چوارەم: (سلیمان بن عبدالله بن الشیخ محمد بن عبدالوهاب) كە دەكاتە كوڕەزای محەمەدی كوڕی عەبدولوەهاب، لە كتێبی (التوضیح عن توحید الخلاق) لە لاپەڕە (٦٩) دەربارەی شوێن (مكان) دەڵێ: (فمن اعتقد أو قال ان الله بذاته في كل مكان أو في مكان فكافر، بل يجب الجزم بأنه تعالى بائن من خلقه مستو على عرشه من غير تكييف ولا تشبيه ولاتمثيل فالله تعالى كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو تعالى كما كان قبل خلق المكان.) هەر كەسێك بڵێ خوا لە مەكاندایە یان لە هەموو شوێنێكە، ئەو كەسە كافرە، لەبەر ئەوەی خوای گەورە هەبووە بەر لەوەی مەكان و زەمان خەلق بكرێت. خوای گەورە هەر وەكوو خۆیەتی و هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە. هەمان عیبارەتی ئەهلی سوننە: (فالله تعالى كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو تعالى كما كان قبل خلق المكان.) لێرەدا زۆر جار ئەوە دووبارە دەكەینەوە كە دەڵێین "موجەسیمەكانی نەجد و حیجاز"، مەبەستمان ئەوە نییە هەرچی زانای نەجد و حیجاز هەیە بە موجەسیمەی لە قەڵەم بدەین، بەڵكوو مەبەستمان تەنیا ئەوانەن كە كەوتوونەتە تەجسیمەوە. پێنجەم: كتێبی (الملحة في اعتقاد أهل الحق) سوڵتانی زانایان پێشەوا عیزی كوڕی عەبدولسەلام لە دەستپێكی كتێبەكەیدا دەفەرموێ: ولا يشبه شيئا، ولا يشبهه شيء، ولا تحيط به الجهات، ولا تكتنفه الارضون ولا السماوات، كان قبل أن كون الاكوان ودبر الزمان، وهو الان على ماعليه كان.) واتە خوای گەورە بە هیچ ناچێ و هیچیش بەو ناچێ، ئاڕاستەكان دەوری نادەن، زەوی و ئاسمانەكان لە خۆی ناگرن. خوای گەورە دوای ئەوەی ئاسمانەكان و زەوی خەلق كرد، هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە و هەر وەكوو خۆیەتی (عز وجل). شەشەم: پێشەوا ئیبن حەزمی زاهیری لە كتێبی (الفصل في الملل والأهواء والنحل)، بەرگی یەكەم لاپەڕە (٣٣٦)ـدا دەفەرموێ: (أَن الله تَعَالَى لَا فِي مَكَان وَلَا فِي زمَان أصلا وَهُوَ قَول الْجُمْهُور من أهل السّنة وَبِه نقُول وَهُوَ الَّذِي لَا يجوز غَيره.) خوای گەورە لە مەکان و زەماندا نییە. ئەوەش بۆچوونی جمهووری ئەهلی سوننە و جەماعەت ەو ئێمەش وا دەڵێین و جگە لەوەش دروست نییە بگوترێت.
ئاخر هه‌ی موڕته‌دی موشریكی كافری وه‌هابی بۆ ناوی م سه‌رباز دێنی خوێڕی موڕته‌دی صه‌نه‌م په‌رست خوێڕی وه‌كو ئێوه موشریكن و صه‌نه‌م په‌رستن خوا ناپه‌رستن خوێنی ئێوه وه‌كو خوێنی بوزیه‌كه ئاخر خوا چۆن ده‌بێ مه‌كانی هه‌بێ هه‌ی موڕته‌دی په‌نه‌م په‌رست ئه‌وه به‌ڵگه‌ی ئێمه‌ی موسڵمانی ئه‌هلی سوننه : هەندێ لە گوتەی زانایان و ئیمامەكانی ئەهلی سوننە دەربارەی شوێن (مکان) بۆ خوای گه‌وره یەكەم: ئەبوو نەسڕی سجزی، كە ناوی عوبەیدوڵڵای كوڕی سەعیدی كوڕی حاتەمی سجزییە. نیسبەتە بۆ (سجستان)، دەكەوێتە باكووری (هیرات). لە ساڵی (٤٤٤)ـی كۆچی لە شاری مەككە وەفاتی کردووە. ئەبوو نەسڕی سجزی لەسەر قوتابخانەی (ئەهلی حەدیس) هەژمار كراوە و لە (رسالة السجزي إلى أهل زبيد) لاپەڕە (١٣١)ـدا دەڵێت: (ولیس في قولنا ان الله سبحانه علی العرش تحدید وانما التحدید یقع للمحدثات فمن العرش الی ما تحت الثری محدود والله سبحانه فوق ذالك بحیث لامكان ولا حد لاتفاقنا: أن الله كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو كما كمان قبل خلق المكان.) واتە خوای گەورە لەسەر عەرشە نەك بەو مانایەی كە لە مەكاندایە، لەبەر ئەوەی سەرووی عەرش بێ مەكان و حەددە. ئینجا دەڵێ لەبەر ئەوەی ئێمە یەكدەنگین لەسەر ئەوەی كە: (أن الله كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو كما كمان قبل خلق المكان)، كە وا بوو ئەو عیبارەتە تەنها هیی ئەشعەرییەکان نییە هەر وەكوو موجەسیمەی نەجد و حیجاز ئەشاعیرەی پێ تاوانبار دەكەن، بەڵكوو ئەوە عیبارەتی ئەهلی سوننە و جەماعەتە. نەفیی شوێن (مكان) بۆ خوای گەورە عەقیدەی تەواوی ئەهلی سوننە و جەماعەتە. لێرەدا سجزی بەرگری لەو عیبارەتە دەكات، سەرەڕای ئەوەی دژایەتییەكی یەكجار زۆری ئەشعەرییەكان دەكات و زۆر جار گوتە و بۆچوونی وا دەخاتە پاڵیان کە هیچ پێوەندیی بە ئەشعەرییەتەوە نییە. بەڵام وێڕای ئەو دژایەتییەی بۆ ئەشعەرییەکان، هەمان عیبارەتی ئەوان دووبارە دەكاتەوە. دووەم: ئیمام قازی عەیاز (ڕەزا و ڕەحمەتی خوای گەورەی لەسەر بێ) كە لە ساڵی (٤٧٦) لە دایك بووە و لە ساڵی (٥٤٤)ـی كۆچی وەفاتی كردووە، لە كتێبی (الاعلام بحدود وقواعد الاسلام) لە لاپەڕە (٣٦)ـدا دەفەرموێ: (وأنه لا يحويه مكان في سماواته ولا أرضه، بل هو كما كان قبل خلق المكان.) هەمان عیبارەت دووبارە دەكاتەوە: خوای گەورە بێ مەكانە و دوای خەلقی مەكان و زەمان هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە. سێیەم: كتێبی (قلائد العقيان في اختصار عقيدة ابن حمدان) لاپەڕە (٥١)، خاوەنی كتێبەكە (محمد بن بدران بن بلبان الدمشقي الحنبلي) كە لە ساڵی (١٠٨٢)ـی کۆچی وەفاتی