«Күй құдіреті». Құрманғазы Сағырбаев. «Адай» күйінің шығу тарихы

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 22 січ 2025
  • Құрманғазы Сағырбайұлы (1818-1889) - қазақтың ұлы күйші-композиторы, қазақтың аспапты музыка өнерінің классигі.
    Туып-өскен жері - Бөкей хандығы, қазіргі Батыс Қазақстан облысының Жаңақала ауданына қарасты Жиделі деген жер.
    Құрманғазы сахараның даңғыл көкірек дәулескер күйшісі Соқыр Есжанның алдын көріп, Дәулеткерей сияқты жайсаң күйшімен сырлас болып, Шеркеш, Байжұма, Баламайсаң сияқты күйшілердің өнерінен өнеге алған.

КОМЕНТАРІ • 40

  • @ҚабылЕңсегенов
    @ҚабылЕңсегенов 3 роки тому +15

    Адай күйінің шығу тарихы
    - Құрманғазы бірде келе жатып, 300 адайдың жауынгерлеріне кездеседі. Сол жерде ол адайлардың алда тұрған 2 мыңдай түрікменнің жауынгерлерімен соғысайын деп тұрғанын естіп, бұлар өздерінен бірнеше есе көп жауға қалай шабайын деп тұр? Қалай болар екен деп биікке, тауға шығып ұрыстың бағытын қарап тұрған. Бұл кезде 300 Адай бір қатарға бәрі қатар тұрып, сосын аттарының құйрығына қойдың терісін (тулақ) байлап, қатар тұрған күйінде қаптап тұрған түрікмендерге қарсы шапқан. Түрікмендерге қатар шауып келе жатқан 300 адай, және аттардың сүйреген тулағынан үлкен шаң көтеріліп, оларға өте көп болып көрінген. Түрікмендер сасып, қорқып адайлар жақындағанда кейін қарай бытырай қашқан. Адайлар артынан қуып, жеткендерін құлатып, қырған. Бұны көріп тұрған Құрманғазы адайлардың тапқырлығына, батырлығына таң қалып, қошы келіп сол жерде Адай күйін шығарған екен. Адай күйін тыңдасаң жауға шапқан ержүрек адайлардың айқайы мен аттардың шапқан дүбірі естіледі - дейтін.!
    Тамаша естелік.

  • @ryhanibailyk
    @ryhanibailyk Рік тому

    Адай текпен ,тектілікпен байланысты. тегінен ажырағандар адаймын деп айта алмайды. Көре алмастық сол жоғары номадтық текке қызғаныштан пайда болған. күйдің шығу тарихына келсек Құрманғазы күйші түрмеден қашып жүріп маңғыстауға табан тіреп біраз дем алып ес жиыпты. сол кездегі елдің аталарымыздың пейіліне разы болған күйші осы күйді арнау еткен екен.

  • @АлыбайОнайбаев
    @АлыбайОнайбаев 4 роки тому +11

    Адай күйінің шығу тарихын неге бұрмалап бере береді, неге кімге пайда. Адай күйін соғыста шығарған

  • @aigulaigul1178
    @aigulaigul1178 2 роки тому

    Керемет

  • @Төлеңгітр
    @Төлеңгітр 4 роки тому +9

    Суретте неге тауды бинеледіңіздер ? Құрманғазының туып өскен жерде тау жоқ қой.

  • @dombyrasoft4453
    @dombyrasoft4453 4 роки тому +4

    Құрманғазы күйді шертіп ойнап отыр (4:15)! Шындығында Құрманғазы шертпе күй ойнады ма? Және "Адай" күйін "ілме" қағыспен орындады!

  • @qasymarynbaev558
    @qasymarynbaev558 2 роки тому

    Адай күйін шығу тарихы Адайлар түрікмендермен соғыста шығарған.Құрманғазы осыған тап болып қарап тұрып Адайларға риза болып Адай күйін шығарған.Тарихы осылай бұрмаламау керек

  • @РусланЕсенгазиев-о9э
    @РусланЕсенгазиев-о9э 6 років тому +1

    Я өте жақсы супер 100000000000лайк болсын

  • @СадыкКуттыбай
    @СадыкКуттыбай Рік тому

    Бұл кейін ойдан шығарған ! Адай күйі ерте заманда жауынгерлерге арналған күй , түсінген адам біледі Құрманғазы орындаушы ,Адайлар орыстардан босатып алып ауылына жеткізгенде шығарған күй кісен ашқан!

  • @user-ve5jh5kx7z
    @user-ve5jh5kx7z 6 років тому +2

    неге аз өте жақсы видео ғой

  • @Серік-у4т
    @Серік-у4т 10 днів тому

    Қазақтың киіз үйінің әр бір бөлшегін айтқаныңда білмесең білетін адамнан сұрап алу керек, туырлық киіз үйдің қай жерінде туратынын білу қазаққа міндет, адам есіктен кіреді туырлықтан емес.

