Παναγία Γκουβερνιώτισσα -κρητης

Η #Παναγία #Γκουβερνιώτισσα πέρασε περίοδο μεγάλης ακμής.
Οι #περισσότερες από τις εικόνες που κοσμούσαν το ναό και που σήμερα βρίσκονται στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, ανήκουν σε εκείνη την περίοδο. Κατά τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας, η μονή δεν αναφέρεται σε κανένα έγγραφο.
#Πιθανότατα, δε λειτουργούσε πλέον ως μοναστήρι ή απλώς παρήκμασε.
Μας είναι όμως γνωστό ότι πέρασε στα χέρια της οικογένειας #Μαγκαφούρη, η οποία τη δώρισε στον Πανάγιο Τάφο στις αρχές του 19ου αιώνα.
Έτσι, η μονή απέκτησε μεγάλη περιουσία.
Εκείνα τα χρόνια το καθολικό της μονής αποτελούσε τον ενοριακό ναό του οικισμού των Ποταμιών. Ο Πανάγιος Τάφος έστελνε επιστάτη ,που διέμενε για 4-6 χρόνια και φρόντιζε το ναό και την περιουσία του.
Αργότερα, στη Γκουβερνιώτισσα διέμενε ο ίδιος ο Έξαρχος του Παναγίου Τάφου στην Κρήτη.
Τότε, κατασκευάστηκε δίπλα στο καθολικό, κτίριο για να διαμένει ο Έξαρχος. Σήμερα, στο κτίριο αυτό λειτουργεί έκθεση φωτογραφίας. Στις #αρχές του 20ου αιώνα , οι κάτοικοι των Ποταμιών διεκδίκησαν και πέτυχαν τη διανομή της μεγάλης μοναστηριακής περιουσίας στους αγρότες της περιοχής.
Το 1929, ο Έξαρχος έφυγε από τη μονή.
Το πότε ιδρύθηκε η Μονή της Παναγίας της Γκουβερνιώτισσας δεν είναι γνωστό, όπως δεν είναι γνωστός ο χρόνος ίδρυσης για κανένα από τα παλαιότερα μοναστήρια της Κρήτης.
Ο #ναός ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό τύπο του ελεύθερου σταυρού με τρούλο, στον οποίο το δυτικό σκέλος είναι μεγαλύτερο σε μήκος σε σχέση με τις υπόλοιπες κεραίες.
Η ανατολική κεραία του σταυρού καταλαμβάνει το χώρο του ιερού ενώ το σύνολο των κεραιών σχηματίζει τέσσερα χαμηλότερα διαμερίσματα που καλύπτονται με σταυροθόλια και εξωτερικά είναι σκεπασμένα με κεραμίδια. Το #τύμπανο του τρούλου διάτρητο από οκτώ παράθυρα, ενώ εξωτερικά πλαισιώνονται από οκτώ τυφλά τόξα που ενώνονται με κιονίσκους. Εσωτερικά ο τρούλος κοσμείται με τον Παντοκράτορα, μια αυστηρή μορφή γεμάτη κίνηση.
Στη ζώνη του τυμπάνου παριστάνονται προφήτες και στα σφαιρικά τρίγωνα οι Ευαγγελιστές.
Στην ανατολική κεραία του σταυρού, δηλαδή στο ιερό, παριστάνεται στο τεταρτοσφαίριο της αψίδας η Παναγία στον τύπο της Πλατυτέρας, πλαισιωμένη από αγγέλους, ενώ στο κάτω τμήμα της κόγχης η Κοινωνία των #Αποστόλων και οι Συλλειτουργούντες Ιεράρχες.