Түп тұқияннан өзіме шейін. Қазыбек бек Тауасарұлы. 24.06.2024

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 1 жов 2024

КОМЕНТАРІ • 31

  • @Ultimate-k4k
    @Ultimate-k4k 3 місяці тому +3

    Тағы бірде «Қазақстанның халық әртісі», атақты театр және кино актері, жаныс, ошақты тармағынан Тұңғышбай Жаманқұлов болса: «Абылай хан Дулат руынан шыққан Жаныс» деп Бұқар жыраудың әйгілі «Ай, Абылай, Абылай!» деп басталатын жырындағы:
    «Мен сені көргенде
    Түркістанда жүр едің
    Тұрымтайдай ұл едің
    Төле бидің түйесін баққан құл едің
    Жаныс Қыбырайдың үйінде
    Түнде туған ұл едің
    Әкең күмән әуелде
    Оны да мен білемін …» - деген жолдарды алға тартады. Бірақ, бұл толғаудың баспа бетін көрген қайбір нұсқаларында да «Жаныс Қыбырайдың үйінде» емес, «Жаныс Қарабайдың қолында» деп тұр. Шапырашты Қазыбек бектің сонау XVIII ғасырда жазылып бүгінге жеткен «Түп-тұқианнан өзіме шейін» деген кітабында да солай «Қарабай» делінген. Бірақ, бұл кітапта Төле мен Қазыбек билер бірде оңашалап Қазыбек бек Тауасарұлына Абылай ханның шыққан тегі туралы шындықтың сырын ашатыны бар. Соған сүйеніп оның «Қарадан шыққан хан Абылай» деген кітап жазғаны айтылады. Ал, жазушы-публицист Әшірбек Көпішев: «…абыз жырау Бұқар Қалқаманұлының жырындағы Қарабай деп отырғаны - Қыбырай екені күмән тудырмайды. Өйткені, Төле би Әлібекұлының арғы-бергі жеті атасында Қарабай деген қарияның жоқ екені, тіпті Төле биге дейінгі ата бұтақта - Жаныс ішінде Қарабай деген адамның болмағандығы шежіреден белгілі. Ал, Төле бидің тікелей бабасы Қожамбердінің туған інісі - Қыбырай би ел құрметінде болғандығы тарихи ақиқат» дейді. Бұл да ойлантпай қоймайды.
    Абылай Хан:
    "Қазақ болсаң Жаныс бол,
    Қыргыз болсаң Бағыс бол".
    Жаныс болсаң Жетісуда өсесің,
    Бағыс болсаң Көкшеге көшесің

  • @KuatMusakanov
    @KuatMusakanov 3 місяці тому +1

    Бауырым мен сені сыйлаймын,бірақ шаман келетің,көзің жеткен,санана сиған ,жүрекке нық орныққан тақырыпты қозғасаншы.Бұл әңгіме бұлыңғыр,келешектің еншісіне қалдыр.

  • @turquoiseflag
    @turquoiseflag 3 місяці тому +1

    Ев ( ов, ий )- түрікше - үй - дом. Мысалы : Али ев .

  • @SakenMukhamedzhanov-jz7yj
    @SakenMukhamedzhanov-jz7yj 3 місяці тому +4

    ✋👍👏👏👏🇰🇿💪

    • @Ultimate-k4k
      @Ultimate-k4k 3 місяці тому

      ЧИНГИЗХАН КАЗАХ ИЗ РОДА УЙСУН ДУЛАТ БОРДЖИГИН,И АБЫЛАЙ И КЕНЕСАРЫ
      Один из влиятельных биев казахского народа Толе би Алибекулы (дулат, отделение жаныс - жанту), повелевавший Старшим Жузом, жил в Ташкенте.Был ханом Ташкента. В 10 верстах от Ташкента по Чимкентской дороге, в местности Каракамыс мальчик- по имени Сабалак, впоследствии знаменитый Абылай хан, пас в 1725 году верблюдов Толе би.
      Тағы бірде «Қазақстанның халық әртісі», атақты театр және кино актері, жаныс, ошақты тармағынан Тұңғышбай Жаманқұлов болса: «Абылай хан Дулат руынан шыққан Жаныс» деп Бұқар жыраудың әйгілі «Ай, Абылай, Абылай!» деп басталатын жырындағы:
      «Мен сені көргенде
      Түркістанда жүр едің
      Тұрымтайдай ұл едің
      Төле бидің түйесін баққан құл едің
      Жаныс Қыбырайдың үйінде
      Түнде туған ұл едің
      Әкең күмән әуелде
      Оны да мен білемін …» - деген жолдарды алға тартады. Бірақ, бұл толғаудың баспа бетін көрген қайбір нұсқаларында да «Жаныс Қыбырайдың үйінде» емес, «Жаныс Қарабайдың қолында» деп тұр. Шапырашты Қазыбек бектің сонау XVIII ғасырда жазылып бүгінге жеткен «Түп-тұқианнан өзіме шейін» деген кітабында да солай «Қарабай» делінген. Бірақ, бұл кітапта Төле мен Қазыбек билер бірде оңашалап Қазыбек бек Тауасарұлына Абылай ханның шыққан тегі туралы шындықтың сырын ашатыны бар. Соған сүйеніп оның «Қарадан шыққан хан Абылай» деген кітап жазғаны айтылады. Ал, жазушы-публицист Әшірбек Көпішев: «…абыз жырау Бұқар Қалқаманұлының жырындағы Қарабай деп отырғаны - Қыбырай екені күмән тудырмайды. Өйткені, Төле би Әлібекұлының арғы-бергі жеті атасында Қарабай деген қарияның жоқ екені, тіпті Төле биге дейінгі ата бұтақта - Жаныс ішінде Қарабай деген адамның болмағандығы шежіреден белгілі. Ал, Төле бидің тікелей бабасы Қожамбердінің туған інісі - Қыбырай би ел құрметінде болғандығы тарихи ақиқат» дейді. Бұл да ойлантпай қоймайды.
      Мухамеджан Тынышпаев, «Материалы по истории казахского народа», Ташкент 1925 год
      В 1650-1790 годах они жили в Ташкентском уезде. Дулаты управляли, владели Ташкентом. В русских источниках сведения о племени дулат появляются уже в XVIII веке. Так, в описании родоплеменного состава казахов, составленном М. Тевкелевым в 1778 году, сказано, что Старший жуз состоит из 10 племён и в их числе приведены все пять основных родов дулатов: ботпай, шымыр, сиқым, жаныс, бөгежіл.
      Дулаты (каз. дулаттар; ед. дулат) -самое крупное родоплеменное объединение, самая многочисленная группа в составе Старшего жуза казахского народа. Дулаты в составе казахов являются частью уйсунов.. Дулаты жили вдоль берегов Или, вплоть до Чу и Таласа и среднего течения Сырдарьи итд.Дулаты так же живут в Узбекистане и Киргизия и Китай ит. В. В. Бартольд находил параллель между ними и моголистанскими дуглатами.
      Согласно последней оценке от 2016 года, на тот момент дулатов в Казахстане насчитывалось 7 миллион 309 тыс. человек.По сельскохозяйственной переписи 1906-1912 гг. Дулатов было 2 миллион 334 тыс. человек, в том числе в Таразе - 90,8 % казахского населения, в Шымкенте - 72,8 %, в Бишкеке - 93,7 % казахского населения,в Ташкенте 85,5 казахского населения,в городе Верным(ныне Алматы) 87,9 % казахского населения
      Батыр элим Дулатым талай да жерди шулатты бетине карсы келем деп талай душман сорлапты Жанысымды козгасам жаныпта кетер камысын калай екен дабысым эрегискен душманга бербеген колдун намысын деп Суйунбай бабамыз айткан екен
      Абылай Хан:
      "Қазақ болсаң Жаныс бол,
      Қыргыз болсаң Бағыс бол".
      Жаныс болсаң Жетісуда өсесің,
      Бағыс болсаң Көкшеге көшесің!
      Төрт Дулаттың баласы
      Жердің жүзін жасырған
      "Сүйінбай"

