Tarih bir romana sığar mı? (Bölüm 2)

“Bu hem tarihi bir roman hem de roman biçiminde yazılmış bir tarihtir” diye başlayan “Veba Geceleri” okuru tarih, edebiyat, tarih yazımı ve tarihi roman üzerine düşünmeye davet ediyor.
Tarihçi Edhem Eldem “Kitap-lık” dergisinin 215. sayısında yer alan “Tarih bir adaya sığar mı?” başlıklı incelemesinde tarihin romandaki yerini şöyle açıklıyor: “O dönemde Osmanlı topraklarında yaşanan ve görülen başlıca ümitler, kaygılar, meraklar, yenilikler, gelenekler, korkular, çekişmeler küçücük bir adada baş gösteriyor. [...] Orhan Pamuk’un Osmanlı tarihini bir adaya sığdırmayı, sıkıştırmayı başardığını söyleyebiliriz. Aslında Minger’e sığan sadece Osmanlı tarihi değildir; dünya tarihidir, hatta da genel anlamda tarihtir.”
Peki tarih nasıl başladı? Edebiyattan ne zaman ayrıldı? Tarihçiyi yazardan ayıran özellikler neler? Bildiğimiz anlamda tarih yazımı nasıl ortaya çıktı? Tarihi roman türü içerisinde tarih nerede duruyor? Romancı ve tarihçi arasındaki “güç dengesi” hakkında ne söylenebilir? İki bölümlük bu mini söyleşi dizisinde Edhem Eldem ve Orhan Pamuk “Veba Geceleri”nden yola çıkarak bu ve benzeri soruların yanıtlarını arıyor.