كردووە، دەڵێ: (فمن اعتقد أو قال: ان الله بذاته فی كل مكان أو فی مكان فكافر.) واتە: ئەوی باوەڕی وا بێ یان بڵێ: خوای گەورە بە زاتی خۆی لە هەموو شوێنێكە یان لە شوێندایە، ئەو كەسە كافرە. ئاشکرایە بە هەمان شێوە نەرێی مەكان دەكات و، بگرە حەنبەلییەكان پێیان وایە ئەوی بڵێ خوای گەورە لە هەموو شوێنێكە یا لە شوێندایە، ئەو كەسە كافر دەبێ و لە ئیسلام دەر دەچێت. چوارەم: (سلیمان بن عبدالله بن الشیخ محمد بن عبدالوهاب) كە دەكاتە كوڕەزای محەمەدی كوڕی عەبدولوەهاب، لە كتێبی (التوضیح عن توحید الخلاق) لە لاپەڕە (٦٩) دەربارەی شوێن (مكان) دەڵێ: (فمن اعتقد أو قال ان الله بذاته في كل مكان أو في مكان فكافر، بل يجب الجزم بأنه تعالى بائن من خلقه مستو على عرشه من غير تكييف ولا تشبيه ولاتمثيل فالله تعالى كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو تعالى كما كان قبل خلق المكان.) هەر كەسێك بڵێ خوا لە مەكاندایە یان لە هەموو شوێنێكە، ئەو كەسە كافرە، لەبەر ئەوەی خوای گەورە هەبووە بەر لەوەی مەكان و زەمان خەلق بكرێت. خوای گەورە هەر وەكوو خۆیەتی و هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە. هەمان عیبارەتی ئەهلی سوننە: (فالله تعالى كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو تعالى كما كان قبل خلق المكان.) لێرەدا زۆر جار ئەوە دووبارە دەكەینەوە كە دەڵێین "موجەسیمەكانی نەجد و حیجاز"، مەبەستمان ئەوە نییە هەرچی زانای نەجد و حیجاز هەیە بە موجەسیمەی لە قەڵەم بدەین، بەڵكوو مەبەستمان تەنیا ئەوانەن كە كەوتوونەتە تەجسیمەوە. پێنجەم: كتێبی (الملحة في اعتقاد أهل الحق) سوڵتانی زانایان پێشەوا عیزی كوڕی عەبدولسەلام لە دەستپێكی كتێبەكەیدا دەفەرموێ: ولا يشبه شيئا، ولا يشبهه شيء، ولا تحيط به الجهات، ولا تكتنفه الارضون ولا السماوات، كان قبل أن كون الاكوان ودبر الزمان، وهو الان على ماعليه كان.) واتە خوای گەورە بە هیچ ناچێ و هیچیش بەو ناچێ، ئاڕاستەكان دەوری نادەن، زەوی و ئاسمانەكان لە خۆی ناگرن. خوای گەورە دوای ئەوەی ئاسمانەكان و زەوی خەلق كرد، هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە و هەر وەكوو خۆیەتی (عز وجل).
موشریكی كافری صه‌نه‌م په‌رستی وه‌هابی كافر ئه‌وه به‌ڵگه‌كانی ئه‌هلی سوننه هه‌ی موڕته‌د هەندێ لە گوتەی زانایان و ئیمامەكانی ئەهلی سوننە دەربارەی شوێن (مکان) بۆ خوای گه‌وره یەكەم: ئەبوو نەسڕی سجزی، كە ناوی عوبەیدوڵڵای كوڕی سەعیدی كوڕی حاتەمی سجزییە. نیسبەتە بۆ (سجستان)، دەكەوێتە باكووری (هیرات). لە ساڵی (٤٤٤)ـی كۆچی لە شاری مەككە وەفاتی کردووە. ئەبوو نەسڕی سجزی لەسەر قوتابخانەی (ئەهلی حەدیس) هەژمار كراوە و لە (رسالة السجزي إلى أهل زبيد) لاپەڕە (١٣١)ـدا دەڵێت: (ولیس في قولنا ان الله سبحانه علی العرش تحدید وانما التحدید یقع للمحدثات فمن العرش الی ما تحت الثری محدود والله سبحانه فوق ذالك بحیث لامكان ولا حد لاتفاقنا: أن الله كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو كما كمان قبل خلق المكان.) واتە خوای گەورە لەسەر عەرشە نەك بەو مانایەی كە لە مەكاندایە، لەبەر ئەوەی سەرووی عەرش بێ مەكان و حەددە. ئینجا دەڵێ لەبەر ئەوەی ئێمە یەكدەنگین لەسەر ئەوەی كە: (أن الله كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو كما كمان قبل خلق المكان)، كە وا بوو ئەو عیبارەتە تەنها هیی ئەشعەرییەکان نییە هەر وەكوو موجەسیمەی نەجد و حیجاز ئەشاعیرەی پێ تاوانبار دەكەن، بەڵكوو ئەوە عیبارەتی ئەهلی سوننە و جەماعەتە. نەفیی شوێن (مكان) بۆ خوای گەورە عەقیدەی تەواوی ئەهلی سوننە و جەماعەتە. لێرەدا سجزی بەرگری لەو عیبارەتە دەكات، سەرەڕای ئەوەی دژایەتییەكی یەكجار زۆری ئەشعەرییەكان دەكات و زۆر جار گوتە و بۆچوونی وا دەخاتە پاڵیان کە هیچ پێوەندیی بە ئەشعەرییەتەوە نییە. بەڵام وێڕای ئەو دژایەتییەی بۆ ئەشعەرییەکان، هەمان عیبارەتی ئەوان دووبارە دەكاتەوە. دووەم: ئیمام قازی عەیاز (ڕەزا و ڕەحمەتی خوای گەورەی لەسەر بێ) كە لە ساڵی (٤٧٦) لە دایك بووە و لە ساڵی (٥٤٤)ـی كۆچی وەفاتی كردووە، لە كتێبی (الاعلام بحدود وقواعد الاسلام) لە لاپەڕە (٣٦)ـدا دەفەرموێ: (وأنه لا يحويه مكان في سماواته ولا أرضه، بل هو كما كان قبل خلق المكان.) هەمان عیبارەت دووبارە دەكاتەوە: خوای گەورە بێ مەكانە و دوای خەلقی مەكان و زەمان هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە. سێیەم: كتێبی (قلائد العقيان في اختصار عقيدة ابن حمدان) لاپەڕە (٥١)، خاوەنی كتێبەكە (محمد بن بدران بن بلبان الدمشقي الحنبلي) كە لە ساڵی (١٠٨٢)ـی کۆچی وەفاتی كردووە، دەڵێ: (فمن اعتقد أو قال: ان الله بذاته فی كل مكان أو فی مكان فكافر.) واتە: ئەوی باوەڕی وا بێ یان بڵێ: خوای گەورە بە زاتی خۆی لە هەموو شوێنێكە یان لە شوێندایە، ئەو كەسە كافرە. ئاشکرایە بە هەمان شێوە نەرێی مەكان دەكات و، بگرە