Çatladı, çöktü, müteahhidi kaçtı: Melen Barajı'nın bitmeyen hikayesi
Вставка
- Опубліковано 25 сер 2024
- Video haber: Ufuk ÇERİ
*
İstanbul’un nüfusu 2022 yılı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 15 milyon 840 bini aştı. Türkiye toplam nüfusunun yüzde 18,71'inin yaşadığı İstanbul'un su sorunu kurulduğu günden beri devam ediyor.
İstanbul'un su hikayesi
Hızlı ve plansız bir şekilde büyüyen İstanbul, ilk kurulduğu yıllarda su ihtiyacını yeraltı kaynak sularından sağlıyordu. Roma döneminde kentin su ihtiyacı artınca çevreden merkeze doğru su taşınması için kemerler yapıldı.
Bu dönemde sur dışındaki kaynaklardan suyu taşıyabilmek için Bozdoğan ve Mazul Kemeri inşa edildi. Aynı zamanda sarnıçlar inşa edilerek su depolandı. Şehir Osmanlı'ya geçince de su sorunu devam etti.
***
1991'de Melen Sistemi'nin fizibilitesi DSİ-Nippon Koei Co. ortak çalışması ile ortaya çıktı. Projeye JBIC (Japan Bank for International Cooperation-Japonya Uluslararası İşbirliği Bankası) tarafından bir milyar dolar karşılığı 94,8 milyar Japon yeni kredi açıldı.
Baraj yapılacağı en uygun yerin Melen Çayı'nın döküldüğü Karadeniz'in yaklaşık yedi km güneyinde Çayüstü Tepesi ile Dikenli Tepe arasındaki alan olmasına karar verildi.
Barajın fiziksel özellikleri ve kapasitesi ilgili teknik ayrıntılar belirlendi. Baraj gövdesi ön yüzü beton kaplamalı kaya dolgu tipi, gövde uzunluğu 709 metre, gövde genişliği 12 metre, minimum su düzeyi 37 metre, minimum işletme su düzeyi 55 metre, aktif göl hacmi 577 milyon ton olacaktı.
Kullanım ömrü 50 yıl olarak hesaplanan Melen Barajı'ndan İstanbul'a yılda 1,1 milyar ton su verilmesi planlanıyordu.
***
Projenin şu ana kadar sadece birinci ayağı tamamlandı.
17 Aralık 2012'de Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) ile Tur Şirketler Grubu ve Yöntaş İnşaat İş Ortaklığı ile Melen Barajı inşaat işi sözleşmesi imzalandı. İhaleyi alan şirket zeminin baraj gövde beton ağırlığını taşıyacak özellikleri olup olmadığının saptanması için sahada 14 adet 735 metre araştırma sondajı talep etti. Ancak DSİ 14. Bölge Müdürlüğü 1 Mart 2013 tarihli yazısında talep edilen sondajların yapılmasını uygun bulmadı.
2009 yılında DSİ'ye sunulan ÇED raporunda ve 2012'de İTÜ'de yapılan yüksek lisans tezinde yapılan araştırmalarda barajın yapılacağı yerde zemin sorunları olduğu belirtilmişti.
***
Baraj Aralık 2016 ya gelindiğinde bitirilmedi. Dönemin Bakanı Eroğlu yeni tarih olarak 12 Mayıs 2017’yi verdi.
Aralık 2016'da baraj gövdesinin 666'ncı metresinde ilk çatlağa rastlandı.
DSİ, Ağustos 2017'de konuyla ilgili araştırma yapmak üzere biri yerli diğeri yabancı iki şirketten talepte bulundu. 26 Ağustos 2017'de barajın beton gövdesi tamamlandı.
12 Mayıs 2017’de Melen Barajı bitirilmedi. Dönemin Devlet Su İşleri (DSİ) 14. Bölge Müdürü Sedat Özpınar, barajın 11 Ağustos 2018 tarihinden resmen bitirileceğini duyurdu.
Baraj bu tarihte de bitirilmedi.
***
Konuyla ilgili konuştuğumuz İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi Gökhan Gümüşdağ, “Melen Çayı çok kıymetli bir su. Melen suyu kullanılmadan deşarj alan bir suyumuz. Bolu Dağları'nda doğan bu su, kar sularından besleniyor. Kendi doğal akışıyla beraber Karadeniz'e dökülüyor. Güzel bir proje. Güzel düşünülmüş ve o güzel suyu da boşu boşuna kullanmadan Karadeniz'e vermek de bir israf” dedi.
Devamı: yesilgazete.org
#MelenBarajı
Hazırladığınız haber bilgilendirici olmuş fakat bazı büyük eksiklikleri var mesela neden Jeoloji Mühendisine yer verilmemiş. Neden Hidrojeoloji mühendislerine söz verilmemiş. Neden İnşaat Mühendislerine yer verilmemiş. Böyle haber yapacaksanız kullanılan meslekleri. Mesleğin insanlarına danışmanızı tavsiye ederim.
İlk projede gövde, taş dolgu mu idi?
Neden beton dolguya dönüldü?
Şimdi İstanbula söyledikleri gibi melenden su gelmiyor mu
gelmiyor.
Geliyor
melenden su geliyor ama baraj vasıtasıyla değil hemen aşağısında bulunan regülatör vasıtasıyla geliyor, baraj olsaydı su kabardığı için enerji harcamadan cazibe ile gelecekti fakat regülatörden pompa ile basılıyor, bu da elektrik sarfiyatına yol açıyor....