Η Ζήλεια Και Οι Ψυχολογικές Ρίζες Της

Μιχάλης Πατεράκης
Ψυχολόγος Ψυχοθεραπευτής
Καρνεάδου 37, Κολωνάκι (Δίπλα στον Ευαγγελισμό)
Δέχομαι Κατόπιν Ραντεβού
Καλέστε με για να δούμε πως μπορώ να σας βοηθήσω
Τηλ: 211 71 51 801
www.mixalispaterakis.gr
www.psychotherapy.net.gr
Αδερφική ζήλεια
Μια από τις πιο τρομερές στιγμές ζήλειας είναι όταν ως παιδί χάνεις τη βασιλεία σου από ένα νεοεισερχόμενο στην οικογένεια μωρό.
Η ζήλεια προβάλλεται στον θεραπευτή.
Η αγάπη των γονιών
Ουσιαστικά χάνεις την αγάπη των γονιών όπως την απολάμβανες μέχρι τότε. Εκεί θέλεις να σκοτώσεις το μωρό και αν σου δοθεί η ευκαιρία μπορεί και να το κάνεις. Κάθε μέρα συμβαίνει να βλέπεις ένα παιδί τριών τεσσάρων ετών να κάνει επιθέσεις στο μικρότερο μωρό που «έφεραν» στο σπίτι.
Η θεραπεία της ζήλειας βασίζεται στην ανάλυση των εσωτερικών σχέσεων.
Συμπτώματα
Πολλά παιδιά μπορεί να εμφανίζουν, νυχτερινή ενούρηση, μείωση της όρεξης ή ακόμα σταματάνε τελείως να τρώνε γιατί έχουν την αίσθηση ότι έχασαν την αγάπη των γονιών. Τα επιθετικά αισθήματα δηλαδή στρέφονται προς τον εαυτό αφού απαγορεύεται να στραφούν προς το μωρό και γνωρίζει κανείς ότι αν η επίθεση γίνει προς το μωρό τότε η θέση του μεγαλύτερου παιδιού θα γίνει ακόμα χειρότερη.
Η αδερφική ζήλεια είναι η βάση για τον ανταγωνισμό.
Η πίεση για αγάπη
Οι γονείς πιστεύουν ότι με το να σπρώχνουν το παιδί να αγαπήσει το μικρότερο ότι έτσι σιγά σιγά λύνουν το πρόβλημα αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει γιατί μέσα υπάρχει μίσος. Επειδή ζουν μαζί τα παιδιά συνηθίζουν το ένα το άλλο και με τον καιρό μαθαίνουν ότι ο καθένας έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και στην αγάπη των γονιών αλλά και σαν χαρακτήρας. Οπότε μαθαίνεις να ανέχεσαι και συνηθίζεις και κάποιες ματαιώσεις. Ότι δεν μπορεί να γίνει το δικό σου. Γι’ αυτό και τα μεγαλύτερα παιδιά, ιδιαίτερα τα πρώτα, προσπαθούν να ξεπεράσουν αυτό το πρόβλημα κάνοντας προσπάθειες να γίνουν πιο ανεξάρτητα, πιο δυναμικά, πιο αυτόνομα. Είναι άλλο πράγμα να μαθαίνεις να ζεις μαζί με τον άλλο και διαφορετικό να σε σπρώχνει κανείς να αγαπήσεις τον άλλο.
Η ζήλεια μπορεί να έχει παθολογικές προεκτάσεις.
Η παλινδρόμηση
Πολλά παιδιά όταν γεννιέται ένα νέο μωρό στην οικογένεια παλινδρομούν. Δηλαδή αρχίζουν και συμπεριφέρονται σαν να ήταν μικρότερα από την ηλικία τους. Πιστεύουν ότι αν το κάνουν αυτό ότι θα έχουν την τύχη να απολαύσουν τις φροντίδες της μητέρας ξανά όπως παλαιά και με αυτό τον τρόπο θα εξισορροπήσουν το αίσθημα κατωτερότητας που προέκυψε αφού πλέον οι γονείς δίνουν την πιο πολλή προσοχή τους στο μικρότερο μωρό.