حەنبەلییەكان پێیان وایە ئەوی بڵێ خوای گەورە لە هەموو شوێنێكە یا لە شوێندایە، ئەو كەسە كافر دەبێ و لە ئیسلام دەر دەچێت. چوارەم: (سلیمان بن عبدالله بن الشیخ محمد بن عبدالوهاب) كە دەكاتە كوڕەزای محەمەدی كوڕی عەبدولوەهاب، لە كتێبی (التوضیح عن توحید الخلاق) لە لاپەڕە (٦٩) دەربارەی شوێن (مكان) دەڵێ: (فمن اعتقد أو قال ان الله بذاته في كل مكان أو في مكان فكافر، بل يجب الجزم بأنه تعالى بائن من خلقه مستو على عرشه من غير تكييف ولا تشبيه ولاتمثيل فالله تعالى كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو تعالى كما كان قبل خلق المكان.) هەر كەسێك بڵێ خوا لە مەكاندایە یان لە هەموو شوێنێكە، ئەو كەسە كافرە، لەبەر ئەوەی خوای گەورە هەبووە بەر لەوەی مەكان و زەمان خەلق بكرێت. خوای گەورە هەر وەكوو خۆیەتی و هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە. هەمان عیبارەتی ئەهلی سوننە: (فالله تعالى كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو تعالى كما كان قبل خلق المكان.) لێرەدا زۆر جار ئەوە دووبارە دەكەینەوە كە دەڵێین "موجەسیمەكانی نەجد و حیجاز"، مەبەستمان ئەوە نییە هەرچی زانای نەجد و حیجاز هەیە بە موجەسیمەی لە قەڵەم بدەین، بەڵكوو مەبەستمان تەنیا ئەوانەن كە كەوتوونەتە تەجسیمەوە. پێنجەم: كتێبی (الملحة في اعتقاد أهل الحق) سوڵتانی زانایان پێشەوا عیزی كوڕی عەبدولسەلام لە دەستپێكی كتێبەكەیدا دەفەرموێ: ولا يشبه شيئا، ولا يشبهه شيء، ولا تحيط به الجهات، ولا تكتنفه الارضون ولا السماوات، كان قبل أن كون الاكوان ودبر الزمان، وهو الان على ماعليه كان.) واتە خوای گەورە بە هیچ ناچێ و هیچیش بەو ناچێ، ئاڕاستەكان دەوری نادەن، زەوی و ئاسمانەكان لە خۆی ناگرن. خوای گەورە دوای ئەوەی ئاسمانەكان و زەوی خەلق كرد، هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە و هەر وەكوو خۆیەتی (عز وجل).
واللە، بژی مامۆستای خۆشەویست ئەم وەهابیانەت تەقاندوە❤❤بژی
أءمنتم من في السماء (( ئایە ئێوە ئەمینن لەوەی کە لەئاسمانە ))
هههههه جاسم لەو بەرنامە بووە فلیم بەدەس ئەو پەیامنێرە
بسم الله الرحمن الرحیم
هەندێ لە گوتەی زانایان و ئیمامەكانی ئەهلی سوننە دەربارەی شوێن (مکان) بۆ خوای گه‌وره
یەكەم: ئەبوو نەسڕی سجزی، كە ناوی عوبەیدوڵڵای كوڕی سەعیدی كوڕی حاتەمی سجزییە. نیسبەتە بۆ (سجستان)، دەكەوێتە باكووری (هیرات). لە ساڵی (٤٤٤)ـی كۆچی لە شاری مەككە وەفاتی کردووە. ئەبوو نەسڕی سجزی لەسەر قوتابخانەی (ئەهلی حەدیس) هەژمار كراوە و لە (رسالة السجزي إلى أهل زبيد) لاپەڕە (١٣١)ـدا دەڵێت: (ولیس في قولنا ان الله سبحانه علی العرش تحدید وانما التحدید یقع للمحدثات فمن العرش الی ما تحت الثری محدود والله سبحانه فوق ذالك بحیث لامكان ولا حد لاتفاقنا: أن الله كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو كما كمان قبل خلق المكان.)
واتە خوای گەورە لەسەر عەرشە نەك بەو مانایەی كە لە مەكاندایە، لەبەر ئەوەی سەرووی عەرش بێ مەكان و حەددە. ئینجا دەڵێ لەبەر ئەوەی ئێمە یەكدەنگین لەسەر ئەوەی كە: (أن الله كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو كما كمان قبل خلق المكان)، كە وا بوو ئەو عیبارەتە تەنها هیی ئەشعەرییەکان نییە هەر وەكوو موجەسیمەی نەجد و حیجاز ئەشاعیرەی پێ تاوانبار دەكەن، بەڵكوو ئەوە عیبارەتی ئەهلی سوننە و جەماعەتە. نەفیی شوێن (مكان) بۆ خوای گەورە عەقیدەی تەواوی ئەهلی سوننە و جەماعەتە. لێرەدا سجزی بەرگری لەو عیبارەتە دەكات، سەرەڕای ئەوەی دژایەتییەكی یەكجار زۆری ئەشعەرییەكان دەكات و زۆر جار گوتە و بۆچوونی وا دەخاتە پاڵیان کە هیچ پێوەندیی بە ئەشعەرییەتەوە نییە. بەڵام وێڕای ئەو دژایەتییەی بۆ ئەشعەرییەکان، هەمان عیبارەتی ئەوان دووبارە دەكاتەوە.
دووەم: ئیمام قازی عەیاز (ڕەزا و ڕەحمەتی خوای گەورەی لەسەر بێ) كە لە ساڵی (٤٧٦) لە دایك بووە و لە ساڵی (٥٤٤)ـی كۆچی وەفاتی كردووە، لە كتێبی (الاعلام بحدود وقواعد الاسلام) لە لاپەڕە (٣٦)ـدا دەفەرموێ: (وأنه لا يحويه مكان في سماواته ولا أرضه، بل هو كما كان قبل خلق المكان.) هەمان عیبارەت دووبارە دەكاتەوە: خوای گەورە بێ مەكانە و دوای خەلقی مەكان و زەمان هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە.
سێیەم: كتێبی (قلائد العقيان في اختصار عقيدة ابن حمدان) لاپەڕە (٥١)، خاوەنی كتێبەكە (محمد بن بدران بن بلبان الدمشقي الحنبلي) كە لە ساڵی (١٠٨٢)ـی کۆچی وەفاتی كردووە، دەڵێ: (فمن اعتقد أو قال: ان الله بذاته فی كل مكان أو فی مكان فكافر.)
واتە: ئەوی باوەڕی وا بێ یان بڵێ: خوای گەورە بە زاتی خۆی لە هەموو شوێنێكە یان لە شوێندایە، ئەو كەسە كافرە. ئاشکرایە بە هەمان شێوە نەرێی مەكان دەكات و، بگرە حەنبەلییەكان پێیان وایە ئەوی بڵێ خوای گەورە لە هەموو شوێنێكە یا لە شوێندایە، ئەو كەسە كافر دەبێ و لە ئیسلام دەر دەچێت.
