
Dziękuję 😇🙏
44:52 Szczegół techniczny: wał transmisyjny to nie korbowód - ogólnie tego typu system przeniesienia mocy nosił nazwę pędni lub transmisji - jego zasadniczą częścią były mocowane w łożyskach wały pędniane (transmisyjne) z zamocowanymi na nich kołami (zwykle pasowymi, ale także linowymu lub łańcuchowymi) oraz stosowne cięgna napędowe z osprzętem typu przesuwacze, naprężacze itp. Natomiast korbowód posiadała maszyna parowa w celu zamiany ruchu posuwistego tłoka na ruch obrotowy koła zamachowego i dalej wału. Znam to z autopsji, ponieważ w młodości widziałem działające pędnie w kilku częstochowskich zakładach przemysłowych (!). Kanał Państwa podziwiam i marzy mi się, by w ten sposób nauczano historii w szkołach. Z poważaniem - J.T.
Dzięki za komentarz i pozdrawiam.
Jacek tymoszko. Popieram....
Panie Jacku, swoim wpisem przywraca Pan wiarę, że i w internecie można kulturalnie i merytorycznie kogoś poprawić. Oby więcej takich ludzi jak Pan.
Mega ciekawy odcinek!
Puenta jest zdecydowanie najciekawsza.
Dziękuję... Piękna audycja.
Bardzo nam miło! Dziękujemy
@@MuzeumHistoriiPolski Słuchałem oczarowany. Przypomniały mi się podyplomowe studia historii na Uniwersytecie Warszawskim.
Bardzo ciekawe. Tylko skończyło się w najciekawszym momencie :)
Stwierdzenie, że "pańszczyzna to taki socjalizm" to jednak grubo :P
Grubo, prawda, ale ja to przeżyłem na włąsnej skórze.
@@michakopczynski3583 No ja miałam 12 lat jak PRL się załamał, ale za to załapałam się na pełnię gospodarki folwarcznej w latach 90 i 2000.
@@michakopczynski3583To PRL odebrał ziemie ziemiaństwu i przekazał chłopom, reformy rolne II RP nie zrobiły w tej kwestii praktycznie nic. W mojej na przykład gminie reforma z 1920 r. objęła jedynie 2 z 18 wsi, moja prababcia nadal musiała pracować u dziedzica chociaż teoretycznie była wolna i miała własną ziemię, to było jej tak mało, że nie starczyło na przeżycie. PRL był systemem autorytarnym ale nie można zaprzeczyć, że to on wyzwolił Polaków spod jarzma szlachty.
@@mariaas9731 NIE MASZ POJĘCIA O GÓWNIE prlU I NIE SOCJALIZMU ALE KOMUNY , PARSZYWEJ KOMUNY.
@@zupapomidorowazeschabowyms223 prL ZROBIŁ GGRY, NOWE ZIEMIANSTWO CZERWONE.
Byłam w Sielpi ,puścilł pan w ruch maszyny 😄😄😄😄😄😄
Czekamy na więcej odcinków.
Staramy się, by co piątek dostarczyć Wam nowy podcast :) Pamiętajcie o subskrypcji i dzwoneczku, by nie przegapić nowych odcinków.
dobra audycja
W Łodzi też byłam,widziałam te maszyny
👍👍
Bardzo ciekawa audycja. Czy to państwowa instytucja, to muzeum?
Tak, jesteśmy państwową instytucją. Zapraszamy na naszą stronę internetową: muzhp.pl/pl/. Pozdrawiamy serdecznie!
@@MuzeumHistoriiPolski No to jeden mały plusik dla układu władzy na tle gigantycznego mrowia minusów z wykrzyknikiem. Tylko nie wiem czy ten komplement nie sprawi Wam kłopotów.
@@wodasodka9031 Nie przeceniaj się, twoje komplementy nie doprowadzą do zamknięcia muzeum. (I może sobie trochę odpuść z tym zapiekłym fanatyzmem)
Czy można prosić o dodanie w opisie odcinka nazwiska prowadzących? Lub prowadzącego i gościa?
