Wielki szacunek za wiedzę, z którą się Pan dzieli. To jest najlepszy materiał w całym UA-cam. Bardzo dziękuję, chyba w imieniu wszystkich, którzy będą to kiedykolwiek oglądać. DZIĘKUJEMY
Ja jestem typowym humanistą i trudno zrozumieć mi niektóre pojęcia, zasady w elektryce, ale Pan potrafi przekazać swoją wiedzę w sposób zrozumiały. Wielkie dzięki.
Bardzo dobry merytoryczny materiał. Długość widzę wynika z ilości poruszonych tematów ( obejrzałem 100%) Pozdrawiam serdecznie! P.S. bardzo proszę o kontakt mailowy lub telefoniczny, mam sprawę:)
Panie Bartku, jeżeli mógłby Pan stworzyć film, bądź jakkolwiek wyjaśnić działanie LPS a w szczególności: - stref ochrony oraz konkretnych wymagań odnośnie doboru ogranicznika przepięć wg. normy (np. wyjaśnienie jakich parametrów powinien być OP w budynku wyposażonym w LPS.) - zwodach i odstępach izolacyjnych - uziemieniach tych do LPS oraz "zwykłych" z PEN , łączeniu ich (bądź separowaniu), Jak wygląda to z perspektywy obowiązujących norm. Wg logiki uziom LPS oraz uziom domu powinny być połączone. Połączone powinny być też z GSW. Zachować ma to w każdym miejscu budynku ten sam potencjał. Ograniczniki przepięć podczas wyładowania "zwierają" każdy przewód w budynku także powodując m.in. wyrównanie potencjałów. Jednakże spotykam się z twierdzeniami, że uziemień nie powinno się łączyć. Z góry dziękuje.
Dziękuję za dość wyczerpujące informacje zawarte w filmie. Odnośnie oddzielnego uziemienia dla fotowoltaiki. Wydaje mi się że jest to spowodowane dwoma czynnikami. Po pierwsze klient może mieć przewód ochronny o nie wystarczającym przekroju i/lub złe parametry uziemienia klienta. Firmą od fotowoltaiki się spieszy, więc na szybko wbijają dla siebie jedną szpilę i załatwione. Nikomu się nie chce przerabiać instalacji uziemienia klientowi (np: kopiąc i łącząc z istniejącą bednarką). Istnieje też "szkoła" z czasów (gdy jeszcze nie były rozpowszechnione ochronniki antyprzepięciowe), która mówiła by uziemienie od instalacji piorunowej rozdzielić od uziemienia instalacji. Niektórzy się jej trzymają do dziś, chodź się już zmieniły realia i przepisy. Pozdrawiam.
Czy p przypadku uziomu fundamentowego gdy jego bednarka wychodzi na plecach garażu sondy odległość sond liczymy od tej bednarki czy od zewnętrznej ściany fundamentu?
Witam Zwróciłem uwagę na jeden aspekt. W klienta dom uderzył piorun i uszkodził na dziesiąt tysięcy urządzenia. Kilkadziesiąt metrów dalej u sąsiada eksplodował ochronnik i uszkodzenia były mniejsze. Właśnie,. Jestem za markowymi ochronnikami, ale nie wierzmy z drugiej strony w to, że przy centralnym uderzeniu pioruna praktycznie zadziała ochronnik. Niech kilka milionów wolt uderzy w punkt, jakie napięcie odłoży się na uziemieniu kilku omowym? W ułamek sekundy nie odprowadzi nadwyżki. Dla uderzeń odległych, jak najbardziej ochroni, uszkodzi ochronniki i po sprawie. Nie piszę o tym z teorii, lecz z praktyki. W wielu obiektach które audytowałem po centralnym uderzeniu praktycznie stopiły się urządzenia przy wzorcowo wykonanym uziemieniu i okresowo robionych przeglądach. Ale jak najbardziej uważam, że ochronę należy wykonać. Jakby nie było, częściej wyładowanie jest w linię napowietrzną, kominy itp w niedalekiej odległości jak pechowe centralne uderzenie.
Witam! A co z fotowoltaiką na gruncie? Wiem, że jest uziemiona. Widziałem jak szukali miejsca i wbijali uziom (pilon). Inwerter jest przy panelach. Do domu jest przewód 5x6 kwadrat, około 60 m. Czy w tablicy głównej w domu muszę zastosować ogranicznik przepięć i jaki? Poza tym, jeżeli planuję oprócz rozdzielnicy głównej w piwnicy, rozdzielnice na parterze, I piętrze i na strychu - docelowo poddaszu, to czy w rozdzielnicy gł. mogę zastosować Typ I a w rozdzielnicach na poszczególnych piętrach typ II?
W rozdzielnicy głównej T1+T2, jeśli odległość od następnej rozdzielnicy wynosi więcej niż 10 m to w niej dajemy T2. W przypadku instalacji na gruncie z falownikiem, to jeśli odległość od rozdzielnicy do której go podłączamy wynosi więcej niż 10m to dajemy T2 przy falowniku. Pamiętać należy, że niektóre falowniki (Huawei, Foxess itp.) mają wbudowane ochronniki T2 AC i DC więc nie trzeba ich dawać.
Salteka używam od lat. Bardzo porządne ograniczniki. W filmie wspomina Pan że SLP są wyposażone w iskierniki co może wprowadzac w błąd. Saltekowy Flp 12,5 i SLP w wersji V jest wyposażony tylko we warystor. Dopiero seria FLP Maxi ma ochronę kombinowaną (warystor+ iskiernik). Wyjątek stanowią jedynie modele +1 (gdzie przewód N jest chroniony po przez iskiernik)
BO SĄ !!! Sam stosowałem ochronnik T2 ISKIERNIKOWY - służy on na przykład do zabezpieczania przekładników w układach pomiarowych gdzie nie jest dopuszczalny prąd upływu, warystory się nie nadają - z uwagi na prądy upływu. Są to bardzo rzadkie przypadki ale są.
@@bartekelektryk8542 Bardzo dobry materiał . Super się ogląda. Także z mojej strony to tylko takie małe sprostowanie. SALTEK posiada także ograniczniki FLP 15.5 które są troszkę głębsze (10mm) .
@@krzysztofbartnik Rzadko są spotykane - my nawet ich nie zamawiamy :) - bo nie ma potrzeby - albo FLP 12.5 kA na pole lub 25kA - po AC. A po DC to klasyka SLP 700 i 1000 oraz FPL 550 i 1000 - i mamy pełne pokrycie. Czasem sprowadzamy ochronniki dla komunikacji, przekładników - ale to dość rzadkie przypadki. Zaś najwięcej po stronie AC biorą od nas SLP 275 - sam się dziwię gdzie to idzie :)
Witam, co w przypadku gdy do rozdzielnicy budynku doprowadzony jest układ TN-C a zastosowany jest ogranicznik dla sieci TN-S, rozdział zrobiony jest w samej rozdzielnicy.
Czyli w Twojej rozdzielnicy Masz TNCS - i ochronnik dla ukąłdu TNS jest poprawny - pamiętać nalezy o uziemieniu ochronnika i o przekrojach przewodó uziemiających : dla T2 min 6 mm2 a dla T1+T2 min 16 mm2
@@bartekelektryk8542 mam dom z lat 70tych, przyłącz wykonany 4x6mm2 w sieci TNC. Mogę założyć SPD T1 +T2 po podział pen? Bo zalecają wszyscy min 16mm2 a ja mam 6mm2. Chyba że to dotyczy jedynie grubości uziemienia pe a fazowe mogą być nawet 6mm2?
@@PB-od4gk Tak, ochronnik można dać za Punktem podziału - 16 mm2 jest wymagane by uziemić ochronnik. Czyli np. wbijasz szpilę / kopiesz bednarkę - doprowadzasz 16 mm2 do szyny PE, z szyny PE na ochronnik oraz 16 mm2 do punktu podziału PEN - tak bym to zrobił.
@@bartekelektryk8542 na tzw piętrze nie mam możliwości wymienić kabla na 3 żyłowy dlatego planuje podział pen zrobić w piwnicy i przekuć się na górę do remontowanej kuchni żeby zrobić ją już na 3 żyłach z RCD że wzgl na pralkę i piekarnik które mam zamiar tam zamontować. W takim układzie SPD chyba odpada bo montując go w piwnicy, w razie burzy, upali całe piętro które będzie przed SPD, a montując go w rozdzielnicy na piętrze koło licznika, nie będę miał już pen na którym musi chodzić piętro. Zasilanie mam linia napowietrzna, ale wybierając to chyba ważniejsze mieć RCD niż SPD
Kolejny odcinek słucham z wielkim zainteresowaniem. Wiadomości które Pan przekazuje Są zrozumiałe chyba nawet przez pierwszoklasistę jestem na etapie montażu paneli na dachu i właśnie tych wiadomości mi brakowało odnośnie uziemienia chodź mam jedno pytanie jeśli można dach z papy bez uziemienia a reszta jak u pana na rysunku i to mam dylemat gdzie wbić szpice uziemienia jak najbliżej falownika czy z drugiej strony domu jak najbliżej dolnej części instalacji Jeszcze raz dziękuję bardzo za wiedzę przedstawioną w tak przystępny sposób dodam po prostu po ludzku
Witam. A ja ma pytanie odnośnie koordynacji SPD. Linia napowietrzna od trafo do mnie 2 słupy, w domu chciałbym zabezpieczyć się ogranicznikiem T1iT2 kombinowanym. Ale jeszcze mam budynek gospodarczy i tam pójdzie też podrozdzielnia linia kablowa ziemna 20mb 5x4mm2 . Jaki wtedy tam dać ogranicznik tylko T2? Ale tu sprawa się komplikuje bo na tym gospodarczym ma być jeszcze fotowoltaika wpięta do tej podrozdzielni? Co w takim przypadku? Dawać do skrzynki od foto która będzie obok rozdzielni następne SPD T1 i T2 ?
A jaki z kolei ogranicznik do kabli koncentrycznych Pan poleca. Z dachu na kominie schodzą 3 przewody na strych od sarki i modułu internetowego. Gdzie zainstalować taki ogranicznik. Dom drewniany dach balachodachowka. Wspornik anten wystaje ponad komin 30cm. Brak LPS na dachu. Wokół wysokie drzewa.
Witam, mam pytanie jeśli można, jest układ sieci TT stara instalacja do rozdzielnicy są wprowadzone dwa przewody PE 2.5mm2 do wspólnej szyny jeden połączony z rurociągami IPZ miedzy L a tym przewodem 1.2ohm drugi wchodzi do ściany pewnie do zbrojenia ipz 6ohm. Co z SPD w takiej sytuacji jeżeli uziemienia mają dobrą rezystancje ale nie spełniają wymogów z przekrojami przewodów? Falownik oddalony od rozdzielnicy około 10mm tam jest zrobione nowe uziemienie 1.6ohm i wszystko do niego spięte. Łączyć razem te uziemienia? jest taka możliwość ale wewnątrz budynku wzdłuż przewodu z falownika do RG można dołożyć przewód PE.
Rury są wodne ? Jeśli tak to wykorzystanie ich wymaga zgody operatora sieci wodociągowej - jeśli są w użyciu - to po pierwsze. SPD musi być uziemione za pomocą odpowiedniego przekroju - kluczowa jest tu zdolność przeniesienia prądów przepięciowych do uziomu. WG mnie najlepiej odłączyć się całkowiecie od rur i przyłączyć do nowego uziemienia. Położył bym minimum 16mm2 od nowego uziomu do rozdzielnicy - a - falownik i SPD spokojnie można uziemić wprost z nowego uziomu .
Rozumiem, że jeśli instalacja PV jest na gruncie oddalona 30m od przetwornicy do grzania wody C.W.U nie podłączonej do sieci energetycznej ale uziemionej z uziemienia budynku tzn. między instalacją a budynkiem biegnie tylko plus i minus z paneli czy dobrze to rozumiem ? Ochronniki po stronie paneli T2 podłączamy z uziemieniem paneli, a w budynku przed przetwornicą T2 uziemieniem budynku nie prowadzimy przewodu wyrównawczego między instalacją, a budynkiem. Czy trzeba poprowadzić przewód PE i podłączyć go do szyny uziemienia budynku ? Do tego jeszcze jest na budynku (na kalenicy z iglicami na 2 kominach) piorunochron mający dwa zwody uziemione i podłączony do uziemienia budynku.
Przy 30 metrach nie ma sensu wykonywać połączenia wyrównawczego. Pamiętaj tylko by przewody solarne położyć w Arocie - bo nie nadają się bezpośrednio do ziemi (są specjalne, "ziemne" ale cena zaporowa). Zakładam, że to piorunochronu (LPS) nie zbiżasz się przewodami ? Jeśli tak to T2 wystarczą.
Mam pytanie co do doboru ochronników zgodnie z przedstawionymi w filmie strefami ochrony. Czy ta sama norma, o której Pan wspomina dotyczy zarówno doboru ochronników po stronie AC i DC? Pytam ponieważ mam wykonaną na dachu krytym blachodachówką instalację PV przez jak mi się wydawało fachową firmę a zainstalowali mi ochronniki z I imp. równym 6kA.
Witam, mam gospodarstwo, zasilanie z sieci mam podłączone na budynku gospodarczym i z niego idzie zasilanie do domu. Gdzie najlepiej podłączyć zabezpieczenie i ile polowe? Układ tn-c do domu i chce nim zabezpieczać całe gospodarstwo, budynki lata 70, brak odgromów, uziomy będą robione dopiero podczas modernizacji, do trafo do 200m.
