BelgeFilm- Îdrîs Barzanî Endezyarê Aştiyê | بەڵگەفیلم- ئیدریس بارزانی ئەندازیاری ئاشتی

ئیدریس مستەفا بارزانی ساڵی 1944 لە بارزان لەدایکبوو، کاتێک تەمەنی سێ ساڵ بوو، لەگەڵ بنەماڵەکەیدا لەلایەن دەسەڵاتی ئەو کاتەی عێراقەوە بۆ باشوور و ناوەڕاستی عێراق دوورخرایەوە و لەوێ ژیانێکی سەختی دوور لە نیشتمانی بەسەربرد، بەڵام ئەو ژیانە سەختە نەبووە هۆکارێک بۆئەوەی نەخوێنێت و نەخوێنێتەوە.
ساڵی 1947 مەلا مستەفای باوكی لەگەڵ 500كەس لە هەڤاڵانی روویانكردە یەكێتیی سۆڤیەتی پێشوو ، دوای رووخانی كۆماری كوردستان لە مەهاباد.
ئیدریس بارزانی تاوەكو گەڕانەوەی بارزانی باوكی بۆ عێراق و كوردستان لە ساڵی 1985دا لە بەغدا درێژە بە خوێندن دەدات پاشان دەگەڕێتەوە بۆ كوردستان.
فەلەکەدین کاکەیی، هاوڕێی کۆچکردووی ئیدریس بارزانی دەڵێت "ئیدریس بارزانی مرۆڤێکی خوێندەوار بوو، تێگەیشتوو بوو و لە بەغدا ناوەندیی خوێندبوو، باکگراوندێکی باشی هەبوو، زۆریش بایەخی بە فەلسەفە و شیعری دونیا و جوڵانەوەی سیاسی لە دونیادا دەدا. خۆی مرۆڤێکی لەخۆ بردوو بوو، مرۆڤێک بوو وەکو دەروێش بوو، دەروێشی بزووتنەوەی کورد بوو، ئەوەندی تێبینیم دەکرد، نەمبینی هیچ شتێکی بۆخۆی بووێت، هەمیشە یەک شتی دەگوتەوە، دەیگوت دوای 1975 ئەمانەتێکە لەسەر ئێمە ئەو خەڵکە ببەینە جێگەی خۆی، واتە خەڵکی کوردستان بگەڕێتەوە جێگەی خۆی، ئەوەی لە باشوورە بگەڕێتەوە کوردستان، ئەوەی لە دەرەوەیە بگەڕێتەوە کوردستان، ئەو شوێنانە ئاوەدان بکرێنەوە، وەکو بڵێی ئەو ئاواتانەی لە دوای راپەڕین هاتنەدی، ئەوە ئاواتی ئەو بوو، دەیگوت ئەوە ئاواتی ئێمەیە".
ئەو كەسانەی هەمیشە نزیكی بوونە دەڵێن ، ئیدریس بارزانی لەگەڵ خوێندنەوە و نووسیندا هاورێیەتیەكی باشی هەبووەو توانای زۆری هەبووە لەنووسین و داڕشتندا بە هەرسێ زمانی كوردی وعەرەبی و فارسی ، شەوانە تاوەكو درەنگ دەیخوێندەوەو دەینووسی و هەردەم كتێبی پێبووە، هەموو دەرفەتەكانی دەقۆستەوە بۆ خوێندنەوە تەنانەت لەنێو ئۆتۆمبیلیشدا. بایەخی بە بوارەكانی نەتەوەیی و ئایین و ئەدەب و مێژوو داوە، زۆربەی شیعرەكانی مەلای جزیری ، ئەحمەدی خانی و وەفایی لەبەربوونە. كەسێكبووە زۆر حەزی لە ئەدەب و سۆفیگەرێتی بووە .
بەڵگەفیلمی ئیدریس بارزانی ئەندازیاری ئاشتی، بەرهەمی ساڵی 2023ـی تۆڕی میدیایی رووداوە.
ئامادەکردن و دەرهێنان: ئاسۆ حاجی
پرۆدیوسەر: ئاکۆ محەممەد
مۆنتاژ: شکار کەمال
Îdrîs Barzanî
Îdrîs Barzanî di meha Adara 1944an de li navçeya Barzan hatiye dinyayê. Idrîs Barzanî dibe 2 salî, wê demê bevê wî nemir Mistefa Barzanî berê xwe dide Rojhilatê Kurdistanê bi mebesta piştevaniya li tevgera Kurdî û Komara Kurdistan li Mihabad bike.
Piştî ku Komara Kurdistan ket, Mistefa Barzanî û bi dehan Pêşmerge berê xwe dan Yekîtiya Sovyet a berê. Wê demê Îdrîs Barzanî ku temenê wî 3 sal bû ligel dayika wî û malbatên Kurd, ji aliyê şahê Iraqê bo navçeyên başûrê Iraqê hatin veguhestin.