      Уйсун болсан Ботпай бол-Бухар Жырау
      Айтысқанда қиналсаң, Өлең сұрап, бізге кел! Былай барсам, Дулатты, Батырлары көп шығып, Талай жерді шулатты! Сыпатай, Андас, Байсейіт, Ерегіскен дұшпанын, Қылышпен кесіп турапты. Ер Байсейіт кешегі ― Қырық жігітті бастаған.
      Шапқан жауды ұстап ап, Бауырын отқа қақтаған. Дұшпанды бері бастырмай, Ат жаратып, баптаған.
      Барлық батыр жігіттер, Байсейітті жақтаған.
      Дулаттан туған Сиқымым, Сиқымымды қозғасам, Басына түсер қиқуым!
      Көп Дулаттың шеті еді, Ана жатқан ― Сарыүйсін, Қарайғанның бәрі - Үйсін!
      Көп Дулаттың біреуі ― Қалың қара Ботпайым. Ботпайымды қозғасам, Күйдіремін шоқтайын, Кетерсің жанып оттайын! Қос өкпеңнен қадалдым, Садаққа салған оқтайын! Мұнымен жалғас Жанысым, Жанысымды қозғасам, Жанып кетер қамысың!
      Ерегіскен дұшпанға ― Бермеген ешбір намысын! Алты Алашқа белгілі, Сүйінбай деген дабысым!
      Онан былай Шымырым, Шымырымды қозғасам, Кеудеңнен шығар шыбының. Білмеймісің Сүйінді,
      Өлең сөзге бұғымын!-Суенбай Аронулы
      Дулаттан Өтеген деген батыр шыққан,
      Шыдамай айбатына жаулар бұққан.
      Бірігіп, тізе қосып екі батыр,
      Қалмақты Алатаудан айдап шыққан.
      Дулат та Қасқараудың баласы еді,
      Бұ да асқан уақтысында батыр еді.
      Қайраты мен ақылы серік болып,
      Ақылмен Дулат елін билер еді.
      Данышпан ел айтады дария деп,
      Күшке мығым, толық дене, ақылы көп.
      Білікпен істі болжап, айтқаннан соң,
      Ел кеткен Өтегенді әулие деп.
      Өтеген Әжібайға болған серік,
      Қалмақтың есі кеткен мұны көріп.
      Өмір бойы қалмақты бұлар жаулап,
      Әрқашан жүрген малын алып келіп.
      Толе бидей би жок,Койгелди дей Батыр жок!Халык макалы
      "Толе би келмей турыс жок, Койгелди келмей урыс жок" деген бар
      ЖАНЫС КОППА?КАМЫС КОП ПА?
      СИКЫМ КОП БА КИКЫМ КОП ПА?
      ШЫМЫР КОППА? ШЫБЫН КОППА?
      ДУЛАТ БАБАМЫЗДЫН ТОРТ БАЛАСЫ БОЛГАН СИКЫМ ЖАНЫС БОТПАЙ ШЫМЫР,ДУЛАТ БАБА ЕЖЕЛГИ УЙСУНИН УРПАГЫ.......

  • @Ultimate-k4k
    @Ultimate-k4k 3 місяці тому +2

    Один из влиятельных биев казахского народа Толе би Алибекулы (дулат, отделение жаныс - жанту), повелевавший Старшим Жузом, жил в Ташкенте.Был ханом Ташкента. В 10 верстах от Ташкента по Чимкентской дороге, в местности Каракамыс мальчик- по имени Сабалак, впоследствии знаменитый Абылай хан, пас в 1725 году верблюдов Толе би.
    Тағы бірде «Қазақстанның халық әртісі», атақты театр және кино актері, жаныс, ошақты тармағынан Тұңғышбай Жаманқұлов болса: «Абылай хан Дулат руынан шыққан Жаныс» деп Бұқар жыраудың әйгілі «Ай, Абылай, Абылай!» деп басталатын жырындағы:
    «Мен сені көргенде
    Түркістанда жүр едің
    Тұрымтайдай ұл едің
    Төле бидің түйесін баққан құл едің
    Жаныс Қыбырайдың үйінде
    Түнде туған ұл едің
    Әкең күмән әуелде
    Оны да мен білемін …» - деген жолдарды алға тартады. Бірақ, бұл толғаудың баспа бетін көрген қайбір нұсқаларында да «Жаныс Қыбырайдың үйінде» емес, «Жаныс Қарабайдың қолында» деп тұр. Шапырашты Қазыбек бектің сонау XVIII ғасырда жазылып бүгінге жеткен «Түп-тұқианнан өзіме шейін» деген кітабында да солай «Қарабай» делінген. Бірақ, бұл кітапта Төле мен Қазыбек билер бірде оңашалап Қазыбек бек Тауасарұлына Абылай ханның шыққан тегі туралы шындықтың сырын ашатыны бар. Соған сүйеніп оның «Қарадан шыққан хан Абылай» деген кітап жазғаны айтылады. Ал, жазушы-публицист Әшірбек Көпішев: «…абыз жырау Бұқар Қалқаманұлының жырындағы Қарабай деп отырғаны - Қыбырай екені күмән тудырмайды. Өйткені, Төле би Әлібекұлының арғы-бергі жеті атасында Қарабай деген қарияның жоқ екені, тіпті Төле биге дейінгі ата бұтақта - Жаныс ішінде Қарабай деген адамның болмағандығы шежіреден белгілі. Ал, Төле бидің тікелей бабасы Қожамбердінің туған інісі - Қыбырай би ел құрметінде болғандығы тарихи ақиқат» дейді. Бұл да ойлантпай қоймайды.
    Мухамеджан Тынышпаев, «Материалы по истории казахского народа», Ташкент 1925 год
    В 1650-1790 годах они жили в Ташкентском уезде. Дулаты управляли, владели Ташкентом. В русских источниках сведения о племени дулат появляются уже в XVIII веке. Так, в описании родоплеменного состава казахов, составленном М. Тевкелевым в 1778 году, сказано, что Старший жуз состоит из 10 племён и в их числе приведены все пять основных родов дулатов: ботпай, шымыр, сиқым, жаныс, бөгежіл.
    Дулаты (каз. дулаттар; ед. дулат) -самое крупное родоплеменное объединение, самая многочисленная группа в составе Старшего жуза казахского народа. Дулаты в составе казахов являются частью уйсунов.. Дулаты жили вдоль берегов Или, вплоть до Чу и Таласа и среднего течения Сырдарьи итд.Дулаты так же живут в Узбекистане и Киргизия и Китай ит. В. В. Бартольд находил параллель между ними и моголистанскими дуглатами.
    Согласно последней оценке от 2016 года, на тот момент дулатов в Казахстане насчитывалось 7 миллион 309 тыс. человек.По сельскохозяйственной переписи 1906-1912 гг. Дулатов было 2 миллион 334 тыс. человек, в том числе в Таразе - 90,8 % казахского населения, в Шымкенте - 72,8 %, в Бишкеке - 93,7 % казахского населения,в Ташкенте 85,5 казахского населения,в городе Верным(ныне Алматы) 87,9 % казахского населения
    Батыр элим Дулатым талай да жерди шулатты бетине карсы келем деп талай душман сорлапты Жанысымды козгасам жаныпта кетер камысын калай екен дабысым эрегискен душманга бербеген колдун намысын деп Суйунбай бабамыз айткан екен
    Абылай Хан:
    "Қазақ болсаң Жаныс бол,
    Қыргыз болсаң Бағыс бол".
    Жаныс болсаң Жетісуда өсесің,
    Бағыс болсаң Көкшеге көшесің!
    Төрт Дулаттың баласы
    Жердің жүзін жасырған
    "Сүйінбай"

