Reasumując, dopiero te cywilizacje, które miały perspektywę dalszego rozwoju i pomysł na siebie w przyszłości, czuły potrzebę tworzenia komunikacji na wyższym poziomie.
Zasadniczo tak. Pismo sluży komunikacji na duże odległości, w przestrzeni i w czasie, oraz do utrwalania spraw, z którymi ma problem ludzka pamięć. Czyli potrzeba cywilizacji i pewnego skomplikowania relacji społecznych
Dziękuję, świetny wykład na zakończenie roku. I za nawiązanie do Indian (przy okazji, od kilku miesięcy działa kanał popularnohistoryczny Indianie i blade twarze, ale w pierwszych kilku wykładach przyłapałem prowadzącego na błędach, więc poziom jest ździebko niższy, niż u Pana Profesora). Wydaje mi się, że pismo zaczyna być potrzebne, gdy wskutek podbojów i rozwoju cywilizacyjnego wychodzimy poza struktury organizacji plemiennej i zaczynamy tworzyć państwo. Dopiero wtedy poziom skomplikowania procesu zarządzania zwyczajnie zmusza do prowadzenia dokumentacji. Władcy, którzy tego nie dostrzegali, tylko przyspieszali upadek swoich ludów - jak to było z bardziej zachodnimi od Polan Słowianami, czy z Bałtami i Celtami. W Europie naturalnym nośnikiem pisma była religia, więc to wiązało się też ze zmianą dominującej, "państwowej" religii. Może władcy takich Jaćwingów byli zbyt mocno wierzący w swoich bogów i to przesłoniło im zrozumienie znaczenia, jakie dla dobrego zarządzania ma pismo i biurokracja? A może po prostu mieli mniejsze ambicje? Jakby nie było, życzę Panu Profesorowi udanego Sylwestra i wszystkiego najlepszego w nadchodzącym nowym roku. I żeby na koniec 2024 liczba subskrybentów doszła przynajmniej do stu tysięcy.
Dziękuję bardzo i odwzajemniam życzenia noworoczne. Jaćwingowie na pewno byli przywiązani do swoich bogów, mieli bardzo mocne wierzenia eschatologiczne, które prowadziły wręcz do lekceważenia śmierci w boju. Nie wiemy jednak, co to byli za bogowie, sami Jaćwingowie mogli być społecznością mieszaną bałtycko-skandynawską. Oczywiście większość stanowili Bałtowie. A badanie dziejów Indian to niezwykle ważny punkt odniesienie do tego, co mogło dziać się w Europie Północnej w starożytności
Warto też pamiętać o dwóch rzeczach - na obszarach Polski, Ukrainy i Białorusi, głównym surowcem konstrukcyjnym było drewno. Jeśli zdarzały się sporadyczne próby zapisu czegoś na drewnie, korze brzozowej, czy skórze, to takie zabytki ulegają z czasem z niszczeniu. W przypadku runów skandynawskich nie można wykluczyć, że były również używane na drewnie w codziennej działalności handlowej, ale do naszych czasów zachowały się tylko ślady na kamieniu, czy metalu. Drugi problem to chaos okresu wędrówek ludów podczas którego mogła ulec zapomnieniu znajomość pisma , jeśli było używane tylko sporadycznie, np. przez kapłanów, do celów wróżebnych - analogicznie do utraty znajomości pisania w post mykeńskiej Grecji. Niemniej brak napisów na kamieniach czy ceramice, albo np. wyrobach z brązu też jest w pewnym sensie dowodem negatywnym -wskazującym, że nie było powszechnego systemu pisma, choć mógł istnieć np. system znaków wróżebnych, tak jak to było np. w Chinach.
Witam , a dlaczego pismo na drewnie miało by być sporadyczne , kościół spalił wszystko , a co do wzmianki autora do kipu , po polsku kopu - kopy - kupy - kupki na sznurku , to moi pradziadowie słali wici - wieści , wieś-ci - wies-ti , wici - wi-ci - wi-ti - witki - sznurki . Pozdrawiam .
Pismo na nietrwałym drewnie może być stosowane często, gdy umiejętność pisania jest powszechna lub rzadko, gdy tylko nieliczni umieją pisać. jeśli stosowane jest często, to wtedy zazwyczaj pismo zachowuje się również na trwałych materiałach takich jak wyroby z brązu i innych metali, na kamieniach, na ceramice. Ponieważ nie ma zapisów na trwałych materiałach, to należy wnioskować, że umiejętność pisania nie była powszechna. Wtedy moglibyśmy znajdować napisy na przykład na popielnicach, czyli naczyniach pogrzebowych na prochy zmarłego. Pozdrowi pan markaegirskiego@@handekweda6815
@@longinzaczek5857 Witam , w dużej mierze zgodzę się z tym wywodem , jednak trzeba wiedzieć skąd wzięło się słowo strona karty książki , a mianowicie - strona - stlona , na otlonej - osmolonej - opalonej deseczce wyskrobywano , lub ryto napisy , ryty , znaki , natomiast węgielkiem na jasnym drewnie dawano nagary , stąd do sanskrytu trafił termin dewanagari , używasz najstarszej mowy i nic o tym nie wiesz , bo taki narzucono nam zakłamany kierunek nauki za zaborów , kłania się komisja edukacji narodowej . Pozdrawiam .
Hm archeo w Nowogrodzie wielkim znależli cudem zachowane zapisy na korze brzozowej z notkami zwykłych ludzi. Ziemie Polski przez tysiąclecie podlegały akcjom niszczenia pogańskich zaszłości i historii przykładem te zarządzane przez Zygmusia III polowanie na zapiski Długosza zachowane nie w Polce tylko na Zachodzie
@@ggnagognagoma2462 Nie zmyślaj, to żałosne. Nikt nie polował na zapiski Długosza". Właśnie w Polsce zachowało się mrowie egzemplarzy dzieł Długosza, w tym autograf jego "Roczników", obejmujący dzieje Polski do roku 1406.
Już w roku nie zdążę obejrzeć, ale w następnym czyli juro lub pojutrze na pewno.😉🥂 PS. Korci mnie by zapytać - czy gra Pan w gry z epoki starożytnej? Jeśli to jakie i dlaczego taki wybór? Ja niedawno wróciłem do serii Total War - Rome 2 i Attila. Oczywiście najcenniejsze są mody.
