«Ο ΓΙΑΝΝΟΣ ΚΑΙ Η ΒΑΓΓΕΛΙΩ» - Λάκκας Σουλίου [Ήπειρος]

➡ Πολύ παλιό τραγούδι σε τρίσημο ρυθμό (3/4) και χορό «στα τρία» από την περιοχή της Λάκκας Σουλίου. Με την ίδια περίπου μελωδία συναντάται και στις γειτονικές περιοχές της Θεσπρωτίας και των Λελόβων (Θεσπρωτικού). Πρόκειται για μία Παραλογή, ένα πολύστιχο, αφηγηματικό τραγούδι, το οποίο αφηγείται έναν παράνομο, αστόχαστο, νεανικό έρωτα, ο οποίος έχει τραγική κατάληξη. Σε διάφορες παραλλαγές εντοπίζεται σε μεγάλο μέρος του ελλαδικού χώρου, όπως στη Μακεδονία, στη Θράκη, στη Λέσβο, στη Μεσσηνία, στην Καρδίτσα και αλλού. Στην ίδια την γεωγραφική περιοχή της Ηπείρου, το βρίσκουμε σε τουλάχιστον τρεις διαφορετικές εκδοχές.
✅ Για το θέμα του παράνομου έρωτα των δύο εξαδέλφων η Μιράντα Τερζοπούλου (2008) αναφέρει:
«Πολλές παραλογές αναφέρονται σε άτυχους έρωτες νέων, θέμα που με τη σειρά του συχνά συνδέεται με την ενδοοικογενειακή αυθαιρεσία και εγκληματική βία. Όντας το είδος των τραγουδιών που προκαλούν το στοχασμό πάνω στις κοινωνικές συνθήκες και την ανθρώπινη φύση, οι μακροσκελείς παραλογές οδηγούν σε μια πολυεπίπεδη ανάδειξη αλλά και κριτική των ηθών, σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη στάση απέναντι στο καλό και το κακό. Οι σκληρές ιστορίες τους, που ως ιερά τροπάρια επαναλαμβάνουν τους αυστηρούς άγραφους κανόνες, πρέπει να ακουστούν και να λειτουργήσουν παραδειγματικά, ενώ παράλληλα κάθε πράξη βίας ακόμη και η τιμωρία κρίνεται εντέλει αναίτια και παράλογη και ο τραγουδιστής ταυτίζεται με το θύμα.
Τον άδικο θάνατο του ενός ακολουθεί η αυτοκτονία του δεύτερου από τους αγαπημένους. Και στις δύο περιπτώσεις υπαίτια του θανάτου είναι η μάνα, φορέας της αυστηρής ηθικής αλλά, όπως σήμερα ξέρουμε, και πολλών ψυχολογικών συνδρόμων. Οι νέοι θάβονται μαζί και πάνω στους γειτονικούς τάφους τους φυτρώνουν δέντρα, που με το φύσημα του αγέρα συνεχίζουν τα τρυφερά αγκαλιάσματα των άτυχων ερωτευμένων».
◼ ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Δημήτρης Βάγιας (✝1996), από την Αρτοπούλα Λάκκας Σουλίου Ιωαννίνων
◾ Ηχογράφηση του 1975 από το αρχείο της Ε.ΡΑ.
Οι στίχοι:
Ο Γιάννος και η Βαγγελιώ σ’ ένα σχολειό πηγαίναν,
σ’ ένα σχολειό πηγαίναν,
μάθαιν’ ο Γιάννος γράμματα κι η Βαγγελιώ τραγούδια,
κι η Βαγγελιώ τραγούδια.
Τρεις χρόνους αγαπιόντανε, κανένας δεν το ξέρει,
κι ο Γιάννος τ' αποφάσισε, της μάνας του το λέει:
- Μάνα μ' εγώ την Βαγγελιώ, γυναίκα να την πάρω
κι αν δε την πάρω, μάνα μου, θα πάω να βρω το Χάρο.
- Οχιά να φάει τη γλώσσα σου κι αστρίτσι το κορμί σου,
που πήγες και αγάπησες την πρώτη ξάδερφή σου.
Κάλλιο να πάρω σάβανο και να σε σαβανώσω
παρά να πάρω στέφανα για να σε στεφανώσω.
Τη Βαγγελιώ παντρεύουνε κι ο Γιάννος αποθαίνει,
συμπεθεριό και λείψανο στο δρόμο ανταμώνουν.
Κανένας δεν ερώτησε, κανένας δε ρωτάει,
η Βαγγελιώ ερώτησε, η Βαγγελιώ ρωτάει.
- Τίνος είναι το λείψανο και η χρυσή η κάσα;
- Του Γιάννου είναι το λείψανο και η χρυσή η κάσα.
Η Βαγγελιώ απέθανε, τα δυο μαζί τα θάψαν.
Στο ένα φυτρώνει η μηλιά και στ' άλλο κυπαρίσσι,
βεργολυγάει η μηλιά φιλεί το κυπαρίσσι.
- Για δέτε τα κακόμοιρα, πώς είναι τα καημένα,
σα δε φιλήθ'καν ζωντανά, φιλιούνται απεθαμένα.

[@elpidhalitos6036]

Αγαπημένε Αθάνατε Δημήτρης Βάγιας με τήν εξαιρετική φωνή σού νά ζήσει τό αγάπη μένο σού Χωριό ή Λακκα Σουλίου❤❤❤❤❤

[@athanasioskouretsis3362]

Υπέροχο τραγούδι υπέροχη μουσική...

[@kishorkokje1548]

Nice Views and Music.

[@user-jo3ug3cy9b]

Εξαιρετικός τραγουδιστής και το χωριό που κατάγεται

[@panosseikilos7297]

Εξαίρετη η σημειολογία του τραγουδιού.
Παρακαταθήκη δε, η φωνή του Δημήτρη Βάγια...

[@rereere6280]

Κλαρίνο ποιος παίζει μπορείτε να μου πείτε σας παρακαλώ το τραγουδι αυτό που αλλού επίσης εντοπίζεται με την ίδια μελωδία στην Ήπειρο;;

[@Greekfolkmusic1]

Καλημέρα σας. Δυστυχώς, δεν μας είναι γνωστό, καθώς προκειται για αρχειακή ηχογράφηση και λείπουν αρκετά στοιχεία.