Podbijam. Lubie słuchać profesora i zdecydowanie szybciej bym tu zawitał
Warto byłoby wspomnieć o roli cystersów w zakładaniu kuźnic na ziemiach polskich dobrze opisane w publikacjach AGH, również warto byłoby wspomnieć o jednym z najstarszych i najdłużej działających zakładów przemysłowych Europy jakim była kopalnia w Wieliczce. Omawiając w katastrofę potopu szwedzkiego należałoby podać że zawdzięczamy go między innymi Cromwellowi który napuścił króla szwedzkiego na katolicką Polskę. Warto byłoby też ujawnić że pańszczyzna była liczona na gospodarstwo a nie na osobę co w przypadku wielopokoleniowej rodziny nie było dużym problemem dla odrobku. Te drobne pominięcia dokumentują jak bardzo wpływy okupacji sowieckiej zakorzeniły się w naukach humanistycznych w Polsce.
Insurekcja kościuszkowska , Listopadowe i Styczniowe również za brytyjskie pieniądze .Zrozummy w końcu , że Anlo-Sasi nami handlują i na śmierć naród narażają .Vide wojna na Ukr.
👌
Zajebisty początek - Słowianie pojawiają się w 1 tysiącleciu na terenie Polski - a wcześniej ich tu nie było? No, nieźle się zapowiada..
oczywiscie, ze nie bylo. tylko nieuk lub zwyczajny kretyn moze uwazac inaczej
Wedrowki ludow, cos w glowce swita?
To moi przodkowie chyba nie z tad,bo jeszcze trawa nie urosla a dziadek juz sie martwil o pogode kiedy nadejdzie czas sianokosow,o zbozu nie wspomne.
13:17 "wziąść"
45:50 "każdą się włancza"
,👍
Podcast, który demaskuje modne ostatnio książki "Pańszczyzna", "Chamstwo", "Ludowa historia Polski". Jakie jest Wasze zdanie o polskim "niewolnictwie"?
Zalew bolszewickiej agitacji miałem za PRL. Uodporniłem się na popłuczyny po bolszewizmie, a przede wszystkim uodpornili się wszyscy zwyczajni i niezwyczajni Polacy. - pozdrawiam
Moje zdanie o tych produkcjach jest zdecydowanie negatywne. Są pisane pod tezę i wpisują się w tradycję zapoczątkowaną przez aroganckich i sprzedajnych intelektualistów francuskich z XVIII w. za pieniądze prusko-ruskie. A tak bez paranoi, to wydają się one skrajnie jednostronne i niepogłębione. Chodzi raczej o skandal i obsłużenie zapotrzebowania ideologicznego niż o poszukiwanie prawdy.
Jednak chcąc dostrzec pozytywy w każdej sprawie, mam nadzieję, że sprowokują bardziej poważnych i wyważonych badaczy do głębszego pochylenia się nad tematem. Trzeba przyznać, że historia gospodarcza była u nas bardzo długo traktowana po macoszemu, więc może te "dzieła" trochę ją wypromują
Pańszczyzna, czli zapłata pracą, była korzystna właśnie dla chłopów. Gotówki było niewiele na rynku, więc chłopi nie mieli czym placić. Pan oczywiście wolałby dostać gotówkę i mieć spokój niż mniej lub bardziej rzetelną pracę chłopa. Ale jakoś trzeba było wyegzekwować opłatę za ziemię, "zebrać podatki".
Dlatego w okresach kryzysu zwiększano wymiar pańszczyzny, gdy trudniej było zapłacić pieniedzmi (bo często mieszano odpracowanie i zapłątę gotówki), a także w zamian za pewne "socjalne świadczenia" Pana wobec chłopów - np zniszczono wieś, więc Pan finansuje odbudowę za co odbierał poniesione nakłady w wyższej pańszczyźnie.
W XVIII wieku, gdy Polska znajdowała się w długim okresie wolnym od wojen i sytuacja gospodarcza zdecydowanie się poprawiala szlachta chciała odejść od pańszczyzny natomiast chłopi stawiali temu opór. Ci, którzy najszybciej oczynszowali chłopów stwalai się najbogatsi, bo mieli do dyspozycji faktyczne pieniądze, a nie teoretycznie wielki majątek.
Już oczywiście abstrahując od tego, że były regiony takie jak Wielkopolska gdzie oczynszowanie chłopów zawsze utrzymywało się na względnie wysokim poziomie, a także na ogromnym zróżnicowaniu między poszczególnymi regionami, typami własności itp. Plus tamta Polska składała się z wielu dzisiejszych państw, zróżnicowanych kulturowo i gospodarczo i nie ma sensu pakować wszystkiego do jednego obrazu jednej Polski. Wielkopolska vs województwa Ruskie, Żmudź to de facto zupełnie inne kraje
Chłopi pańszczyźniani mieli ziemię de facto na własność, ale bardziej na zasadach dzisiejszego użytkowania wieczystego. Czyli mogli nim spokojnie i swobodnie dysponować. Sprzedawać, dziedziczyć.