Teraz to już nie gram. Ale od strony graficznej, chyba najciekawsze wizualizacje militarne czy architektoniczne starożytności można zobaczyć właśnie grach. Niektóre robią wysokiej klasy specjaliści.
Fascynujące są te Pana informacje. A tak nawiasem, to Pan Prof Dariusz Sikorski, dwa miesiące temu wyartykułował opinie, że słowiańska "świętość" wykreowana została w języku staro-cerkiewnym, ze słowiańskiego słowa 'światłość, świetlistość'. Wszelalakich pomyślności w nowym roku (i nie tylko) życzę.
Dziękuję i odwzajemniam życzenia noworoczne. Opinia Sikorskiego to całkowita pomyłka. Wyraz światło, świetlistość, swietłyj to jasny po rosyjsku wywodzi się od PIE *k'uoit-o, od tego jest też wyraz świeca; natomiast święty ma w sobie głoskę nosową, ślad dawnego "n", wywodzi się od *k'uen-to, to jest po litewsku šveñtas, ale zapożyczone zostało z awestyjskiego spǝnta- święty; w wedyjskim jest śvāntás. Słowo to znane jest tylko Bałto-Słowianom i Indo-Irańczykom.
Witam , widzę że otrzymał pan bzdurną odpowiedź popularnonaukową od twórcy kanału , który sam w tytule swojej strony ma słowo interpretacje , kiedy tworzono te interpretacje historii jak i etymologii POLSKA była pod zaborami i w brew pozorom jest nadal , natomiast proponuję oglądnąć na youtube cykl filmików - kod wszystkich kodów czyli mowa polska . Pozdrawiam .
To Rzymianie zapożyczyli od Indo Irańczków słowo santus, santa, santo. Pomijając końcówki, sant wywodzi się z suant które w językach słowiańskich przeszło na swanty, swenty i wreszcie na święty, swiatyj.
Dziękuję za kolejną niezwykle ciekawą audycję. Natrafiłem na Pańskie audycje tuż przed świętami, dlatego traktuję je jak dobry prezent świąteczny. Oby jak najwięcej. Mam pytania do kilku poprzednich Pańskich audycji. Czy tylko ja dostrzegam podobieństwo brzmienia nazw Stawanowie i Istewonowie? Czy w audycji o Kylfingach można doszukiwać się związku Kylfingów, jeśli odczytuje się ich nazwę Pałkarze, dalej Kije, aż do nazwy Kijów. Z tego co pamiętam to przed Rurykiem, Kijów zajęła jakaś podrzędna grupa waregów, którą po jakimś czasie usunął Ruryk. Z lat 80tych pamiętam z jakiejś książki analizę mitów wikingów, z których wynikać miało, że wśród bogów nordyckich dostrzec można dwie grupy starszych związanych z siłami natury (niord, Freja),i nowszych związanych z organizacją społeczną (Tyr, Thor, Odyn). Miało to odwzorować teorię powstania plemion germańskich w wyniku nałożenia się dwu populacji, Staroeuropejskiej że starym panteonem, i napływającej która narzuciła swoją organizację, zaadaptował bóstwa do drugiego planu. Z treści mitów miało wynikać że nowi bogowie napłyneli nie z połudnowego brzegu Bałtyku lecz od wschodu. Gdy przeczytałem o haplogrupach wśród skandynawów(równy udział R1b1 i I) przypomniała mi się ta informacja. Czy od lat 80 tych coś na ten temat nauka ustaliła. Pozdrawiam i gratuluję wspaniałych audycji
Chyba to Pana spostrzeżenie, nie łączono tego dotychczas, o ile wiem. Rzeczywiście Istæuones w zapisie Tacyta brzmią podobnie do Stauanoi. Spółgłoski się idealnie zgadzają
Pomija pan drobny szczegół nawet gdy zapisujemy liczbę np. zwierząt logicznym jest że musimy w jakiś sposób zaznaczyć jakich zwierząt dana liczba dotyczy , lub jakie przedmioty zostały policzone .
Arianska religia byla najbardziej zblizona do prawdziwej Chrystusowej prawdy i też Wandalowie którzy dotarli do Afryki wyznawali Arianska prawdę. Wandalowie podobno zostawili duzo pisanych treści w północnej Afryce
Po wysłuchaniu fragmentów Pana filmów mam pytanie; co oznaczało dla Erusków słowo Germanie i kim oni byli etnicznie i jakim językiem posługiwali się jedni i drudzy?
Nie wiemy, czy Etruskowie w ogóle znali słowo Germanie. Język etruski wyszedł z użycie gdzieś na przełomie er i jest nam słabo znany. Z tego, co się po nim zachowało, nie ma związku z żadnymi innymi językami Europy poza retyckim i lemnijskim. Germanie byli pojęciem geograficznym początkowo, nie-Celtowie za Renem. Potem jednak Rzymianie zauważyli, że mówią oni jednym językiem i niektórzy próbowali ich klasyfikować wedle języka, a nie tylko regionu.
Z tego co mi wiadomo, to Etruskowie w czasach swojej świetności nie znali pojęcia "Germanie", bo jest to najprawdopodobniej nazwa pochodzenia celtyckiego, która upowszechnia się w świadomości Rzymian jakieś 300-400 lat po podboju Etrusków przez Rzym. Jedna z hipotez na temat pochodzenia słowa Germanie mówi, że było to plemię celtyckie z pogranicza celtycko-germańskiego, którego nazwę przeniesiono później na Germanów. Etruskowie pewnie mieli świadomość pewnych różnic etnicznych między ludami na północy, bo mamy ślady handlu Etruskiego na północ od Alp, czasem w dość dalekich rejonach, ale nic z ich wiedzy na ten temat się nie zachowało. Co do pochodzenia etruskiego to w zasadzie są bodajże trzy podstawowe hipotezy. Najlepiej chyba streszczone w wydanej przez Bellonę, krótkiej acz treściwej książeczce Etruskowie (Eleonora Sandrelli). 1. Są przybyszami z Azji Mniejszej. (ślady inskrypcji podobnych do etruskich znaleziono na wyspach w okolicy Troi) 2. Są miejscową ludnością przedindoeuropejską ale brak śladów innych miejscowych języków, więc nie da się języka etruskiego powiązać z żadnym innym (próbowano go powiązać z językiem retyckim z rejonu Alp). 3. Język może być miksem języka miejscowego z językiem przybyszów z Azji Mniejszej. Jeśli chodzi o język etruski to zasadniczo musi pan sięgać do możliwie nowych pozycji, bo gdzieś mniej więcej od lat 70-tych dzięki analizie z pomocą komputerów poczyniono pewne postępy w rozumieniu języka etruskiego i wcześniejsze rozważania na temat etruskiego są po prostu mało wiarygodne. Z pozycji które są ciut starsze, ale jeszcze utrzymują poziom, może pan sięgnąć do "Zaginionych cywilizacji" Kondratowa, bo autor omawia ileś tam zapomnianych języków z basenu Morza Śródziemnego.