  • @ainurbaktybai1976
    @ainurbaktybai1976 4 роки тому +1

    Күшті

  • @БахытСагындыков-г4й

    ДА !! МӘСЕЛЕ 'АДАИ 'КҮИІНДЕ ЕМЕС (СӨЗ ЖОҚ --АСЫЛ --ҚҰНДЫ -БАҒА ЖЕТПЕС КҮИ )--КҮИДІҢ БҮКІЛ ҰЛЫ ҚАЗАҚТАРДЫҢ РУХАНИ ДҮНИЕСІ ЕКЕНІН ҰМЫТПАУ КЕРЕК !! !

  • @СинусКосинус-п3в
    @СинусКосинус-п3в 2 роки тому +2

    Өтірік 100пайыз, шындықты неге айтпайсыңдар

  • @bakitjankenjebekov2822
    @bakitjankenjebekov2822 2 роки тому

    Білмесеңдер, айтпаңдар,күйдің тарихын!!!.,

  • @НариманШукенов
    @НариманШукенов 3 роки тому

    Несі бар өте жақсы.

  • @РозаЕгизкараева
    @РозаЕгизкараева 2 роки тому +1

    Автор күйді мүлдем і түсінбеген екенсің. Неге бұрмалайсыңдар білмесеңдер. Егер осы қызға арнап шығарса басқаша күй болар еді

    • @МмМмм-з1и
      @МмМмм-з1и 2 роки тому

      До конца коршиш видеоны,Адайлар куткарып калганнан айтып турго

  • @azatgumarov
    @azatgumarov 4 роки тому +2

    Адай күйінің тарихы мүлде олай емес

  • @АлпамысКаюпов-и5д
    @АлпамысКаюпов-и5д 2 роки тому

    Киіз үйдің туырлығы үйді айнала қоршалып тұрады киіз үйдің есіғі бөлек болады сықырлауық есік депте аталады жастарға дұрыстап түсіндіріңдер

  • @kanatkanat9286
    @kanatkanat9286 5 років тому +1

    Басында басталған күйдің аты қалай????

  • @РозаЕгизкараева
    @РозаЕгизкараева 2 роки тому +1

    Мүлдем олай емес

  • @НурсТажигараев
    @НурсТажигараев 2 роки тому

    Автор Адайларга арналганын мулдем корсетпеген

  • @БакеЕлешов
    @БакеЕлешов 2 роки тому

    Қайдағы қыз??? Қызға арналса нәзік, сиқырлы күй болуы керек. Ал мына күйде шапқан ат, атой салған батырдың ұраны, жеңіске деген ұмтылыс, құлшыныс бар. Елді шатастырып, ауыздарыңа келгенді оттамаңдаршы, өтініш.

  • @senpay0452
    @senpay0452 Рік тому

    сагырабайулы деп жазбайсызжарма

  • @НурсТажигараев
    @НурсТажигараев 2 роки тому

    Отирик мына видео ролик

  • @turakbainauszhabaiev5790
    @turakbainauszhabaiev5790 4 роки тому +3

    Бір төменгі сыныптың оқулығында Құрманғазы ,, Адай" күйін сол қонақ болып түскен үйіндегі кішкентай қызға арнап шығарған дегенді оқып жағамды ұстап едім. Кең дала, азаттықты ту еткен халық, жер қайысқан ат дүбірі әуеннен естіліп ақ тұр. Сен де өзіңнің (автор) ойыңды қыздан бастап, соңын айта алмадың......... Өкініштісі де сол.

    • @ЖарылгапНогаев
      @ЖарылгапНогаев 3 роки тому +4

      Олай емес блай Адай күйиниң шыгу тарыхы Курмангазы Адайдың үйинде шәй ишип отырып Адайдың шайына емес Исатай Махамбет көтерилис Согысында Адай жигитдериниң Жигерине батыл согысып Батырлыгына ырыза болып Курмангазыда согыста болган сол Адай жигитдерине ырыза болып Адай күин шыгарган кай жагынанда осы дурыс баска анау мнауга келмейди Әскерлерди жигерлендирип Көелин көтеру үшин шыгарган

    • @kalifornya6486
      @kalifornya6486 3 роки тому +1

      @@ЖарылгапНогаев дұрыс айтасың, тап солай! Романнан да оқығам осыны.

    • @СинусКосинус-п3в
      @СинусКосинус-п3в 2 роки тому

      Қояғойың комунистердің жасанды тарихын, шындығы былай Курманғазыны Адайлар орыс әскерінің жасағынан аман алып қалады, бірақ шындықты айтпайдығой неге екенін білесіңдер деп ойлаймын

    • @БакеЕлешов
      @БакеЕлешов 2 роки тому

      👀👀

    • @ернурМарат-ч6з
      @ернурМарат-ч6з 2 роки тому +2

      Адай куй тарихы былай Курмангазы куйшини жаламен турмеге алып бара жатырганда Бир ауылдын ишимен кетип бара жатырганда ылги Адайдын жигиттери Сол жерде букил менттарды кырып Курмангазыны алып калган риза болган Курмангазы осы куйди шыгарган деседи

  • @БакеЕлешов
    @БакеЕлешов 2 роки тому

    Осы адамдар неге АДАЙ күйінің атын естісе (күйді емес) жиырыла қалады? Таң қаламын, 21-ші ғасыр ғой, әр руға арнап Адайданда мықты күй шығарыңдар, бәріміз мақтанып жүрейік.