Noorderplantsoen - Een poort en geen auto's meer - Beno's Stad aflevering 17 (13-01-99)
Вставка
- Опубліковано 11 тра 2020
- Het herstel van het Groningse Noorderplantsoen was aanleiding voor deze Beno’s Stad in januari 1999. Uit de tijd van de vesting dateerde een klein poortje dat daarbij weer tevoorschijn komt. Het plantsoen kreeg een monumentaal paviljoen van architect Bouma. De afsluitingen voor autoverkeer gingen, net als de aanleg, in fasen. #BenosStad
► Beschrijving
Het Noorderplantsoen is nog niet klaar maar het schiet wel op.
De Engelse landschapsstijl wordt hersteld en dat houdt in dat er hier en daar een boom is weggehaald.
Landschapsarchitect Copijn brengt daarmee de zichtlijnen terug in het park die er ooit in zaten.
Daarmee wordt bedoeld dat je op sommige plekken dwars door het hele park kunt kijken.
Het plantsoen is trouwens niet als één geheel aangelegd maar stukje voor stukje.
Laten we maar eens naar de geschiedenis kijken.
De geschiedenis van het Noorderplantsoen begon eigenlijk in het begin van de zeventiende eeuw.
De stad die tot dan ophield bij de Noorderhaven werd enorm vergroot.
De Ommelanders die mee moesten betalen aan de stadsuitbreiding vonden deze veel te wijdlopig.
Maar de stad zette door omdat ze vanwege de Gouden Eeuw een grote groei van de bevolking verwachtte.
De vestingwerken die Groningen toen kreeg zouden later gedeeltelijk het Noorderplantsoen worden.
In de vestingwal zaten hier en daar kleine poortjes.
Soldaten konden door zo’n poortje op het pad buiten de vestingwal komen en vandaar de vijand onder vuur nemen.
Hier, onder deze trap, zit zo’n poortje verborgen.
In 1743 werd dit poortje gebruikt door touwslager Pieters voor de opslag van tonnen met teer.
Maar jongens uit de buurt die wisten dat en ze wisten ook dat zo’n teerton goed kon branden.
Op de 28e augustus sleepten ze uit het poortje een teerton, brachten hem op de wal en staken hem in de fik.
Het gaf het Gronings Ontzet een prachtig vreugdevuur.
Maar touwslager Pieters was er niet zo blij mee.
Hij eiste schadevergoeding maar tevergeefs want hij wist niet precies wie het gedaan hadden.
Na 1874 mochten Groningen en alle Nederlandse steden hun vestingwerken afbreken.
Doordat de wapens verder schoten zouden ze toch niet meer voldoende bescherming bieden.
Zo sneuvelde onder andere de Boteringepoort.
Omdat de vesting van het Rijk was maakte rijksingenieur van Gendt een ontwerpplan voor de vrijkomende terreinen.
Hij dacht dat de grond tussen het Boterdiep en het Reitdiep als bouwgrond niet zoveel waarde had.
Van Gendt bedacht daarom hier een plantsoen.
Hij koos voor de Engels landschapsstijl met slingerende paden omdat de vestinggracht zelf immers ook al slingerende.
Maar het plan van rijksingenieur van Gendt werd niet uitgevoerd omdat de gemeente de vesting tussen het Reitdiep en het Boterdiep van het Rijk kocht en een eigen deskundige aantrok.
Dit was de Haagse architect Bert Brouwer en die vond dat het grootste gedeelte van het betreffende vestingvak moest worden bebouwd met huizen.
Alleen de vesting aan het eind van de Kijk in ‘t Jatstraat, de Jatsdwinger mocht van hem plantsoen worden.
Stadsbouwmeester van Beusekom maakte het ontwerp.
Hij liet in 1880 de vestingwal ter plekke vergraven tot een grote berg, de berg waar we nu op staan en daarbij gazons aanleggen en slingerende paden en vijver in Engels landschapsstijl.
Architect Brouwer wilde de vestinggracht dempen maar de gemeenteraad dacht dat de oude vestinggracht wel een haven zou kunnen worden.
Toen de Groningse ondernemers zo’n nieuwe haven uiteindelijk toch liever aan de zuidkant van de stad zagen, besloot de raad het plantsoen in 1881 nog maar wat uit te breiden.
De Utrechter Copijn ontwierp het stuk tussen de Grote Kruisstraat en het Reitdiep.
Het Groningse hoofd van de plantsoenendienst dat tussen de Boteringestraat en de Ebbingestraat.
En met de aanleg van de Oranjebuurt werd het Noorderplantsoen rond 1920 nog iets groter.
Bij de vijver stond de kiosk en vanaf ongeveer 1908 een melksalon.
Melk was gezond vond de aan de Kraneweg gevestigde melkinrichting Vredewold en daarom liet ze in het Noorderplantsoen een melksalon bouwen.
Maar melk was toch niet zo populair als Vredewold dacht en daarom werd de melksalon in 1930 vervangen door dit café.
Het werd ontworpen door de bekende Groningse stadstekenaar Siep Bouma.
Lees verder
www.oogtv.nl/uitzending-gemis...
► Wil je meer nieuws en verhalen over Groningen? Abonneer je (gratis) op ons kanaal!
ua-cam.com/users/rtvoog?s...
► Volg OOG ook op onze andere kanalen:
Website - www.oogtv.nl/
Instagram - / oogtv
Facebook - / oogrtv
Twitter - / oogtv
OOG Groningen
Elke dag het laatste nieuws, verhalen, foto’s, video’s en meer over en voor Groningen!
#OOGGroningen #Groningen
Blij dat deze kennis parels behouden blijven op UA-cam.
7:52 Ze droppen ook even de dikste afrobeat-plaat die ze hadden liggen
mooi gemaakt Beno
Watisditeen goedprogramma.
Mooi programma!
Hahah toen was die nog heel jong 😁
Ik keek dit toen ik nog heel jong was.
De kochstraat nostalgie uniek en zeldzaam!!!
😃 jeugdsentiment!!!!!!! @ooggroningen