Nie wiadomo jaką mamy LPL - absolutne minimum to ochronnik T1+T2 12.5 kA na pole, ja bym dał 25 kA na pole. Dla układu TNC stosujemy ochronniki 3 polowe dedykowane układowi TNC : np. Saltek FLP-B+C MAXI V/3 (25kA na pole) lub FLP-12,5 V/3 czyli 12.5 kA na pole. Musisz też wiedzieć, że jeśli Masz klika budynków, które posiadają zasilanie to każdy z nich też musi mieć ochronnik - i to T1+T2 12.5 kA na pole. Czyli robiąc "na bogato" : do domu przychodzi Ci Wewnętrzna Linia Zasiliająca (WLZ) z energetyki - dochodzi do rozdzielnicy, tam dajemy ochronnik T1+T2 25 kA na pole (np. Saltek FLP-B+C MAXI V/3) - następnie z tej rozdzielnicy mamy poprowadzone zasilanie do kolejnych budynków, i w rozdzielnicy takiego budynku, "na wejściu" dajemy ochronnik T1+T2 12.5 kA na pole (np. SALTEK FLP-12,5 V/3) - możesz zredukować koszty dając wszędzie ochronniki T1+T2 12.5kA na pole zakłądając, że jesteś na 3 lub 4 poziomie LPL. Na 100% musisz mieć uziemienie - bo ochronniki uziemić musisz.
Jak ma się takie liczenie napięcia względem temperatury w układzie z optymizerami? Głównie mowa o SolarEDGE (trochę nawiązuje do innych filmików Pana). Czy wtedy też trzeba zakładać te 20% więcej, skoro (tak mi się wydaje) optymizer jest czymś w rodzaju przetwornicy DC-DC i on sam reguluje napięcie kosztem natężenia dla inwertera ? Prosiłbym o krótkie wyjaśnienie :)
W SE ZAWSZE mamy 750 V w obwodzie DC dla falowników 3F i 350V dla falowników 1F. Ta wartość jest stała. Dlatego dla falownika SE 3F zawsze dajemy ochronnik 1000V a dla 1 fazowego możemy dać np. 550V ochronnik.
@@bartekelektryk8542 Dziękuję pięknie za odpowiedź - teraz wszystko staje się jasne. Pozostaje mi tylko pytanie troszkę zbaczające z tematu tego filmu, ale może się Pan nie pogniewa :) Jak wyliczyć zabezpieczenie nadprądowe po stronie AC dla SE8K (teoretycznie wg wzoru obciążenie na fazę wychodzi ~11,6A, ale w karcie katalogowej inwertera jest że maksymalny prąd na fazę to 13A (dla SE8K), oraz maksymalne zabezpieczenie prądu ciągłego to też 13A. No i tu zgłupiałem, głównie chodzi o stwierdzenie "prąd ciągłego", czy to po prostu zabezpieczenie nadprądowe 13A ? Dla Pana pewnie to głupie pytanie, ale dla mnie jako nie elektryka, a informatyka to bardzo zasadne pytanie :)
A co jeśli do mieszkania dochodzą mi dwa przewody L i N a na dachu bloku jest piorunochron, co wtedy? Jaki zastosować ogranicznik przepięć skoro wszystkie muszą mieć połączenie z PE?
Nie stosujesz żadnego, niestety. Bo ochronnik musisz uziemić. Taka instalacja musiała by zostać zmodernizowana by móc zastosować ochronnik. A jak Byś doprowadził uziemienie to ochronnik T1+T2 12.5 kA na pole był by właściwy.
@@ajnat8956 Jak Masz piorunochron to Masz uziom :) - musiał byś podłączyć się do istniejącego uziomu - choć to w przypadku bloków bywa często nie możliwe.
@@bartekelektryk8542 piorunochron mam bardzo blisko okna balkonowego tylko nie wiem czy taka samowolka jest do końca zgodna z prawem skoro budynek jest wspólna własnością 18 rodzin? Dziękuję za wszystkie odpowiedzi i nie męczę już dłużej. Pozdrawiam
@@ajnat8956 Do piorunochronu nie możesz się podłączyć - musiał byś "odkopać" i połączyć się pod ziemią - lub jeśli w głównym złączu zasilającym blok masz uziemienie to tam się podłączasz. Absolutnie nie do piorunochronu "nad ziemią".
Informacja podana w 29:10 jest błędna. Uziemienie też powinno spełniać odpowiednie warunki. Prowadzenie od szyny uziemiającej do bednarki uziemiającej przewodu 16 mm2 też jest nie poprawne technicznie. Jeżeli od szyny uziemiającej do bednarki pociągniemy 16 mm2 to tak naprawdę mamy uziemienie przewodem 16 mm2. Jest to niezgodne z wymogami podanymi w instrukcji ogranicznika o maksymalnej długości przewodu 0,5 m. Wg. normy jako uziemienie należy traktować równoważnik przekroju 50 mm2 w miedzi. Czyli mamy dwa wyjścia: 1. do rozdzielnicy wprowadzamy bednarkę uziemiającą; 2. od szyny uziemiającej do bednarki na zewnątrz prowadzimy przewód o przekroju równoważnym dla 50 mm2 Cu; Ta sama zasada dotyczy informacji podanej w 48:36.
Prosił bym o konkretny numer normy i, który punkt. Bo w normie 60364 nie ma na ten temat ani słowa. Co więcej Jacek H07 czy Luksiu też używają 16mm2 - wszyscy projektanci też. OCHRONNIKI - mam oficjalną odpowiedź SALTEK - w której pisze, że minimalna grubość przewodu łączącego punkt przyłączenia ochronnika z uziemieniem musi mieć przekrój minimalny taki sam jak przekrój przewodu łączącego ochronnik. Czyli dla T1+T2 musi być to minimum 16mm2 na całej długości.
@@bartekelektryk8542 W normie 60364 ma Pan tabelę "Najmniejsze dopuszczalne wymiary poprzeczne uziomów sztucznych". Co prawda w tej tabeli widnieje zapis, iż dopuszcza się przekrój 16 mm2, ale pod pewnymi warunkami. Konsultowałem przypadek podobny do tego z 48:36 z firmami zajmującymi się tematem ochrony odgromowej. Ograniczniki przepięć zainstalowane na dachu piętrowego budynku (dach płaski) dostałem odpowiedź, że połączenie przewodem 16mm2 na takiej odległości nie jest wystarczające i najlepiej wprowadzić drut odgromowy Φ10 (oczywiście łącząc z uziomem budynku - a nie tworzenie nowego). Co do Luksia to ma fajny film "#16 [KWDI] Uziemienie w budynkach jednorodzinnych Potrzebne czy nie? Wykonanie uziemienia" na którym widać jak wprowadza bednarkę do rozdzielnicy.
@@gniewziem My nie mówimy o uziomie a o przewodach uziemienia. Ta tabelka tyczy się na przykład wykonania uziomu fundamentowego. Oczywiście, ze najlepiej wprowadzić bednarkę na GSU - ale - nie zawsze jest to możliwe. Różni projektanci z którymi mam do czynienia twierdzą, że 16mm2 wystarcza - pewnie, że przy 4 piętrowym bloku nikt nie użyje LgY16 mm2. W budynkach wysokich projektanci najczęściej dawali taśmę/bednarkę.
@@bartekelektryk8542 GSU jest elementem uziomu. Uziom powinien spełniać warunki podane w normie 60364. Jeżeli uziemienie służy tylko do celów ochrony przeciwporażeniowej połączenia 16 mm2 wystarczą, natomiast jeśli mówimy o ochronie odgromowej i przeciwprzepięciowej to 16 mm2 jest za mało. Mam namyśli połączenie pomiędzy GSU a bednarką. Dobrze to w swoich opracowania opisuje prof. Edward Musiał.
@@gniewziem kolega Bartek trochę myli pojęcia. Uziom ma mieć budynek połączony z GSW. Dalej z rozdzielni głównej budynku żyła PEN lub PE ma być połączona z GSW. Tak to ma wyglądać zgodnie z przepisami. Do PV nie ma takich wymogów, a jeżeli budynek nie ma uziomu i GSW to instalacji PV montować nie można. A jak się chce ją zamontować to należy to wykonać ze wszystkimi konaekwencjami czyli z uziomem otokowym , GSW oraz przebudową rozdzielni budynku i montażem tam ograniczników przepięć, a później brać się za PV. I tak również pokazuje to norma od PV 7-712. Robienie uziomów pionowych w budynkach to duży błąd i nie zgodny ze sztuką bo uziom budynku ma być uziomem wyrównawczym a uziom pionowy takim nie jest i stosuje go tylko energetyka zawodowa, tylko że tam on ma inne zadania .
A jak dobierać ochronniki do instalacji na gruncie? Lepiej dawać T1-T2? Czy robi Pan instalacje PV w układach TN-C? Jak to się ma do uziemiania instalacji PV? Skoro nawet ochronnik Saltek TN-C ma podłączenie PEN, jak i skąd podłączyć to linką 16mm2, jak to rozwiązać? Proszę o pomoc :)
Na gruncie generalnie dajemy T2 - czasem są warunki wymagające T1+T2 ale są bardzo rzadkie. Uklad TNC - ochronniki po stronie DC dobieramy normalnie. Jeśli chodzi o AC - owszem podłączamy PEN do ochronnika - ALE - nadal obowiązuje nas minimalny przekrój PEN 16 mm2 dla T1+T2. Pytanie czy PEN ma taki przekrój ? Jak nie to wykonujemy uziemienie i uziemiamy PEN oraz ochronnik. Ja zwykle wykonuję uziemienie i uziemiam PEN - bo można i podłączam do ochronnika 16 mm2. Przykładowo : z uziomu 16mm2 na szynę uziemienia, PEN na szynę i z szyny na ochronnik.
@@mateuszkruszynski9126 Tak, zasada jest prosta - jeden uziom na budynek, jak mamy uziom wielokrotny np. wbite kilka szpili to i tak MUSIMY połączyć je razem. Każda metalowa część budynku mogąca znaleźć się pod napięciem musi być objęta wyrównaniem potencjału (uziemieniem). Czyli : wykonuję uziom : uziemiam konstrukcję PV i ochronnik DC, przewód PEN, ochronnik AC, metalowe rury wodociągowe, rury od ogrzewania, nawet metalową rurę gazową należy uziemić i jeśli trzeba zastosować złączkę izolacyjną do rur gazowych. Tak to należy zrobić. Oczywiście montując fotowoltaikę np. w domu z układem TNC bez uziemienia - ja robię uziom, uziemiem konstrukcję i ochronniki i jeśli trzeba falownik (w instrukcji falownika mamy podany sposób podłączenia do różnych układów). Instalacji klienta nie ruszam - bo to nie moja sprawa - ALE - jeśli instalacja sprawia zagrożenie to nie montuję.
@@bartekelektryk8542 super dziękuje za odpowiedź :) ale jeszcze pytanie jedno, czy w takim razie w rozdzielni do PV gdy podpinam przewód z sieci AC to PEN z sieci nie łącze z PEN którego wykonam uziemienie ?
@@mateuszkruszynski9126 Przykładowo : Sofar dla TNC wymaga by PE i N falownika podłączyć do N (PEN) I tak robimy, natomiast ochronnik DC, konstrukcję, obudowę falownika podłączamy do naszego uziomu. Nie uziemiasz dodatkowo przewodu N (PEN) który idzie z rozdzielni głównej do rozdzielnicy PV - PEN powinieneś uziemić w rozdzielnicy głównej - czyli na szynę na która podłączasz PEN podłączasz też uziemienie.
mam pytanie, jesli mamy PV na dachu, dach z LPS lub dach metalowy, nie możemy zachować odstępu izolacyjnego więc wykonujemy podłączenie od konstrukcji PV do zwodu LPS (nie robimy oddzielnego uziemienia od PV) czy w takim przypadku schodzimy dodatkowo przewodem pe od konstrukcji PV do rozdzielni DC razem z kablami DC??
Nie, powód jest prosty : wprowadzasz wyładowanie do budynku i rozdzielnicy :) Wykonujesz połączenie konstrukcji PV i LPS za pomocą 16 mm2 i tyle. Oczywiście idealnie jest zejść osobnym zwodem wprost do uziemienia budynku i zarazem LPS'u - ale - często jest nie wykonalne lub trudne - więc dopuszczalne jest uziemieni konstrukcji do LPS. Pamętać należy o zastosowaniu ochronników T1+T2.
@@bartekelektryk8542 Tak, zgadza się analizując logicznie masz rację, wiele osób tak robi, lecz jakiś czas temu uczestniczyłem w webinarze Dehn-a i tam jednoznacznie było powiedziane że w tej sytuacji prowadzimy od konstrukcji do szyny w rozdzielni min 16mm2CU mają to też w swoich materiałach, tak samo podaje Phoenix i tu nie wiem jak to interpretować,
@@youkimadi2 Norma nam mówi o minimalnych przekrojach zależnych od funkcji PE : np. PE do gniazda zasilanego 2.5 mm2 ma inny przekrój niż główny PEN. Weźmy PEN - norma mówi : 10mm2 Cu i 16mm2 Al. Czy możemy użyć PEN jako PE ? Tak - ALE - jeśli użyjemy ochronnika T2 to będzie OK bo on wymaga PE 6mm2 - ale jak damy T1+T2 to nie spełniamy waruku producenta, bo mamy 16mm2 a "nasz" PE(N) ma tylko 10 mm2. Dlatego każdy mówi o 16mm2 - bo prawie każdy dom jest w 3 lub 4 strefie LPZ i musimy dać ochronnik T1+T2 - a on wymaga 16mm2 - więc PEN 10mm2 z energetyki "łączymy" (np. w punkcie podziału" z "naszym" uziemieniem przewodem 16mm2. I mamy spełnione warunki minimalne narzucane przez producenta. Oczywiście zawsze lepiej "wjechać" bednarką na szynę PE lub dać np. 25 czy 35 mm2.
@@bartekelektryk8542 tak, masz rację jeśli chodzi o przekroje, moje pytanie raczej dotyczyło "czy w takim przypadku schodzimy dodatkowo przewodem pe od konstrukcji PV do rozdzielni DC razem z kablami DC?? ", napisałeś "Nie, powód jest prosty : wprowadzasz wyładowanie do budynku i rozdzielnicy :) Wykonujesz połączenie konstrukcji PV i LPS za pomocą 16 mm2 i tyle" jednak nawet producenci Dehn, Phoenix, czy nawet firmy profesjonalnie zajmujące sie odgromówką jak RST, powołując się na normy podają w swoich materiałach że należy takie połączenie wykonać, czyli min Cu16mm2 od konstrukcji PV do szyny pe, widzę że nawet pośród wykonawców są różne opinie na ten temat,,, co sądzisz?
