ШЫМАЛҒАН, ҚАСКЕЛЕН АТАУЛАРЫНЫҢ ШЫҒУ ТАРИХЫ.

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 23 лис 2024

КОМЕНТАРІ • 249

  • @kuatdiktor
    @kuatdiktor  2 роки тому +42

    АРНАМДЫ ҚОЛДАП ЖІБЕРЕМІН ДЕЙТІНДЕР БОЛСА, КАСПИ ГОЛД: 87019500451

    • @Мейиримпривет
      @Мейиримпривет 2 роки тому +3

      Ассалаумалейкум, Қуат мырза! Бұл, жергілікті ел-жұртта, біздің бала күнімізде, үлкен кісілер бұл атауларды былай түсіндіруші еді: - "кезінде, сол баяғы бір замандар кезінде, таудағы бір ауылдың екі келіні бірін-бірі құтқарамыз деп, суға аққан бұзаудың артынан суға кетіп өлген өзенді -ҚОС КЕЛІН КЕТКЕН СУ, КОСКЕЛІН - атап кеткен дейтін. Содан сол өзен орыс тіліне "КАСКЕЛЕН" болып енген" - деуші еді. Ал, "Шымалған" атауы, Сол 18 ғасырдың аяғында, Верный бекетіне қала статусын табыстауға Петербордан бір шенеулік келетін болған. Сол кездегі Жетісу өңірінің генерал-губернаторы бекеттің ішін үлкен салтанатқа дайындауға бұйрық береді. Жаз ыстықтау болып, шөп-шалаң ерте сарғайып кеткен соң, сол кезде осы қазіргі Шымалған ауылының орыны, Шұбарат өзені жайыла саз болып жатады екен, осы саздан казактарға, сол кездегі әскерилер, шым ойдырып, төңірегіндегі қазақ ауылдарынан ата-арба, түйесі барларға қомдатып, жалдап, тасытып, бекеттің көшелерін, алаңдарын безендірген екен. Содан, сол жер,ауыл арасында "Шымалған саз"-деген атаққа ілініп, кейін, колхоздастыру кезеңінде осы төңеректі НКВДның подхозы жайлап, қоныстанған. Әбіш Назарбаев сол подхоздың малшысы болған. Кейін, Совет заманында өсіп үлкен іргелі ауылға айланған. Тарихшылар бәрін қалмақтармен байланыстырыпты. Содада жергілікті осындай ауызаңызда бар.

    • @ЕрланШ-щ5ш
      @ЕрланШ-щ5ш 2 роки тому +2

      Жақсы ертегі теледидарға шығарса ғой

    • @КамшатСултанова-с1м
      @КамшатСултанова-с1м 2 роки тому +4

      @@ЕрланШ-щ5ш Ертегі емес, тарихтағы Ақиқат!

    • @ЕрланШ-щ5ш
      @ЕрланШ-щ5ш 2 роки тому +3

      @@КамшатСултанова-с1м Шамалған Бурундай Қаскелен қалмақ жонғардың батырларының аты дейді Алматы қаласының қариялары.
      Осындай аңызды шығарып, жариялап отыру керек

    • @serikdauletov8722
      @serikdauletov8722 2 роки тому

      Қуат дауысың жақсы, бірақ ертегілерің көп. Халықты шатыстыруға болмайды. Қаскелең бұрынғы Моғолстан территориясы. Боралдай- Боранды, Дегерес- Тегіс, Қапшағай- Шапшаң, Нарынқол- Жіңішке өзен, Байынқол- Бай өзен, Аңырақай- Тесік, саңлау т.с.с. монғол сөздері.Қаскелең де сол сияқты моңғол сөзі, бірақ қалмақтың аты емес.

  • @АмантайЖумахынов-ы1в

    Барекелды керемет ангыме екен!!! Алла разы болсын баурым казагым тарихын быле жургенге не жетсын.

  • @ӘніғапАзамат
    @ӘніғапАзамат 2 роки тому +3

    Ассалаумағалайкум Куат ага дами бериниз

  • @ДжоКаден
    @ДжоКаден 2 роки тому +6

    Алла тағала жар болсын Алиаскар шежірені жақсы айтушы еді Асан да шежірені жинақтап жарыққа шығарып жүрген қазақтың бір туар азаматы, сыпыра шежірешінин ұлы Акпантайда өмір ден өтип кетті, қазақ халқының тарихы қазіргі уақытта қолдау ға аса мұқтаж осы орайда қалың елим қазағым осындай баға жетпес казыналарды қазақтың шежіресін жарыққа шығарып жүрген азаматтарға қолдау көрсету бұл азаматтық міндетіміз болсын иншалла