Îdrîs Barzanî di temenê 6 saliyê de li bajarê Kerbela çû dibistanê. Heta nemana şahîtiyê û hatina komariyê di sala 1958an de ew ji dîtina bavê xwe mehrûm bû. Lê wê salê Mistefa Barzanî ligel hevalê xwe ji Yekîtiya Sovyetê vegeriya Iraqê û piştî demeke dirêj bi dîtina malbata xwe şad bû.
Di serhildana şoreşa Êlonê de Îdrîs Barzanî ji destên yekem ên wan pêşmergeyan bû ku tevlî şoreşê bûn û çekê têkoşînê avêt ser milê xwe û mil bi milê Pêşmerge tevlî dastan û serkeftinên şoreşê bû.
Piştî 9 salan ji pêşmergayetiyê û tevlîbûna di şoreşa Êlonê de, di meha Hezêrana 1970ê de û di kongreyê 8ê ya PDKê de, bo cara yekem Îdrîs Barzanî bû endamê Komîteya Navendî ya PDKê.
Ligel destpêkirina projeya aştî û danûstandinan di navbera şoreşê û desthelatên Iraqê de, Îdrîs Barzanî ligel birayê xwe Mesûd Barzanî di desteya danûstandinan a şoreşê de bûn. Ew li Bexdayê ketin şerê siyasî û dîplomatîk ji bo bidestveanîna mafên gelê Kurdistanê. Di dawiyê de bi serperiştiya Mistefa Barzanî mafê otonomî bo Kurdistana Iraqê bidestve hat û di encamê de 4 salên xweşî û pêşketinê ji bo Iraqê hatin, lê piştre desthelata Iraqê ya Beisî dîsa dest bi dijayetiya Kurdan û serkirdatiya Kurdistanê kirin û wê demê rêkeftina Cezayir çêbû û şoreşa Kurdan hat şikestin. Wê demê Îdrîs Barzanî ligel malbata xwe û beşek ji Pêşmerge ve, koçberî Îranê bûn.
Herwiha piştî şikestina şoreşê, Îdrîs Barzanî ligel birayê xwe Mesûd Barzanî her zû hewlên xwe didin ji bo avakirina bingeh û rêxistina PDK û Hêzên Pêşmerge û dest bi çalakiyan dikin.
Sala 1979 guhertin li ser nexşe û hevsengiya navçeyê çêbû û Komara Îslamî ya Îranê hat damezrandin û desthelata şah hat rûxandin. Li Iraqê jî rêjîma Beis destê xwe li desthelat zêdetir şidand. Şerê Iraq û Îranê destpê kir. Hêzên Kurdistanî jî dabeş bûn. Hikûmeta Iraqê xwest ku nakokiyan bixe navbera hêzên Kurdistanî de. Îdrîs Barzanî wê demê kar û xebat kir ji bo lihevkirin û yekîtiya nav mala Kurdî.
Li ser bingeha wê xebata Îdrîs Barzanî, di sala 1986an de bingeha bereya Kurdistanî hat avakirin û di meha Hezêrana 1988ê de wek hêzeke nû li ser meydana siyasî ya Kurdistanê Berya Kurdistanî hat ragihandin.
Îdrîs Barzanî di dîroka tevgera rizgarîxwaz a neteweya Kurdî de, wek endazyarê lihevkirina niştimanî tê binavkirin. Di asta dîplomatîk de jî Îdrîs Barzanî wek xwedî ezmûneke mezin bû.