@@youkimadi2Niestety nie ma tu ścisłych wytycznych - bo uziemienie PV NIE jest częścią LPS - więc prowadzimy je do szyny PE - ALE - przy dachu z metalu lub braku odstępu izolacyjnego uziemienie PV staje się de facto kolejnym zwodem LPS. A co nam mówi norma o LPS ? Nie wolno zwodów LPS wprowadzać do budynku :) :) Stąd mamy takie rozbieżności - dlatego mimo twierdzeń Dehn czy Phoenix'a - większość projektantów nie wprowadza uziomu PV do budynku - w Niemczech jest to powszechne. Niestety musimy zdać się trochę na zdrowy rozsądek i odpowiedzieć na pytanie czy uziemienie konstrukcji PV bez zachowanych odstępów izolacyjnych czy na metalowym dachu staje się zwodem LPS czy nie? Ja uważam, że tak - bo nie bez przyczyny ktoś wymyślił owe odstępy izolacyjne - a wtedy nie należy takiego elementu wprowadzać do budynku. Idelanym rozwiązaniem jest kolejny zwód pionowy do konstrukcji PV i podłączenie do uziomu na zewnątrz budynku.
Komentowal Pan kwestie braku koniecznosci oddzielnego uziemiania instalacji PV jesli budynek posiada instalacje odgromowa - akurat na dniach bede mial montaz i ekipa stwierdzila ze i tak bedzie wykonywala oddzielny uziom szpilkowy(tak. Przewod 16mm2). Ograniczniki przepiec AC i DC beda T1&T2. Mam im to wybic z glowy i sugerowac aby podpieli uziom paneli do istniejacej instalacji odgromowej (podpietej do solidnie zrobionego uziomu fundamentowego), czy machnac na to ręką ? Czy takie 2 oddzielne systemy uziemienia to blad w sztuce ? Czy tez przepisy nie precyzuja tego dokladnie wiec "na wszelki wypadek" wola zrobic wlasne uziemienie (i pomiary tezystancji uziemienia) skoro daja "od siebie" 5lat rekojmi na wykonanwstwo instalacji ? W sumie i tak przeciez wewnatrz budynku beda sie podpinali do szyny uziemienia...)
Zdecydowanie wybić z głowy - OK - jak KONIECZNIE chcą robić osobne "zejście" z konstrukcji do ziemi to niech podłączą to "zejście" do istniejącego uziomu fundamentowego !!! I tak - dwa uziomy to błąd w sztuce !!! Proszę pomyśleć : u Pana najwyraźniej nie mamy zachowanego odstępu izolacyjnego - bo dają ochronnik T1+T2 - część PV będzie uziemiona ich uziomem, a reszta fundamentowym. Przy wyładowaniu część udaru trafi na świetny uziom fundamentowy a reszta na "ich" szpilę - na 100% powstanie różnica potencjału i na 100% popłynie "prąd wyrównawczy" skończy się to więc źle. MA być jeden układ uziemienia i kropka. Pytanie drugie : czy ma Pan w swojej rozdzielnicy ochronnik T1+T2 i jaka jest odległość mierzona po przewodach od rozdzielnicy do falownika ? Bo jeśli ma Pan ochronnik T1+T2 w rozdzielnicy i mamy mniej niż 10 m odległości to ochronnik w rozdzielnicy zapewnia nam ochronę falownika - i nie musimy dawać kolejnego - a jeśli już dajemy to T2. Chyba, ze Pan nie ma ochronnika - to wtedy ten ochronnik T1+T2 nalezało by zamontować w głównej rozdzielnicy budynku a przy falowniku dać ochronnik T2 - tak by zachować koorydynację. ALE OK - jak Pan ma ochronnik T1+T2 w rozdzielnicy budynku i oni chcą dać ochronnik T1+T2 - to nie jest to błąd, po prostu dalą "lepszy" niż potrzeba. UWAGA !!! - Proszę zwrócić uwagę na parametry ochronników i firmę. Ochronniki T1+T2 powinny mieć minimum 12.5kA na pole - parametr Iimp - ORAZ w jaki sposób uziemią ochronniki !!! Minimalny przekrój przewodu uziemienia to 16mm2 dla T1+T2.
Większość ekip które robią tylko fotowoltaike biją szpile byle by było poniżej 30 ohm i nikt nie patrzy na to, że to jest jesień lub wiosna i spod buta tryska woda
@@debumcykcyk To jest smutne - niestety. Powinno być poniżej 10 Omów - Z WSPÓŁCZYNNIKAMI. Jak ja to robię, jeśli muszę zrobić swoje uziemienie : biję 2 szpile po 1.5 m każda, i mierzę - zawsze przyjmuję najgorszy współczynnik - dla uziomu pionowego zagłębionego do 5 m jest to x2 a dla uziomu zagłębionego poniżej 5 m to jest to 1.3 - czyli : zabijam 3 szpile (głębokość 4.5m) i pomiar : wartość zmierzona x 2 i to musi być mniejsze niż 10 omów. Łatwo policzyć, ze wartość zmieżona musi być poniżej 5 omów. Przy 4 szpilach mamy 6 m głębokości czyli "goły" pomiar to nie więcej niż 7.6 Oma. JA jak NIE wychodzi ? Bijemy do skutku :) :) czasem trzeba zabić nawet 10 szpil w pionie LUB zastosować taki specjalny uziom rurowy z dodatkową substancją zmienjszającą rezystywność - my używamy kompletu firmy BEZPOL - i muszę powiedzieć, że się sprawdza. A co jak w ogóle nie wychodzi? Cóż - łopaty, rów, bednarka i ku chwale naszej socjalistycznej ojczyzny :) :) :)
Ja ojcu do fundamentu włożyłem coś ze 40m bednarki. 35mb ławy. Powiem szczeże że nawet tego nie mierzyłem, ale przy glinistym gruncie w okół obstawiam poniżej 10 ohm ;)
@@debumcykcyk Trzeba zmierzyć - w Twoim przypadku tak pewnie będzie :) OK - glina i uziom fundamentowy to dobra kombinacja - ALE - wypadało by zmierzyć. Dla świętego spokoju. No i pamiętać o właściwym wykonaniu uziomu fundamentowego : zwłaszcza odpowiednie połączenia i zabezpieczenia przed korozją bednarki wychodzącej z betonu.
Czy zabezpieczenie przepięciowe po zadziałaniu (uderzenie pioruna) może pozostać na zwarciu? Tam w zabezpieczeniu są takie małe kostki jak pudełko zapałek które można wymieniać. Po co się tak to robi? Są gdzieś w handlu same te wkłady od przepięciówek, ja nigdy tego nie widziałem.
TAK - może pozostać na zwarciu. "Kostki" - czyli moduły są wymienne - i jak najbardziej dostępne. W hurtowniach elektrycznych powinni mieć możliwość ich ściągnięcia, widziałem je tez w sklepach internetowych czy Allegro. Dotyczy to oczywiście porządnych producentów - bo Ci od "taniochy" nie mają i trzeba wymienić cały ochronnik.
@@bartekelektryk8542 No to stosując takie zabezpieczenie mocowane przy panelach (przewody dłuższe niż 10m) mamy piękny pożar, i to na drugi słoneczny dzień po burzy. Ponieważ po wyładowaniach atmosferycznych, panele mogą pracować na zwarcie. W takim wypadku lepiej nie stosować takich zabezpieczeń, lepiej stracić w elektronice 80tyś złotych niż cały dobytek życia.
@@IndyPoint Nie do końca : Przewody, wtyczki spokojnie wytrzymują prąd zwarciowy, który jest NIE WIELE mniejszy niż prąd punkcie mocy maksymalnej z którą instalacja często pracuje. Ot w ostatnich dniach - zimno i duże nasłonecznienie :) Po drugie falownik zgłasza natychmiast błąd. Do tego - panele mają bezpieczniki i przy wyładowaniu o większej "mocy" najczęściej one się palą i prąd nie płynie. Jak by to było takie groźne to by to zakazali a nie było wymagane.
@@bartekelektryk8542 To że falownik zgłasza problem, nie jest dla mnie argumentem. Za często jestem poza domem. Widziałem pożar z fotowoltaiką w roli głównej. Powiem tak: "jarało się" jakby ktoś benzyną te panele polewał. Z czego oni je robią? Czy to jest efekt palącego się wzbogacanego krzemu przy ekstremalnie wysokich temperaturach? Dodatkowo strażacy nie chcą gasić takich pożarów tzn. wchodzić na dach, zanim nie zajdzie słońce. Uważajcie, róbcie wszystko z głową, to że wykonawcy czegoś nie stosują, nie oznacza że jest to dobre.
@@IndyPoint BZDURA !!! Straż gasi pożary PV normalnie !!! NIE SIEJ PANIKI I NIE ROZPOWSZECHNIAJ KŁAMSTW !!! Mam te informacje wprost ze straży pożarnej. Standardowy sprzęt gaśniczy umożliwia gaszenie pożarów do 1 kV - prądownica zaś "rozbija" strumień wody na krople i gasząc pożar do 1 kV nie ma możliwości porażenia - nawet trzymając ja gołą ręką a nie w rękawicach - są słowa strażaka - który gasił PV i "lali" ją wodą. Podobnie jest w Niemczech i innych krajach - strażak był w Niemczech na szkoleniach i sami Niemcy tak gaszą PV - zwykłą wodą, W przypadku dużych pożarów używają piany - ALE - tak się gasi każdy pożar, nie tylko PV, małe, "domowe" woda, a duże woda i/lub piana. To po pierwsze - po drugie - A CO BYŁO POD PANELAMI? Jaka konstrukcja dachowa??? Może zamiast siania paniki i szukania sensacji ZASTANÓWMY się nad tym ?? Może płonący budynek dawał taki efekt ?? Wystarczy drewniana konstrukcja dachu i już. Tył paneli jest wykonany z samogasnącego tworzywa - aby płonęło musi być wysoka temperatura, bo samo gaśnie, krzem nie płonie, podobnie jak szkło. Sam próbowalem zapalić panel palnikiem i gów.. wyszło, po ustaniu "grzania" backplate gasł. I na KONIEC : OFICJALNE dane Straży Pożarnej z ostatnich paru lat : łącznie pożarów "elektrycznych" było MNIEJ niż 4% wszystkich. Straż nie prowadzi osobnych statystyk dla fotowoltaiki - ALE - Główny Brygadier PSP - powiedział, że ze wstępnych analiz wynika, że pożary fotowoltaiki to mniej niż 0.5% pożarów "elektrycznych" - POLICZ sobie kolego ILE to 0.5% z 4%. Tak więc pożary PV są bardzo rzadkie, Strażacy je gaszą normalnie. A ja w ciągu lat mojej kariery NIE słyszałem by ochronnik spowodował pożar. Co więcej najczęście to nie strona DC jest przyczyną pożaru PV a strona AC.
Budynek powinien mieć swoje uziemienie - nie mozna używać uziomu energetyki w ZK jak głównego uziemienia budynku. To po pierwsze. Co do ochronników - tak, można użyć uziemienia budynku i podłączyć się na Główną Szynę Uziemienia - JEŚLI spełnia wymogi - np. Ochronnik T1+T2 wymaga przewodu uziemienia minimum 16 mm2 - czyli szyna uziemienia powinna mieć mimimum 16 mm2 połączenie z uziomem - jeśli to jest spełnione to można podłączyć ochronnik na szynę uziemienia budynku. Często Szyna PE jest też Główną Szyną Uziemienia.
Dobierając SPD kierujemy się też rodzajem sieci. Ale to chodzi o typ sieci zasilającej? Np od złącza ZK mamy TN-C czyli L1, L2, L3 i PEN. Wówczas wybieramy ogranicznik do sieci TNC, czyli 3 polowe? Natomiast jeśli z ZK mamy już TNS to 4-o polowe? Zgłupiałem, gdyż w hurtowni twierdzą, że najczęściej montowany jest 4-o polowy u nas w regionie, a Enea w regionie wydaje warunki TN-C.
Pytanie czy ochronnik montujesz przed czy po podziale PEN. Najlepiej i sensowniej jest montować ochronnik w rozdzielnicy budynku i w niej dokonać podziału PEN lub co też jest częste PEN jest dzielony w złączu kablowym energetyki. Wygląda to tak : TNC mamy od złącza energetyki - wchodzimy do naszej rozdzielnicy, dzielimy PEN i dajemy ochronnik 4 polowy do układu TNS. Oczywiście jak masz w budynku układ TNC to dajesz ochronnik do TNC 3 polowy.
@@bartekelektryk8542z skrzynki Enea mam TNS , wg warunków przyłączenia mam w rozdzielnicy przejść na TNCS , jaki ogranicznik kupić ? Każdy co inne go mówi.. 3+0? 3+1 , 4+0 ?
@@Anonymous-PL W ZK (skrzynka, złącze kablowe) raczej nie Masz TNS a TNC :) :) :) Bo mając TNS miał byś 5 przewodów z Enei :) :) a nie 4. :) Dokonujesz podziału PEN w Twojej rozdzielnicy. Więc Ja bym to zrobił tak : Rozłącznik lub Wyłącznik Główny, następnie podział PEN, dalej dał bym ochronnik T1+T2 - 3P+N czyli 4 pola L1,2,3 i N. Można to zrobić np. tak, że fazy z Wył. Gł dajemy na Blok Rozdzielczy, jeżli blok jest poczwórny to dajemy tam też N z Punktu Podziału, do Bloku podłączamy też Ochronnik, który dajemy maksymalnie blisko Bloku. I z Bloku idziemy dalej na aparaty. Pamiętaj by kupić porządny ochronnik, który ma wyraźnie podany Prąd Impulsowy 12.5 kA na pole (Iimp) - bo tanie ochronniki VCX, Kanlux i reszta taniego gów.. nie spełnia tego warunku.