چوارەم: (سلیمان بن عبدالله بن الشیخ محمد بن عبدالوهاب) كە دەكاتە كوڕەزای محەمەدی كوڕی عەبدولوەهاب، لە كتێبی (التوضیح عن توحید الخلاق) لە لاپەڕە (٦٩) دەربارەی شوێن (مكان) دەڵێ: (فمن اعتقد أو قال ان الله بذاته في كل مكان أو في مكان فكافر، بل يجب الجزم بأنه تعالى بائن من خلقه مستو على عرشه من غير تكييف ولا تشبيه ولاتمثيل فالله تعالى كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو تعالى كما كان قبل خلق المكان.)
هەر كەسێك بڵێ خوا لە مەكاندایە یان لە هەموو شوێنێكە، ئەو كەسە كافرە، لەبەر ئەوەی خوای گەورە هەبووە بەر لەوەی مەكان و زەمان خەلق بكرێت. خوای گەورە هەر وەكوو خۆیەتی و هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە. هەمان عیبارەتی ئەهلی سوننە: (فالله تعالى كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو تعالى كما كان قبل خلق المكان.)
لێرەدا زۆر جار ئەوە دووبارە دەكەینەوە كە دەڵێین "موجەسیمەكانی نەجد و حیجاز"، مەبەستمان ئەوە نییە هەرچی زانای نەجد و حیجاز هەیە بە موجەسیمەی لە قەڵەم بدەین، بەڵكوو مەبەستمان تەنیا ئەوانەن كە كەوتوونەتە تەجسیمەوە.
پێنجەم: كتێبی (الملحة في اعتقاد أهل الحق) سوڵتانی زانایان پێشەوا عیزی كوڕی عەبدولسەلام لە دەستپێكی كتێبەكەیدا دەفەرموێ: ولا يشبه شيئا، ولا يشبهه شيء، ولا تحيط به الجهات، ولا تكتنفه الارضون ولا السماوات، كان قبل أن كون الاكوان ودبر الزمان، وهو الان على ماعليه كان.) واتە خوای گەورە بە هیچ ناچێ و هیچیش بەو ناچێ، ئاڕاستەكان دەوری نادەن، زەوی و ئاسمانەكان لە خۆی ناگرن. خوای گەورە دوای ئەوەی ئاسمانەكان و زەوی خەلق كرد، هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە و هەر وەكوو خۆیەتی (عز وجل).
شەشەم: پێشەوا ئیبن حەزمی زاهیری لە كتێبی (الفصل في الملل والأهواء والنحل)، بەرگی یەكەم لاپەڕە (٣٣٦)ـدا دەفەرموێ: (أَن الله تَعَالَى لَا فِي مَكَان وَلَا فِي زمَان أصلا وَهُوَ قَول الْجُمْهُور من أهل السّنة وَبِه نقُول وَهُوَ الَّذِي لَا يجوز غَيره.) خوای گەورە لە مەکان و زەماندا نییە. ئەوەش بۆچوونی جمهووری ئەهلی سوننە و جەماعەت ەو ئێمەش وا دەڵێین و جگە لەوەش دروست نییە بگوترێت.
ئةكةر بياوى فيدوكه مةبره كاك سةربةست حةياي برد جوان وةلامي جاسه موشريكي دايه وة
😂❤❤❤🎉
خوای بیلا مەکان و کەونی بیلا مەکان
هەم خوا بیلا مەکانە
هەم کەونیش بیلا مەکانە
کەون و خوا هیچ جیاوازیەکیان نیە
کەون خوایە
وە خواش کەونە
عقیدەی مولحیدەکان
ئێستا کەرێکی ئەشعەری دەڵێت کاکە تەنها مەخلوق لەمەکانە واتا کەون خوایە
پەنا ئەگرم بەخوا
چونکه لای ئەشاعیرە کەون بەهیچ جۆرێک مەخلوق نیە چونکە لەمەکاندا نیە
چونکە ئەگەر کەون مەخلوق بێت ئەوا دەبێت لە مەکان بێت
بەمەش دەبێت خوا ببێتە مەکان بۆ کەون
ئەگەر خواش بێتە مەکان هیچ جیاوازیەکی نابێت لەگەڵ کەون
چونکە کەون مەکانە بۆ مەخلوق وە خواش مەکانە بۆ کەون
کەواتە لێرەشدا خوا هەر لەمەخلوقاتەکانی دەکات
ئاخر هه‌ی موڕته‌دی موشریكی كافری وه‌هابی بۆ ناوی م سه‌رباز دێنی خوێڕی موڕته‌دی صه‌نه‌م په‌رست خوێڕی وه‌كو ئێوه موشریكن و صه‌نه‌م په‌رستن خوا ناپه‌رستن خوێنی ئێوه وه‌كو خوێنی بوزیه‌كه ئاخر خوا چۆن ده‌بێ مه‌كانی هه‌بێ هه‌ی موڕته‌دی په‌نه‌م په‌رست ئه‌وه به‌ڵگه‌ی ئێمه‌ی موسڵمانی ئه‌هلی سوننه : هەندێ لە گوتەی زانایان و ئیمامەكانی ئەهلی سوننە دەربارەی شوێن (مکان) بۆ خوای گه‌وره
یەكەم: ئەبوو نەسڕی سجزی، كە ناوی عوبەیدوڵڵای كوڕی سەعیدی كوڕی حاتەمی سجزییە. نیسبەتە بۆ (سجستان)، دەكەوێتە باكووری (هیرات). لە ساڵی (٤٤٤)ـی كۆچی لە شاری مەككە وەفاتی کردووە. ئەبوو نەسڕی سجزی لەسەر قوتابخانەی (ئەهلی حەدیس) هەژمار كراوە و لە (رسالة السجزي إلى أهل زبيد) لاپەڕە (١٣١)ـدا دەڵێت: (ولیس في قولنا ان الله سبحانه علی العرش تحدید وانما التحدید یقع للمحدثات فمن العرش الی ما تحت الثری محدود والله سبحانه فوق ذالك بحیث لامكان ولا حد لاتفاقنا: أن الله كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو كما كمان قبل خلق المكان.)
واتە خوای گەورە لەسەر عەرشە نەك بەو مانایەی كە لە مەكاندایە، لەبەر ئەوەی سەرووی عەرش بێ مەكان و حەددە. ئینجا دەڵێ لەبەر ئەوەی ئێمە یەكدەنگین لەسەر ئەوەی كە: (أن الله كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو كما كمان قبل خلق المكان)، كە وا بوو ئەو عیبارەتە تەنها هیی ئەشعەرییەکان نییە هەر وەكوو موجەسیمەی نەجد و حیجاز ئەشاعیرەی پێ تاوانبار دەكەن، بەڵكوو ئەوە عیبارەتی ئەهلی سوننە و جەماعەتە. نەفیی شوێن (مكان) بۆ خوای گەورە عەقیدەی تەواوی ئەهلی سوننە و جەماعەتە. لێرەدا سجزی بەرگری لەو عیبارەتە دەكات، سەرەڕای ئەوەی دژایەتییەكی یەكجار زۆری ئەشعەرییەكان دەكات و زۆر جار گوتە و بۆچوونی وا دەخاتە پاڵیان کە هیچ پێوەندیی بە ئەشعەرییەتەوە نییە. بەڵام وێڕای ئەو دژایەتییەی بۆ ئەشعەرییەکان، هەمان عیبارەتی ئەوان دووبارە دەكاتەوە.