    Уйсун болсан Ботпай бол-Бухар Жырау
    Айтысқанда қиналсаң, Өлең сұрап, бізге кел! Былай барсам, Дулатты, Батырлары көп шығып, Талай жерді шулатты! Сыпатай, Андас, Байсейіт, Ерегіскен дұшпанын, Қылышпен кесіп турапты. Ер Байсейіт кешегі ― Қырық жігітті бастаған.
    Шапқан жауды ұстап ап, Бауырын отқа қақтаған. Дұшпанды бері бастырмай, Ат жаратып, баптаған.
    Барлық батыр жігіттер, Байсейітті жақтаған.
    Дулаттан туған Сиқымым, Сиқымымды қозғасам, Басына түсер қиқуым!
    Көп Дулаттың шеті еді, Ана жатқан ― Сарыүйсін, Қарайғанның бәрі - Үйсін!
    Көп Дулаттың біреуі ― Қалың қара Ботпайым. Ботпайымды қозғасам, Күйдіремін шоқтайын, Кетерсің жанып оттайын! Қос өкпеңнен қадалдым, Садаққа салған оқтайын! Мұнымен жалғас Жанысым, Жанысымды қозғасам, Жанып кетер қамысың!
    Ерегіскен дұшпанға ― Бермеген ешбір намысын! Алты Алашқа белгілі, Сүйінбай деген дабысым!
    Онан былай Шымырым, Шымырымды қозғасам, Кеудеңнен шығар шыбының. Білмеймісің Сүйінді,
    Өлең сөзге бұғымын!-Суенбай Аронулы
    Дулаттан Өтеген деген батыр шыққан,
    Шыдамай айбатына жаулар бұққан.
    Бірігіп, тізе қосып екі батыр,
    Қалмақты Алатаудан айдап шыққан.
    Дулат та Қасқараудың баласы еді,
    Бұ да асқан уақтысында батыр еді.
    Қайраты мен ақылы серік болып,
    Ақылмен Дулат елін билер еді.
    Данышпан ел айтады дария деп,
    Күшке мығым, толық дене, ақылы көп.
    Білікпен істі болжап, айтқаннан соң,
    Ел кеткен Өтегенді әулие деп.
    Өтеген Әжібайға болған серік,
    Қалмақтың есі кеткен мұны көріп.
    Өмір бойы қалмақты бұлар жаулап,
    Әрқашан жүрген малын алып келіп.
    Толе бидей би жок,Койгелди дей Батыр жок!Халык макалы
    "Толе би келмей турыс жок, Койгелди келмей урыс жок" деген бар
    ЖАНЫС КОППА?КАМЫС КОП ПА?
    СИКЫМ КОП БА КИКЫМ КОП ПА?
    ШЫМЫР КОППА? ШЫБЫН КОППА?
    ДУЛАТ БАБАМЫЗДЫН ТОРТ БАЛАСЫ БОЛГАН СИКЫМ ЖАНЫС БОТПАЙ ШЫМЫР,ДУЛАТ БАБА ЕЖЕЛГИ УЙСУНИН УРПАГЫ.......

  • @Ultimate-k4k
    @Ultimate-k4k 3 місяці тому +2

    КОНАЕВ уйсун Дулат

  • @Ultimate-k4k
    @Ultimate-k4k 3 місяці тому +3

    Абылай хан Дулат руынан

    • @ersinnasip3069
      @ersinnasip3069 3 місяці тому

      недеген дәнішпан адамсың қотақбас 😂

    • @Ultimate-k4k
      @Ultimate-k4k 3 місяці тому

      @@ersinnasip3069 Тағы бірде «Қазақстанның халық әртісі», атақты театр және кино актері, жаныс, ошақты тармағынан Тұңғышбай Жаманқұлов болса: «Абылай хан Дулат руынан шыққан Жаныс» деп Бұқар жыраудың әйгілі «Ай, Абылай, Абылай!» деп басталатын жырындағы:
      «Мен сені көргенде
      Түркістанда жүр едің
      Тұрымтайдай ұл едің
      Төле бидің түйесін баққан құл едің
      Жаныс Қыбырайдың үйінде
      Түнде туған ұл едің
      Әкең күмән әуелде
      Оны да мен білемін …» - деген жолдарды алға тартады. Бірақ, бұл толғаудың баспа бетін көрген қайбір нұсқаларында да «Жаныс Қыбырайдың үйінде» емес, «Жаныс Қарабайдың қолында» деп тұр. Шапырашты Қазыбек бектің сонау XVIII ғасырда жазылып бүгінге жеткен «Түп-тұқианнан өзіме шейін» деген кітабында да солай «Қарабай» делінген. Бірақ, бұл кітапта Төле мен Қазыбек билер бірде оңашалап Қазыбек бек Тауасарұлына Абылай ханның шыққан тегі туралы шындықтың сырын ашатыны бар. Соған сүйеніп оның «Қарадан шыққан хан Абылай» деген кітап жазғаны айтылады. Ал, жазушы-публицист Әшірбек Көпішев: «…абыз жырау Бұқар Қалқаманұлының жырындағы Қарабай деп отырғаны - Қыбырай екені күмән тудырмайды. Өйткені, Төле би Әлібекұлының арғы-бергі жеті атасында Қарабай деген қарияның жоқ екені, тіпті Төле биге дейінгі ата бұтақта - Жаныс ішінде Қарабай деген адамның болмағандығы шежіреден белгілі. Ал, Төле бидің тікелей бабасы Қожамбердінің туған інісі - Қыбырай би ел құрметінде болғандығы тарихи ақиқат» дейді. Бұл да ойлантпай қоймайды.
      Абылай Хан:
      "Қазақ болсаң Жаныс бол,
      Қыргыз болсаң Бағыс бол".
      Жаныс болсаң Жетісуда өсесің,
      Бағыс болсаң Көкшеге көшесің

    • @Ultimate-k4k
      @Ultimate-k4k 3 місяці тому

      Один из влиятельных биев казахского народа Толе би Алибекулы (дулат, отделение жаныс - жанту), повелевавший Старшим Жузом, жил в Ташкенте.Был ханом Ташкента. В 10 верстах от Ташкента по Чимкентской дороге, в местности Каракамыс мальчик- по имени Сабалак, впоследствии знаменитый Абылай хан, пас в 1725 году верблюдов Толе би.