Czytałem że łacińskie słowo Germanie było zapożyczeniem z języka etruskiego i znaczyło to samo w obu językach czyli bracia, (to znaczenie można sprawdzić w zwykłym słowniku łaciny). Rzymianie którzy podbili Etrusków cywilizowali się na ich kulturze, pismo łacińskie wykształciło się z run Etruskich a runy etruskie były zapisem mowy słowiańskiej. Czy Pan zna badania genetyczne i lingwistyczne? Germanie mówili językiem słowiańskim i mieli haplogrupę taka sama jak współcześni Polacy. Proponował bym przed przystąpieniem do nagrania takich filmików zapoznać się z historią a nie z anglosaską propagandą i ich narracją "historyczną".
@@janlach3540 Jakżesz Germanie mogli posługiwać się językami słowiańskimi, jak to są odrębne grupy językowe niepodobne do siebie? Tak samo język etruski jest nie indoeuropejski, więc łacina nie może od niego pochodzić! Edukuj się i nie wypisuj bzdur.
@45:40 „nie widzieli potrzeby zapisywania swojego życia w piśmie” - A może widzieli potrzebę niezapisywania? Może uważali, że najważniejszych spraw, zwłaszcza dotyczących ducha, nie powinno się zapisywać?
Ileż to razy słyszałem, że znaki, często litery, są diabelskie. Więc unikano pisma, chyba tylko do odstraszania zła je stosowano. Całkiem niedawno islamiści wynaleźli szatańskie wersety.
A do mnie przemawia teza o słowiańskim pochodzeniu run przejętych przez Skandynawów. Słowo bukwa też jasno sugeruje wcześniejszego od metodiańskiego istnienia pisma i przy okazji materiał w którym go ryto. A relacje niemieckie o napisach pod świątkami bożków w świątyniach Pomorza przedniego to wykazują. Czyżby poganie swe bogi podpisywali cyrylicą?
@@elvissystemski5767 tak,tak taki Thetmar to Krynica prawdy w swej kronice, za jednym wyjątkiem kiedy pisze o tych napisach. Wtedy łga niesamowicie. A znasz naród plemię mający określenie litery ,a nie mający pisma? Obawiam się że artefaktu pisma nie uznasz, nawet , jak w twarz nim dostaniesz.
Natrafiam na rosyjskojezyczne filmy z ktorych wynika, ze glagolica Cyryla i Metodego powstala z okrojenia 49 znakowej slowianskiej AZBUKI (азбука 49), ktora powstala z przeksztalcenia znakow okreslanych jako "runy". Runy skandynawskie sa inne od run slowianskich. Kazdy znak azbuki odpowiada slowu i jest czescia systemu, swoistym szyfrem opisujacym swiat. Na YT jest wiele filmow, gdzie wschodni Slowianie (Rosjanie, Ukraincy, Bialorusini) wyjasniaja jak nalezy czytac azbuke. Jest to bardzo logiczne.
Tu chodzi o pismo zwane bukwicą, które ma 49 znaków. Ono znacznie bardziej przypomina cyrylicę niż głagolicę. Problem tylko w tym, że jest to pismo powstałe w latach 90. XX wieku w środowisku rosyjskich rodzimowierców z Omska związanych z Aleksandrem Chiniewiczem. To pismo może być logiczne, tylko że powstało w czasach Gorbaczowa.
Witam , ruski na siłę będą udowadniać swą wyższość między Słowianami . Proponuję oglądnąć na youtube cykl filmików - kod wszystkich kodów czyli mowa polska . Pozdrawiam .
@@handekweda6815 W filmach Rosjanie twierdzą, że pojęcie Rosjanie pochodzi od słowa rasa, które zachowało się w łacinie i oznacza "czysta, biała ". Według tego twierdzenia wszyscy biali mieszkańcy Ziemi o oczach w kolorze niebieskim, szarym, zielonym, piwnym są "Rasjanami". Na symbolach krzyży z czterema kropkami, te 4 kropki oznaczają kolory oczu. To nie ma nic wspólnego z polityką prowadzona przez Rosję.
Witam , jedna głoska jest słowem , pierwsze słowo na ziemi to A , budowę i znaczenie słów powinno rozpatrywać się pod kontem wibracji , rezonansu związanego z człowiekiem ,słowo rasa znaczy dokładnie R wibracja doskonała powtarzalna o tej samej amplitudzie czyli fala , A najsilniejsza samogłoska jaką może wydać z siebie człowiek [ najwyższa częstotliwość akustyczna , sopranistki mogą skruszyć szkło ] , samogłoska wzmacniacz , fala niszcząca - atak , S spółgłoska wydmuchowa bezdźwięczna - mówiąca o przekazywaniu , np. słać wiadomość z prędkością ś-wiatła , prze-s-yłać , tak więc słowo rasa znaczy - świetliści - światło białe pełne doskonałe , z tego światła wywodzi się siedem ,, podras ,, , ras - 1 , na ziemi znane dwie - żółta i czerwona , w sanskryckich opisach czy w hinduizmie możemy znaleźć niebieską , czy zieloną itp. , natomiast ludzie ,, czarni - brązowi ,, to mieszanka różnych podstawowych barw światła . Oczywiście słowo Ros-ja , Rus-ek , ma ścisły związek , ze słowem ras-a , ras - pierwszy , ale gdyby oni byli tacy pierwsi , tacy biali , to znali by podstawy mowy i nie musieli by się odwoływać do łaciny , do bardzo młodego ,sztucznego języka , słowo Rosja - Ruś znaczy tyle co ros-nąć , ros-ły [ wielki ] , podobnie jak Ger-mania - wielkości mania i daje złom wibracje całemu państwu - próbę wywyższenia się nad innymi , jako lud rosnący jest wciąż na etapie dorastania i jakoś nie może dorosnąć , przykro mi ale też zrobiono z nas tylko użytkowników j. polskiego , najstarszego na ziemi dlatego nic nie wiemy , ani o naszej mowie , ani o naszym pochodzeniu , jak to się stało - ano ludzie wiedzy - światła nie bardzo chcą mordować innych , dlatego cały czas bronimy się przed napadami innych i tracimy to co było nasze kawałek po kawałku , najgorsze jest to , że dobrali się do nauczania - programowania naszych umysłów , chłonnych wiedzy , to zaburzenie powoduje brak naszej własnej logiki i Polacy dziś łykają każdą bzdurę jak świeżą bułeczkę mimo potęgi zawartej w naszej mowie . Pozdrawiam .