دووەم: ئیمام قازی عەیاز (ڕەزا و ڕەحمەتی خوای گەورەی لەسەر بێ) كە لە ساڵی (٤٧٦) لە دایك بووە و لە ساڵی (٥٤٤)ـی كۆچی وەفاتی كردووە، لە كتێبی (الاعلام بحدود وقواعد الاسلام) لە لاپەڕە (٣٦)ـدا دەفەرموێ: (وأنه لا يحويه مكان في سماواته ولا أرضه، بل هو كما كان قبل خلق المكان.) هەمان عیبارەت دووبارە دەكاتەوە: خوای گەورە بێ مەكانە و دوای خەلقی مەكان و زەمان هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە.
سێیەم: كتێبی (قلائد العقيان في اختصار عقيدة ابن حمدان) لاپەڕە (٥١)، خاوەنی كتێبەكە (محمد بن بدران بن بلبان الدمشقي الحنبلي) كە لە ساڵی (١٠٨٢)ـی کۆچی وەفاتی كردووە، دەڵێ: (فمن اعتقد أو قال: ان الله بذاته فی كل مكان أو فی مكان فكافر.)
واتە: ئەوی باوەڕی وا بێ یان بڵێ: خوای گەورە بە زاتی خۆی لە هەموو شوێنێكە یان لە شوێندایە، ئەو كەسە كافرە. ئاشکرایە بە هەمان شێوە نەرێی مەكان دەكات و، بگرە حەنبەلییەكان پێیان وایە ئەوی بڵێ خوای گەورە لە هەموو شوێنێكە یا لە شوێندایە، ئەو كەسە كافر دەبێ و لە ئیسلام دەر دەچێت.
چوارەم: (سلیمان بن عبدالله بن الشیخ محمد بن عبدالوهاب) كە دەكاتە كوڕەزای محەمەدی كوڕی عەبدولوەهاب، لە كتێبی (التوضیح عن توحید الخلاق) لە لاپەڕە (٦٩) دەربارەی شوێن (مكان) دەڵێ: (فمن اعتقد أو قال ان الله بذاته في كل مكان أو في مكان فكافر، بل يجب الجزم بأنه تعالى بائن من خلقه مستو على عرشه من غير تكييف ولا تشبيه ولاتمثيل فالله تعالى كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو تعالى كما كان قبل خلق المكان.)
هەر كەسێك بڵێ خوا لە مەكاندایە یان لە هەموو شوێنێكە، ئەو كەسە كافرە، لەبەر ئەوەی خوای گەورە هەبووە بەر لەوەی مەكان و زەمان خەلق بكرێت. خوای گەورە هەر وەكوو خۆیەتی و هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە. هەمان عیبارەتی ئەهلی سوننە: (فالله تعالى كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو تعالى كما كان قبل خلق المكان.)
لێرەدا زۆر جار ئەوە دووبارە دەكەینەوە كە دەڵێین "موجەسیمەكانی نەجد و حیجاز"، مەبەستمان ئەوە نییە هەرچی زانای نەجد و حیجاز هەیە بە موجەسیمەی لە قەڵەم بدەین، بەڵكوو مەبەستمان تەنیا ئەوانەن كە كەوتوونەتە تەجسیمەوە.
پێنجەم: كتێبی (الملحة في اعتقاد أهل الحق) سوڵتانی زانایان پێشەوا عیزی كوڕی عەبدولسەلام لە دەستپێكی كتێبەكەیدا دەفەرموێ: ولا يشبه شيئا، ولا يشبهه شيء، ولا تحيط به الجهات، ولا تكتنفه الارضون ولا السماوات، كان قبل أن كون الاكوان ودبر الزمان، وهو الان على ماعليه كان.) واتە خوای گەورە بە هیچ ناچێ و هیچیش بەو ناچێ، ئاڕاستەكان دەوری نادەن، زەوی و ئاسمانەكان لە خۆی ناگرن. خوای گەورە دوای ئەوەی ئاسمانەكان و زەوی خەلق كرد، هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە و هەر وەكوو خۆیەتی (عز وجل).
سەرباز و سدیق وەکو جەهم و بشری مەریسی نەفی بینیین و بیستن دەکەن
دەڵێن بینین و بیستن تەنها بۆ ئاگاداربوونە ئەمەش واتا خواکەیان تەنها ئاگاداری شتەکانە نەک ببینێت و ببیستێت
بەمەش قسەکانی ابوحسنی اشعری ڕەتدەکەنەوە
ئەو دوو جەهمیە
تەحەدای سەربازە جەهمی دەکەم بڵێت خوا دەبینێت و دەبیستێت بە حەقیقی نەک تەنها لەچوارچێووەی هەستکردن و ئاگاداری
مورته‌دی موشریك م سه‌رباز و دكتۆر صدیق تاجی سه‌رتانن خوێڕی موشریكی وه‌هابی محمدی كوڕی عبدالوهاب و زانا كانی وه‌هابی پێڵاوی ئینگلیزن هه‌ی كافری موشریك فه‌رمو ئه‌وه به‌ڵگه‌ی ئێمه‌كانی ئێمه هه‌ی موشریكی صه‌نه‌م په‌رست شەشەم: پێشەوا ئیبن حەزمی زاهیری لە كتێبی (الفصل في الملل والأهواء والنحل)، بەرگی یەكەم لاپەڕە (٣٣٦)ـدا دەفەرموێ: (أَن الله تَعَالَى لَا فِي مَكَان وَلَا فِي زمَان أصلا وَهُوَ قَول الْجُمْهُور من أهل السّنة وَبِه نقُول وَهُوَ الَّذِي لَا يجوز غَيره.) خوای گەورە لە مەکان و زەماندا نییە. ئەوەش بۆچوونی جمهووری ئەهلی سوننە و جەماعەت ەو ئێمەش وا دەڵێین و جگە لەوەش دروست نییە بگوترێت.
حەوتەم: پێشەوا (عبد القاهر بن طاهر بن محمد بن عبد الله البغدادي التميمي الأسفراييني، أبو منصور) كە لە ساڵی (٤٢٩)ـی کۆچی وەفاتی كردووە، لە کتێبی (الفرق بين الفرق) لاپەڕە (٢٠٠)ـدا دەڵێت: (واجمعوا على انه لَا يحويه مَكَان وَلَا يجرى عَلَيْهِ زمَان خلاف قَول من زعم من الهشامیە والكرامية انه مماس لعرشه وَقد قَالَ امير الْمُؤمنِينَ على رَضِي الله عَنهُ ان الله تَعَالَى خلق الْعَرْش اظهارا لقدرته لَا مَكَانا لذاته وَقَالَ ايضا قد كَانَ وَلَا مَكَان وَهُوَ الْآن على مَا كَانَ.) ئەهلی حەق، ئەهلی سوننەو جەماعەت یەكدەنگ و كۆڕان لەسەر ئەوەی كە خوای گەورە شوێن (مكان) دەوری نەداوە و زەمانی بەسەردا نایەت، پێچەوانەی هیشامییەكان و كەڕامییەكان، كە دەڵێن بەریەككەوتنی هەیە لەگەڵ عه‌ڕش، ئیمام عەلی (ڕەزا و ڕەحمەتی خوای گەورەی لەسەر بێت) دەربارەی شوێن (مكان) دەفەرموێ: خوای گەورە عەرشی خەلق كردووە بۆ نیشاندانی هێز و قودرەتی خۆی، نەك وەك شوێنێك بۆ خۆی. هەروەها دەفەرموێ: (كَانَ وَلَا مَكَان وَهُوَ الْآن على مَا كَانَ.) خوا هەبووە بەر لەوەی شوێن (مكان) هەبێت و دوای خەلقی مەكان هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە.