    • @Ultimate-k4k
      @Ultimate-k4k 3 місяці тому

      @@ersinnasip3069 КОТАКБАС СЕН САЙКАЛ

    • @Ultimate-k4k
      @Ultimate-k4k 3 місяці тому

      @@ersinnasip3069 ЧИНГИЗХАН КАЗАХ ИЗ РОДА УЙСУН ДУЛАТ БОРДЖИГИН,И АБЫЛАЙ И КЕНЕСАРЫ
      Один из влиятельных биев казахского народа Толе би Алибекулы (дулат, отделение жаныс - жанту), повелевавший Старшим Жузом, жил в Ташкенте.Был ханом Ташкента. В 10 верстах от Ташкента по Чимкентской дороге, в местности Каракамыс мальчик- по имени Сабалак, впоследствии знаменитый Абылай хан, пас в 1725 году верблюдов Толе би.
      Тағы бірде «Қазақстанның халық әртісі», атақты театр және кино актері, жаныс, ошақты тармағынан Тұңғышбай Жаманқұлов болса: «Абылай хан Дулат руынан шыққан Жаныс» деп Бұқар жыраудың әйгілі «Ай, Абылай, Абылай!» деп басталатын жырындағы:
      «Мен сені көргенде
      Түркістанда жүр едің
      Тұрымтайдай ұл едің
      Төле бидің түйесін баққан құл едің
      Жаныс Қыбырайдың үйінде
      Түнде туған ұл едің
      Әкең күмән әуелде
      Оны да мен білемін …» - деген жолдарды алға тартады. Бірақ, бұл толғаудың баспа бетін көрген қайбір нұсқаларында да «Жаныс Қыбырайдың үйінде» емес, «Жаныс Қарабайдың қолында» деп тұр. Шапырашты Қазыбек бектің сонау XVIII ғасырда жазылып бүгінге жеткен «Түп-тұқианнан өзіме шейін» деген кітабында да солай «Қарабай» делінген. Бірақ, бұл кітапта Төле мен Қазыбек билер бірде оңашалап Қазыбек бек Тауасарұлына Абылай ханның шыққан тегі туралы шындықтың сырын ашатыны бар. Соған сүйеніп оның «Қарадан шыққан хан Абылай» деген кітап жазғаны айтылады. Ал, жазушы-публицист Әшірбек Көпішев: «…абыз жырау Бұқар Қалқаманұлының жырындағы Қарабай деп отырғаны - Қыбырай екені күмән тудырмайды. Өйткені, Төле би Әлібекұлының арғы-бергі жеті атасында Қарабай деген қарияның жоқ екені, тіпті Төле биге дейінгі ата бұтақта - Жаныс ішінде Қарабай деген адамның болмағандығы шежіреден белгілі. Ал, Төле бидің тікелей бабасы Қожамбердінің туған інісі - Қыбырай би ел құрметінде болғандығы тарихи ақиқат» дейді. Бұл да ойлантпай қоймайды.
      Мухамеджан Тынышпаев, «Материалы по истории казахского народа», Ташкент 1925 год
      В 1650-1790 годах они жили в Ташкентском уезде. Дулаты управляли, владели Ташкентом. В русских источниках сведения о племени дулат появляются уже в XVIII веке. Так, в описании родоплеменного состава казахов, составленном М. Тевкелевым в 1778 году, сказано, что Старший жуз состоит из 10 племён и в их числе приведены все пять основных родов дулатов: ботпай, шымыр, сиқым, жаныс, бөгежіл.
      Дулаты (каз. дулаттар; ед. дулат) -самое крупное родоплеменное объединение, самая многочисленная группа в составе Старшего жуза казахского народа. Дулаты в составе казахов являются частью уйсунов.. Дулаты жили вдоль берегов Или, вплоть до Чу и Таласа и среднего течения Сырдарьи итд.Дулаты так же живут в Узбекистане и Киргизия и Китай ит. В. В. Бартольд находил параллель между ними и моголистанскими дуглатами.
      Согласно последней оценке от 2016 года, на тот момент дулатов в Казахстане насчитывалось 7 миллион 309 тыс. человек.По сельскохозяйственной переписи 1906-1912 гг. Дулатов было 2 миллион 334 тыс. человек, в том числе в Таразе - 90,8 % казахского населения, в Шымкенте - 72,8 %, в Бишкеке - 93,7 % казахского населения,в Ташкенте 85,5 казахского населения,в городе Верным(ныне Алматы) 87,9 % казахского населения
      Батыр элим Дулатым талай да жерди шулатты бетине карсы келем деп талай душман сорлапты Жанысымды козгасам жаныпта кетер камысын калай екен дабысым эрегискен душманга бербеген колдун намысын деп Суйунбай бабамыз айткан екен
      Абылай Хан:
      "Қазақ болсаң Жаныс бол,
      Қыргыз болсаң Бағыс бол".
      Жаныс болсаң Жетісуда өсесің,
      Бағыс болсаң Көкшеге көшесің!
      Төрт Дулаттың баласы
      Жердің жүзін жасырған
      "Сүйінбай"

      Уйсун болсан Ботпай бол-Бухар Жырау
      Айтысқанда қиналсаң, Өлең сұрап, бізге кел! Былай барсам, Дулатты, Батырлары көп шығып, Талай жерді шулатты! Сыпатай, Андас, Байсейіт, Ерегіскен дұшпанын, Қылышпен кесіп турапты. Ер Байсейіт кешегі ― Қырық жігітті бастаған.
      Шапқан жауды ұстап ап, Бауырын отқа қақтаған. Дұшпанды бері бастырмай, Ат жаратып, баптаған.
      Барлық батыр жігіттер, Байсейітті жақтаған.
      Дулаттан туған Сиқымым, Сиқымымды қозғасам, Басына түсер қиқуым!
      Көп Дулаттың шеті еді, Ана жатқан ― Сарыүйсін, Қарайғанның бәрі - Үйсін!
      Көп Дулаттың біреуі ― Қалың қара Ботпайым. Ботпайымды қозғасам, Күйдіремін шоқтайын, Кетерсің жанып оттайын! Қос өкпеңнен қадалдым, Садаққа салған оқтайын! Мұнымен жалғас Жанысым, Жанысымды қозғасам, Жанып кетер қамысың!
      Ерегіскен дұшпанға ― Бермеген ешбір намысын! Алты Алашқа белгілі, Сүйінбай деген дабысым!
      Онан былай Шымырым, Шымырымды қозғасам, Кеудеңнен шығар шыбының. Білмеймісің Сүйінді,
      Өлең сөзге бұғымын!-Суенбай Аронулы
      Дулаттан Өтеген деген батыр шыққан,
      Шыдамай айбатына жаулар бұққан.
      Бірігіп, тізе қосып екі батыр,
      Қалмақты Алатаудан айдап шыққан.
      Дулат та Қасқараудың баласы еді,
      Бұ да асқан уақтысында батыр еді.
      Қайраты мен ақылы серік болып,
      Ақылмен Дулат елін билер еді.
      Данышпан ел айтады дария деп,
      Күшке мығым, толық дене, ақылы көп.
      Білікпен істі болжап, айтқаннан соң,
      Ел кеткен Өтегенді әулие деп.
      Өтеген Әжібайға болған серік,
      Қалмақтың есі кеткен мұны көріп.
      Өмір бойы қалмақты бұлар жаулап,
      Әрқашан жүрген малын алып келіп.
      Толе бидей би жок,Койгелди дей Батыр жок!Халык макалы
      "Толе би келмей турыс жок, Койгелди келмей урыс жок" деген бар
      ЖАНЫС КОППА?КАМЫС КОП ПА?
      СИКЫМ КОП БА КИКЫМ КОП ПА?
      ШЫМЫР КОППА? ШЫБЫН КОППА?
      ДУЛАТ БАБАМЫЗДЫН ТОРТ БАЛАСЫ БОЛГАН СИКЫМ ЖАНЫС БОТПАЙ ШЫМЫР,ДУЛАТ БАБА ЕЖЕЛГИ УЙСУНИН УРПАГЫ.......