Ciężko uwierzy ze panstwa jak Wielkie Morawy czy panstwo jakie odziedziczyl Mieszko powstaly i funkcjonowały bez pisma. Sąsiedztwo z germanami i ludami tureckimi uzywajacymi run, kontakty ze swiatem greckim czy rzymskim dają, moim skromnym zdaniem, pole zdby postawić teorie ze slowianie mogli skorzystac z pisma jakichs sąsiadów
Morawy miały kancelarię łacińską prowadzoną rzez Niemców i słowiańską przez jakiś czas. Mieszko pewnie nie miał. Ale Aztekowie i Inkowie też nie mieli pisma
@@gosciwit_malinowskiInkowie i Aztekowie mieli pismo :-) Ciekawy przypadek u Inków. Jak Inkę coś nawiedzało, lub za dużo wyciekało, zmieniał pismo, nawet wymyślał nowy język, co 20-50 lat. W końcu jeden Inka zakazał pisma całkowicie. Stąd kipu :-)
Warto zastanowić się nad etymologią samego słowa "głagolica". Jeśli wywodzi się ono z języka słowiańskiego, to najprawdopodobniej posiada dwa człony, 'glagh' i 'lica', czyli głóg (cierń) lub głaz i liczba, liczyć, lico (?). Jeśli głag odnosi się do ciernia, to cierń może służyć nacięciom w materiale, ryciu w czymś miękkim lub nawet szyciu wzorów. Jeśli zaś uznamy, że głag tłumaczy się jako głaz, to mówimy o ryciu lub liczeniu kamieni czy nacięć w kamieniach (najprawdopodobniej piaskowcu). Lico głazu, czyli to, co na kamieniu. Podążając tym tokiem myślowym, należałoby zbadać wszelkie miejscowości oraz ich okolice, które w swoich nazwach zawierają człon *gł, Głogów, Głogówek, Głazy, etc.
@@Sattivasa @Sattivasa Bzdury, bo? Dlatego, że jakieś źródło donosi, że "głagoł" oznacza literę, a mimo to we współczesnych językach słowiańskich "głagoł" znaczenia nie zachował?
@@Noswiatel Ty po prostu postępujesz w sposób typowy dla tzw. ludowych językoznawców. Bierzesz sobie jakieś słowo z dowolnego języka współczesnego (w tym przypadku polskiego) i z racji podobieństwa brzmienia radośnie tańczysz oberka, przekonany, że dokonałeś wielkiego odkrycia. Jak złudne to jest, dowodzą podobieństwa słów "koń" i "koniak" czy "rum" i "rumak". Z całą pewnością brzmi to podobnie, ale znawcy tematu twierdzą, że konina smakuje inaczej, niż rum i koniak. W tym przypadku nawet tylko kilka chwil korzystania ze słownika starocerkiewnosłowiańskiego powinno Ci uświadomić, że pobłądziłeś. Pogódź się z tym, że fantazjami edukacji nie zastąpisz.
@@Sattivasa Bynajmniej. Nie strugam ani durnia, ani też nie udaję, że jestem z pamięci w stanie wyrysować wykresy ewolucji języków na przestrzeni dziejów. Ja mówię, że warto się zastanowić, a zastanowienie to nie to samo co afirmacja czy negacja. Jeżeli bliska jest Ci metoda naukowa, to powinieneś pomyśleć co było pierwsze, słowo czy litera - i tym samym, co jest starsze, słowniczek SCS czy mowa, na podstawie której ten słowniczek powstał? Pomijasz całkowicie, że rozprzestrzenianie się znormalizowanego języka SCS jest ściśle związane z ekspansją wpływów religijnych, jak i to, że obok władzy zawsze stała wiara. Ja nie jestem w stanie udowodnić ani zaprzeczyć, że faktem historycznym jest wymazywanie przez kościół śladów dawnej kultury, ale mogę co najwyżej przytoczyć swoją własną przebiegłość, że gdybym to ja, jako własną misję, inną wiarę na obcych ziemiach szerzył, to wcale od przeinaczania znaczeń słów bym nie stronił - tak jak i pogańskie święta dziwnym trafem wypadają w te same dni, co kościelne.
Super wykład. Dziękuję.
Dziękuję bardzo 🌹
Swietny materiał
Dziekuje bardzo i życzę spokojnego i udanego 2024 roku
Dziękuję i odwzajemniam życzenia noworoczne.
Bardzo ciekawy kanał Mega robota
Super, tym razem.
Cyryl jak Cyryl, ale te metody.
Reasumując, dopiero te cywilizacje, które miały perspektywę dalszego rozwoju i pomysł na siebie w przyszłości, czuły potrzebę tworzenia komunikacji na wyższym poziomie.
Zasadniczo tak. Pismo sluży komunikacji na duże odległości, w przestrzeni i w czasie, oraz do utrwalania spraw, z którymi ma problem ludzka pamięć. Czyli potrzeba cywilizacji i pewnego skomplikowania relacji społecznych
Co u Słowian zbiegło się z chrystianizacją.
Dziękuję, świetny wykład na zakończenie roku. I za nawiązanie do Indian (przy okazji, od kilku miesięcy działa kanał popularnohistoryczny Indianie i blade twarze, ale w pierwszych kilku wykładach przyłapałem prowadzącego na błędach, więc poziom jest ździebko niższy, niż u Pana Profesora).
