Rejowiec - Historia + Żydzi - 2023 - województwo lubelskie

Rejowiec - miasto w Polsce, położone w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Rejowiec. Leży w historycznej ziemi chełmskiej. Od 1547 do 12 stycznia 1870 r. Rejowiec był miastem; odzyskał status miasta 1 stycznia 2017 roku. Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Rejowiec liczył 2068 mieszkańców. Wieś Sawczyn wraz z częścią dóbr Kobyle, Rybie oraz Siennica, jako posag Zofii Kościeniówny trafił w ręce Mikołaja Reja (prawdopodobnie w 1542). W roku 1547 Mikołaj Rej uzyskał od króla Zygmunta I Starego przywilej lokacyjny i prawo używania nazwy Rejowiec (od nazwiska założyciela miasta). Miasto otrzymało też prawo organizowania dwóch jarmarków. Dla założyciela miasta sprzedaż parcel żydowskim osadnikom stanowiła ważne źródło dochodu. Z inicjatywy Reja powstał tu również silny ośrodek kalwinizmu. Miejscowy zbór kalwiński przetrwał do 1700. Być może w Rejowcu zmarł Mikołaj Rej, który został pochowany w ufundowanym przez siebie zborze kalwińskim w Oksie[6][7][8]. W rękach spadkobierców Mikołaja Reja Rejowiec pozostawał do końca XVII wieku. Potem właścicielami miejscowości byli m.in. hetman Wacław Rzewuski, Boreccy, Studzińscy, Zalescy, Ossolińscy, Woronieccy. Józef Kajetan Ossoliński - jako właściciel Rejowca wybudował tu w 1796 cerkiew unicką pw. św. Michała Archanioła i pałac dla swej córki Konstancji przyszłej dziedziczki Rejowca. W I. połowie XIX w. Ossolińscy odnowili w stylu klasycystycznym swój pałac. W XIX w. za sprawą Józefa Budnego - właściciela miasta, w Rejowcu zaczął rozwijać się przemysł. Powstała cukrownia i gorzelnia (istniejące do dziś) oraz młyny. Z inicjatywy Budnego w latach 1906-1907 zbudowano kościół w stylu neogotyckim pw. św. Jozafata. W XIX wieku liczba ludności szybko wzrastała w związku z rozwojem przemysłu: w 1810 448 mieszkańców, a w 1886 - 1710 osób (w tym roku powstała gmina Rejowiec). Rejowiec utracił prawa miejskie w ramach represji caratu po upadku powstania styczniowego. W 1921 miejscowość liczyła 2596 mieszkańców.
W kwietniu 1940 roku, w okresie II wojny światowej, Niemcy utworzyli w Rejowcu getto żydowskie. Obok Żydów miejscowych osadzono w nim Żydów wysiedlonych z Krakowa i Lublina. Z kolei wiosną 1942 roku w Rejowcu zorganizowano „getto tranzytowe”, w którym znalazło się co najmniej 6 tys. Żydów ze Słowacji oraz Protektoratu Czech i Moraw. Getto istniało do sierpnia 1942 roku, a w formie szczątkowej - do wiosny 1943 roku. Przeszło przezeń około 8 tys. Żydów polskich i zagranicznych, spośród których niemal wszyscy zmarli lub zostali zamordowani[9][10].
Osobny artykuł: Getto w Rejowcu.
W czasie wojny w okolicach Rejowca działał silny ruchu oporu. 27 marca 1944 roku partyzanci z oddziału Armii Ludowej E. Gronczewskiego „Przepiórki” porwali tu na ulicy SS-mana. Rejowiec został wyzwolony przez oddziały radzieckie 23 lipca 1944 roku[11]. Po wojnie Rejowiec zamieszkiwało 1400 osób. Ten znaczny spadek liczby ludności był skutkiem wymordowania przez Niemców ludności żydowskiej.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie chełmskim. Od 1 stycznia 2006 wchodzi w skład powiatu chełmskiego (przedtem krasnostawskiego). W 2016 r. w Rejowcu odbyły się konsultacje w sprawie przywrócenia praw miejskich, w których wzięło udział 69,41% uprawnionych (3755 osób z 5410), spośród których 89,8% opowiedziało się za nadaniem statusu miasta[12]. Miejscowość jest siedzibą gminy Rejowiec. Znajduje się w odległości 14 km na zachód od Chełma i 5 km na południowy wschód od Rejowca Fabrycznego.

[@janinareikowska1196]

Wyjechałam z Rejowca ponad 50 lat temu,nie znałam jego historii zwłaszcza z początku XX wieku ponieważ moja rodzina pochodziła z Wołynia ,w szkole podstawowej ani w liceum w Rejowcu do którego uczęszczałam nie przekazywano uczniom tych faktów o których dowiedziałam się z filmiku, dziękuję regionalistów za podtrzymywanie pamięci o małych Ojc

[@janinareikowska1196]

Ojczyznach

[@panmarek1644]

Polecam inne video o Rejowcu : ua-cam.com/video/YlHiSyD_Y10/v-deo.html

[@henrykkiszczak3737]

Bo ciekawe