  • @Ultimate-k4k
    @Ultimate-k4k 3 місяці тому +3

    Турар Рыскулов казах из рода Дулат создал Казахстан 🇰🇿

  • @ersinnasip3069
    @ersinnasip3069 3 місяці тому +1

    бұл өтірік кітап ғой.. Қабдеш ағаң бұл кітапті талдап берді ғой. қазақтың жазба әдебиеті Шапырашты Қаззыбектен басталады екен ғой, трайбализммен ауыратын ең бірінші өзіңсің Дәркембайдың Асылы.. енді тағы қоңырсытып отырсың.. қойсаңшы енді..

    • @asyldarkembaiuly2949
      @asyldarkembaiuly2949  3 місяці тому +1

      Өтірік екенін Қабдеш ағаң дәлелдей алмады

    • @Ultimate-k4k
      @Ultimate-k4k 3 місяці тому +1

      Тағы бірде «Қазақстанның халық әртісі», атақты театр және кино актері, жаныс, ошақты тармағынан Тұңғышбай Жаманқұлов болса: «Абылай хан Дулат руынан шыққан Жаныс» деп Бұқар жыраудың әйгілі «Ай, Абылай, Абылай!» деп басталатын жырындағы:
      «Мен сені көргенде
      Түркістанда жүр едің
      Тұрымтайдай ұл едің
      Төле бидің түйесін баққан құл едің
      Жаныс Қыбырайдың үйінде
      Түнде туған ұл едің
      Әкең күмән әуелде
      Оны да мен білемін …» - деген жолдарды алға тартады. Бірақ, бұл толғаудың баспа бетін көрген қайбір нұсқаларында да «Жаныс Қыбырайдың үйінде» емес, «Жаныс Қарабайдың қолында» деп тұр. Шапырашты Қазыбек бектің сонау XVIII ғасырда жазылып бүгінге жеткен «Түп-тұқианнан өзіме шейін» деген кітабында да солай «Қарабай» делінген. Бірақ, бұл кітапта Төле мен Қазыбек билер бірде оңашалап Қазыбек бек Тауасарұлына Абылай ханның шыққан тегі туралы шындықтың сырын ашатыны бар. Соған сүйеніп оның «Қарадан шыққан хан Абылай» деген кітап жазғаны айтылады. Ал, жазушы-публицист Әшірбек Көпішев: «…абыз жырау Бұқар Қалқаманұлының жырындағы Қарабай деп отырғаны - Қыбырай екені күмән тудырмайды. Өйткені, Төле би Әлібекұлының арғы-бергі жеті атасында Қарабай деген қарияның жоқ екені, тіпті Төле биге дейінгі ата бұтақта - Жаныс ішінде Қарабай деген адамның болмағандығы шежіреден белгілі. Ал, Төле бидің тікелей бабасы Қожамбердінің туған інісі - Қыбырай би ел құрметінде болғандығы тарихи ақиқат» дейді. Бұл да ойлантпай қоймайды.
      Абылай Хан:
      "Қазақ болсаң Жаныс бол,
      Қыргыз болсаң Бағыс бол".
      Жаныс болсаң Жетісуда өсесің,
      Бағыс болсаң Көкшеге көшесің

    • @Ultimate-k4k
      @Ultimate-k4k 3 місяці тому +1

      Один из влиятельных биев казахского народа Толе би Алибекулы (дулат, отделение жаныс - жанту), повелевавший Старшим Жузом, жил в Ташкенте.Был ханом Ташкента. В 10 верстах от Ташкента по Чимкентской дороге, в местности Каракамыс мальчик- по имени Сабалак, впоследствии знаменитый Абылай хан, пас в 1725 году верблюдов Толе би.

    • @Ultimate-k4k
      @Ultimate-k4k 3 місяці тому +1

      Один из влиятельных биев казахского народа Толе би Алибекулы (дулат, отделение жаныс - жанту), повелевавший Старшим Жузом, жил в Ташкенте.Был ханом Ташкента. В 10 верстах от Ташкента по Чимкентской дороге, в местности Каракамыс мальчик- по имени Сабалак, впоследствии знаменитый Абылай хан, пас в 1725 году верблюдов Толе би.
      Тағы бірде «Қазақстанның халық әртісі», атақты театр және кино актері, жаныс, ошақты тармағынан Тұңғышбай Жаманқұлов болса: «Абылай хан Дулат руынан шыққан Жаныс» деп Бұқар жыраудың әйгілі «Ай, Абылай, Абылай!» деп басталатын жырындағы:
      «Мен сені көргенде
      Түркістанда жүр едің
      Тұрымтайдай ұл едің
      Төле бидің түйесін баққан құл едің
      Жаныс Қыбырайдың үйінде
      Түнде туған ұл едің
      Әкең күмән әуелде
      Оны да мен білемін …» - деген жолдарды алға тартады. Бірақ, бұл толғаудың баспа бетін көрген қайбір нұсқаларында да «Жаныс Қыбырайдың үйінде» емес, «Жаныс Қарабайдың қолында» деп тұр. Шапырашты Қазыбек бектің сонау XVIII ғасырда жазылып бүгінге жеткен «Түп-тұқианнан өзіме шейін» деген кітабында да солай «Қарабай» делінген. Бірақ, бұл кітапта Төле мен Қазыбек билер бірде оңашалап Қазыбек бек Тауасарұлына Абылай ханның шыққан тегі туралы шындықтың сырын ашатыны бар. Соған сүйеніп оның «Қарадан шыққан хан Абылай» деген кітап жазғаны айтылады. Ал, жазушы-публицист Әшірбек Көпішев: «…абыз жырау Бұқар Қалқаманұлының жырындағы Қарабай деп отырғаны - Қыбырай екені күмән тудырмайды. Өйткені, Төле би Әлібекұлының арғы-бергі жеті атасында Қарабай деген қарияның жоқ екені, тіпті Төле биге дейінгі ата бұтақта - Жаныс ішінде Қарабай деген адамның болмағандығы шежіреден белгілі. Ал, Төле бидің тікелей бабасы Қожамбердінің туған інісі - Қыбырай би ел құрметінде болғандығы тарихи ақиқат» дейді. Бұл да ойлантпай қоймайды.
      Мухамеджан Тынышпаев, «Материалы по истории казахского народа», Ташкент 1925 год
      В 1650-1790 годах они жили в Ташкентском уезде. Дулаты управляли, владели Ташкентом. В русских источниках сведения о племени дулат появляются уже в XVIII веке. Так, в описании родоплеменного состава казахов, составленном М. Тевкелевым в 1778 году, сказано, что Старший жуз состоит из 10 племён и в их числе приведены все пять основных родов дулатов: ботпай, шымыр, сиқым, жаныс, бөгежіл.
      Дулаты (каз. дулаттар; ед. дулат) -самое крупное родоплеменное объединение, самая многочисленная группа в составе Старшего жуза казахского народа. Дулаты в составе казахов являются частью уйсунов.. Дулаты жили вдоль берегов Или, вплоть до Чу и Таласа и среднего течения Сырдарьи итд.Дулаты так же живут в Узбекистане и Киргизия и Китай ит. В. В. Бартольд находил параллель между ними и моголистанскими дуглатами.
      Согласно последней оценке от 2016 года, на тот момент дулатов в Казахстане насчитывалось 7 миллион 309 тыс. человек.По сельскохозяйственной переписи 1906-1912 гг. Дулатов было 2 миллион 334 тыс. человек, в том числе в Таразе - 90,8 % казахского населения, в Шымкенте - 72,8 %, в Бишкеке - 93,7 % казахского населения,в Ташкенте 85,5 казахского населения,в городе Верным(ныне Алматы) 87,9 % казахского населения
      Батыр элим Дулатым талай да жерди шулатты бетине карсы келем деп талай душман сорлапты Жанысымды козгасам жаныпта кетер камысын калай екен дабысым эрегискен душманга бербеген колдун намысын деп Суйунбай бабамыз айткан екен
      Абылай Хан:
      "Қазақ болсаң Жаныс бол,
      Қыргыз болсаң Бағыс бол".
      Жаныс болсаң Жетісуда өсесің,
      Бағыс болсаң Көкшеге көшесің!
      Төрт Дулаттың баласы
      Жердің жүзін жасырған
      "Сүйінбай"