W przypadku naziemnych to należy policzyć :) - z moich doświadczeń najczęściej wystarcza ochronnik T2 - ALE - każdy przypadej jest inny. Inaczej jest jak mamy instalację na gruncie obok domu w mieście a inaczej jak na szczycie wzniesienia, gdzie do okołoa nie ma nic :)
13:00 -zastanowiło mnie czy taki prąd upływu może jakoś znacząco wpłynąć na rachunki za prąd w domu... ale można to policzyć: Przyjmijmy, że taki prąd to 10 mA, a więc przy 230 V będzie to 2,3 W na jedną fazę, a więc 7 W na 3 fazy. 7 W * 60*60*24*365 s = 220752000 J w ciągu roku 220752000/3600/1000 = 61.32 kWh co przy cenie prądu 1 zł / kWh daje 61 zł
Prąd upływu nie jest aż taki duży :) - ALE - urządzenie pomiarowe (licznik + przekładniki) jest certyfikowane, i jak podłączymy ochronnik, który ma upływ, nawet minimalny, to jest to podstawą do kwestionowania poprawności pomiaru. A jak mamy iskiernik, to prąd upływu jest w zasadzie nie mierzalny.
28:51 A co z jakością uziemienia? Prąd udarowy trzeba odprowadzić do ziemi. To że rezystancja uziemienia jest mniejsza niż 10 omów nie oznacza automatycznie że przy przepływie powiedzmy 20000 A prądu wilgotny grunt wokół szpilki nie zagotuje się i rezystancja nie podskoczy chwilowo do kilkuset omów. Kolejna sprawa to impedancja przewodów uziemiających. Zagięcie przewodu elektrycznego pod kątem 90 stopni na małym promieniu traktować należy jak 1/4 zwoju cewki. A cewki mają impedancję. Pioruny "pracują" na częstotliwościach kilku MHz i na każdym zagięciu przewodu uziemiającego może się odłożyć kilka tyś. woltów.
To NIE jest uziom do celów Ochrony Odgromowej !!! NIE MYL PROSZĘ rodzajów uziomu !!!! Odsyłam też do norm - jak najbardziej można stosować uziomy szpilkowe do układów odgromowych - tak więc Twoje obawy są bez podstawne. Tu mamy typowy uziom do celów ochronnych, nie wystąpią na nim bezpośrednie prądy piorunowe. Dlatego możemy zastosować przewody linkowe, ten uziom zapewnia nam uziemienie dla ochronników, konstrukcji i falownika - nic więcej - NIE - jest częścią systemu LPS.
@@bartekelektryk8542 Zalecasz ogranicznik zdolny do odprowadzenia prądu piorunowego 25 kA całkowicie ignorując problem odprowadzenia tego prądu do ziemi?
@@bartekelektryk8542 Być może w normie nie opisane, ale to jest zabezpieczenie odgromowe! Nie ma większej różnicy dla domowej instalacji czy piorun uderzy w dach domu czy 10 m dalej w napowietrzną linie zasilającą nasz dom. Dobrze że wspomniałeś o zabezpieczaniu instalacji antenowej na dachu. Trzeba też pamiętać o metalowym ogrodzeniu i domofonie połączonym z wnętrzem domu oraz o instalacji elektrycznej wyprowadzonej na ogród. Tymi drogami wysokie napięcie z pioruna "wejdzie" do domu.
@@lespaw71 NIE jest - norma nam mówi wyraźnie jakie parametry musi spełniać instalacja odgromowa i jej uziom - do mojego uziomu NIE mamy przyłączonego układu LPS. A to jest definicja uziomu odgromowego. Zgadzam się, że jak trafi to ani ochronniki ani piorunochron nie pomoże. ALE - ja muszę się stosować do przepisów norm. Mamy podział na rodzaje uziomów i muszę się tego trzymać. Bo mam przestrzegać norm. Mój uziom NIE pełni funkcji odgromowej - dlatego go nie badałem metodą udarową. W domu zresztą nie ma systemu LPS (odgrom).
@@lespaw71 Montując ochronnik mam go zamontować zgodnie z przepisami - tego nie poruszyłem, bo film był by zbyt długi. Mamy też instrukcje producenta - stąd mamy wymóg 16 mm2, maksymalnej długości przewodów i wymogów co do uziemienia. Film dotyczył ochronników a nie uziomów - to zresztą przygotowuję na następne filmy.
Pewnej rzeczy nie rozumiem. W warunkach przyłączenia praktycznie zawsze widzę: instalację po stronie odbiorcy wykonać w systemie TN-S. Jeżeli zrobię rozdział PEN w domu w rozdzielnicy to złamię warunki przyłączenia, które nakazują mi od licznika iść kablem 5 żylowym. Jak cos sie stanie to praktycznie od razu otwierając skrzynkę widać ze instalacja jest zrobiona niezgodnie z przepisami... Jeżeli uziemiam zgodnie ze sztuką PE u siebie w domu do swojej bednarki to jaki mam zysk z rozdziału PEN w domu a nie w złączu kablowym? Chyba lepiej mieć dwa uziemienia na wypadek uszkodzenia jednego z nich niż jedno. Dlaczego taki nacisk kładzie Pan na rozdział PEN w domu? Oszczędność jednej żyły?
Nie łamiesz - bo po stronie odbiorcy oznacza : ZA licznikiem w dowolnym miejscu. Bo na liczniku jest granica podziału "odpowiedzialności. Możesz więc teoretycznie postawić rozdzielnice tuż obok złącza kablowego z licznikiem i tam dokonać podziału. Zysk Masz taki, że jak niekompetentny pracownik ZE coś zepsuje w złączu lub ktoś ci w złącze wjedzie samochodem to możesz stracisz Podział PEN i co za tym idzie ochronę - co się zdarza wcale nie tak rzadko - zaś w rozdzielnicy w domu masz większą kontrolę i pewność. Energetyka nigdy nie ukarała nikogo za podział w Rozdzielnicy Głównej budynku, bo zdają sobie sprawę z konsekwencji - co więcej - zawsze możesz wysłać im pismo z oświadczeniem, że biorą pełną odpowiedzialność za ew. szkody wywołane naruszeniem podziału PEN w złączu kablowym - sam raz tak zrobiłem i nagle ZE dopuścił Podział w RG Budynku. :) Dziwne prawda. :) Punkt Podziału PEN to krytyczne miejsce i należy je mieć pod kontrolą i jak najlepiej zabezpieczone.
czegos tutaj nie kojarze....skoro 16 mm minimum zasilanie ochronnika T1 a zazwyczaj zasilanie obiektu / domu jest 4x 10mm ..to juz nie spelnia warunku...przeciez drogi pradow wyladowczych musza miec jak najkrotsza droge do ziemi i nie wiem jak bym mial nagle zasilic ochronnik 16mm ? . poza tym mieszkam w bloku gdzie nikt takich ochronnikow nie posiada mimo ze wiezowiec i ma instalacje odgromowa...zasilanaie mieszkania mam 2x 4 mm
Uziemienie - a nie zasilanie - obejzyj mój filmik o układach sieciowych. Przykłądowo : w układzie TNC (4 przewody - L1, L2, L3 i PEN) - w "naszej" rozdzielnicy dokonujemy podziału przewodu PEN na PE i N - punk podziału UZIEMIAMY - i połaczenie między uziemieniem budynku (np. otok, fundamentowy czy szpila) łączymy minimum 16mm2 - dlatego używamy dla T1+T2 16 mm2. BLOKI - u mnie mam na klatce przewód PE, połączony z uziomem otokowym bloku. I mam tam 16 mm2 - dlatego mogłem położyć przewód 16mm2 do mojej rozdzielnicy w której zamontowałem ochronnik T1+T2. W Twoim przypadku, instalacja LPS (odgrom) powinien być połączony z uziemieniem, z którego powinien "iść" przewód minimum 16mm2 z dołu do góry i do tego powienieneś się podłączyć. ALE - jeśłi blok jest stary lub "wujowo" wykonany to możesz nie mieć wyprowadzonego przewodu uziemienia - wtedy Masz kichę i o ochronniku możesz zapomnieć. W IDEALNYM wykonaniu : na klatce Mamy "zbiorczy" ochronnik T1+T2 oraz przewód PE, a w poszczególnych mieszkaniach mamy ochronnik T2. Niestety to tylko marzenia :) :) i bardzo żadko spotykana sytuacja.
Niestety, daję się byle co, byle taniej. Ale coraz częściej ubezpieczyciele zwracają na to uwagę i można się "przejechać" - ma pan "pomarańczowy" T1+T2 7.5 kA na pole - a ma być 12.5 kA na pole - instalacja wykonana nie prawidłowo - obcinamy odszkodwanie o 40%. Spotkałem się z tym kilka razy.
Czyli wszędzie pchać t1 +t2 25ka jeżeli tylko się da? Mam 2 domki na małym osiedlu. W okół płoty, piorunochrony, anteny, klimatyzatory, garaże i ogólnie dużo wystającego dziadostwa. W pobliżu słupa nie widziałem, tak że kable z taurona idą w zakopanym ;) Uziom poprowadzony do zk, wlz 5 żył. Nie mam wiedzy odnośnie połączenia piorunochronu z uziomem budynku.
@@debumcykcyk 12.5 kA na pole - to jest "standard" dla typowych przypadków. T2 możesz zastosować jak nie masz w pobliżu chaup z piorunochronem (LPS) ORAZ masz zasilanie tylko "ziemią". W realu bardzo rzadki przypadek. Zaś 25 kA na pole to najlepsza :) ALE bardzo droga opcja i zwykle nie ma potrzeby jej dawać - jak cię / klienta stać kto bogatemu zabroni :) - napewno zapewni większą ochronę. Ja bym dał 12.5 kA na pole ale porządnej firmy - no i musimy mieć porządne uziemienie by było do czego podłączyć ochronnik.
@@bartekelektryk8542 teraz zamówiłem dehna tsh tnc 255 nigdzie nie ma odgromu i między budynkami idzie linia nn. Linia do budynku (warsztat z wiatą) idzie powietrzem i schodzi ścianą do rozdzielnicy. Uziom fundamentowy. Myślę że się sprawdzi. Teraz jestem zmuszony założyć, bo doszedł monitoring ;) W przyszłości będą 2 skretki napowietrzne. Jedna z Internetem,.bo będzie router w garażu a druga komunikacyjna od rejestratora kamer do switcha w domu. Polecisz coś, z wymiennymi wkładkami?
NIE !!! Pisze : Obiekty budowlane winny być wyposażone w instalację chroniącą od wyładowań atmosferycznych - nie pisze jaką :) Nie wszędzie trzeba stosować ochronniki :) - bardzo wiele zależy od obliczeń i czynników - niemniej jednak bardzo rzadko z obliczeń wynika, że nie potrzeba ochronników. Nawet jeśli wychodzi nam "tylko" T2 - to ja ZAWSZE radzę zamontować T1+T2 minimum 12.5 kA na pole. Przy tej ilości sprzętu elektronicznego w domach tylko idiota nie montuje ochronników.
BZDURA !!! - Zapoznaj się z normami, NIE musi mieć otoku czy szpilek. Uziom fundamentowy, spełniający warunki jest wystarczający. Polecam zapoznanie się z normą PN-EN 62305-3.
Nawet słynny Pan Musiał na wykładach mówił pole :) - na szkoleniu Dehn, Phoenix, Saltek też mówiono pole :) :) Jak jest poprawnie ? Nie będą się wypowiadał - z polskiego w szkole byłem słaby.
Wielki szacunek za wiedzę, z którą się Pan dzieli. To jest najlepszy materiał w całym UA-cam. Bardzo dziękuję, chyba w imieniu wszystkich, którzy będą to kiedykolwiek oglądać. DZIĘKUJEMY
Tak przyłączam się, najlepszy film w tej tematyce na yt jaki widziałem . Pozdrawiam.
@@przemokowalski7487 anglosaski jutub polaczek oglądał?
Ja jestem typowym humanistą i trudno zrozumieć mi niektóre pojęcia, zasady w elektryce, ale Pan potrafi przekazać swoją wiedzę w sposób zrozumiały. Wielkie dzięki.
Świetnie się Pana słucha, masa przydatnej wiedzy płynie z Pana filmów, serdecznie pozdrawiam!
Bardzo dobry merytoryczny materiał. Długość widzę wynika z ilości poruszonych tematów ( obejrzałem 100%)
Pozdrawiam serdecznie!
P.S. bardzo proszę o kontakt mailowy lub telefoniczny, mam sprawę:)
Panie Bartku, jeżeli mógłby Pan stworzyć film, bądź jakkolwiek wyjaśnić działanie LPS a w szczególności:
- stref ochrony oraz konkretnych wymagań odnośnie doboru ogranicznika przepięć wg. normy (np. wyjaśnienie jakich parametrów powinien być OP w budynku wyposażonym w LPS.)
- zwodach i odstępach izolacyjnych
- uziemieniach tych do LPS oraz "zwykłych" z PEN , łączeniu ich (bądź separowaniu),
Jak wygląda to z perspektywy obowiązujących norm.
Wg logiki uziom LPS oraz uziom domu powinny być połączone. Połączone powinny być też z GSW. Zachować ma to w każdym miejscu budynku ten sam potencjał. Ograniczniki przepięć podczas wyładowania "zwierają" każdy przewód w budynku także powodując m.in. wyrównanie potencjałów. Jednakże spotykam się z twierdzeniami, że uziemień nie powinno się łączyć. Z góry dziękuje.
Większość tych kwestii została poruszona w powyższym filmie.
Dziękuję za dość wyczerpujące informacje zawarte w filmie.
Odnośnie oddzielnego uziemienia dla fotowoltaiki. Wydaje mi się że jest to spowodowane dwoma czynnikami. Po pierwsze klient może mieć przewód ochronny o nie wystarczającym przekroju i/lub złe parametry uziemienia klienta. Firmą od fotowoltaiki się spieszy, więc na szybko wbijają dla siebie jedną szpilę i załatwione. Nikomu się nie chce przerabiać instalacji uziemienia klientowi (np: kopiąc i łącząc z istniejącą bednarką).