Η υπερβολική προστατευτικότητα
Ένα άλλο χαρακτηριστικό που συμβαίνει είναι όταν το μεγαλύτερο παιδί συμπεριφέρεται υπερβολικά προστατευτικά στο μικρότερο. Αυτό σημαίνει: «σε μισώ αλλά το κρύβω με τη μεγάλη μου προστασία». Η υπερβολική εκδήλωση αγάπης πάντα κρύβει μίσος από πίσω. Γι’ αυτό και στον πολιτισμό πολλές φορές χαμογελάμε σε όποιον δεν συμπαθούμε.
Μεταξύ των αδερφιών του ίδιου φύλου υπάρχει πάντα μεγαλύτερη ζήλεια.
Υπάρχουν για πάντα αυτά τα αισθήματα
Τα αισθήματα αυτά παραμένουν ενεργά σε όλη τη ζωή. Αν σε σπρώχνουν κιόλας να αγαπήσεις ενώ εσύ μισείς, τότε πιθανόν θα τα κρύψεις στο υπόγειο της ψυχής να μη φαίνονται. Αλλά η κρυμμένη επιθετικότητα βγαίνει στο κακοπροαίρετο χιούμορ, στο κουτσομπολιό, στην δήθεν καλοπροαίρετη κριτική, γίνεσαι αυστηρός με τον εαυτό σου και με τους άλλους, αδιάφορος, ψεύτικος.
Ζήλεια σημαίνει χάνω την προτίμηση του γονιού.
Η ζήλεια κρύβεται
Η ζήλεια φαίνεται και στην διάθεση να μειώσεις τους άλλους, να καταπατήσεις τα δικαιώματά τους, να τους εκμεταλλευτείς, να είσαι ο ισχυρός της υπόθεσης. Αλλά αυτά τα κάνει κανείς με κρυφό τρόπο. Ή δείχνει το αντίθετο ακριβώς και έτσι μπορεί να πουλάει δήθεν ότι το κάνει από δοτικότητα. Έτσι πολλοί μπορεί να γίνουν πολιτικοί ή να ανέβουν σε ισχυρές θέσεις αλλά το ασυνείδητο κίνητρό τους δεν είναι να βοηθήσουν αλλά να επιβληθούν. Θέλουν να τους αγαπάει ο κόσμος, ο λαός (η μαμά και ο μπαμπάς), και ότι κάνουν το κάνουν με αυτό το αντάλλαγμα. «Αν μ’ αγαπάς θα κάνω κάτι, θα σου δώσω ένα ψίχουλο». Δεν είναι η ευγνωμοσύνη που τους οδηγεί αλλά η ζήλεια.
Η ζήλεια έχει τις ρίζες της σε ασυνείδητες συγκρούσεις.
Ώριμη αντιμετώπιση
Όπως και όλα τα αισθήματα που καταπιέζονται, έτσι και η ζήλεια απωθείται μεν αλλά είναι ενεργή σε όλη τη ζωή. Αυτό σημαίνει ότι χωρίς να το καταλαβαίνει κανείς συμπεριφέρεται όπως όταν ήταν μικρό παιδί αλλά με την μάσκα του ενήλικα. Αυτό μας εμποδίζει να συσχετιστούμε ώριμα. Μας κρατάει στην παιδική ζωή. Δεν μας αφήνει να μεγαλώσουμε και να απολαύσουμε τη ζωή με τις καλές, τις μέτριες, τις βαρετές και τις κακές της στιγμές. Το αποτέλεσμα είναι ότι δεν δρα κανεις με το ενήλικο σκεπτικό αλλά με το παιδικό. Τα παιδιά όμως δεν αναλαμβάνουν ευθύνες οπότε το πρόβλημα διαιωνίζεται περνώντας από τη μία γενιά στην άλλη.