      Уйсун болсан Ботпай бол-Бухар Жырау
      Айтысқанда қиналсаң, Өлең сұрап, бізге кел! Былай барсам, Дулатты, Батырлары көп шығып, Талай жерді шулатты! Сыпатай, Андас, Байсейіт, Ерегіскен дұшпанын, Қылышпен кесіп турапты. Ер Байсейіт кешегі ― Қырық жігітті бастаған.
      Шапқан жауды ұстап ап, Бауырын отқа қақтаған. Дұшпанды бері бастырмай, Ат жаратып, баптаған.
      Барлық батыр жігіттер, Байсейітті жақтаған.
      Дулаттан туған Сиқымым, Сиқымымды қозғасам, Басына түсер қиқуым!
      Көп Дулаттың шеті еді, Ана жатқан ― Сарыүйсін, Қарайғанның бәрі - Үйсін!
      Көп Дулаттың біреуі ― Қалың қара Ботпайым. Ботпайымды қозғасам, Күйдіремін шоқтайын, Кетерсің жанып оттайын! Қос өкпеңнен қадалдым, Садаққа салған оқтайын! Мұнымен жалғас Жанысым, Жанысымды қозғасам, Жанып кетер қамысың!
      Ерегіскен дұшпанға ― Бермеген ешбір намысын! Алты Алашқа белгілі, Сүйінбай деген дабысым!
      Онан былай Шымырым, Шымырымды қозғасам, Кеудеңнен шығар шыбының. Білмеймісің Сүйінді,
      Өлең сөзге бұғымын!-Суенбай Аронулы
      Дулаттан Өтеген деген батыр шыққан,
      Шыдамай айбатына жаулар бұққан.
      Бірігіп, тізе қосып екі батыр,
      Қалмақты Алатаудан айдап шыққан.
      Дулат та Қасқараудың баласы еді,
      Бұ да асқан уақтысында батыр еді.
      Қайраты мен ақылы серік болып,
      Ақылмен Дулат елін билер еді.
      Данышпан ел айтады дария деп,
      Күшке мығым, толық дене, ақылы көп.
      Білікпен істі болжап, айтқаннан соң,
      Ел кеткен Өтегенді әулие деп.
      Өтеген Әжібайға болған серік,
      Қалмақтың есі кеткен мұны көріп.
      Өмір бойы қалмақты бұлар жаулап,
      Әрқашан жүрген малын алып келіп.
      Толе бидей би жок,Койгелди дей Батыр жок!Халык макалы
      "Толе би келмей турыс жок, Койгелди келмей урыс жок" деген бар
      ЖАНЫС КОППА?КАМЫС КОП ПА?
      СИКЫМ КОП БА КИКЫМ КОП ПА?
      ШЫМЫР КОППА? ШЫБЫН КОППА?
      ДУЛАТ БАБАМЫЗДЫН ТОРТ БАЛАСЫ БОЛГАН СИКЫМ ЖАНЫС БОТПАЙ ШЫМЫР,ДУЛАТ БАБА ЕЖЕЛГИ УЙСУНИН УРПАГЫ.......

    • @Ultimate-k4k
      @Ultimate-k4k 3 місяці тому

      @@asyldarkembaiuly2949 Один из влиятельных биев казахского народа Толе би Алибекулы (дулат, отделение жаныс - жанту), повелевавший Старшим Жузом, жил в Ташкенте.Был ханом Ташкента. В 10 верстах от Ташкента по Чимкентской дороге, в местности Каракамыс мальчик- по имени Сабалак, впоследствии знаменитый Абылай хан, пас в 1725 году верблюдов Толе би.
      Тағы бірде «Қазақстанның халық әртісі», атақты театр және кино актері, жаныс, ошақты тармағынан Тұңғышбай Жаманқұлов болса: «Абылай хан Дулат руынан шыққан Жаныс» деп Бұқар жыраудың әйгілі «Ай, Абылай, Абылай!» деп басталатын жырындағы:
      «Мен сені көргенде
      Түркістанда жүр едің
      Тұрымтайдай ұл едің
      Төле бидің түйесін баққан құл едің
      Жаныс Қыбырайдың үйінде
      Түнде туған ұл едің
      Әкең күмән әуелде
      Оны да мен білемін …» - деген жолдарды алға тартады. Бірақ, бұл толғаудың баспа бетін көрген қайбір нұсқаларында да «Жаныс Қыбырайдың үйінде» емес, «Жаныс Қарабайдың қолында» деп тұр. Шапырашты Қазыбек бектің сонау XVIII ғасырда жазылып бүгінге жеткен «Түп-тұқианнан өзіме шейін» деген кітабында да солай «Қарабай» делінген. Бірақ, бұл кітапта Төле мен Қазыбек билер бірде оңашалап Қазыбек бек Тауасарұлына Абылай ханның шыққан тегі туралы шындықтың сырын ашатыны бар. Соған сүйеніп оның «Қарадан шыққан хан Абылай» деген кітап жазғаны айтылады. Ал, жазушы-публицист Әшірбек Көпішев: «…абыз жырау Бұқар Қалқаманұлының жырындағы Қарабай деп отырғаны - Қыбырай екені күмән тудырмайды. Өйткені, Төле би Әлібекұлының арғы-бергі жеті атасында Қарабай деген қарияның жоқ екені, тіпті Төле биге дейінгі ата бұтақта - Жаныс ішінде Қарабай деген адамның болмағандығы шежіреден белгілі. Ал, Төле бидің тікелей бабасы Қожамбердінің туған інісі - Қыбырай би ел құрметінде болғандығы тарихи ақиқат» дейді. Бұл да ойлантпай қоймайды.
      Мухамеджан Тынышпаев, «Материалы по истории казахского народа», Ташкент 1925 год
      В 1650-1790 годах они жили в Ташкентском уезде. Дулаты управляли, владели Ташкентом. В русских источниках сведения о племени дулат появляются уже в XVIII веке. Так, в описании родоплеменного состава казахов, составленном М. Тевкелевым в 1778 году, сказано, что Старший жуз состоит из 10 племён и в их числе приведены все пять основных родов дулатов: ботпай, шымыр, сиқым, жаныс, бөгежіл.
      Дулаты (каз. дулаттар; ед. дулат) -самое крупное родоплеменное объединение, самая многочисленная группа в составе Старшего жуза казахского народа. Дулаты в составе казахов являются частью уйсунов.. Дулаты жили вдоль берегов Или, вплоть до Чу и Таласа и среднего течения Сырдарьи итд.Дулаты так же живут в Узбекистане и Киргизия и Китай ит. В. В. Бартольд находил параллель между ними и моголистанскими дуглатами.
      Согласно последней оценке от 2016 года, на тот момент дулатов в Казахстане насчитывалось 7 миллион 309 тыс. человек.По сельскохозяйственной переписи 1906-1912 гг. Дулатов было 2 миллион 334 тыс. человек, в том числе в Таразе - 90,8 % казахского населения, в Шымкенте - 72,8 %, в Бишкеке - 93,7 % казахского населения,в Ташкенте 85,5 казахского населения,в городе Верным(ныне Алматы) 87,9 % казахского населения
      Батыр элим Дулатым талай да жерди шулатты бетине карсы келем деп талай душман сорлапты Жанысымды козгасам жаныпта кетер камысын калай екен дабысым эрегискен душманга бербеген колдун намысын деп Суйунбай бабамыз айткан екен
      Абылай Хан:
      "Қазақ болсаң Жаныс бол,
      Қыргыз болсаң Бағыс бол".
      Жаныс болсаң Жетісуда өсесің,
      Бағыс болсаң Көкшеге көшесің!
      Төрт Дулаттың баласы
      Жердің жүзін жасырған
      "Сүйінбай"