[@banuuuu20]

ماموستا كوردستان قوربانو بم نمونه ي ماموستايه تي و نمونه ي دايكيكي باش و ئافره تيكي به تواناي 💕 سه ركه وتوو بي ياره بيهـ✨

[@Honar-st8tq]

سڵاو لە روحی پاکی کاک ئیدریس و ھەمی شەھیدانی کوردستان لە ھەر چوار پارچەی کوردستان

[@user-ny9hu4pz5e]

Mamosta kurdstany xoshawist bardawam ba mamosta jyan qurbant bm hazar mashalah la mamosta roshanbir u barez u xoshawistakaman 😍🫶🏻🥺♥️

[@roosamsterdammer5249]

مرۆڤی مەزن سەرکردەی جوامێر و زیرەک،سەرمایە و توانای مرۆیی گەورەی گەلێک، ئیدریس بارزانی،حەیفێ قەدەر تۆ ئەو گەورە پیاوەی زوو لە گەلی کورد ستاند.
ڕوحت شاد و ڕۆژێک،لە ڕۆژان پەرییەکانی خواوەند لە بەهەشت موژدەی ڕاگەیاندنی وڵاتی کوردستانی مەزنت پێشکێش بکەن.🤲🙏🥀

[@welatperwer]

Bi rêzdarî û hezkirin 🙏 . Emê her di rêça bav û bapîrên xwe de bimeşin

[@azadbradosti4170]

Endazyarê keratî bûye

[@ittzmeessa]

Qader malo mstafa ❤

[@user-vh5fr6wn3u]

هەزار رەحمەت لە گۆڕی

[@mateenomer4480]

بەلگەفیلمەکە زور پروفیشنالە بەڵام ئەگەر جەنابی نێچیرڤان بارزانی بەژدار ببوایە زور دەولەمەندتر دەبوو ..

[@darveenluxury5555]

😂😂 مێچیر ، با ئەردۆغان و صەدام و شایی ئێرانیش بەشدار بێت سوێند بەخوا لە ئێوە دایکی خۆگێ ترم نەبینیوە لە دنیادا

[@keiwanaminzadeh6818]

له رێبازی بارزانی بم

[@kuranahmed5688]

روحی شادبێت ❤❤

[@isaacsamuel3949]

چۆن هەوڵی تیرۆرکردنی شکستخواردووی باوکی ئیدریس لە حاج عمران لە ساڵی ١٩٧٠دا لەم گێڕانەوەیە نەهاتە ناوەوە؟
هەروەها بۆ گێڕەرەوە، نامەیەکم لە دیوانیە - عفک کەوە بۆ ئیدریس نارد. ئیدریس بە هاوسۆزییەکی بەهێزەوە بۆ ئێمە لە عفک وەڵامی دایەوە. پەروەردگار ڕۆحی شاد بکات.
سوپاس بۆ گواستنەوەی بێ بەرامبەری گووگڵ

[@isranawzad7950]

Mamostay nazdar,st kurdstani gull …xwa btoarezi u nmunat ziad bkat barsti nmunai lo mnu hamu awanai atnasn..wllat pewistti ba kasi waia.hiua xwazm ladahatu wachi tubm….sarkawtubi ♥️👏🏻

[@user-fj9ig2mg8k]

بۆچی باسی ژیانی تایبەتیتان نەكرد؟ هاوسەر و منداڵەكانی! ئێووە ئەگەر بەڵگەفیلم درووستدەكەن دەبووایە هەموو وردەكارییەكی تێدابووایـــە.