Istnieje też "szkoła" z czasów (gdy jeszcze nie były rozpowszechnione ochronniki antyprzepięciowe), która mówiła by uziemienie od instalacji piorunowej rozdzielić od uziemienia instalacji. Niektórzy się jej trzymają do dziś, chodź się już zmieniły realia i przepisy.
Pozdrawiam.
Super wyjaśnione, dzięki 👍
Super materiał👍
Świetny materiał 👏 Saltek robi dobre przepięciówki. My stosujemy ograniczniki przepięć od firmy KIWA, te z kolei sa produkowane na Słowacji.
Czy p przypadku uziomu fundamentowego gdy jego bednarka wychodzi na plecach garażu sondy odległość sond liczymy od tej bednarki czy od zewnętrznej ściany fundamentu?
Witam
Zwróciłem uwagę na jeden aspekt.
W klienta dom uderzył piorun i uszkodził na dziesiąt tysięcy urządzenia. Kilkadziesiąt metrów dalej u sąsiada eksplodował ochronnik i uszkodzenia były mniejsze.
Właśnie,.
Jestem za markowymi ochronnikami, ale nie wierzmy z drugiej strony w to, że przy centralnym uderzeniu pioruna praktycznie zadziała ochronnik.
Niech kilka milionów wolt uderzy w punkt, jakie napięcie odłoży się na uziemieniu kilku omowym? W ułamek sekundy nie odprowadzi nadwyżki.
Dla uderzeń odległych, jak najbardziej ochroni, uszkodzi ochronniki i po sprawie.
Nie piszę o tym z teorii, lecz z praktyki.
W wielu obiektach które audytowałem po centralnym uderzeniu praktycznie stopiły się urządzenia przy wzorcowo wykonanym uziemieniu i okresowo robionych przeglądach.
Ale jak najbardziej uważam, że ochronę należy wykonać. Jakby nie było, częściej wyładowanie jest w linię napowietrzną, kominy itp w niedalekiej odległości jak pechowe centralne uderzenie.
Dobry materiał pozdrawiam serdecznie
Witam! A co z fotowoltaiką na gruncie? Wiem, że jest uziemiona. Widziałem jak szukali miejsca i wbijali uziom (pilon). Inwerter jest przy panelach. Do domu jest przewód 5x6 kwadrat, około 60 m. Czy w tablicy głównej w domu muszę zastosować ogranicznik przepięć i jaki? Poza tym, jeżeli planuję oprócz rozdzielnicy głównej w piwnicy, rozdzielnice na parterze, I piętrze i na strychu - docelowo poddaszu, to czy w rozdzielnicy gł. mogę zastosować Typ I a w rozdzielnicach na poszczególnych piętrach typ II?
W rozdzielnicy głównej T1+T2, jeśli odległość od następnej rozdzielnicy wynosi więcej niż 10 m to w niej dajemy T2. W przypadku instalacji na gruncie z falownikiem, to jeśli odległość od rozdzielnicy do której go podłączamy wynosi więcej niż 10m to dajemy T2 przy falowniku.
Pamiętać należy, że niektóre falowniki (Huawei, Foxess itp.) mają wbudowane ochronniki T2 AC i DC więc nie trzeba ich dawać.
Salteka używam od lat. Bardzo porządne ograniczniki. W filmie wspomina Pan że SLP są wyposażone w iskierniki co może wprowadzac w błąd. Saltekowy Flp 12,5 i SLP w wersji V jest wyposażony tylko we warystor. Dopiero seria FLP Maxi ma ochronę kombinowaną (warystor+ iskiernik). Wyjątek stanowią jedynie modele +1 (gdzie przewód N jest chroniony po przez iskiernik)
BO SĄ !!! Sam stosowałem ochronnik T2 ISKIERNIKOWY - służy on na przykład do zabezpieczania przekładników w układach pomiarowych gdzie nie jest dopuszczalny prąd upływu, warystory się nie nadają - z uwagi na prądy upływu. Są to bardzo rzadkie przypadki ale są.
@@bartekelektryk8542 Tak jest to seria VB. Natomiast seria V to są tylko i wyłącznie warystory.
@@krzysztofbartnik Postaram się być bardziej precyzyjny.
@@bartekelektryk8542 Bardzo dobry materiał . Super się ogląda. Także z mojej strony to tylko takie małe sprostowanie. SALTEK posiada także ograniczniki FLP 15.5 które są troszkę głębsze (10mm) .
@@krzysztofbartnik Rzadko są spotykane - my nawet ich nie zamawiamy :) - bo nie ma potrzeby - albo FLP 12.5 kA na pole lub 25kA - po AC. A po DC to klasyka SLP 700 i 1000 oraz FPL 550 i 1000 - i mamy pełne pokrycie. Czasem sprowadzamy ochronniki dla komunikacji, przekładników - ale to dość rzadkie przypadki. Zaś najwięcej po stronie AC biorą od nas SLP 275 - sam się dziwię gdzie to idzie :)
Witam, co w przypadku gdy do rozdzielnicy budynku doprowadzony jest układ TN-C a zastosowany jest ogranicznik dla sieci TN-S, rozdział zrobiony jest w samej rozdzielnicy.
Czyli w Twojej rozdzielnicy Masz TNCS - i ochronnik dla ukąłdu TNS jest poprawny - pamiętać nalezy o uziemieniu ochronnika i o przekrojach przewodó uziemiających : dla T2 min 6 mm2 a dla T1+T2 min 16 mm2
@@bartekelektryk8542 Dziękuję o odpowiedź , uziemienie jest wykonane poprawnie. Pozdrawiam
@@bartekelektryk8542 mam dom z lat 70tych, przyłącz wykonany 4x6mm2 w sieci TNC. Mogę założyć SPD T1 +T2 po podział pen? Bo zalecają wszyscy min 16mm2 a ja mam 6mm2. Chyba że to dotyczy jedynie grubości uziemienia pe a fazowe mogą być nawet 6mm2?
@@PB-od4gk Tak, ochronnik można dać za Punktem podziału - 16 mm2 jest wymagane by uziemić ochronnik. Czyli np. wbijasz szpilę / kopiesz bednarkę - doprowadzasz 16 mm2 do szyny PE, z szyny PE na ochronnik oraz 16 mm2 do punktu podziału PEN - tak bym to zrobił.
@@bartekelektryk8542 na tzw piętrze nie mam możliwości wymienić kabla na 3 żyłowy dlatego planuje podział pen zrobić w piwnicy i przekuć się na górę do remontowanej kuchni żeby zrobić ją już na 3 żyłach z RCD że wzgl na pralkę i piekarnik które mam zamiar tam zamontować. W takim układzie SPD chyba odpada bo montując go w piwnicy, w razie burzy, upali całe piętro które będzie przed SPD, a montując go w rozdzielnicy na piętrze koło licznika, nie będę miał już pen na którym musi chodzić piętro. Zasilanie mam linia napowietrzna, ale wybierając to chyba ważniejsze mieć RCD niż SPD
Kolejny odcinek słucham z wielkim zainteresowaniem. Wiadomości które Pan przekazuje Są zrozumiałe chyba nawet przez pierwszoklasistę jestem na etapie montażu paneli na dachu i właśnie tych wiadomości mi brakowało odnośnie uziemienia chodź mam jedno pytanie jeśli można dach z papy bez uziemienia a reszta jak u pana na rysunku i to mam dylemat gdzie wbić szpice uziemienia jak najbliżej falownika czy z drugiej strony domu jak najbliżej dolnej części instalacji Jeszcze raz dziękuję bardzo za wiedzę przedstawioną w tak przystępny sposób dodam po prostu po ludzku
Witam. A ja ma pytanie odnośnie koordynacji SPD. Linia napowietrzna od trafo do mnie 2 słupy, w domu chciałbym zabezpieczyć się ogranicznikiem T1iT2 kombinowanym. Ale jeszcze mam budynek gospodarczy i tam pójdzie też podrozdzielnia linia kablowa ziemna 20mb 5x4mm2 . Jaki wtedy tam dać ogranicznik tylko T2? Ale tu sprawa się komplikuje bo na tym gospodarczym ma być jeszcze fotowoltaika wpięta do tej podrozdzielni? Co w takim przypadku? Dawać do skrzynki od foto która będzie obok rozdzielni następne SPD T1 i T2 ?
Wystarczy T2 - na cały budynek. I tyle, przy falowniku nie dajesz ochronnika AC bo będziesz miał T2 w Rozdzielnicy. Po stronie DC zgodnie z zasadami.
@@bartekelektryk8542czyli w domu dać T1 I T2 a w gospodarczym tylko T2?
@@karolkargulewicz744 Dokładnie - Dom T1+T2 (bo tam przychodzi zasilanie), a Budynek Gospodarczy T2.
Bardzo dziękuję za Odpowiedź zainteresował mnie Pan tym Saltekiem na niego skieruje swój wybór w pod rozdzielni.
A jaki z kolei ogranicznik do kabli koncentrycznych Pan poleca. Z dachu na kominie schodzą 3 przewody na strych od sarki i modułu internetowego. Gdzie zainstalować taki ogranicznik. Dom drewniany dach balachodachowka. Wspornik anten wystaje ponad komin 30cm. Brak LPS na dachu. Wokół wysokie drzewa.
Witam, mam pytanie jeśli można, jest układ sieci TT stara instalacja do rozdzielnicy są wprowadzone dwa przewody PE 2.5mm2 do wspólnej szyny jeden połączony z rurociągami IPZ miedzy L a tym przewodem 1.2ohm drugi wchodzi do ściany pewnie do zbrojenia ipz 6ohm. Co z SPD w takiej sytuacji jeżeli uziemienia mają dobrą rezystancje ale nie spełniają wymogów z przekrojami przewodów? Falownik oddalony od rozdzielnicy około 10mm tam jest zrobione nowe uziemienie 1.6ohm i wszystko do niego spięte. Łączyć razem te uziemienia? jest taka możliwość ale wewnątrz budynku wzdłuż przewodu z falownika do RG można dołożyć przewód PE.
Rury są wodne ? Jeśli tak to wykorzystanie ich wymaga zgody operatora sieci wodociągowej - jeśli są w użyciu - to po pierwsze.
SPD musi być uziemione za pomocą odpowiedniego przekroju - kluczowa jest tu zdolność przeniesienia prądów przepięciowych do uziomu.
WG mnie najlepiej odłączyć się całkowiecie od rur i przyłączyć do nowego uziemienia. Położył bym minimum 16mm2 od nowego uziomu do rozdzielnicy - a - falownik i SPD spokojnie można uziemić wprost z nowego uziomu .
Rozumiem, że jeśli instalacja PV jest na gruncie oddalona 30m od przetwornicy do grzania wody C.W.U nie podłączonej do sieci energetycznej ale uziemionej z uziemienia budynku tzn. między instalacją a budynkiem biegnie tylko plus i minus z paneli czy dobrze to rozumiem ? Ochronniki po stronie paneli T2 podłączamy z uziemieniem paneli, a w budynku przed przetwornicą T2 uziemieniem budynku nie prowadzimy przewodu wyrównawczego między instalacją, a budynkiem. Czy trzeba poprowadzić przewód PE i podłączyć go do szyny uziemienia budynku ? Do tego jeszcze jest na budynku (na kalenicy z iglicami na 2 kominach) piorunochron mający dwa zwody uziemione i podłączony do uziemienia budynku.
Przy 30 metrach nie ma sensu wykonywać połączenia wyrównawczego.
Pamiętaj tylko by przewody solarne położyć w Arocie - bo nie nadają się bezpośrednio do ziemi (są specjalne, "ziemne" ale cena zaporowa).
Zakładam, że to piorunochronu (LPS) nie zbiżasz się przewodami ? Jeśli tak to T2 wystarczą.
Jeśli 16mm kwadrat nie wejdzie na szynę PE czy prawidłowo jest dać np 2x10mm kwadrat?
Tak, można, liczy się sumaryczny przekrój.
Jak się mają oględziny instalacji elektrycznej do niewłaściwego doboru ograniczników przepięć?
Należy to ująć w protokole i dać zalecenia, czyli wymianę na właściwy typ.
Mam pytanie co do doboru ochronników zgodnie z przedstawionymi w filmie strefami ochrony. Czy ta sama norma, o której Pan wspomina dotyczy zarówno doboru ochronników po stronie AC i DC? Pytam ponieważ mam wykonaną na dachu krytym blachodachówką instalację PV przez jak mi się wydawało fachową firmę a zainstalowali mi ochronniki z I imp. równym 6kA.
PO stronie DC powinien być minimum 12.5 kA na pole.
@@bartekelektryk8542 dziękuję za odpowiedź. Czy mogę jeszcze prosić o przywołanie numeru normy, która to określa?
Jaki ochronnik przepięć najlepiej spełnia ochronę przepięciową w instalacji?
Pytanie. To po co instalować bezpieczniki normalnego typu. Np B16?
Z precyzuj której części filmu dotyczy pytanie :)
Witam, mam gospodarstwo, zasilanie z sieci mam podłączone na budynku gospodarczym i z niego idzie zasilanie do domu. Gdzie najlepiej podłączyć zabezpieczenie i ile polowe? Układ tn-c do domu i chce nim zabezpieczać całe gospodarstwo, budynki lata 70, brak odgromów, uziomy będą robione dopiero podczas modernizacji, do trafo do 200m.
Nie wiadomo jaką mamy LPL - absolutne minimum to ochronnik T1+T2 12.5 kA na pole, ja bym dał 25 kA na pole. Dla układu TNC stosujemy ochronniki 3 polowe dedykowane układowi TNC : np. Saltek FLP-B+C MAXI V/3 (25kA na pole) lub FLP-12,5 V/3 czyli 12.5 kA na pole.
Musisz też wiedzieć, że jeśli Masz klika budynków, które posiadają zasilanie to każdy z nich też musi mieć ochronnik - i to T1+T2 12.5 kA na pole.