      Уйсун болсан Ботпай бол-Бухар Жырау
      Айтысқанда қиналсаң, Өлең сұрап, бізге кел! Былай барсам, Дулатты, Батырлары көп шығып, Талай жерді шулатты! Сыпатай, Андас, Байсейіт, Ерегіскен дұшпанын, Қылышпен кесіп турапты. Ер Байсейіт кешегі ― Қырық жігітті бастаған.
      Шапқан жауды ұстап ап, Бауырын отқа қақтаған. Дұшпанды бері бастырмай, Ат жаратып, баптаған.
      Барлық батыр жігіттер, Байсейітті жақтаған.
      Дулаттан туған Сиқымым, Сиқымымды қозғасам, Басына түсер қиқуым!
      Көп Дулаттың шеті еді, Ана жатқан ― Сарыүйсін, Қарайғанның бәрі - Үйсін!
      Көп Дулаттың біреуі ― Қалың қара Ботпайым. Ботпайымды қозғасам, Күйдіремін шоқтайын, Кетерсің жанып оттайын! Қос өкпеңнен қадалдым, Садаққа салған оқтайын! Мұнымен жалғас Жанысым, Жанысымды қозғасам, Жанып кетер қамысың!
      Ерегіскен дұшпанға ― Бермеген ешбір намысын! Алты Алашқа белгілі, Сүйінбай деген дабысым!
      Онан былай Шымырым, Шымырымды қозғасам, Кеудеңнен шығар шыбының. Білмеймісің Сүйінді,
      Өлең сөзге бұғымын!-Суенбай Аронулы
      Дулаттан Өтеген деген батыр шыққан,
      Шыдамай айбатына жаулар бұққан.
      Бірігіп, тізе қосып екі батыр,
      Қалмақты Алатаудан айдап шыққан.
      Дулат та Қасқараудың баласы еді,
      Бұ да асқан уақтысында батыр еді.
      Қайраты мен ақылы серік болып,
      Ақылмен Дулат елін билер еді.
      Данышпан ел айтады дария деп,
      Күшке мығым, толық дене, ақылы көп.
      Білікпен істі болжап, айтқаннан соң,
      Ел кеткен Өтегенді әулие деп.
      Өтеген Әжібайға болған серік,
      Қалмақтың есі кеткен мұны көріп.
      Өмір бойы қалмақты бұлар жаулап,
      Әрқашан жүрген малын алып келіп.
      Толе бидей би жок,Койгелди дей Батыр жок!Халык макалы
      "Толе би келмей турыс жок, Койгелди келмей урыс жок" деген бар
      ЖАНЫС КОППА?КАМЫС КОП ПА?
      СИКЫМ КОП БА КИКЫМ КОП ПА?
      ШЫМЫР КОППА? ШЫБЫН КОППА?
      ДУЛАТ БАБАМЫЗДЫН ТОРТ БАЛАСЫ БОЛГАН СИКЫМ ЖАНЫС БОТПАЙ ШЫМЫР,ДУЛАТ БАБА ЕЖЕЛГИ УЙСУНИН УРПАГЫ.......

  • @Temirlan-s4e
    @Temirlan-s4e 3 місяці тому +1

    😊👍🙏

  • @Ultimate-k4k
    @Ultimate-k4k 3 місяці тому +2

    Один из влиятельных биев казахского народа Толе би Алибекулы (дулат, отделение жаныс - жанту), повелевавший Старшим Жузом, жил в Ташкенте.Был ханом Ташкента. В 10 верстах от Ташкента по Чимкентской дороге, в местности Каракамыс мальчик- по имени Сабалак, впоследствии знаменитый Абылай хан, пас в 1725 году верблюдов Толе би.

    • @ersinnasip3069
      @ersinnasip3069 3 місяці тому

      Найман Қаракерей Қабанбай батыр Ташкентті Жоңғардан тазартып, Төле биді Ташкенттің билеушісі етіп, отырғызып кетеді, екі жылдан соң, Ташкенттің сарттары Төле биді биліктен тайдырып, Ташкентті басып алады. ұлы жүздің қазақтары бас көтере алмайды. сол кезде Төле би атаңыз: ұлы жүзді қауға беріп малға қой, орта жүзді қамшы беріп жауға қой, кіші жүзді найза беріп жауға қой деп айтып кеткен екен.

