Kad istorija progovori: Devet vjekova crnogorskih državnih i dinastičkih grbova

Kad istorija progovori: Ovo je priča o devetovjekovnoj istoriji crnogorskog grba.
Fotografije grbova preuzete iz knjige Crnogorski državni i dinastički grbovi u izdanju Istorijskog instituta Crne Gore.
Državnost Crne Gore seže duboko u prošlost. Ona je puno starija od sadašnjeg imena za zemlju i državu. Crnogorska državnost je kroz istoriju prošla nekoliko razvojnih perioda i više različitih državnih formi. I pored izvjesnih prekida u njenom kontinuitetu, ideja državne nezavisnosti je pretrajala i u najtežim vremenima, i onda kada joj istorijske okolnosti nijesu bile naklonjene. Za nju su se borili naši preci i, kao amanet, predavali je potomcima.
U dalekoj prošlosti teritorija današnje Cme Gore je do VI v. spadala u provinciju Prevalis. Od tada se do kraja X vijeka nazivala Dukljom, odnosno Dioklitijom, a od XI v. Kraljevstvom Slovena ili Zetom. Taj prostor su u VII v. naselila slovenska plemena. Iz saveza plemena nastala je Sklavinija Duklja. Preci Crnogoraca nazivali su se Dukljani, kasnije Zećani. Oni su krajem IX vijeka stvorili svoju prvu državnu organizaciju, zavisnu od Vizantije i, kasnije, od Samuilove države. Iz tog perioda istorija pamti arhonta Petra i kneza Vladimira.
Knez Stefan Vojislav, rodonačelnik dinastije Vojislavljevića, utemeljitelj je prve samostalne dukljansko-zetske države (1018- 1043), koju je njegov sin Mihailo (oko 1050-1082) uzdigao na rang kraljevstva (1077), učvrstio i proširio, a njegov sin i nasljednik kralj Bodin (oko 1082-1101) osvajanjima zamašno uvećao i doveo do vrhunca moći. Nakon njega smijenilo se još jedanaest vladara iz te dinastije (deset sa kraljevskom krunom), od kojih je u heraldičkom smislu najznačajniji kralj Dorđe. Država je, razdirana unutrašnjim borbama oko nasljedstva i prijestola, sve više slabila i smanjivala se. To je iskoristio Stefan Nemanja i osvojio Zetu (1189). U srpskoj državi Nemanjića Zeta je, "kao kraljevstvo od prva", imala poseban status, sve do smrti cara Dušana (1355) i raspada Srpskog carstva.
Međutim, kao ranije stvorena i priznata feudalna država, Zeta se ubrzo (1361) osamostalila pod dinastijom Balšića, koja je vladala do 1421. godine. Njihova vladavina je imala državni kontinuitet sa Zetom Vojislavljevića. Pošto se ova druga dinastija ugasila, na istorijsku scenu stupaju Crnojevići, kao treća feudalna dinastija u crnogorskoj prošlosti (1451-1499). U to vrijeme Zeta se jedva održavala između moćnog Osmanskog carstva i Mletačke republike, kao i okolnih oblasnih gospodara, a teritorijalno sve više se smanjivala. Za državu se ustalilo ime Crna Gora. Državno i crkveno središte je sa Skadarskog jezera preneseno na Cetinje. Poslije pada pod tursku vlast i odlaska posljednjeg Crnojevića, zemlju su vodile cmogorske vladike koje je birao Jedinokupni sabor svih plemenskih glavara ili Opštecrnogorski zbor. I u Otomanskom carstvu Crna Gora je imala specifičnu autonomiju u okvira sandžaka kojima je pripadala. Državno ognjište je gorjelo i čuvano na Cetinju. Crnogorska mitropolija je imala ne samo duhovnu nego i državnu misiju, kao inspirator borbe za slobodu i kao koheziona snaga među crnogorskim i brdskim plemenima, nosilac državne i nacionalne ideje, što je nakon dva vijeka dovelo do obnavljanja države i učvršćivanja organa zemaljske vlasti. U toku crnogorskog principata (od kraja XV do kraja XVI v.) smijenilo se 19 vladika iz raznih plemena.
Za Crnu Goru je, u prerastanju slobodne zajednice crnogorskih plemena u državu, presudan bio izbor Danila Šćepčeva Petrovića za vladiku (1697-1735). On je rodonačelnik četvrte crnogorske dinastije Petrovič Njegoš, koja je preko dvjestadvadeset godina upravljala Crnom Gorom (1697-1918). Ova slavna dinastija je dala petoricu vladika (koji su u svom dostojanstvu sjedinjavali duhovnu i svjetovnu vlast) i dva svjetovna gospodara (1851-1918). Prisajedinjena Srbiji, Crna Gora je nestala u Kraljevini SHS, kasnije Kraljevini Jugoslaviji (1918-1941). Nakon nestanka Crne Gore kao države 1918. godine, neuspjeli Božićni ustanak (1919) bio je pokušaj vraćanja crnogorske državnosti...
O višestoljetnom crnogorskom državnom putu i cilju ne svjedoče samo činjenice i istorijski izvori, već i povjesnica njenog najstarijeg znamenja - državnog grba.
Heraldici, kao pomoćnoj istorijskoj nauci, koja proučava postanak, razvoj i izradu grbova, u Crnoj Gori se donedavno nije pridavala veća pažnja i značaj. Grbovi su svojevrsni kod postojanja i tradicije, simbol trajanja, spoj prošlosti, sadašnjosti i budućnosti. Oni su dio državnog i nacionalnog identiteta. Grb, kao državni simbol, predstavlja cijelu državu, kako narod tako i pojedinca.
Crna Gora danas ima svoj državni grb, koji je istorija odavno uobličila i definisala. Štaviše, on je samo obnova starog znamenja u našem vremenu. Državni grb sažima, potvrđuje, i obnavlja državnu nezavisnost.
CIJELI TEKST
www.montenegrina.net/pages/pa...
SLIKE
photos.app.goo.gl/Hq4cuWbptnU...
...

[@nikolajovicevic2287]

Mnogima je krivo sto postojis 🇲🇪 , da je vjecna Crna Gora

[@martinbarbaric7882]

Mozel proglas Hrvatskog političara Stjepana Radića o Crnogorcima i crnoj gori

[@peksaduklo9506]

Samo Crna Gora🇲🇪🇲🇪🇲🇪

[@dragica6438]

Postojace Crna Gora, dok je Lovcena i Durmitora!❤️🇲🇪❤️

[@radmilakovacevic7391]

"Dok je mora pod Barom i Kotorom, dok je Sunca i dok je Grahovca".