Wydaje mi się, że pismo zaczyna być potrzebne, gdy wskutek podbojów i rozwoju cywilizacyjnego wychodzimy poza struktury organizacji plemiennej i zaczynamy tworzyć państwo. Dopiero wtedy poziom skomplikowania procesu zarządzania zwyczajnie zmusza do prowadzenia dokumentacji. Władcy, którzy tego nie dostrzegali, tylko przyspieszali upadek swoich ludów - jak to było z bardziej zachodnimi od Polan Słowianami, czy z Bałtami i Celtami. W Europie naturalnym nośnikiem pisma była religia, więc to wiązało się też ze zmianą dominującej, "państwowej" religii. Może władcy takich Jaćwingów byli zbyt mocno wierzący w swoich bogów i to przesłoniło im zrozumienie znaczenia, jakie dla dobrego zarządzania ma pismo i biurokracja? A może po prostu mieli mniejsze ambicje?
Jakby nie było, życzę Panu Profesorowi udanego Sylwestra i wszystkiego najlepszego w nadchodzącym nowym roku. I żeby na koniec 2024 liczba subskrybentów doszła przynajmniej do stu tysięcy.
Dziękuję bardzo i odwzajemniam życzenia noworoczne. Jaćwingowie na pewno byli przywiązani do swoich bogów, mieli bardzo mocne wierzenia eschatologiczne, które prowadziły wręcz do lekceważenia śmierci w boju. Nie wiemy jednak, co to byli za bogowie, sami Jaćwingowie mogli być społecznością mieszaną bałtycko-skandynawską. Oczywiście większość stanowili Bałtowie. A badanie dziejów Indian to niezwykle ważny punkt odniesienie do tego, co mogło dziać się w Europie Północnej w starożytności
Warto też pamiętać o dwóch rzeczach - na obszarach Polski, Ukrainy i Białorusi, głównym surowcem konstrukcyjnym było drewno. Jeśli zdarzały się sporadyczne próby zapisu czegoś na drewnie, korze brzozowej, czy skórze, to takie zabytki ulegają z czasem z niszczeniu. W przypadku runów skandynawskich nie można wykluczyć, że były również używane na drewnie w codziennej działalności handlowej, ale do naszych czasów zachowały się tylko ślady na kamieniu, czy metalu.
Drugi problem to chaos okresu wędrówek ludów podczas którego mogła ulec zapomnieniu znajomość pisma , jeśli było używane tylko sporadycznie, np. przez kapłanów, do celów wróżebnych - analogicznie do utraty znajomości pisania w post mykeńskiej Grecji.
Niemniej brak napisów na kamieniach czy ceramice, albo np. wyrobach z brązu też jest w pewnym sensie dowodem negatywnym -wskazującym, że nie było powszechnego systemu pisma, choć mógł istnieć np. system znaków wróżebnych, tak jak to było np. w Chinach.
Witam , a dlaczego pismo na drewnie miało by być sporadyczne , kościół spalił wszystko , a co do wzmianki autora do kipu , po polsku kopu - kopy - kupy - kupki na sznurku , to moi pradziadowie słali wici - wieści , wieś-ci - wies-ti , wici - wi-ci - wi-ti - witki - sznurki . Pozdrawiam .
Pismo na nietrwałym drewnie może być stosowane często, gdy umiejętność pisania jest powszechna lub rzadko, gdy tylko nieliczni umieją pisać. jeśli stosowane jest często, to wtedy zazwyczaj pismo zachowuje się również na trwałych materiałach takich jak wyroby z brązu i innych metali, na kamieniach, na ceramice. Ponieważ nie ma zapisów na trwałych materiałach, to należy wnioskować, że umiejętność pisania nie była powszechna. Wtedy moglibyśmy znajdować napisy na przykład na popielnicach, czyli naczyniach pogrzebowych na prochy zmarłego.
Pozdrowi pan markaegirskiego@@handekweda6815
@@longinzaczek5857 Witam , w dużej mierze zgodzę się z tym wywodem , jednak trzeba wiedzieć skąd wzięło się słowo strona karty książki , a mianowicie - strona - stlona , na otlonej - osmolonej - opalonej deseczce wyskrobywano , lub ryto napisy , ryty , znaki , natomiast węgielkiem na jasnym drewnie dawano nagary , stąd do sanskrytu trafił termin dewanagari , używasz najstarszej mowy i nic o tym nie wiesz , bo taki narzucono nam zakłamany kierunek nauki za zaborów , kłania się komisja edukacji narodowej . Pozdrawiam .
Hm archeo w Nowogrodzie wielkim znależli cudem zachowane zapisy na korze brzozowej z notkami zwykłych ludzi. Ziemie Polski przez tysiąclecie podlegały akcjom niszczenia pogańskich zaszłości i historii przykładem te zarządzane przez Zygmusia III polowanie na zapiski Długosza zachowane nie w Polce tylko na Zachodzie
@@ggnagognagoma2462
Nie zmyślaj, to żałosne. Nikt nie polował na zapiski Długosza". Właśnie w Polsce zachowało się mrowie egzemplarzy dzieł Długosza, w tym autograf jego "Roczników", obejmujący dzieje Polski do roku 1406.
Już w roku nie zdążę obejrzeć, ale w następnym czyli juro lub pojutrze na pewno.😉🥂
PS. Korci mnie by zapytać - czy gra Pan w gry z epoki starożytnej? Jeśli to jakie i dlaczego taki wybór?
Ja niedawno wróciłem do serii Total War - Rome 2 i Attila. Oczywiście najcenniejsze są mody.
Teraz to już nie gram. Ale od strony graficznej, chyba najciekawsze wizualizacje militarne czy architektoniczne starożytności można zobaczyć właśnie grach. Niektóre robią wysokiej klasy specjaliści.
Fascynujące są te Pana informacje.
A tak nawiasem, to Pan Prof Dariusz Sikorski, dwa miesiące temu wyartykułował opinie, że słowiańska "świętość" wykreowana została w języku staro-cerkiewnym, ze słowiańskiego słowa 'światłość, świetlistość'.
Wszelalakich pomyślności w nowym roku (i nie tylko) życzę.