Czyli robiąc "na bogato" : do domu przychodzi Ci Wewnętrzna Linia Zasiliająca (WLZ) z energetyki - dochodzi do rozdzielnicy, tam dajemy ochronnik T1+T2 25 kA na pole (np. Saltek FLP-B+C MAXI V/3) - następnie z tej rozdzielnicy mamy poprowadzone zasilanie do kolejnych budynków, i w rozdzielnicy takiego budynku, "na wejściu" dajemy ochronnik T1+T2 12.5 kA na pole (np. SALTEK FLP-12,5 V/3) - możesz zredukować koszty dając wszędzie ochronniki T1+T2 12.5kA na pole zakłądając, że jesteś na 3 lub 4 poziomie LPL.
Na 100% musisz mieć uziemienie - bo ochronniki uziemić musisz.
Jak ma się takie liczenie napięcia względem temperatury w układzie z optymizerami? Głównie mowa o SolarEDGE (trochę nawiązuje do innych filmików Pana). Czy wtedy też trzeba zakładać te 20% więcej, skoro (tak mi się wydaje) optymizer jest czymś w rodzaju przetwornicy DC-DC i on sam reguluje napięcie kosztem natężenia dla inwertera ? Prosiłbym o krótkie wyjaśnienie :)
W SE ZAWSZE mamy 750 V w obwodzie DC dla falowników 3F i 350V dla falowników 1F. Ta wartość jest stała.
Dlatego dla falownika SE 3F zawsze dajemy ochronnik 1000V a dla 1 fazowego możemy dać np. 550V ochronnik.
@@bartekelektryk8542 Dziękuję pięknie za odpowiedź - teraz wszystko staje się jasne.
Pozostaje mi tylko pytanie troszkę zbaczające z tematu tego filmu, ale może się Pan nie pogniewa :)
Jak wyliczyć zabezpieczenie nadprądowe po stronie AC dla SE8K (teoretycznie wg wzoru obciążenie na fazę wychodzi ~11,6A, ale w karcie katalogowej inwertera jest że maksymalny prąd na fazę to 13A (dla SE8K), oraz maksymalne zabezpieczenie prądu ciągłego to też 13A. No i tu zgłupiałem, głównie chodzi o stwierdzenie "prąd ciągłego", czy to po prostu zabezpieczenie nadprądowe 13A ? Dla Pana pewnie to głupie pytanie, ale dla mnie jako nie elektryka, a informatyka to bardzo zasadne pytanie :)
A co jeśli do mieszkania dochodzą mi dwa przewody L i N a na dachu bloku jest piorunochron, co wtedy? Jaki zastosować ogranicznik przepięć skoro wszystkie muszą mieć połączenie z PE?
Nie stosujesz żadnego, niestety. Bo ochronnik musisz uziemić. Taka instalacja musiała by zostać zmodernizowana by móc zastosować ochronnik.
A jak Byś doprowadził uziemienie to ochronnik T1+T2 12.5 kA na pole był by właściwy.
@@bartekelektryk8542 już nad tym myślałem ale nie wiem czy mógłbym sobie do mieszkania pociągnąć swoje uziemienia😉
@@ajnat8956 Jak Masz piorunochron to Masz uziom :) - musiał byś podłączyć się do istniejącego uziomu - choć to w przypadku bloków bywa często nie możliwe.
@@bartekelektryk8542 piorunochron mam bardzo blisko okna balkonowego tylko nie wiem czy taka samowolka jest do końca zgodna z prawem skoro budynek jest wspólna własnością 18 rodzin? Dziękuję za wszystkie odpowiedzi i nie męczę już dłużej. Pozdrawiam
@@ajnat8956 Do piorunochronu nie możesz się podłączyć - musiał byś "odkopać" i połączyć się pod ziemią - lub jeśli w głównym złączu zasilającym blok masz uziemienie to tam się podłączasz. Absolutnie nie do piorunochronu "nad ziemią".
Fajne te ograniczniki do komunikacji rs485 gdzie takie można kupić bo poszukuję i znaleźć nie mogę
Napisz na prv to dam Ci namiary.
@@bartekelektryk8542 a gdzie znajdę adres do Ciebie
Informacja podana w 29:10 jest błędna. Uziemienie też powinno spełniać odpowiednie warunki. Prowadzenie od szyny uziemiającej do bednarki uziemiającej przewodu 16 mm2 też jest nie poprawne technicznie. Jeżeli od szyny uziemiającej do bednarki pociągniemy 16 mm2 to tak naprawdę mamy uziemienie przewodem 16 mm2. Jest to niezgodne z wymogami podanymi w instrukcji ogranicznika o maksymalnej długości przewodu 0,5 m.
Wg. normy jako uziemienie należy traktować równoważnik przekroju 50 mm2 w miedzi. Czyli mamy dwa wyjścia:
1. do rozdzielnicy wprowadzamy bednarkę uziemiającą;
2. od szyny uziemiającej do bednarki na zewnątrz prowadzimy przewód o przekroju równoważnym dla 50 mm2 Cu;
Ta sama zasada dotyczy informacji podanej w 48:36.
Prosił bym o konkretny numer normy i, który punkt.
Bo w normie 60364 nie ma na ten temat ani słowa.
Co więcej Jacek H07 czy Luksiu też używają 16mm2 - wszyscy projektanci też.
OCHRONNIKI - mam oficjalną odpowiedź SALTEK - w której pisze, że minimalna grubość przewodu łączącego punkt przyłączenia ochronnika z uziemieniem musi mieć przekrój minimalny taki sam jak przekrój przewodu łączącego ochronnik. Czyli dla T1+T2 musi być to minimum 16mm2 na całej długości.
@@bartekelektryk8542 W normie 60364 ma Pan tabelę "Najmniejsze dopuszczalne wymiary poprzeczne uziomów sztucznych". Co prawda w tej tabeli widnieje zapis, iż dopuszcza się przekrój 16 mm2, ale pod pewnymi warunkami.
Konsultowałem przypadek podobny do tego z 48:36 z firmami zajmującymi się tematem ochrony odgromowej. Ograniczniki przepięć zainstalowane na dachu piętrowego budynku (dach płaski) dostałem odpowiedź, że połączenie przewodem 16mm2 na takiej odległości nie jest wystarczające i najlepiej wprowadzić drut odgromowy Φ10 (oczywiście łącząc z uziomem budynku - a nie tworzenie nowego).
Co do Luksia to ma fajny film "#16 [KWDI] Uziemienie w budynkach jednorodzinnych Potrzebne czy nie? Wykonanie uziemienia" na którym widać jak wprowadza bednarkę do rozdzielnicy.
@@gniewziem My nie mówimy o uziomie a o przewodach uziemienia.
Ta tabelka tyczy się na przykład wykonania uziomu fundamentowego.
Oczywiście, ze najlepiej wprowadzić bednarkę na GSU - ale - nie zawsze jest to możliwe.
Różni projektanci z którymi mam do czynienia twierdzą, że 16mm2 wystarcza - pewnie, że przy 4 piętrowym bloku nikt nie użyje LgY16 mm2.
W budynkach wysokich projektanci najczęściej dawali taśmę/bednarkę.
@@bartekelektryk8542 GSU jest elementem uziomu. Uziom powinien spełniać warunki podane w normie 60364.
Jeżeli uziemienie służy tylko do celów ochrony przeciwporażeniowej połączenia 16 mm2 wystarczą, natomiast jeśli mówimy o ochronie odgromowej i przeciwprzepięciowej to 16 mm2 jest za mało. Mam namyśli połączenie pomiędzy GSU a bednarką. Dobrze to w swoich opracowania opisuje prof. Edward Musiał.
@@gniewziem kolega Bartek trochę myli pojęcia. Uziom ma mieć budynek połączony z GSW. Dalej z rozdzielni głównej budynku żyła PEN lub PE ma być połączona z GSW. Tak to ma wyglądać zgodnie z przepisami. Do PV nie ma takich wymogów, a jeżeli budynek nie ma uziomu i GSW to instalacji PV montować nie można. A jak się chce ją zamontować to należy to wykonać ze wszystkimi konaekwencjami czyli z uziomem otokowym , GSW oraz przebudową rozdzielni budynku i montażem tam ograniczników przepięć, a później brać się za PV. I tak również pokazuje to norma od PV 7-712. Robienie uziomów pionowych w budynkach to duży błąd i nie zgodny ze sztuką bo uziom budynku ma być uziomem wyrównawczym a uziom pionowy takim nie jest i stosuje go tylko energetyka zawodowa, tylko że tam on ma inne zadania .
A jak dobierać ochronniki do instalacji na gruncie? Lepiej dawać T1-T2?
Czy robi Pan instalacje PV w układach TN-C? Jak to się ma do uziemiania instalacji PV? Skoro nawet ochronnik Saltek TN-C ma podłączenie PEN, jak i skąd podłączyć to linką 16mm2, jak to rozwiązać? Proszę o pomoc :)
Na gruncie generalnie dajemy T2 - czasem są warunki wymagające T1+T2 ale są bardzo rzadkie.
Uklad TNC - ochronniki po stronie DC dobieramy normalnie. Jeśli chodzi o AC - owszem podłączamy PEN do ochronnika - ALE - nadal obowiązuje nas minimalny przekrój PEN 16 mm2 dla T1+T2. Pytanie czy PEN ma taki przekrój ? Jak nie to wykonujemy uziemienie i uziemiamy PEN oraz ochronnik.
Ja zwykle wykonuję uziemienie i uziemiam PEN - bo można i podłączam do ochronnika 16 mm2.
Przykładowo : z uziomu 16mm2 na szynę uziemienia, PEN na szynę i z szyny na ochronnik.
@@bartekelektryk8542 Rozumiem, czyli wtedy uziemienie strony DC również podłączamy do szyny z PEN?
@@mateuszkruszynski9126 Tak, zasada jest prosta - jeden uziom na budynek, jak mamy uziom wielokrotny np. wbite kilka szpili to i tak MUSIMY połączyć je razem.
Każda metalowa część budynku mogąca znaleźć się pod napięciem musi być objęta wyrównaniem potencjału (uziemieniem).
Czyli : wykonuję uziom : uziemiam konstrukcję PV i ochronnik DC, przewód PEN, ochronnik AC, metalowe rury wodociągowe, rury od ogrzewania, nawet metalową rurę gazową należy uziemić i jeśli trzeba zastosować złączkę izolacyjną do rur gazowych. Tak to należy zrobić.
Oczywiście montując fotowoltaikę np. w domu z układem TNC bez uziemienia - ja robię uziom, uziemiem konstrukcję i ochronniki i jeśli trzeba falownik (w instrukcji falownika mamy podany sposób podłączenia do różnych układów).
Instalacji klienta nie ruszam - bo to nie moja sprawa - ALE - jeśli instalacja sprawia zagrożenie to nie montuję.
@@bartekelektryk8542 super dziękuje za odpowiedź :) ale jeszcze pytanie jedno, czy w takim razie w rozdzielni do PV gdy podpinam przewód z sieci AC to PEN z sieci nie łącze z PEN którego wykonam uziemienie ?
@@mateuszkruszynski9126 Przykładowo : Sofar dla TNC wymaga by PE i N falownika podłączyć do N (PEN) I tak robimy, natomiast ochronnik DC, konstrukcję, obudowę falownika podłączamy do naszego uziomu.
Nie uziemiasz dodatkowo przewodu N (PEN) który idzie z rozdzielni głównej do rozdzielnicy PV - PEN powinieneś uziemić w rozdzielnicy głównej - czyli na szynę na która podłączasz PEN podłączasz też uziemienie.
Witam, gdzie takie można kupić bo poszukuję i znaleźć nie mogę.
Podaj mi Twój EMail to dam Ci namiar na człowieka, który zajmuje się dystrybucją.
mam pytanie, jesli mamy PV na dachu, dach z LPS lub dach metalowy, nie możemy zachować odstępu izolacyjnego więc wykonujemy podłączenie od konstrukcji PV do zwodu LPS (nie robimy oddzielnego uziemienia od PV) czy w takim przypadku schodzimy dodatkowo przewodem pe od konstrukcji PV do rozdzielni DC razem z kablami DC??
Nie, powód jest prosty : wprowadzasz wyładowanie do budynku i rozdzielnicy :)
Wykonujesz połączenie konstrukcji PV i LPS za pomocą 16 mm2 i tyle.
Oczywiście idealnie jest zejść osobnym zwodem wprost do uziemienia budynku i zarazem LPS'u - ale - często jest nie wykonalne lub trudne - więc dopuszczalne jest uziemieni konstrukcji do LPS.
Pamętać należy o zastosowaniu ochronników T1+T2.
@@bartekelektryk8542 Tak, zgadza się analizując logicznie masz rację, wiele osób tak robi, lecz jakiś czas temu uczestniczyłem w webinarze Dehn-a i tam jednoznacznie było powiedziane że w tej sytuacji prowadzimy od konstrukcji do szyny w rozdzielni min 16mm2CU mają to też w swoich materiałach, tak samo podaje Phoenix i tu nie wiem jak to interpretować,
@@youkimadi2 Norma nam mówi o minimalnych przekrojach zależnych od funkcji PE : np. PE do gniazda zasilanego 2.5 mm2 ma inny przekrój niż główny PEN.
Weźmy PEN - norma mówi : 10mm2 Cu i 16mm2 Al. Czy możemy użyć PEN jako PE ? Tak - ALE - jeśli użyjemy ochronnika T2 to będzie OK bo on wymaga PE 6mm2 - ale jak damy T1+T2 to nie spełniamy waruku producenta, bo mamy 16mm2 a "nasz" PE(N) ma tylko 10 mm2.
Dlatego każdy mówi o 16mm2 - bo prawie każdy dom jest w 3 lub 4 strefie LPZ i musimy dać ochronnik T1+T2 - a on wymaga 16mm2 - więc PEN 10mm2 z energetyki "łączymy" (np. w punkcie podziału" z "naszym" uziemieniem przewodem 16mm2. I mamy spełnione warunki minimalne narzucane przez producenta.