    • @Ultimate-k4k
      @Ultimate-k4k 3 місяці тому

      @@ersinnasip3069 ЧИНГИЗХАН КАЗАХ ИЗ РОДА УЙСУН ДУЛАТ БОРДЖИГИН,И АБЫЛАЙ И КЕНЕСАРЫ
      Один из влиятельных биев казахского народа Толе би Алибекулы (дулат, отделение жаныс - жанту), повелевавший Старшим Жузом, жил в Ташкенте.Был ханом Ташкента. В 10 верстах от Ташкента по Чимкентской дороге, в местности Каракамыс мальчик- по имени Сабалак, впоследствии знаменитый Абылай хан, пас в 1725 году верблюдов Толе би.
      Тағы бірде «Қазақстанның халық әртісі», атақты театр және кино актері, жаныс, ошақты тармағынан Тұңғышбай Жаманқұлов болса: «Абылай хан Дулат руынан шыққан Жаныс» деп Бұқар жыраудың әйгілі «Ай, Абылай, Абылай!» деп басталатын жырындағы:
      «Мен сені көргенде
      Түркістанда жүр едің
      Тұрымтайдай ұл едің
      Төле бидің түйесін баққан құл едің
      Жаныс Қыбырайдың үйінде
      Түнде туған ұл едің
      Әкең күмән әуелде
      Оны да мен білемін …» - деген жолдарды алға тартады. Бірақ, бұл толғаудың баспа бетін көрген қайбір нұсқаларында да «Жаныс Қыбырайдың үйінде» емес, «Жаныс Қарабайдың қолында» деп тұр. Шапырашты Қазыбек бектің сонау XVIII ғасырда жазылып бүгінге жеткен «Түп-тұқианнан өзіме шейін» деген кітабында да солай «Қарабай» делінген. Бірақ, бұл кітапта Төле мен Қазыбек билер бірде оңашалап Қазыбек бек Тауасарұлына Абылай ханның шыққан тегі туралы шындықтың сырын ашатыны бар. Соған сүйеніп оның «Қарадан шыққан хан Абылай» деген кітап жазғаны айтылады. Ал, жазушы-публицист Әшірбек Көпішев: «…абыз жырау Бұқар Қалқаманұлының жырындағы Қарабай деп отырғаны - Қыбырай екені күмән тудырмайды. Өйткені, Төле би Әлібекұлының арғы-бергі жеті атасында Қарабай деген қарияның жоқ екені, тіпті Төле биге дейінгі ата бұтақта - Жаныс ішінде Қарабай деген адамның болмағандығы шежіреден белгілі. Ал, Төле бидің тікелей бабасы Қожамбердінің туған інісі - Қыбырай би ел құрметінде болғандығы тарихи ақиқат» дейді. Бұл да ойлантпай қоймайды.
      Мухамеджан Тынышпаев, «Материалы по истории казахского народа», Ташкент 1925 год
      В 1650-1790 годах они жили в Ташкентском уезде. Дулаты управляли, владели Ташкентом. В русских источниках сведения о племени дулат появляются уже в XVIII веке. Так, в описании родоплеменного состава казахов, составленном М. Тевкелевым в 1778 году, сказано, что Старший жуз состоит из 10 племён и в их числе приведены все пять основных родов дулатов: ботпай, шымыр, сиқым, жаныс, бөгежіл.
      Дулаты (каз. дулаттар; ед. дулат) -самое крупное родоплеменное объединение, самая многочисленная группа в составе Старшего жуза казахского народа. Дулаты в составе казахов являются частью уйсунов.. Дулаты жили вдоль берегов Или, вплоть до Чу и Таласа и среднего течения Сырдарьи итд.Дулаты так же живут в Узбекистане и Киргизия и Китай ит. В. В. Бартольд находил параллель между ними и моголистанскими дуглатами.
      Согласно последней оценке от 2016 года, на тот момент дулатов в Казахстане насчитывалось 7 миллион 309 тыс. человек.По сельскохозяйственной переписи 1906-1912 гг. Дулатов было 2 миллион 334 тыс. человек, в том числе в Таразе - 90,8 % казахского населения, в Шымкенте - 72,8 %, в Бишкеке - 93,7 % казахского населения,в Ташкенте 85,5 казахского населения,в городе Верным(ныне Алматы) 87,9 % казахского населения
      Батыр элим Дулатым талай да жерди шулатты бетине карсы келем деп талай душман сорлапты Жанысымды козгасам жаныпта кетер камысын калай екен дабысым эрегискен душманга бербеген колдун намысын деп Суйунбай бабамыз айткан екен
      Абылай Хан:
      "Қазақ болсаң Жаныс бол,
      Қыргыз болсаң Бағыс бол".
      Жаныс болсаң Жетісуда өсесің,
      Бағыс болсаң Көкшеге көшесің!
      Төрт Дулаттың баласы
      Жердің жүзін жасырған
      "Сүйінбай"

      Уйсун болсан Ботпай бол-Бухар Жырау
      Айтысқанда қиналсаң, Өлең сұрап, бізге кел! Былай барсам, Дулатты, Батырлары көп шығып, Талай жерді шулатты! Сыпатай, Андас, Байсейіт, Ерегіскен дұшпанын, Қылышпен кесіп турапты. Ер Байсейіт кешегі ― Қырық жігітті бастаған.
      Шапқан жауды ұстап ап, Бауырын отқа қақтаған. Дұшпанды бері бастырмай, Ат жаратып, баптаған.
      Барлық батыр жігіттер, Байсейітті жақтаған.
      Дулаттан туған Сиқымым, Сиқымымды қозғасам, Басына түсер қиқуым!
      Көп Дулаттың шеті еді, Ана жатқан ― Сарыүйсін, Қарайғанның бәрі - Үйсін!
      Көп Дулаттың біреуі ― Қалың қара Ботпайым. Ботпайымды қозғасам, Күйдіремін шоқтайын, Кетерсің жанып оттайын! Қос өкпеңнен қадалдым, Садаққа салған оқтайын! Мұнымен жалғас Жанысым, Жанысымды қозғасам, Жанып кетер қамысың!
      Ерегіскен дұшпанға ― Бермеген ешбір намысын! Алты Алашқа белгілі, Сүйінбай деген дабысым!
      Онан былай Шымырым, Шымырымды қозғасам, Кеудеңнен шығар шыбының. Білмеймісің Сүйінді,
      Өлең сөзге бұғымын!-Суенбай Аронулы
      Дулаттан Өтеген деген батыр шыққан,
      Шыдамай айбатына жаулар бұққан.
      Бірігіп, тізе қосып екі батыр,
      Қалмақты Алатаудан айдап шыққан.
      Дулат та Қасқараудың баласы еді,
      Бұ да асқан уақтысында батыр еді.
      Қайраты мен ақылы серік болып,
      Ақылмен Дулат елін билер еді.
      Данышпан ел айтады дария деп,
      Күшке мығым, толық дене, ақылы көп.
      Білікпен істі болжап, айтқаннан соң,
      Ел кеткен Өтегенді әулие деп.
      Өтеген Әжібайға болған серік,
      Қалмақтың есі кеткен мұны көріп.
      Өмір бойы қалмақты бұлар жаулап,
      Әрқашан жүрген малын алып келіп.
      Толе бидей би жок,Койгелди дей Батыр жок!Халык макалы
      "Толе би келмей турыс жок, Койгелди келмей урыс жок" деген бар
      ЖАНЫС КОППА?КАМЫС КОП ПА?
      СИКЫМ КОП БА КИКЫМ КОП ПА?
      ШЫМЫР КОППА? ШЫБЫН КОППА?
      ДУЛАТ БАБАМЫЗДЫН ТОРТ БАЛАСЫ БОЛГАН СИКЫМ ЖАНЫС БОТПАЙ ШЫМЫР,ДУЛАТ БАБА ЕЖЕЛГИ УЙСУНИН УРПАГЫ.......

    • @Ultimate-k4k
      @Ultimate-k4k 3 місяці тому

      @@ersinnasip3069 СКАЗКИ НЕ ЛЕЧИ СКАЗОЧНИК😂😂😂