Dziękuję i odwzajemniam życzenia noworoczne. Opinia Sikorskiego to całkowita pomyłka. Wyraz światło, świetlistość, swietłyj to jasny po rosyjsku wywodzi się od PIE *k'uoit-o, od tego jest też wyraz świeca; natomiast święty ma w sobie głoskę nosową, ślad dawnego "n", wywodzi się od *k'uen-to, to jest po litewsku šveñtas, ale zapożyczone zostało z awestyjskiego spǝnta- święty; w wedyjskim jest śvāntás. Słowo to znane jest tylko Bałto-Słowianom i Indo-Irańczykom.
@@gosciwit_malinowski Kłaniam się.
Witam , widzę że otrzymał pan bzdurną odpowiedź popularnonaukową od twórcy kanału , który sam w tytule swojej strony ma słowo interpretacje , kiedy tworzono te interpretacje historii jak i etymologii POLSKA była pod zaborami i w brew pozorom jest nadal , natomiast proponuję oglądnąć na youtube cykl filmików - kod wszystkich kodów czyli mowa polska . Pozdrawiam .
@@gosciwit_malinowski
Jest jeszcze świat
To Rzymianie zapożyczyli od Indo Irańczków słowo santus, santa, santo. Pomijając końcówki, sant wywodzi się z suant które w językach słowiańskich przeszło na swanty, swenty i wreszcie na święty, swiatyj.
jest w polsce pewien kamien nagrobny, pokryty niby germanskimi runami, ale tylko po slowiansku tresc jest zrozumiala.
Ciekawe. A co to za kamień?
Dziękuję za kolejną niezwykle ciekawą audycję. Natrafiłem na Pańskie audycje tuż przed świętami, dlatego traktuję je jak dobry prezent świąteczny. Oby jak najwięcej.
Mam pytania do kilku poprzednich Pańskich audycji.
Czy tylko ja dostrzegam podobieństwo brzmienia nazw Stawanowie i Istewonowie?
Czy w audycji o Kylfingach można doszukiwać się związku Kylfingów, jeśli odczytuje się ich nazwę Pałkarze, dalej Kije, aż do nazwy Kijów. Z tego co pamiętam to przed Rurykiem, Kijów zajęła jakaś podrzędna grupa waregów, którą po jakimś czasie usunął Ruryk.
Z lat 80tych pamiętam z jakiejś książki analizę mitów wikingów, z których wynikać miało, że wśród bogów nordyckich dostrzec można dwie grupy starszych związanych z siłami natury (niord, Freja),i nowszych związanych z organizacją społeczną (Tyr, Thor, Odyn). Miało to odwzorować teorię powstania plemion germańskich w wyniku nałożenia się dwu populacji, Staroeuropejskiej że starym panteonem, i napływającej która narzuciła swoją organizację, zaadaptował bóstwa do drugiego planu. Z treści mitów miało wynikać że nowi bogowie napłyneli nie z połudnowego brzegu Bałtyku lecz od wschodu. Gdy przeczytałem o haplogrupach wśród skandynawów(równy udział R1b1 i I) przypomniała mi się ta informacja. Czy od lat 80 tych coś na ten temat nauka ustaliła.
Pozdrawiam i gratuluję wspaniałych audycji
Chyba to Pana spostrzeżenie, nie łączono tego dotychczas, o ile wiem. Rzeczywiście Istæuones w zapisie Tacyta brzmią podobnie do Stauanoi. Spółgłoski się idealnie zgadzają
U Skandynawów mamy też znaczny udział R1a, czyli pieczątki Słowian czy też Wikingów.
@@inialny Jak u Słowian R1 b tak samo.
Pomija pan drobny szczegół nawet gdy zapisujemy liczbę np. zwierząt logicznym jest że musimy w jakiś sposób zaznaczyć jakich zwierząt dana liczba dotyczy , lub jakie przedmioty zostały policzone .
Arianska religia byla najbardziej zblizona do prawdziwej Chrystusowej prawdy i też Wandalowie którzy dotarli do Afryki wyznawali Arianska prawdę. Wandalowie podobno zostawili duzo pisanych treści w północnej Afryce
Po wysłuchaniu fragmentów Pana filmów mam pytanie; co oznaczało dla Erusków słowo Germanie i kim oni byli etnicznie i jakim językiem posługiwali się jedni i drudzy?
Nie wiemy, czy Etruskowie w ogóle znali słowo Germanie. Język etruski wyszedł z użycie gdzieś na przełomie er i jest nam słabo znany. Z tego, co się po nim zachowało, nie ma związku z żadnymi innymi językami Europy poza retyckim i lemnijskim. Germanie byli pojęciem geograficznym początkowo, nie-Celtowie za Renem. Potem jednak Rzymianie zauważyli, że mówią oni jednym językiem i niektórzy próbowali ich klasyfikować wedle języka, a nie tylko regionu.
Z tego co mi wiadomo, to Etruskowie w czasach swojej świetności nie znali pojęcia "Germanie", bo jest to najprawdopodobniej nazwa pochodzenia celtyckiego, która upowszechnia się w świadomości Rzymian jakieś 300-400 lat po podboju Etrusków przez Rzym. Jedna z hipotez na temat pochodzenia słowa Germanie mówi, że było to plemię celtyckie z pogranicza celtycko-germańskiego, którego nazwę przeniesiono później na Germanów. Etruskowie pewnie mieli świadomość pewnych różnic etnicznych między ludami na północy, bo mamy ślady handlu Etruskiego na północ od Alp, czasem w dość dalekich rejonach, ale nic z ich wiedzy na ten temat się nie zachowało.
Co do pochodzenia etruskiego to w zasadzie są bodajże trzy podstawowe hipotezy. Najlepiej chyba streszczone w wydanej przez Bellonę, krótkiej acz treściwej książeczce Etruskowie (Eleonora Sandrelli).
1. Są przybyszami z Azji Mniejszej. (ślady inskrypcji podobnych do etruskich znaleziono na wyspach w okolicy Troi)
2. Są miejscową ludnością przedindoeuropejską ale brak śladów innych miejscowych języków, więc nie da się języka etruskiego powiązać z żadnym innym (próbowano go powiązać z językiem retyckim z rejonu Alp).