"Pańszczyzna jako w pewnym sensie socjalizm" - ciekawe spojrzenie, choć prędzej wykorzystałbym "quasi państwo opiekuńcze", oczywiście z dużym przymróżeniem oka. Dwór zapewnia wsi pewne świadczenia w zamian za świadczenia wsi wobec dworu
Jako dzieciak 10 letni zauważyłem, że socjalizm, komunizm, jak zwał tak zwał, to przecież feudalizm bez Boga. Czyli i za głębokiego PRL były dostępne dane, mimo cenzury, strachu, wszechobecnego kłamstwa i bolszewickiej agitacji. - pozdrawiam
brano na zarządców Żydów bo potrafili pisać i byli bezwzględni dla rolników dla tego były żezie podczas powstan kozackich tak tylko mówię ...
Kozacy zabijali kogo popadło.
😂😂😂
Wieczna chwala Polsce Ludowej za wyzwolenie narodu polskiego spod jarzma obszarników.
Nie wiesz co piszesz komuchu.
Haha polskich chlopow uwłaszczyli zaborcy..
A komuchy przywiezieni z ZSRR (potomkowie tych, co teraz piszą historie ludowe) chcieli faktycznie uczynic chlopa niewolnikiem w kolchozach.. Stalinizm, epoka Gomulki to przymusowe kontynegenty, bieda, zabranie chlopom inicjatywy gospodarczej..
Skończyłem słuchać gdy padło stwierdzenie że to królowi zależało najbardziej na fałszowaniu pieniędzy
W tych okolicznościach wypadałoby powiedzieć kto prowadził mennice i kim byli mincerzy
Mam wrażenie że panuje wokół tego jakaś dziwna zmowa milczenia
Zdaję sobie sprawę że nie jest to główny temat ale skoro już zabrano głos w tej sprawie to wypadałoby opowiedzieć jak było
Łapka w dół i szukam lepszych źródeł
Ale sam nie napisałeś kim byli mincerzy... Czyżbyś brał udział w zmowie milczenia?
@@Arpa61 Mądrzejsze o tym nie wspominać.
Nie to, żebym ich kochał, ale czyżby mincerzy prowadzili mennice na własny rachunek?
ale belkot
No a dzis pańszczyzna trwa to polowy czerwcza, czyli 50% zarobkow nam zabiera pantwo
Fajna jest nazwa akacjowa, balonowa. A chcielibyście na czeresniowej mieszkać lub kapuscianej?
A propo tych różnych określeń, to pole oznacza miejsce gdzie się sadzi ziemniaki, buraki , zboże, etc, jeździ traktorem. W miastach nie ma pól, bo wszędzie sa bloki mieszkalne. Pamiętać też trzeba, że pomadek to się nie je, bo mozna by się zatruć, bo pomadką maluje się usta ( pomadka=szminka). Chyba mnie każdy zrozumie co napisałam. Nie pamiętam więcej z tych dziwnych określeń. Idzie sie na dwór i to ogólnie przyjęty normalny zwrot. A pola to można zobaczyć na wsi.
Dwór to obszerny dom w posiadłości ziemskiej lub majątek ziemski, folwark; jego właściciele i mieszkańcy; 37:51 37:51 37:51
@ania w miastach nie ma dworu ani dworów. Wiec nie chodzi się na dwór, chyba że w Krakowie jeśli masz na myśli metaforyczną podróż na zamek królewski zbudowany na wzgórzu Wawelski..
Przecież słowo bonarka nie funkcjonuje w zadnym języku, chyba że jakims nie wiem, poskladali jakieś litery bez znaczenia. Never mind😅😅😅😅
A czy wyobrażacie sobie gdyby gdzieś byla ulica swińska lub bydlęca, hahaha, albo np. galeria handlowa na ul bydlęcej! Hahaha Tylko nie nadawajcie centrom handlowym hymnów, no bo bez jaj, po co galerii handlowej hymn? 😮😅😅😅😅😅😅😅😅
I nawet niech mi nikt nie odpowiada na moje pytanie, bo nie chcę wiedzieć, nie jestem zainteresowana skąd wzieli takie chujowe slowo jak bonarka, 😅😅😅😅😅😅