🌞🌜 Planetlər | Planetler

Günəş sistemi- Günəş və 8 planetdən ibarətdir. Həmçinin, Günəş sistemi planetlərin peyklərindən və kiçik cisimlərdən ibarətdir.
Gəlin Günəş və 8 planet haqqında yaxından tanış olaq.
Günəş sisteminin mərkəzində Günəş dayanır.
Günəş nəhəng közərmiş kürədir. Lap mərkəzində, yəni nüvəsində temperatur 15milyon dərəcə selsidir. Günəşin səthində isə temperatur 5800 dərəcə selsidir.
Bəs Planet nə deməkdir
Planetlər Günəş ətrafında dövr edən dünyalardır. Planet sözü qədim yunan sözü olub “dövr edən, gəzən” deməkdir. Günəş sisteminin bütün planetləri saat əqrəbinin əksi istiqamətində Günəş ətrafında dövr edirlər. Günəş yer kürəsindən 109 dəfə böyükdür.
Əsma- Planetlər isə aşağıdakılardır.
Merkuri, Venera, Yer, Mars, Yupiter, Saturn, Uran, Neptun.
Günəşə yaxın planetlər Yer qrupu planetlər adlanır. Bunlar Merkuri Venera Yer və Marsdır. Bu planetlər əsasən süxur və metallardan ibarətdir.
Digər 4 planetə isə nəhəng planetlər deyilir. Bunlar Yupiter,Saturn, Uran və Neptundur. Onlar isə daha çox hidrogen, heliumdan əhatə olunub.
Merkuri- Günəş sistemində yerləşən ən kiçik və Günəşə ən yaxın olan planetdir. Merkuri Günəş ətrafında ən sürətlə dövr edən planetdir və 88 Yer gününə tam bir dəfə dövr edir. Buna baxmayaraq Merkuri öz oxu ətrafında çox yavaş hərəkət edir. 1 Merkuri günü Yerdə keçən 116 günə bərabərdir.
Merkuri bizim Yer kürəsindən 3 dəfə kiçikdir.
Merkuri planetinin peyki yoxdur. Ümumiyyətlə Peyk - kosmosda başqa bir obyekt ətrafında müəyyən xətt ilə fırlanan obyektdir.
Venera- Günəş sistemində yerləşən ikinci planetdir. Günəş ətrafında hərəkətini 225 Yer gününə başa vurur. Digər planetlərə nisbətən ən uzun öz oxu ətrafında dönmə perioduna (243 gün) sahibdir və digər planetlərdən fərqli olaraq əks istiqamətdə fırlanır. Venera peykə sahib deyildir. Veneranın ölçüsü Yerin ölçüsündən çox az kiçikdir. Venera Merkuridən Günəşə daha uzaqda yerləşsə də səthində olan karbon dioksid qazına görə səthi ən isti olan planetdir.
Yer planeti- Günəş sistemində Günəşə yaxınlığına görə üçüncü və həyatın olduğu yeganə planetdir. Həyatın mövcudluğu üçün oksigen Yer səthində mövcuddur. Yerin Günəş ətrafında orbit xətti ilə tam dövr etməsi 365 gün 6 saat lazımdır. Yerin yeganə peyki Aydır. Ay peyki Yer kürəsindən təxminən 4 dəfə balacadır. Ayda Yerdə olduğu kimi atmosfer qatı yoxdur yəni yaşamaq üçün oksigen yoxdur.
Mars- Günəş sisteminin Günəşə yaxınlığına görə dördüncü və kiçikliyinə görə Merkuridən sonra ikinci planetidir. bu planetin səthində dəmir oksidinin geniş yayılması ona qırmızı görünüş verir və o, tez-tez "qırmızı planet" kimi təsvir edilir. Mars təxminən Yer kürəsindən 2 dəfə kiçikdir. Marsın Günəş ətrafında 1 dövrü 687 Yer gündür. Mars öz oxu ətrafında isə 1 dövrü 320 gün 18 saat-a tamamlayır.
Yupiter Günəş sistemində Günəşdən məsafəsinə görə beşinci, böyüklüyünə görə birinci planetdir. Yupiter Yer kürəsindən 11 dəfə böyükdür. Günəş ətrafında 1 dövr etməsinə 12 il vaxt sərf edir. Yupiter onu əhatə edən halqalara malikdir. Yupiterin məlum olan 64 peyki vardır. Yupiterin səthi bərk deyil. Tərkibi hidrogen və digər kimyəvi qazlardan ibarətdir.
Saturn Günəş sistemində Yupiterdən sonra ən böyük ikinci, Günəşdən məsafəsinə görə altıncı planetdir. Saturn öz halqa sistemi ilə diqqəti çəkir. Halqalar çoxlu sonsuz sayda süxur və buz parçalarından əmələ gəlmişdir. Saturn Yerdən təqribən 9 dəfə böyükdür. Günəş ətrafında 1 dövr etməsinə 30 il vaxt sərf edir. Saturnun kəşf olunmuş 62 peyki vardır. Öz oxu ətrafında isə bir dövrü 10 saat 30 dəqiqəyə tamamlayır.
Uran Günəşə yaxınlığına görə yeddinci planetdir. Uran çox soyuq və küləkli planetdir. Uran Günəş ətrafında 1 dövrünü 84 ildə tamamlayır. Öz oxu ətrafında isə bir dövrü 17 saata tamamlayır. Uran Yer kürəsindən 4 dəfə böyükdür. Uranın 27 təbii peyki məlumdur. Uran yeganə iki planetdən biridir ki, oxu ətrafında əksinə fırlanır. Uranın mavi-yaşıla çalan rəngi atmosferdə olan metan qazına görədir.
Neptun - Neptun günəş sistemimizdə ən sonuncu, səkkizinci planetdir.
Neptunda bir gün 16 saata bərabərdir. Günəş ətrafında isə bir dövrü 165 ilə başa vurur. Neptunun 13 tanıdığımız peyki var. Neptun Urandan sonra ən soyuq planetdir. Neptun da Yer planetindən 4 dəfə böyükdür.
Bəs biz planetlər haqqında bu qədər məlumatı necə əldə edirik
Kosmosa buraxılan zondlar Günəş sistemində hərəkət edərək Yerə məlumat ötürür. Bu zondlar fotoşəkil çəkmək üçün xüsusi kameraları və xüsusi cihazlar ilə planetlərdəki hərəkətliliyi öyrənirlər.
#Bakiavropaliseyi #azadlaoyren #planet #azadlaoyren #mektebeqederhazirliq #mekteb #azad #mektebeqeder #planets #uzay #gezegenler #gezegen #azadyusifli #tehsil
‪@azadlaoyren‬ ‪@aztvresmi‬ ‪@Xezermedia‬ ‪@ATVShow‬ ‪@bakutv‬ ‪@tehsilgovaz‬