هەشتەم: پێشەوا (علي القاري) لە شەرحی كتێبی (الفقه الاكبر) لاپەڕە (٦٤)دا دەفەرموێ: (انه سبحانه لیس فی مكان من الامكنة، ولا فی زمان من الازمنة.) خوای گەورە لە هیچ مەكانێكدا نییە و لە هیچ زەمانێكیشدا نییە.
نۆیەم: ئیمامی زمانزان و گەورەی دنیای ئەدەب، ئیمام (ابو العباس محمد بن یزید المبرد) كە ل ەساڵی (٢١٠)ـی كۆچی لە دایك بووە و لە ساڵی (٢٨٦)ـی کۆچی وەفاتی كردووە، لە كتێبی (الكامل في اللغە والادب) لە لاپەڕە هەشتادا دەفەرموێ: كەسێك پرسیاری لە ئیمامی عەلی كرد (ڕەزا و ڕەحمەتی خوای گەورەی لەسەر بێ): (أين كان ربنا قبل أن يخلق السموات والأرض؟ فقال علي: أين، سؤال عن مكانٍ، وكان الله ولا مكان.) خوای گەورە لە كوێ بوو بەر لە ئافراندنی ئاسمانەكان و زەوی؟ ئەویش لە وەڵامدا فەرمووی: (أین) پرسیارە لە شوێن (مكان)، خوای گەورە هەبووە هێشتا (مكان) نەبووە، دوای خەلقی (مكان)، خوای گەورە هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە.
دەیەم: تەفسیری (نظم الدرر في تناسب الآيات والسور) (22/ 373) (إبراهيم بن عمر بن حسن الرباط بن علي بن أبي بكر البقاعي) لە ساڵی (٨٨٥)ـی کۆچی وەفاتی كردووە، دەفەرموێ: (وقد كان سبحانه وتعالى ولا عالم ولا زمان ولا مكان، وهو الآن على ما عليه كان، لا يفتقر إلى أحد ولا يحتاج إلى معين، ولا يتقيد بالزمان، ولا يتحيز بالمكان، فالحمد لله رب العالمين.)
خوای گەورە (عز وجل) هەبووە، نە زەمان و نەمەكان بوونی نەبووە. دوای خەلقی ئاسمانەكان و زەوی و كات و شوێن، خوای گەورە هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە. پێویستی بە هیچ كەس نییە، كات و شوێن بۆ ئەو نییە. فالحمد لله رب العالمين.
@@minberpage6385
لێرەدا باسی بینین و بیستنم کردووە ئایا خوا دەبینێت و دەبیستێت یان نا بە حەقیقی
@@minberpage6385
ئێووە دەڵێن الصورەی خوا نە لەناو مکانە وە نە لەدەرەوەی مکانە
وە ئەوەی اثباتی الصورە بکات چ لەناو مەکان یان دەرەوەی مکان موجەسیمەیە
تەحەدات دەکەم اثباتی الصورە بکە لە دەرەوەی مەکان بۆ خوا
لای ئێووە خوا الصورەی نیە وە تەنها کەونە
بە اجماعی السلف ئەوەی نەفی الصورە بکات الکافرە
بەڵام ئەشاعیرە لەپێچ و پەنا نەفی الصورە دەکەن بۆیە کافر نەکراون
ئەگینا وەکو پیاو بیکەن ئیجماعی سەلەف هەیە کە کافرن جەهمیەکان و معتزلەکان
تەحەدات دەکەم بڵێ خوا الصورەی هەیە بەبێ الوجهە و الیدین و القدمین
تەنانەت بەشێک لەجەهمیەکان اثباتی ئەوەیان دەکرد کە خوا وەکو شاخێکە
بەڵام بڕواناکەم تۆ اثباتی ئەوەش بکەیت
هەی الطبیعە پەرەست
جاسم کەرکوکی وەڵامی سدیقی فەیلەسوفی دەداتەوە
جاسم دەڵێت خوا لەدەرەوەی مەکان و زەمانە و تەواوی ئاڕاستەکانە
بەمەش واتا خوا العلوی مطلەقی هەیە لەسەرووی مەخلوقاتەکانیەوە
بەمەش جاسم اثباتی دەکات کە لەئاسمان بیت نزیکتریت لەخواوە وەک لەژێرەوەی زەوی
بەمەش جاسم اثباتی جهەی العلو بۆ خوا دەکات لەسەرەوەی مەخلوقاتەکانیەوە
بەڵام سدیق دەڵێت خوا لەهەموو شوێنێکە
سدیق لەوەڵامدانەوەی بۆ ئیمامی دارمی کە سدیق دیفاع لە بشری مەریسی جەهمی دەکات
سدیق دەڵێت چ لەژێر زەوی بیت یان لەسەر شاخ یان لەسەرەوەی ئاسمانەکان
نزیکی مرۆڤ و نزیکی جبریل علیە سلام وەکو یەکە لەخواوە
بەمەش خوا لەهەموو شوێنێکە لای سدیق
دو کافر مناقە شە ئە کە اللە لە ناویانبە رێ
جاسم اثباتی ئەوە دەکات کە خواکەیان دەبیندرێت بەمەش اثباتی الجهە السفل دەکات بۆ مەخلوقات وە اثباتی العلوی مطلق دەکات
بەڵام سدیق دەڵێت ئەو سێووەی لەکوردستان هەیە جیاوازە لەو سێووەی لەیابان هەیە وە ئەو سێووەی لەبەهەشت هەیە جیاوازە لەو سێووەی لەیابان هەیە
بۆیە کە مرۆڤ دەچێتە ئەو دنیا لە بیلا مەکان و بلا الجهە خوا دەبینێت
بەمەش سدیق دەڵێت مرۆڤ دەبێتە خوا نعوذ باللە
چونکە لای سدیق ئەوەی بیلا مەکان و بیلا الجهەیە تەنها خوایە
بۆیە ئەگەر مرۆڤ ببێتە بیلا مەکان و بیلا الجهە دەبێتە خوا ئەمەش تەشبیھکردنی مەخلوقە بە الخالق
موشریكی كافری صه‌نه‌م په‌رستی وه‌هابی كافر ئه‌وه به‌ڵگه‌كانی ئه‌هلی سوننه هه‌ی موڕته‌د هەندێ لە گوتەی زانایان و ئیمامەكانی ئەهلی سوننە دەربارەی شوێن (مکان) بۆ خوای گه‌وره
یەكەم: ئەبوو نەسڕی سجزی، كە ناوی عوبەیدوڵڵای كوڕی سەعیدی كوڕی حاتەمی سجزییە. نیسبەتە بۆ (سجستان)، دەكەوێتە باكووری (هیرات). لە ساڵی (٤٤٤)ـی كۆچی لە شاری مەككە وەفاتی کردووە. ئەبوو نەسڕی سجزی لەسەر قوتابخانەی (ئەهلی حەدیس) هەژمار كراوە و لە (رسالة السجزي إلى أهل زبيد) لاپەڕە (١٣١)ـدا دەڵێت: (ولیس في قولنا ان الله سبحانه علی العرش تحدید وانما التحدید یقع للمحدثات فمن العرش الی ما تحت الثری محدود والله سبحانه فوق ذالك بحیث لامكان ولا حد لاتفاقنا: أن الله كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو كما كمان قبل خلق المكان.)