  • @ГабитАженов
    @ГабитАженов 2 роки тому +11

    Қуат аллам саған сарқылмас қуат берсін қазақтың тариқын жандандыра бер

  • @ЕрланОтаралиев-ф8к
    @ЕрланОтаралиев-ф8к 2 місяці тому

    КЕРЕМЕТ АЛЛА РАЗЫ БОЛСЫН ҚУАТ БАУЫРЫМ

  • @Qazaqsha-audiokitap
    @Qazaqsha-audiokitap 2 роки тому +16

    Бұл атаулардың пайда болу тарихын білгем жоқ. Көп рақмет 👏🏼👏🏼👏🏼

  • @BekBek-tg7dk
    @BekBek-tg7dk 2 роки тому +11

    Не деген керемет дауыс пах шіркін қазақы дауыс

  • @БексултанЕсенгалиев-м8в

    Жарайсыз!!! Алла разы болсын!!!

  • @kulzhekhanbekenova3556
    @kulzhekhanbekenova3556 2 роки тому +13

    Бәрекелді! Рахмет!

  • @НесипханКасенова-я5э

    Керемет.Даустан дене шымырлайды.

  • @АрдакНургалиев-с4ч
    @АрдакНургалиев-с4ч 2 роки тому +66

    Ассалаумағалейкүм Қуат мырза !
    Сіз оқыған мәтінді, "фольклорлық тарих" дейді. Қазір не көп, дауысы жоқ әнші көп, білімі жоқ тарихшы көп. Ойратша - Қазақша
    Хас келен ‐ сертіне берік дегенді білдіреді.
    Шамал хан, Боралдай, кісі аттары.
    Албаты ‐ салық төлейтін орын.
    Кеген - ұстаз
    Нарын гол- жіңішке өзен
    Баян гол- бай өзен
    Қапшағай- қуыс, тар жер
    Бақанас- Боз бала
    Балқаш- семіз, толық
    Шон жы- бөрінің апаны
    Педжим- қортық
    Алтын эмел- алтын ертоқым
    Қалматың "Албатысы", Алматыға айланған. Осыны біліп қазақтың зиялы қайраткері Ораз Жандосов 1924 жалдың 2 ақпанында Ленинге жолдаған телеграммасында Верныйды қазақша Алма-атаға ауыстырғандығын хабарлаған. Мысалы: Әулие-ата, Шолпан-ата, Бекет-ата таза түркі атаулар.
    Қанына тартқан қалмақтың шаталары 90‐ жылдардың басында Албатысын қайта қалпына келтіріп 30 жыл елге ойран салды.
    Қалмақтың қапшағайы, нарын голы Қонаев пен Райымбекке тек Тоқаев кезеңінде ауыстырылды. Осы үрдіс жалғасын табуы керек.
    Орыстар Қырымдағы түркі, Кенигсбертегі немісше атауларды толық орыс тіліне өзгертуі тегін емес.
    Қытай Балқашқа, дейін жер менікі деп, отырғанда Жетісудағы қалмақша жер су аттарын қазақшалау керек.

    • @spatifilumbest2826
      @spatifilumbest2826 2 роки тому +12

      Ардақ Нурғалиев ұсынысың өте орынды. Мына Петербург,Петропавл тағы басқа тілдегі аттардың бұрынғы қазақша аттарын міндетті түрде қайтару
      керек.

    • @nms5851
      @nms5851 2 роки тому +9

      Бұл жерлер әу бастан қалмақша аталған. Қазақтар одан қалмақ болып кеткен жоқ. Бұл тарихи атаулар . Орыс атауларын ауыстыру керек. Қыртыл сыртыл боқтарын езбей . Солтүстік орталық шығыс батыс оңтүстік Қазақстанда бүкіл жерде орыс атаулы ауыл , қала , өзен , тау , су , көл , орман бәрінін атаулары орысша . 70 жыл совет үкіметі, 40 жыл нашарбай билігі кезінде қазақтар әбден орыс болып кетті. Қазақтын қыздары жартысы тек орысша сөйлейді, орыс болуды армандайды, өзінің туған қазақ халқын , қазақ тілін жек көреді, бәрі шетелге кетіп не осында қалып сасық орысқа , негрге , қытай , түрік , курд , европеец не басқа кәпірге тиюді армандап , кетіпте жатыр . Сендер мында боқтарын езіп , қыртып ежиктарша мұрынбоқтарын салбыратып тарихи атауларды ауыстыру керек деп сасып отырғанша .