3. Język może być miksem języka miejscowego z językiem przybyszów z Azji Mniejszej.
Jeśli chodzi o język etruski to zasadniczo musi pan sięgać do możliwie nowych pozycji, bo gdzieś mniej więcej od lat 70-tych dzięki analizie z pomocą komputerów poczyniono pewne postępy w rozumieniu języka etruskiego i wcześniejsze rozważania na temat etruskiego są po prostu mało wiarygodne. Z pozycji które są ciut starsze, ale jeszcze utrzymują poziom, może pan sięgnąć do "Zaginionych cywilizacji" Kondratowa, bo autor omawia ileś tam zapomnianych języków z basenu Morza Śródziemnego.
Czytałem że łacińskie słowo Germanie było zapożyczeniem z języka etruskiego i znaczyło to samo w obu językach czyli bracia, (to znaczenie można sprawdzić w zwykłym słowniku łaciny). Rzymianie którzy podbili Etrusków cywilizowali się na ich kulturze, pismo łacińskie wykształciło się z run Etruskich a runy etruskie były zapisem mowy słowiańskiej. Czy Pan zna badania genetyczne i lingwistyczne? Germanie mówili językiem słowiańskim i mieli haplogrupę taka sama jak współcześni Polacy. Proponował bym przed przystąpieniem do nagrania takich filmików zapoznać się z historią a nie z anglosaską propagandą i ich narracją "historyczną".
O tym nie słyszałem - w zazwie pobrzmiewa słowo "manen" - ludzie występujące w językach germańskich i podobno również u Celtów@@janlach3540
@@janlach3540 Jakżesz Germanie mogli posługiwać się językami słowiańskimi, jak to są odrębne grupy językowe niepodobne do siebie? Tak samo język etruski jest nie indoeuropejski, więc łacina nie może od niego pochodzić! Edukuj się i nie wypisuj bzdur.
@45:40 „nie widzieli potrzeby zapisywania swojego życia w piśmie” - A może widzieli potrzebę niezapisywania? Może uważali, że najważniejszych spraw, zwłaszcza dotyczących ducha, nie powinno się zapisywać?
Można i tak zintrpretować oczywiscie
Ileż to razy słyszałem, że znaki, często litery, są diabelskie. Więc unikano pisma, chyba tylko do odstraszania zła je stosowano. Całkiem niedawno islamiści wynaleźli szatańskie wersety.
A do mnie przemawia teza o słowiańskim pochodzeniu run przejętych przez Skandynawów. Słowo bukwa też jasno sugeruje wcześniejszego od metodiańskiego istnienia pisma i przy okazji materiał w którym go ryto. A relacje niemieckie o napisach pod świątkami bożków w świątyniach Pomorza przedniego to wykazują. Czyżby poganie swe bogi podpisywali cyrylicą?
Obawiam się, ze przy niepodważalnym braku artefaktów, jest to tylko chciejstwo.
@@elvissystemski5767 tak,tak taki Thetmar to Krynica prawdy w swej kronice, za jednym wyjątkiem kiedy pisze o tych napisach. Wtedy łga niesamowicie. A znasz naród plemię mający określenie litery ,a nie mający pisma? Obawiam się że artefaktu pisma nie uznasz, nawet , jak w twarz nim dostaniesz.
@@ggnagognagoma2462 nie przypisuj mi opinii, których nie wyrażam.
@@elvissystemski5767 Oooo lepszy zawodnik kto zatem pisał o niepodważalnym braku artefaktów
No i brak odpowiedzi na zadane pytanie
Natrafiam na rosyjskojezyczne filmy z ktorych wynika, ze glagolica Cyryla i Metodego powstala z okrojenia 49 znakowej slowianskiej AZBUKI (азбука 49), ktora powstala z przeksztalcenia znakow okreslanych jako "runy". Runy skandynawskie sa inne od run slowianskich. Kazdy znak azbuki odpowiada slowu i jest czescia systemu, swoistym szyfrem opisujacym swiat. Na YT jest wiele filmow, gdzie wschodni Slowianie (Rosjanie, Ukraincy, Bialorusini) wyjasniaja jak nalezy czytac azbuke. Jest to bardzo logiczne.
Tu chodzi o pismo zwane bukwicą, które ma 49 znaków. Ono znacznie bardziej przypomina cyrylicę niż głagolicę. Problem tylko w tym, że jest to pismo powstałe w latach 90. XX wieku w środowisku rosyjskich rodzimowierców z Omska związanych z Aleksandrem Chiniewiczem. To pismo może być logiczne, tylko że powstało w czasach Gorbaczowa.
Witam , ruski na siłę będą udowadniać swą wyższość między Słowianami . Proponuję oglądnąć na youtube cykl filmików - kod wszystkich kodów czyli mowa polska . Pozdrawiam .
@@handekweda6815 W filmach Rosjanie twierdzą, że pojęcie Rosjanie pochodzi od słowa rasa, które zachowało się w łacinie i oznacza "czysta, biała ". Według tego twierdzenia wszyscy biali mieszkańcy Ziemi o oczach w kolorze niebieskim, szarym, zielonym, piwnym są "Rasjanami". Na symbolach krzyży z czterema kropkami, te 4 kropki oznaczają kolory oczu. To nie ma nic wspólnego z polityką prowadzona przez Rosję.
@@gosciwit_malinowski Wątpię żeby ktoś współcześnie żyjący wymyślił takie logiczne opisanie świata za pomocą azbuki. Głagolica to inne znaki.