Oczywiście zawsze lepiej "wjechać" bednarką na szynę PE lub dać np. 25 czy 35 mm2.
@@bartekelektryk8542 tak, masz rację jeśli chodzi o przekroje, moje pytanie raczej dotyczyło "czy w takim przypadku schodzimy dodatkowo przewodem pe od konstrukcji PV do rozdzielni DC razem z kablami DC?? ",
napisałeś "Nie, powód jest prosty : wprowadzasz wyładowanie do budynku i rozdzielnicy :)
Wykonujesz połączenie konstrukcji PV i LPS za pomocą 16 mm2 i tyle"
jednak nawet producenci Dehn, Phoenix, czy nawet firmy profesjonalnie zajmujące sie odgromówką jak RST, powołując się na normy podają w swoich materiałach że należy takie połączenie wykonać, czyli min Cu16mm2 od konstrukcji PV do szyny pe, widzę że nawet pośród wykonawców są różne opinie na ten temat,,, co sądzisz?
@@youkimadi2Niestety nie ma tu ścisłych wytycznych - bo uziemienie PV NIE jest częścią LPS - więc prowadzimy je do szyny PE - ALE - przy dachu z metalu lub braku odstępu izolacyjnego uziemienie PV staje się de facto kolejnym zwodem LPS. A co nam mówi norma o LPS ? Nie wolno zwodów LPS wprowadzać do budynku :) :)
Stąd mamy takie rozbieżności - dlatego mimo twierdzeń Dehn czy Phoenix'a - większość projektantów nie wprowadza uziomu PV do budynku - w Niemczech jest to powszechne.
Niestety musimy zdać się trochę na zdrowy rozsądek i odpowiedzieć na pytanie czy uziemienie konstrukcji PV bez zachowanych odstępów izolacyjnych czy na metalowym dachu staje się zwodem LPS czy nie? Ja uważam, że tak - bo nie bez przyczyny ktoś wymyślił owe odstępy izolacyjne - a wtedy nie należy takiego elementu wprowadzać do budynku.
Idelanym rozwiązaniem jest kolejny zwód pionowy do konstrukcji PV i podłączenie do uziomu na zewnątrz budynku.
Komentowal Pan kwestie braku koniecznosci oddzielnego uziemiania instalacji PV jesli budynek posiada instalacje odgromowa - akurat na dniach bede mial montaz i ekipa stwierdzila ze i tak bedzie wykonywala oddzielny uziom szpilkowy(tak. Przewod 16mm2). Ograniczniki przepiec AC i DC beda T1&T2. Mam im to wybic z glowy i sugerowac aby podpieli uziom paneli do istniejacej instalacji odgromowej (podpietej do solidnie zrobionego uziomu fundamentowego), czy machnac na to ręką ? Czy takie 2 oddzielne systemy uziemienia to blad w sztuce ? Czy tez przepisy nie precyzuja tego dokladnie wiec "na wszelki wypadek" wola zrobic wlasne uziemienie (i pomiary tezystancji uziemienia) skoro daja "od siebie" 5lat rekojmi na wykonanwstwo instalacji ? W sumie i tak przeciez wewnatrz budynku beda sie podpinali do szyny uziemienia...)
Zdecydowanie wybić z głowy - OK - jak KONIECZNIE chcą robić osobne "zejście" z konstrukcji do ziemi to niech podłączą to "zejście" do istniejącego uziomu fundamentowego !!!
I tak - dwa uziomy to błąd w sztuce !!! Proszę pomyśleć : u Pana najwyraźniej nie mamy zachowanego odstępu izolacyjnego - bo dają ochronnik T1+T2 - część PV będzie uziemiona ich uziomem, a reszta fundamentowym. Przy wyładowaniu część udaru trafi na świetny uziom fundamentowy a reszta na "ich" szpilę - na 100% powstanie różnica potencjału i na 100% popłynie "prąd wyrównawczy" skończy się to więc źle.
MA być jeden układ uziemienia i kropka.
Pytanie drugie : czy ma Pan w swojej rozdzielnicy ochronnik T1+T2 i jaka jest odległość mierzona po przewodach od rozdzielnicy do falownika ? Bo jeśli ma Pan ochronnik T1+T2 w rozdzielnicy i mamy mniej niż 10 m odległości to ochronnik w rozdzielnicy zapewnia nam ochronę falownika - i nie musimy dawać kolejnego - a jeśli już dajemy to T2. Chyba, ze Pan nie ma ochronnika - to wtedy ten ochronnik T1+T2 nalezało by zamontować w głównej rozdzielnicy budynku a przy falowniku dać ochronnik T2 - tak by zachować koorydynację.
ALE OK - jak Pan ma ochronnik T1+T2 w rozdzielnicy budynku i oni chcą dać ochronnik T1+T2 - to nie jest to błąd, po prostu dalą "lepszy" niż potrzeba.
UWAGA !!! - Proszę zwrócić uwagę na parametry ochronników i firmę. Ochronniki T1+T2 powinny mieć minimum 12.5kA na pole - parametr Iimp - ORAZ w jaki sposób uziemią ochronniki !!! Minimalny przekrój przewodu uziemienia to 16mm2 dla T1+T2.
Większość ekip które robią tylko fotowoltaike biją szpile byle by było poniżej 30 ohm i nikt nie patrzy na to, że to jest jesień lub wiosna i spod buta tryska woda
@@debumcykcyk To jest smutne - niestety.
Powinno być poniżej 10 Omów - Z WSPÓŁCZYNNIKAMI.
Jak ja to robię, jeśli muszę zrobić swoje uziemienie : biję 2 szpile po 1.5 m każda, i mierzę - zawsze przyjmuję najgorszy współczynnik - dla uziomu pionowego zagłębionego do 5 m jest to x2 a dla uziomu zagłębionego poniżej 5 m to jest to 1.3 - czyli : zabijam 3 szpile (głębokość 4.5m) i pomiar : wartość zmierzona x 2 i to musi być mniejsze niż 10 omów. Łatwo policzyć, ze wartość zmieżona musi być poniżej 5 omów.
Przy 4 szpilach mamy 6 m głębokości czyli "goły" pomiar to nie więcej niż 7.6 Oma.
JA jak NIE wychodzi ? Bijemy do skutku :) :) czasem trzeba zabić nawet 10 szpil w pionie LUB zastosować taki specjalny uziom rurowy z dodatkową substancją zmienjszającą rezystywność - my używamy kompletu firmy BEZPOL - i muszę powiedzieć, że się sprawdza.
A co jak w ogóle nie wychodzi? Cóż - łopaty, rów, bednarka i ku chwale naszej socjalistycznej ojczyzny :) :) :)
Ja ojcu do fundamentu włożyłem coś ze 40m bednarki. 35mb ławy. Powiem szczeże że nawet tego nie mierzyłem, ale przy glinistym gruncie w okół obstawiam poniżej 10 ohm ;)
@@debumcykcyk Trzeba zmierzyć - w Twoim przypadku tak pewnie będzie :) OK - glina i uziom fundamentowy to dobra kombinacja - ALE - wypadało by zmierzyć. Dla świętego spokoju.
No i pamiętać o właściwym wykonaniu uziomu fundamentowego : zwłaszcza odpowiednie połączenia i zabezpieczenia przed korozją bednarki wychodzącej z betonu.
Czy zabezpieczenie przepięciowe po zadziałaniu (uderzenie pioruna) może pozostać na zwarciu? Tam w zabezpieczeniu są takie małe kostki jak pudełko zapałek które można wymieniać. Po co się tak to robi? Są gdzieś w handlu same te wkłady od przepięciówek, ja nigdy tego nie widziałem.
TAK - może pozostać na zwarciu.
"Kostki" - czyli moduły są wymienne - i jak najbardziej dostępne. W hurtowniach elektrycznych powinni mieć możliwość ich ściągnięcia, widziałem je tez w sklepach internetowych czy Allegro.
Dotyczy to oczywiście porządnych producentów - bo Ci od "taniochy" nie mają i trzeba wymienić cały ochronnik.
@@bartekelektryk8542 No to stosując takie zabezpieczenie mocowane przy panelach (przewody dłuższe niż 10m) mamy piękny pożar, i to na drugi słoneczny dzień po burzy. Ponieważ po wyładowaniach atmosferycznych, panele mogą pracować na zwarcie. W takim wypadku lepiej nie stosować takich zabezpieczeń, lepiej stracić w elektronice 80tyś złotych niż cały dobytek życia.
@@IndyPoint Nie do końca :
Przewody, wtyczki spokojnie wytrzymują prąd zwarciowy, który jest NIE WIELE mniejszy niż prąd punkcie mocy maksymalnej z którą instalacja często pracuje. Ot w ostatnich dniach - zimno i duże nasłonecznienie :)
Po drugie falownik zgłasza natychmiast błąd.
Do tego - panele mają bezpieczniki i przy wyładowaniu o większej "mocy" najczęściej one się palą i prąd nie płynie.
Jak by to było takie groźne to by to zakazali a nie było wymagane.
@@bartekelektryk8542 To że falownik zgłasza problem, nie jest dla mnie argumentem. Za często jestem poza domem. Widziałem pożar z fotowoltaiką w roli głównej. Powiem tak: "jarało się" jakby ktoś benzyną te panele polewał. Z czego oni je robią? Czy to jest efekt palącego się wzbogacanego krzemu przy ekstremalnie wysokich temperaturach? Dodatkowo strażacy nie chcą gasić takich pożarów tzn. wchodzić na dach, zanim nie zajdzie słońce. Uważajcie, róbcie wszystko z głową, to że wykonawcy czegoś nie stosują, nie oznacza że jest to dobre.
@@IndyPoint BZDURA !!! Straż gasi pożary PV normalnie !!! NIE SIEJ PANIKI I NIE ROZPOWSZECHNIAJ KŁAMSTW !!! Mam te informacje wprost ze straży pożarnej. Standardowy sprzęt gaśniczy umożliwia gaszenie pożarów do 1 kV - prądownica zaś "rozbija" strumień wody na krople i gasząc pożar do 1 kV nie ma możliwości porażenia - nawet trzymając ja gołą ręką a nie w rękawicach - są słowa strażaka - który gasił PV i "lali" ją wodą. Podobnie jest w Niemczech i innych krajach - strażak był w Niemczech na szkoleniach i sami Niemcy tak gaszą PV - zwykłą wodą, W przypadku dużych pożarów używają piany - ALE - tak się gasi każdy pożar, nie tylko PV, małe, "domowe" woda, a duże woda i/lub piana.
To po pierwsze - po drugie - A CO BYŁO POD PANELAMI? Jaka konstrukcja dachowa??? Może zamiast siania paniki i szukania sensacji ZASTANÓWMY się nad tym ?? Może płonący budynek dawał taki efekt ?? Wystarczy drewniana konstrukcja dachu i już. Tył paneli jest wykonany z samogasnącego tworzywa - aby płonęło musi być wysoka temperatura, bo samo gaśnie, krzem nie płonie, podobnie jak szkło. Sam próbowalem zapalić panel palnikiem i gów.. wyszło, po ustaniu "grzania" backplate gasł.
I na KONIEC : OFICJALNE dane Straży Pożarnej z ostatnich paru lat : łącznie pożarów "elektrycznych" było MNIEJ niż 4% wszystkich. Straż nie prowadzi osobnych statystyk dla fotowoltaiki - ALE - Główny Brygadier PSP - powiedział, że ze wstępnych analiz wynika, że pożary fotowoltaiki to mniej niż 0.5% pożarów "elektrycznych" - POLICZ sobie kolego ILE to 0.5% z 4%.
Tak więc pożary PV są bardzo rzadkie, Strażacy je gaszą normalnie.
A ja w ciągu lat mojej kariery NIE słyszałem by ochronnik spowodował pożar. Co więcej najczęście to nie strona DC jest przyczyną pożaru PV a strona AC.
A czy ochronniki można uziemiać wykorzystując uziemienie w złączu energetycznym? Czyli podłączyć go do listwy PE
Budynek powinien mieć swoje uziemienie - nie mozna używać uziomu energetyki w ZK jak głównego uziemienia budynku. To po pierwsze.
Co do ochronników - tak, można użyć uziemienia budynku i podłączyć się na Główną Szynę Uziemienia - JEŚLI spełnia wymogi - np. Ochronnik T1+T2 wymaga przewodu uziemienia minimum 16 mm2 - czyli szyna uziemienia powinna mieć mimimum 16 mm2 połączenie z uziomem - jeśli to jest spełnione to można podłączyć ochronnik na szynę uziemienia budynku.
Często Szyna PE jest też Główną Szyną Uziemienia.
Dobierając SPD kierujemy się też rodzajem sieci. Ale to chodzi o typ sieci zasilającej? Np od złącza ZK mamy TN-C czyli L1, L2, L3 i PEN. Wówczas wybieramy ogranicznik do sieci TNC, czyli 3 polowe? Natomiast jeśli z ZK mamy już TNS to 4-o polowe? Zgłupiałem, gdyż w hurtowni twierdzą, że najczęściej montowany jest 4-o polowy u nas w regionie, a Enea w regionie wydaje warunki TN-C.
Pytanie czy ochronnik montujesz przed czy po podziale PEN.
Najlepiej i sensowniej jest montować ochronnik w rozdzielnicy budynku i w niej dokonać podziału PEN lub co też jest częste PEN jest dzielony w złączu kablowym energetyki.
Wygląda to tak : TNC mamy od złącza energetyki - wchodzimy do naszej rozdzielnicy, dzielimy PEN i dajemy ochronnik 4 polowy do układu TNS.
Oczywiście jak masz w budynku układ TNC to dajesz ochronnik do TNC 3 polowy.
@@bartekelektryk8542z skrzynki Enea mam TNS , wg warunków przyłączenia mam w rozdzielnicy przejść na TNCS , jaki ogranicznik kupić ? Każdy co inne go mówi.. 3+0? 3+1 , 4+0 ?