[@heminpoor6430]

Gu ba rebazee barzani dawashen bo ch kurdykn kurdaytyan ba kurd nahesht jashee turkan

[@hastemarg9671]

بە س بڵێن بژی کوردو کور دستان خوا یا یێک بگرن سە ر کە ون بێ ێکبگرن تا کە ی کوشتن تا کە ی دژ بن کا ری یکبگرن سە ر دە کە ون بژی کوردو کوردستان

[@sarezhsarezhy]

idris dabwaya zor agadary xoy be la pesh chawy aw gsht kurakany msto barzany awanay la 7amayl nabun ba pilany am zhna naman u kuzhran idrisish la 7amayl nabu zhahr xwardyan krd u la awdast gyani la dast da mas3udi kury 7amaylish la mal nabu ta shak law nakre, xalkina bam chashna 7amayl zebary tanha aw kuranay heshtawa ka la dameny xoy bun awani try gsht fawtand

[@kenomala]

Kak Idris kaseki rash ba dar bw dnyashi ba bn gwnan bw wa andazyari qwndanesh bw

[@hasibahasan6253]

50:1
ماموستا کوردستان 😭

[@xozga5054]

ئدریس حەمایل دەرمان خواردی كرد وەك سەگ لە توالێتا تۆپی ھەی لە گۆڕەكەی بم

[@S.T.AliBag]

جا خۆزگە ئەم ووشانەت بوێرانە بنوسیایە!

[@darveenluxury5555]

کورد پێشمەرگە یەکێتی خوێنی دا ئەم کڵاو سورانە ئەی خۆن ئەمانە خائینن بە مێژووی کورد هەتا ئدم بنەماڵە خائینە هەبن کورد هەرگیز نابێتە دەوڵات

[@kochardastan]

ئەندازیاری پیاو كوشتن بوو لە داستانی هەكاری چەنەها پێشمەرگەی شەهید كرد

[@HardiXoshnaw-xm6ux]

هههههههه ئەندازیاری ئاشتی یان ئەندازیاری قەتڵو عامی بنەماڵەی فاخیر مێرگەسوری و قەتڵوعامی شەڕی هەکاری گۆڕ بەگۆڕبێ

[@Karaokegame]

awa tareq nabnawa ewa ? haha xotan w xezantan hamwtan andazyary dzy w xak froshtnn

[@darveenluxury5555]

ئەندازیاری جاش و ناپاکی بۆئێران و تورکیاو
عێڕاق لە کۆتاییدا مچە تۆپانی 😂

[@jwanazad3600]

تۆ زۆڵی!

[@darveenluxury5555]

@@jwanazad3600
بڕۆدایک قەحبەی باوک گەوادی قەحبەی کێر مژی قوز هەڵپچراوی بادینی نیوە زمانی جاش سیرە مامز چەندجار سوارت بوە 🤪

[@xozga5054]

@@jwanazad3600 ئەی تۆ بۆ زۆڵ و چڵكاو خۆرو گەوادو ژن حیز نیت كێڕم بەكون قنی ئدریس لەو گۆڕەدا

[@TheYousifRR]

بۆ مێژوو : ساڵی 1979 هه‌زار و نۆسه‌د و حه‌فتاو نۆ، هێشتا له‌ ئێران شا نه‌ڕووخابوو، هێشتاش خوومه‌ینی ده‌سه‌ڵاتی نه‌گرتبووه‌ ده‌ست، شا له‌ ڕووخاندابوو بۆیه‌ به‌ڵێنی سه‌ربه‌خۆیی به‌ کورده‌کانی ڕۆژهه‌ڵات دابوو که‌ ئه‌گه‌ر پشگیری شا بکه‌ن دژی ئینقیلابه‌که‌ی خوومه‌ینی ئه‌وا ده‌وڵه‌تی سه‌ربه‌خۆ بۆ کورد درووست ئه‌کات.. له‌و کاته‌دا مه‌سعوود بارزانی و ئیدریسی برای بوونه‌ جاشی خوومه‌ینی له‌ دژی کوردانی ڕۆژهه‌لات بۆ ئه‌وه‌ی شای ئێران نه‌یانکاته‌ ده‌وڵه‌ت، به‌ڵێ له‌ که‌ره‌ج بوون به‌ جاش، پێیان ئه‌وترا (قیاده‌ مۆقه‌ته‌)، شه‌ڕیان کرد و سه‌دان پێشمه‌رگه‌ی حیزبی دیموکراتیان کوشت و دواجار شا ڕووخاو خوومه‌ینی هاته‌ سه‌ر حووکم و ئیدریس و مه‌سعوودیش وه‌کو جاشی خوومه‌ینی مانه‌وه‌و هه‌ر شه‌ڕی حیزبی دیموکراتیان کرد هه‌تا ساڵی 1984 هه‌زار و نه‌سه‌دو هه‌شتاو چوار.. دوای ئه‌وه‌ش ئینجا مه‌سعوود و ئیدریس شه‌ڕی براکوژی نێوان یه‌كێتی و پارتیان ڕاگه‌یاند!

