DEBATA: „SERBOŁUŻYCZANIE - NAJMNIEJSZY NARÓD SŁOWIAŃSKI”

DEBATA: „SERBOŁUŻYCZANIE - NAJMNIEJSZY NARÓD SŁOWIAŃSKI”
RODM Toruń
Serbowie Łużyccy to najmniejszy naród słowiański żyjący w południowowschodnich Niemczech od blisko 1400 lat. Ma własny język, hymn i flagę, choć nigdy nie stworzył własnego państwa. Serbołużyczan pozostało około 40-60 tysięcy. W większości są katolikami lub protestantami.
W polskiej literaturze spotyka się także określenie Łużyczanie. To słowiańscy mieszkańcy Dolnych Łużyc w Brandenburgii i Górnych Łużyc w Saksonii. Na zajmowane dziś tereny przybyli w VI wieku ze swoich siedzib po północno-wschodniej stronie Karpat podczas wielkiej wędrówki ludów. Ich odrodzenie narodowe rozpoczęło się w XIX wieku. To doprowadziło do utworzenia organizacji narodowych, którym najpierw przewodzili duchowni, potem nauczyciele i inteligencja miejska. W 1912 r. powstała Domowina, Związek Serbów Łużyckich, którego działacze za cel najważniejszy postawili pielęgnowanie języka i tradycji. W czasach rządów hitlerowskich 1933-1945, Domowina znalazła się wśród organizacji zakazanych. Po zakończeniu II wojny światowej i powstaniu komunistycznej Niemieckiej Republiki Demokratycznej otrzymali oni dużą autonomię oraz wsparcie finansowe na edukację i działalność kulturalną. W latach NRD-owskich podawano, że językiem łużyckim posługuje się co najmniej pół miliona osób, choć pod koniec istnienia państwa ich swobody zaczęły być ograniczane, co wiązało się z przesiedleniami w związku z odkryciem bogatych złóż węgla brunatnego. Po zjednoczeniu Ile osób zna obecnie język łużycki, ile posługuje się nim na co dzień, takich danych nie spotkałem. W miastach i wsiach, gdzie mieszkają, są napisy po niemiecku i łużycku. Po zjednoczenie Niemiec przyspieszył proces asymilacji wynikający ze zmian społecznych i cywilizacyjnych, co związane było szczególnie ze zmniejszającą się grupą osób znających łużycki. W urzędach można rozmawiać po łużycku, chociaż wszyscy Serbowie są dwujęzyczni.
Na temat tego najmniejszego narodu słowiańskiego rozmawiał z prof. Petrem Kaletą - profesorem Uniwersytetu Masaryka w Brnie i znawcą stosunków narodowych w Europie Środkowej i Wschodniej - koordynator Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Toruniu dr Jan Wiśniewski.