واتە خوای گەورە لەسەر عەرشە نەك بەو مانایەی كە لە مەكاندایە، لەبەر ئەوەی سەرووی عەرش بێ مەكان و حەددە. ئینجا دەڵێ لەبەر ئەوەی ئێمە یەكدەنگین لەسەر ئەوەی كە: (أن الله كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو كما كمان قبل خلق المكان)، كە وا بوو ئەو عیبارەتە تەنها هیی ئەشعەرییەکان نییە هەر وەكوو موجەسیمەی نەجد و حیجاز ئەشاعیرەی پێ تاوانبار دەكەن، بەڵكوو ئەوە عیبارەتی ئەهلی سوننە و جەماعەتە. نەفیی شوێن (مكان) بۆ خوای گەورە عەقیدەی تەواوی ئەهلی سوننە و جەماعەتە. لێرەدا سجزی بەرگری لەو عیبارەتە دەكات، سەرەڕای ئەوەی دژایەتییەكی یەكجار زۆری ئەشعەرییەكان دەكات و زۆر جار گوتە و بۆچوونی وا دەخاتە پاڵیان کە هیچ پێوەندیی بە ئەشعەرییەتەوە نییە. بەڵام وێڕای ئەو دژایەتییەی بۆ ئەشعەرییەکان، هەمان عیبارەتی ئەوان دووبارە دەكاتەوە.
دووەم: ئیمام قازی عەیاز (ڕەزا و ڕەحمەتی خوای گەورەی لەسەر بێ) كە لە ساڵی (٤٧٦) لە دایك بووە و لە ساڵی (٥٤٤)ـی كۆچی وەفاتی كردووە، لە كتێبی (الاعلام بحدود وقواعد الاسلام) لە لاپەڕە (٣٦)ـدا دەفەرموێ: (وأنه لا يحويه مكان في سماواته ولا أرضه، بل هو كما كان قبل خلق المكان.) هەمان عیبارەت دووبارە دەكاتەوە: خوای گەورە بێ مەكانە و دوای خەلقی مەكان و زەمان هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە.
سێیەم: كتێبی (قلائد العقيان في اختصار عقيدة ابن حمدان) لاپەڕە (٥١)، خاوەنی كتێبەكە (محمد بن بدران بن بلبان الدمشقي الحنبلي) كە لە ساڵی (١٠٨٢)ـی کۆچی وەفاتی كردووە، دەڵێ: (فمن اعتقد أو قال: ان الله بذاته فی كل مكان أو فی مكان فكافر.)
واتە: ئەوی باوەڕی وا بێ یان بڵێ: خوای گەورە بە زاتی خۆی لە هەموو شوێنێكە یان لە شوێندایە، ئەو كەسە كافرە. ئاشکرایە بە هەمان شێوە نەرێی مەكان دەكات و، بگرە حەنبەلییەكان پێیان وایە ئەوی بڵێ خوای گەورە لە هەموو شوێنێكە یا لە شوێندایە، ئەو كەسە كافر دەبێ و لە ئیسلام دەر دەچێت.
چوارەم: (سلیمان بن عبدالله بن الشیخ محمد بن عبدالوهاب) كە دەكاتە كوڕەزای محەمەدی كوڕی عەبدولوەهاب، لە كتێبی (التوضیح عن توحید الخلاق) لە لاپەڕە (٦٩) دەربارەی شوێن (مكان) دەڵێ: (فمن اعتقد أو قال ان الله بذاته في كل مكان أو في مكان فكافر، بل يجب الجزم بأنه تعالى بائن من خلقه مستو على عرشه من غير تكييف ولا تشبيه ولاتمثيل فالله تعالى كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو تعالى كما كان قبل خلق المكان.)
هەر كەسێك بڵێ خوا لە مەكاندایە یان لە هەموو شوێنێكە، ئەو كەسە كافرە، لەبەر ئەوەی خوای گەورە هەبووە بەر لەوەی مەكان و زەمان خەلق بكرێت. خوای گەورە هەر وەكوو خۆیەتی و هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە. هەمان عیبارەتی ئەهلی سوننە: (فالله تعالى كان ولا مكان ثم خلق المكان وهو تعالى كما كان قبل خلق المكان.)
لێرەدا زۆر جار ئەوە دووبارە دەكەینەوە كە دەڵێین "موجەسیمەكانی نەجد و حیجاز"، مەبەستمان ئەوە نییە هەرچی زانای نەجد و حیجاز هەیە بە موجەسیمەی لە قەڵەم بدەین، بەڵكوو مەبەستمان تەنیا ئەوانەن كە كەوتوونەتە تەجسیمەوە.
پێنجەم: كتێبی (الملحة في اعتقاد أهل الحق) سوڵتانی زانایان پێشەوا عیزی كوڕی عەبدولسەلام لە دەستپێكی كتێبەكەیدا دەفەرموێ: ولا يشبه شيئا، ولا يشبهه شيء، ولا تحيط به الجهات، ولا تكتنفه الارضون ولا السماوات، كان قبل أن كون الاكوان ودبر الزمان، وهو الان على ماعليه كان.) واتە خوای گەورە بە هیچ ناچێ و هیچیش بەو ناچێ، ئاڕاستەكان دەوری نادەن، زەوی و ئاسمانەكان لە خۆی ناگرن. خوای گەورە دوای ئەوەی ئاسمانەكان و زەوی خەلق كرد، هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە و هەر وەكوو خۆیەتی (عز وجل).
سەرباز ئەوە سەلماندم کە سدیقی شێخت دەڵێت خوا لەهەموو شوێنێکە وەکو پیاو وەڵامی بدەوە
ئاخر باسی مامۆستا سه‌رباز بۆ ده‌كه‌ی خۆ ماۆستا سه‌رباز پێڵاوه‌كه‌ی نه‌خستۆته ده‌مت هه‌ی موڕته‌ی سه‌گی یه‌كێتی كافری موشریكی صه‌نه‌م په‌رست ئێوه موشریكن و خوێنتان وه‌كو خوێنی سه‌گێكی گروه ئه‌وه به‌ڵگه‌ی ئێمه‌ی موسڵمان هه‌ی كافری موشریكی زه‌ندیق فه‌رمو بیخوێنه‌وه : شەشەم: پێشەوا ئیبن حەزمی زاهیری لە كتێبی (الفصل في الملل والأهواء والنحل)، بەرگی یەكەم لاپەڕە (٣٣٦)ـدا دەفەرموێ: (أَن الله تَعَالَى لَا فِي مَكَان وَلَا فِي زمَان أصلا وَهُوَ قَول الْجُمْهُور من أهل السّنة وَبِه نقُول وَهُوَ الَّذِي لَا يجوز غَيره.) خوای گەورە لە مەکان و زەماندا نییە. ئەوەش بۆچوونی جمهووری ئەهلی سوننە و جەماعەت ەو ئێمەش وا دەڵێین و جگە لەوەش دروست نییە بگوترێت.