@@Anonymous-PL W ZK (skrzynka, złącze kablowe) raczej nie Masz TNS a TNC :) :) :) Bo mając TNS miał byś 5 przewodów z Enei :) :) a nie 4. :)
Dokonujesz podziału PEN w Twojej rozdzielnicy. Więc Ja bym to zrobił tak : Rozłącznik lub Wyłącznik Główny, następnie podział PEN, dalej dał bym ochronnik T1+T2 - 3P+N czyli 4 pola L1,2,3 i N. Można to zrobić np. tak, że fazy z Wył. Gł dajemy na Blok Rozdzielczy, jeżli blok jest poczwórny to dajemy tam też N z Punktu Podziału, do Bloku podłączamy też Ochronnik, który dajemy maksymalnie blisko Bloku. I z Bloku idziemy dalej na aparaty.
Pamiętaj by kupić porządny ochronnik, który ma wyraźnie podany Prąd Impulsowy 12.5 kA na pole (Iimp) - bo tanie ochronniki VCX, Kanlux i reszta taniego gów.. nie spełnia tego warunku.
@@bartekelektryk8542 chce kupić OBO 5093526
@@bartekelektryk8542 chce kupić OBO 3+N
A na konstrukcje na ziemi? Jakie stosujemy odgromniki?
W przypadku naziemnych to należy policzyć :) - z moich doświadczeń najczęściej wystarcza ochronnik T2 - ALE - każdy przypadej jest inny.
Inaczej jest jak mamy instalację na gruncie obok domu w mieście a inaczej jak na szczycie wzniesienia, gdzie do okołoa nie ma nic :)
13:00 -zastanowiło mnie czy taki prąd upływu może jakoś znacząco wpłynąć na rachunki za prąd w domu... ale można to policzyć:
Przyjmijmy, że taki prąd to 10 mA, a więc przy 230 V będzie to 2,3 W na jedną fazę, a więc 7 W na 3 fazy.
7 W * 60*60*24*365 s = 220752000 J w ciągu roku
220752000/3600/1000 = 61.32 kWh
co przy cenie prądu 1 zł / kWh daje 61 zł
Prąd upływu nie jest aż taki duży :) - ALE - urządzenie pomiarowe (licznik + przekładniki) jest certyfikowane, i jak podłączymy ochronnik, który ma upływ, nawet minimalny, to jest to podstawą do kwestionowania poprawności pomiaru. A jak mamy iskiernik, to prąd upływu jest w zasadzie nie mierzalny.
28:51 A co z jakością uziemienia? Prąd udarowy trzeba odprowadzić do ziemi. To że rezystancja uziemienia jest mniejsza niż 10 omów nie oznacza automatycznie że przy przepływie powiedzmy 20000 A prądu wilgotny grunt wokół szpilki nie zagotuje się i rezystancja nie podskoczy chwilowo do kilkuset omów. Kolejna sprawa to impedancja przewodów uziemiających. Zagięcie przewodu elektrycznego pod kątem 90 stopni na małym promieniu traktować należy jak 1/4 zwoju cewki. A cewki mają impedancję. Pioruny "pracują" na częstotliwościach kilku MHz i na każdym zagięciu przewodu uziemiającego może się odłożyć kilka tyś. woltów.
To NIE jest uziom do celów Ochrony Odgromowej !!!
NIE MYL PROSZĘ rodzajów uziomu !!!!
Odsyłam też do norm - jak najbardziej można stosować uziomy szpilkowe do układów odgromowych - tak więc Twoje obawy są bez podstawne.
Tu mamy typowy uziom do celów ochronnych, nie wystąpią na nim bezpośrednie prądy piorunowe. Dlatego możemy zastosować przewody linkowe, ten uziom zapewnia nam uziemienie dla ochronników, konstrukcji i falownika - nic więcej - NIE - jest częścią systemu LPS.
@@bartekelektryk8542 Zalecasz ogranicznik zdolny do odprowadzenia prądu piorunowego 25 kA całkowicie ignorując problem odprowadzenia tego prądu do ziemi?
@@bartekelektryk8542 Być może w normie nie opisane, ale to jest zabezpieczenie odgromowe! Nie ma większej różnicy dla domowej instalacji czy piorun uderzy w dach domu czy 10 m dalej w napowietrzną linie zasilającą nasz dom.
Dobrze że wspomniałeś o zabezpieczaniu instalacji antenowej na dachu. Trzeba też pamiętać o metalowym ogrodzeniu i domofonie połączonym z wnętrzem domu oraz o instalacji elektrycznej wyprowadzonej na ogród. Tymi drogami wysokie napięcie z pioruna "wejdzie" do domu.
@@lespaw71 NIE jest - norma nam mówi wyraźnie jakie parametry musi spełniać instalacja odgromowa i jej uziom - do mojego uziomu NIE mamy przyłączonego układu LPS. A to jest definicja uziomu odgromowego.
Zgadzam się, że jak trafi to ani ochronniki ani piorunochron nie pomoże. ALE - ja muszę się stosować do przepisów norm.
Mamy podział na rodzaje uziomów i muszę się tego trzymać.
Bo mam przestrzegać norm.
Mój uziom NIE pełni funkcji odgromowej - dlatego go nie badałem metodą udarową.
W domu zresztą nie ma systemu LPS (odgrom).
@@lespaw71 Montując ochronnik mam go zamontować zgodnie z przepisami - tego nie poruszyłem, bo film był by zbyt długi.
Mamy też instrukcje producenta - stąd mamy wymóg 16 mm2, maksymalnej długości przewodów i wymogów co do uziemienia.
Film dotyczył ochronników a nie uziomów - to zresztą przygotowuję na następne filmy.
Pewnej rzeczy nie rozumiem. W warunkach przyłączenia praktycznie zawsze widzę: instalację po stronie odbiorcy wykonać w systemie TN-S. Jeżeli zrobię rozdział PEN w domu w rozdzielnicy to złamię warunki przyłączenia, które nakazują mi od licznika iść kablem 5 żylowym. Jak cos sie stanie to praktycznie od razu otwierając skrzynkę widać ze instalacja jest zrobiona niezgodnie z przepisami... Jeżeli uziemiam zgodnie ze sztuką PE u siebie w domu do swojej bednarki to jaki mam zysk z rozdziału PEN w domu a nie w złączu kablowym? Chyba lepiej mieć dwa uziemienia na wypadek uszkodzenia jednego z nich niż jedno. Dlaczego taki nacisk kładzie Pan na rozdział PEN w domu? Oszczędność jednej żyły?
Nie łamiesz - bo po stronie odbiorcy oznacza : ZA licznikiem w dowolnym miejscu. Bo na liczniku jest granica podziału "odpowiedzialności. Możesz więc teoretycznie postawić rozdzielnice tuż obok złącza kablowego z licznikiem i tam dokonać podziału.
Zysk Masz taki, że jak niekompetentny pracownik ZE coś zepsuje w złączu lub ktoś ci w złącze wjedzie samochodem to możesz stracisz Podział PEN i co za tym idzie ochronę - co się zdarza wcale nie tak rzadko - zaś w rozdzielnicy w domu masz większą kontrolę i pewność. Energetyka nigdy nie ukarała nikogo za podział w Rozdzielnicy Głównej budynku, bo zdają sobie sprawę z konsekwencji - co więcej - zawsze możesz wysłać im pismo z oświadczeniem, że biorą pełną odpowiedzialność za ew. szkody wywołane naruszeniem podziału PEN w złączu kablowym - sam raz tak zrobiłem i nagle ZE dopuścił Podział w RG Budynku. :) Dziwne prawda. :)
Punkt Podziału PEN to krytyczne miejsce i należy je mieć pod kontrolą i jak najlepiej zabezpieczone.
A co w przypadku dachu z blachodachówki
Każdy dach "przewodzący" wymaga T1+T2. Podobnie jak dach nie przewodzący z piorunochronem i brakiem odstępów izolacyjnych.
czegos tutaj nie kojarze....skoro 16 mm minimum zasilanie ochronnika T1 a zazwyczaj zasilanie obiektu / domu jest 4x 10mm ..to juz nie spelnia warunku...przeciez drogi pradow wyladowczych musza miec jak najkrotsza droge do ziemi i nie wiem jak bym mial nagle zasilic ochronnik 16mm ? . poza tym mieszkam w bloku gdzie nikt takich ochronnikow nie posiada mimo ze wiezowiec i ma instalacje odgromowa...zasilanaie mieszkania mam 2x 4 mm
Uziemienie - a nie zasilanie - obejzyj mój filmik o układach sieciowych.
Przykłądowo : w układzie TNC (4 przewody - L1, L2, L3 i PEN) - w "naszej" rozdzielnicy dokonujemy podziału przewodu PEN na PE i N - punk podziału UZIEMIAMY - i połaczenie między uziemieniem budynku (np. otok, fundamentowy czy szpila) łączymy minimum 16mm2 - dlatego używamy dla T1+T2 16 mm2.
BLOKI - u mnie mam na klatce przewód PE, połączony z uziomem otokowym bloku. I mam tam 16 mm2 - dlatego mogłem położyć przewód 16mm2 do mojej rozdzielnicy w której zamontowałem ochronnik T1+T2.
W Twoim przypadku, instalacja LPS (odgrom) powinien być połączony z uziemieniem, z którego powinien "iść" przewód minimum 16mm2 z dołu do góry i do tego powienieneś się podłączyć.
ALE - jeśłi blok jest stary lub "wujowo" wykonany to możesz nie mieć wyprowadzonego przewodu uziemienia - wtedy Masz kichę i o ochronniku możesz zapomnieć.
W IDEALNYM wykonaniu : na klatce Mamy "zbiorczy" ochronnik T1+T2 oraz przewód PE, a w poszczególnych mieszkaniach mamy ochronnik T2. Niestety to tylko marzenia :) :) i bardzo żadko spotykana sytuacja.
@@bartekelektryk8542 teraz juz rozumiem ze chodzilo o przekroj przewodu uziemiajacego ok :) a jesli chodzi o mij blok to niec nie mozna zrobic
@@KABELEK69 Może kiedyś przerobią - w moim przerobili :)
W 80% widuje jakieś pomarańczowe coś w postaci SPD ;). Widzę, że nikt sobie tym głowy nie zawraca :)
Niestety, daję się byle co, byle taniej. Ale coraz częściej ubezpieczyciele zwracają na to uwagę i można się "przejechać" - ma pan "pomarańczowy" T1+T2 7.5 kA na pole - a ma być 12.5 kA na pole - instalacja wykonana nie prawidłowo - obcinamy odszkodwanie o 40%.
Spotkałem się z tym kilka razy.
Czyli wszędzie pchać t1 +t2 25ka jeżeli tylko się da?
Mam 2 domki na małym osiedlu. W okół płoty, piorunochrony, anteny, klimatyzatory, garaże i ogólnie dużo wystającego dziadostwa. W pobliżu słupa nie widziałem, tak że kable z taurona idą w zakopanym ;)
Uziom poprowadzony do zk, wlz 5 żył. Nie mam wiedzy odnośnie połączenia piorunochronu z uziomem budynku.
@@debumcykcyk 12.5 kA na pole - to jest "standard" dla typowych przypadków.
T2 możesz zastosować jak nie masz w pobliżu chaup z piorunochronem (LPS) ORAZ masz zasilanie tylko "ziemią".
W realu bardzo rzadki przypadek.
Zaś 25 kA na pole to najlepsza :) ALE bardzo droga opcja i zwykle nie ma potrzeby jej dawać - jak cię / klienta stać kto bogatemu zabroni :) - napewno zapewni większą ochronę.
Ja bym dał 12.5 kA na pole ale porządnej firmy - no i musimy mieć porządne uziemienie by było do czego podłączyć ochronnik.
@@bartekelektryk8542 teraz zamówiłem dehna tsh tnc 255 nigdzie nie ma odgromu i między budynkami idzie linia nn. Linia do budynku (warsztat z wiatą) idzie powietrzem i schodzi ścianą do rozdzielnicy. Uziom fundamentowy. Myślę że się sprawdzi.
Teraz jestem zmuszony założyć, bo doszedł monitoring ;)
W przyszłości będą 2 skretki napowietrzne. Jedna z Internetem,.bo będzie router w garażu a druga komunikacyjna od rejestratora kamer do switcha w domu.
Polecisz coś, z wymiennymi wkładkami?
Ochronniki sa obowiazkowe w budynkach mieszkalnych od roku 2002.
NIE !!! Pisze : Obiekty budowlane winny być wyposażone w instalację chroniącą od wyładowań atmosferycznych - nie pisze jaką :)
Nie wszędzie trzeba stosować ochronniki :) - bardzo wiele zależy od obliczeń i czynników - niemniej jednak bardzo rzadko z obliczeń wynika, że nie potrzeba ochronników.
Nawet jeśli wychodzi nam "tylko" T2 - to ja ZAWSZE radzę zamontować T1+T2 minimum 12.5 kA na pole.
Przy tej ilości sprzętu elektronicznego w domach tylko idiota nie montuje ochronników.
Instalacja piorunochronna powinna mieć dodatkowo szpilki, czy otok a nie tylko uziom fundamentowy
BZDURA !!! - Zapoznaj się z normami, NIE musi mieć otoku czy szpilek.
Uziom fundamentowy, spełniający warunki jest wystarczający.
Polecam zapoznanie się z normą PN-EN 62305-3.
Nie zgodziłbym się z tym polem. Pole jest na polu. A tak poważnie pole jest w rozdzielniach a w rozdzielnicach jest modół, miejsce na moduł.
Nawet słynny Pan Musiał na wykładach mówił pole :) - na szkoleniu Dehn, Phoenix, Saltek też mówiono pole :) :)
Jak jest poprawnie ? Nie będą się wypowiadał - z polskiego w szkole byłem słaby.
Co to jest modół??
@@johnsmietnik7489 Część - sekcja ochronnika - przykładowo ochronnik AC - ma 4 pola, moduły. W części ochronnikó są one wymienne.
znak mniejszości i większości pozamieniane w kazdym filmiku. :/ to wazne, bo sie mozna zdziwić :)
Rzeczowo