Ahlâkî Müeyyide: Çoklu, Güçlü, İlkeli - Cafer Sadık Yaran

Ahlâkî Müeyyide: Çoklu, Güçlü, İlkeli
İslam Ahlâk Düşüncesi Projesi dâhilinde gerçekleştirilen “Ahlâkî Müeyyide Üzerine Konuşmalar” serisinin yedincisi “Ahlâkî Müeyyide: Çoklu, Güçlü, İlkeli” başlığıyla Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden Cafer Sadık Yaran tarafından sunuldu.
Genel olarak sunumu tanım, önem, tasnif olarak üç aşamada şekillendiren Yaran, ilk olarak müeyyidenin tanımını yaptı: “Yaptırım” olarak Türkçeleştirilen “müeyyide” bir üst terimdir; bir şeyi yaptırmak için arkasına koyduğumuz, hukuk söz konusu olduğunda caydırıcı, ahlâk için ise özendirici olan uygulamalara, tepkilere müeyyide denilir. Yaran, “Şu ahlâkî kuralı yaparsam veyahut yapmazsam ne olur?” sorusunun cevabının müeyyideyi oluşturacağını, böylelikle daha iyi anlaşılacağını belirtti. Nitekim dinî açıdan baktığımızda ahlâkî olanı yaptığında “Cennete gidersin, Allah’ın rızasını kazanırsın vs.” özendirici müeyyide iken, “Cehenneme gidersin, ayıplanırsın, kınanırsın ” ise caydırıcı müeyyidedir.