[@mamostahama6023]

وەڵڵاهی لە باوکی فیتنەترو ئاژاوەچیتر بووە بۆ ناوخۆی کورد،،،ئەم ئەندازیاری ئاشتییە دوای ئاشبەتاڵەکەیان و دروست بوونی یەکێتی فەرمووبووی دژی دروستبونی شۆڕشی نوێین لە کوردستان خۆ ئەگەر شۆرشمان پێنەکرێت خۆ شۆڕشمان پێ تێکئەدرێت،،ئەم ئەندازیاری شەڕو فیتنەی ناوکورد دەیزانی سیقەی کوردیان نەماوە و شۆڕشیان پێناکرێت بۆیە فەڕڕڕڕڕمووووووبووووووی پێمان تێک دەدرێت،،،،ڕاستیشی کرد تا ئیمڕۆ تێکی دەدەن،هەرچەنە بۆ فیتنەو ئاژاوە و کورد کوژی ڕاست دەکەن و قسەی خۆیان دەبەنەسەر ئەگینا قسەی ڕاست و وەعدی ڕاست لە هیچکام لە ئەندامانی ئەو بنەماڵەیەدا نییە

[@mohammedfaraj5140]

شانسی کورد بوە ئیدریسیش مردوە ئەگینا ئەمیش وەک نێچیری کوڕی دەبو بەدزو مافیا وەک مەسعودی برای دەبوە ملیار دێر بەپارەی دزینی داهاتی خەڵکی کوردستان

[@funnyanimalsvid3698]

له كوري دياره ج آندازياريكه . نه فره ت له خوتان و خه بات و دارو به رتان .له دزي و نوكه ري ولاتان هيجي تر ليتان نه روواوه . 💩💩💩 به شؤرشتان

[@darveenluxury5555]

ئیوەی کڵاوسور هەر جاش و ناپاک و دزو جەردەو وڵات فرۆش بوون بۆ کوردو کوردستان بارزانیەکان هەرگیز کورد نەبوون نەبوون هەمیشە دژی هەر پارت و بەرەیەکی کوردی بوون لە بەشەکانی تر کوردستان صەدام و شایی ئێران و ئەردۆگان هەموو کات هاوکاربوون بۆ ئەم بنەماڵە خائین و خاک فرۆشە چونکە بە درێژایی مێژوو دژی مافە ڕەواکانی خەڵکی کوردستان بوون نەفرەت لە کڵاو سور نەفرەت بادەی نیوە زمانی ناپاک بە نەمانی ئەمانە کوردستان ئازاد ئەبێت

[@Honar-st8tq]

بەراست تو شەرم ناکەی و ھیچ لە مێژوی کورد نازانی ئەوی خو فروش جاش بێ توی کە ھیچ کەسێکت قەبول نییە تەنیا ئەو نەبێ ئەوەی وەک تو بیر دەکات و لە دیروکی کوردستاند ئەوانەی نەیان ھێشتووە کورد بگانە ئارمانجێک کەسانی وەک تونە کە دڵیان پرە لە کەرب و کین

[@darveenluxury5555]

گەمژەی نە خوێنەوار هەموو کورد شاهیدە بنەماڵەی جەردەی خائینی مچە دار جگەرە هەر بەڵا بوون بۆ کورد بەتۆی ناپاک و خوێڕیشەوە بۆ تۆزێک پارە وەک سەگ ئەوەڕن بۆیان