Witam , jedna głoska jest słowem , pierwsze słowo na ziemi to A , budowę i znaczenie słów powinno rozpatrywać się pod kontem wibracji , rezonansu związanego z człowiekiem ,słowo rasa znaczy dokładnie R wibracja doskonała powtarzalna o tej samej amplitudzie czyli fala , A najsilniejsza samogłoska jaką może wydać z siebie człowiek [ najwyższa częstotliwość akustyczna , sopranistki mogą skruszyć szkło ] , samogłoska wzmacniacz , fala niszcząca - atak , S spółgłoska wydmuchowa bezdźwięczna - mówiąca o przekazywaniu , np. słać wiadomość z prędkością ś-wiatła , prze-s-yłać , tak więc słowo rasa znaczy - świetliści - światło białe pełne doskonałe , z tego światła wywodzi się siedem ,, podras ,, , ras - 1 , na ziemi znane dwie - żółta i czerwona , w sanskryckich opisach czy w hinduizmie możemy znaleźć niebieską , czy zieloną itp. , natomiast ludzie ,, czarni - brązowi ,, to mieszanka różnych podstawowych barw światła . Oczywiście słowo Ros-ja , Rus-ek , ma ścisły związek , ze słowem ras-a , ras - pierwszy , ale gdyby oni byli tacy pierwsi , tacy biali , to znali by podstawy mowy i nie musieli by się odwoływać do łaciny , do bardzo młodego ,sztucznego języka , słowo Rosja - Ruś znaczy tyle co ros-nąć , ros-ły [ wielki ] , podobnie jak Ger-mania - wielkości mania i daje złom wibracje całemu państwu - próbę wywyższenia się nad innymi , jako lud rosnący jest wciąż na etapie dorastania i jakoś nie może dorosnąć , przykro mi ale też zrobiono z nas tylko użytkowników j. polskiego , najstarszego na ziemi dlatego nic nie wiemy , ani o naszej mowie , ani o naszym pochodzeniu , jak to się stało - ano ludzie wiedzy - światła nie bardzo chcą mordować innych , dlatego cały czas bronimy się przed napadami innych i tracimy to co było nasze kawałek po kawałku , najgorsze jest to , że dobrali się do nauczania - programowania naszych umysłów , chłonnych wiedzy , to zaburzenie powoduje brak naszej własnej logiki i Polacy dziś łykają każdą bzdurę jak świeżą bułeczkę mimo potęgi zawartej w naszej mowie . Pozdrawiam .
Pisati w Sanskrycie to znaczy pisać, tyle w temacie
Ciężko uwierzy ze panstwa jak Wielkie Morawy czy panstwo jakie odziedziczyl Mieszko powstaly i funkcjonowały bez pisma.
Sąsiedztwo z germanami i ludami tureckimi uzywajacymi run, kontakty ze swiatem greckim czy rzymskim dają, moim skromnym zdaniem, pole zdby postawić teorie ze slowianie mogli skorzystac z pisma jakichs sąsiadów
Morawy miały kancelarię łacińską prowadzoną rzez Niemców i słowiańską przez jakiś czas. Mieszko pewnie nie miał. Ale Aztekowie i Inkowie też nie mieli pisma
@@gosciwit_malinowski w sumie taka kancelaria wiele wyjaśnia
@@gosciwit_malinowskiInkowie i Aztekowie mieli pismo :-) Ciekawy przypadek u Inków. Jak Inkę coś nawiedzało, lub za dużo wyciekało, zmieniał pismo, nawet wymyślał nowy język, co 20-50 lat. W końcu jeden Inka zakazał pisma całkowicie. Stąd kipu :-)
@@DiriaMeneam racja Huayna Capac
Warto zastanowić się nad etymologią samego słowa "głagolica". Jeśli wywodzi się ono z języka słowiańskiego, to najprawdopodobniej posiada dwa człony, 'glagh' i 'lica', czyli głóg (cierń) lub głaz i liczba, liczyć, lico (?).
Jeśli głag odnosi się do ciernia, to cierń może służyć nacięciom w materiale, ryciu w czymś miękkim lub nawet szyciu wzorów.
Jeśli zaś uznamy, że głag tłumaczy się jako głaz, to mówimy o ryciu lub liczeniu kamieni czy nacięć w kamieniach (najprawdopodobniej piaskowcu). Lico głazu, czyli to, co na kamieniu.
Podążając tym tokiem myślowym, należałoby zbadać wszelkie miejscowości oraz ich okolice, które w swoich nazwach zawierają człon *gł, Głogów, Głogówek, Głazy, etc.
Bzdury.
@@Sattivasa @Sattivasa
Bzdury, bo? Dlatego, że jakieś źródło donosi, że "głagoł" oznacza literę, a mimo to we współczesnych językach słowiańskich "głagoł" znaczenia nie zachował?
@@Noswiatel
Ty po prostu postępujesz w sposób typowy dla tzw. ludowych językoznawców. Bierzesz sobie jakieś słowo z dowolnego języka współczesnego (w tym przypadku polskiego) i z racji podobieństwa brzmienia radośnie tańczysz oberka, przekonany, że dokonałeś wielkiego odkrycia. Jak złudne to jest, dowodzą podobieństwa słów "koń" i "koniak" czy "rum" i "rumak". Z całą pewnością brzmi to podobnie, ale znawcy tematu twierdzą, że konina smakuje inaczej, niż rum i koniak.
W tym przypadku nawet tylko kilka chwil korzystania ze słownika starocerkiewnosłowiańskiego powinno Ci uświadomić, że pobłądziłeś.
Pogódź się z tym, że fantazjami edukacji nie zastąpisz.
@@Sattivasa
Bynajmniej. Nie strugam ani durnia, ani też nie udaję, że jestem z pamięci w stanie wyrysować wykresy ewolucji języków na przestrzeni dziejów. Ja mówię, że warto się zastanowić, a zastanowienie to nie to samo co afirmacja czy negacja. Jeżeli bliska jest Ci metoda naukowa, to powinieneś pomyśleć co było pierwsze, słowo czy litera - i tym samym, co jest starsze, słowniczek SCS czy mowa, na podstawie której ten słowniczek powstał?
Pomijasz całkowicie, że rozprzestrzenianie się znormalizowanego języka SCS jest ściśle związane z ekspansją wpływów religijnych, jak i to, że obok władzy zawsze stała wiara. Ja nie jestem w stanie udowodnić ani zaprzeczyć, że faktem historycznym jest wymazywanie przez kościół śladów dawnej kultury, ale mogę co najwyżej przytoczyć swoją własną przebiegłość, że gdybym to ja, jako własną misję, inną wiarę na obcych ziemiach szerzył, to wcale od przeinaczania znaczeń słów bym nie stronił - tak jak i pogańskie święta dziwnym trafem wypadają w te same dni, co kościelne.
@@Noswiatel
Ulituj się nad sobą i udawaj, że Cię tu nigdy nie było. Wystarczająco już publiczność rozbawiłeś.
W
Bo emiecy archeolodzy artefakt zapisany runami a znaleziony na ich terenie odczytali dopiero przy pomocy jez slowianskiego ..
Doprawdy? Wskaż ten artefakt i to "odczytanie". Dasz radę? Brak odpowiedzi też będzie odpowiedzią. Czas start.
Nic nowego ...