حەوتەم: پێشەوا (عبد القاهر بن طاهر بن محمد بن عبد الله البغدادي التميمي الأسفراييني، أبو منصور) كە لە ساڵی (٤٢٩)ـی کۆچی وەفاتی كردووە، لە کتێبی (الفرق بين الفرق) لاپەڕە (٢٠٠)ـدا دەڵێت: (واجمعوا على انه لَا يحويه مَكَان وَلَا يجرى عَلَيْهِ زمَان خلاف قَول من زعم من الهشامیە والكرامية انه مماس لعرشه وَقد قَالَ امير الْمُؤمنِينَ على رَضِي الله عَنهُ ان الله تَعَالَى خلق الْعَرْش اظهارا لقدرته لَا مَكَانا لذاته وَقَالَ ايضا قد كَانَ وَلَا مَكَان وَهُوَ الْآن على مَا كَانَ.) ئەهلی حەق، ئەهلی سوننەو جەماعەت یەكدەنگ و كۆڕان لەسەر ئەوەی كە خوای گەورە شوێن (مكان) دەوری نەداوە و زەمانی بەسەردا نایەت، پێچەوانەی هیشامییەكان و كەڕامییەكان، كە دەڵێن بەریەككەوتنی هەیە لەگەڵ عه‌ڕش، ئیمام عەلی (ڕەزا و ڕەحمەتی خوای گەورەی لەسەر بێت) دەربارەی شوێن (مكان) دەفەرموێ: خوای گەورە عەرشی خەلق كردووە بۆ نیشاندانی هێز و قودرەتی خۆی، نەك وەك شوێنێك بۆ خۆی. هەروەها دەفەرموێ: (كَانَ وَلَا مَكَان وَهُوَ الْآن على مَا كَانَ.) خوا هەبووە بەر لەوەی شوێن (مكان) هەبێت و دوای خەلقی مەكان هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە.
هەشتەم: پێشەوا (علي القاري) لە شەرحی كتێبی (الفقه الاكبر) لاپەڕە (٦٤)دا دەفەرموێ: (انه سبحانه لیس فی مكان من الامكنة، ولا فی زمان من الازمنة.) خوای گەورە لە هیچ مەكانێكدا نییە و لە هیچ زەمانێكیشدا نییە.
نۆیەم: ئیمامی زمانزان و گەورەی دنیای ئەدەب، ئیمام (ابو العباس محمد بن یزید المبرد) كە ل ەساڵی (٢١٠)ـی كۆچی لە دایك بووە و لە ساڵی (٢٨٦)ـی کۆچی وەفاتی كردووە، لە كتێبی (الكامل في اللغە والادب) لە لاپەڕە هەشتادا دەفەرموێ: كەسێك پرسیاری لە ئیمامی عەلی كرد (ڕەزا و ڕەحمەتی خوای گەورەی لەسەر بێ): (أين كان ربنا قبل أن يخلق السموات والأرض؟ فقال علي: أين، سؤال عن مكانٍ، وكان الله ولا مكان.) خوای گەورە لە كوێ بوو بەر لە ئافراندنی ئاسمانەكان و زەوی؟ ئەویش لە وەڵامدا فەرمووی: (أین) پرسیارە لە شوێن (مكان)، خوای گەورە هەبووە هێشتا (مكان) نەبووە، دوای خەلقی (مكان)، خوای گەورە هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە.
دەیەم: تەفسیری (نظم الدرر في تناسب الآيات والسور) (22/ 373) (إبراهيم بن عمر بن حسن الرباط بن علي بن أبي بكر البقاعي) لە ساڵی (٨٨٥)ـی کۆچی وەفاتی كردووە، دەفەرموێ: (وقد كان سبحانه وتعالى ولا عالم ولا زمان ولا مكان، وهو الآن على ما عليه كان، لا يفتقر إلى أحد ولا يحتاج إلى معين، ولا يتقيد بالزمان، ولا يتحيز بالمكان، فالحمد لله رب العالمين.)
خوای گەورە (عز وجل) هەبووە، نە زەمان و نەمەكان بوونی نەبووە. دوای خەلقی ئاسمانەكان و زەوی و كات و شوێن، خوای گەورە هیچ گۆڕانكاریی بەسەردا نەهاتووە. پێویستی بە هیچ كەس نییە، كات و شوێن بۆ ئەو نییە. فالحمد لله رب العالمين.
@@minberpage6385
پێش درووستکردنی مەخلوقات تەنها خوای گەورە هەبووە
پاشان لەژێر پێی پەروەردگار مەخلوقات درووست بووە هەر لە عەرش و کەون و ئاسمان و زەوی و شەش ئاڕاستەکە لە جهەی السفل درووست بوونە
بەمەش نابنە مەکان
الجهەی العلو لای ئێووە بەمانای مکان دێت
بۆیه لێرەدا نەفی العلو دەکەن
دەڵێن چۆن پێش مەخلوقات تەنها خوا هەبووە وە ئێستاش دوای درووستکردنی مەخلوقات هەر خوا هەیە بەبێ ئەوەی مەخلوقات لە الجهەی السفل بن وە خوای گەورەش لە العلوی مطلق بێت بەبێ مکان و شەش ئاڕاستەکە کە لە ئاڕاستەی السفلەوە درووست بوونە نەک ئاڕاستەی العلو
ئەگەر اثباتی الجهەی السفل بۆ مەخلوقات نەکەن لە خوار العلوی پەروەردگارەوە
واتا خوا بووەتە هەموو شتێک یان خوا لەهەموو شوێنێکە
سەبارەت بە ابن حزمی زاهیری ئەو کەسە خۆی هاتووە دەڵێت ابوحسنی اشعری موجەسیمەیە
تصورکه بە ابوحسنی الاشعری و ئەشعەریەکان بڵێت مجسم
تۆش هاتوویت قەولی دادەنێیت
سەبارەت بە یەکێتی
جاران سەرباز کە ئیخوان بوو دەیگووت یەکێتی و پارتی کافرن بەڵام ئەردۆغان و مورسی موسڵمانن
چووە لای سدیق و عثمان هەڵبجەیی و ئەشعەریەکان
وتیان سەرباز جیاوازی نێوان یەکێتی و پارتی و مورسی و ئەردۆغان چیە لە واقیعدا
سەرباز وتی هیچ
سەرباز وتی ئەردۆغان و مورسی فشاریان لەسەرە بۆیە حوکم بە قورئان ناکەن
ئەوانیش وتیان سەرباز تۆ چوزانیت یەکێتی و پارتیش لەژێر فشاردا ئەو کارانە ناکەن
سەربازیش وتی خۆ ڕاستدەکەن بۆیە بووە پارتی