    • @ГульнараДжамаловна
      @ГульнараДжамаловна 2 роки тому +1

      Дастархан дын БАРАКАТ тын, ЫРЫС (ризк) кысын , огу жок, танкасы жок, Силерди олтургон ,, россияны-- орустарды) НЕГЕ АЙТПАЙСЫНАР???Кече maks бир гылым болгон иш. Силердин керек болсо ДНК -- СО 3 , как и у КАЛМЫКОВ, ЖУНГАР , БУРЯТов. При Назарбаеве хвост...

    • @nms5851
      @nms5851 2 роки тому +1

      @@darkus5833 ол тарихи атаулар . Соны біліп ал қытай мен қалмақ сдігі . Керемет болсаң Қазақстан бойынша бүкіл су , жер , көл , өзен , қала , ауыл , дала , орман атаулары , ты́пті өзіміздің де атымыз да орысша . Соларды неге өзгертпейсін ? Орыс көрсең очко жим жим . Орыс көрсең қорыққаннан бұтқа тышып жүрсің ғой м ал .

    • @nms5851
      @nms5851 2 роки тому

      @@darkus5833 қытай мен орыстардың қ тақтарын сорып жүрген қалмақтын сдігі. Орыстардың қ тақтарын жақсылап сор . Әлі дәу Қытайдың қ тақтарын сорасын . Алматының Сейфуллина көшесінде .

  • @ШынарМаксатовна-г7г
    @ШынарМаксатовна-г7г 2 роки тому +15

    Даусыныз Керемет 👍🏻

  • @ЕрсынТоктыбаев
    @ЕрсынТоктыбаев 2 роки тому +39

    Даусынызды естысем рухым котелылып калады ризамын мына хабарынызга 5555

  • @ЖарасШамшетов-л3х
    @ЖарасШамшетов-л3х 2 роки тому +10

    Керемет дами беріңіз

  • @nazgulserikbolova1079
    @nazgulserikbolova1079 2 роки тому +16

    АЛЛАҺ РАЗЫ БОЛСЫН КЕРЕМЕТ ТАМАША ЖАҚСЫ КҮШТІ МАҒЛҰМАТ

  • @РаяАбдымомынова
    @РаяАбдымомынова 6 місяців тому

    Ісіңіз алға баса берсін!

  • @rayondesole1l
    @rayondesole1l 2 роки тому +3

    Тірі болсам қазаққа қызмет етермін

  • @umituma1938
    @umituma1938 2 роки тому +14

    оқу мəнеріңз өте тамаша. ал шамалған. қаскелең турасында басқада. нұсқаны тыңдағамын.сол нұсқа шындыққа өте жанасымды деп білемін

    • @qaz1001
      @qaz1001 2 роки тому +3

      Айтеуир шыгу теги калмакша. Сол анык

  • @ТанюшаСанаева
    @ТанюшаСанаева 2 роки тому +3

    Оқыған əңгімеңізде қызықты тартымды дауысыңда құлаққа жағымды оқи берсең қоңыр ашық дауысыңды тыңдаи бергің келеді бұрындар ауа раиын аитатын Баижанбаиев деген кіснің дауысы осылаи еді ауа раиын аитушы еді үлкен апалар аитушыеді Баижанбаиев құрымаи күн жылымаиды деитін көшеде радио саңқылдап бəрін аитушы еді сол кісінің дауысын сағынамыз

  • @kanakana2849
    @kanakana2849 Рік тому

    Қуат барым ,саған үлкен алыс айтамын,іжасап жатқан жұмысыңа ,осы бағытыңнан тайма

  • @БакыБакы-я6х
    @БакыБакы-я6х 2 роки тому +12

    Мен Кыргызстанда жашайм менин руым Каскелен. Каскелен руы Кыргызда коп

  • @ҚонысбайУәлиұлы
    @ҚонысбайУәлиұлы 2 роки тому +11

    Керемет !

  • @zumazanibatov5070
    @zumazanibatov5070 2 роки тому +1

    Керемет аңыз!

  • @АйгульБескенова
    @АйгульБескенова 2 роки тому +1

    Менің кіндік тамған жерім. Рақмет сізге аға

  • @bagilabimahanova5125
    @bagilabimahanova5125 2 роки тому +12

    Оқушылардың тарих кітабына жазса бұны оқушылар білу керек

  • @ЕрболатАтырау
    @ЕрболатАтырау 2 роки тому +5

    Міне Қазақ үлтының адам сенгісіз батырлығы - ай шіркін !!!

    • @Еркин-х8с
      @Еркин-х8с 2 роки тому

      Катын алып кашу батырлык болган ба сонда

    • @LLMTokenizationID
      @LLMTokenizationID 2 роки тому

      @@Еркин-х8с феминизм хит болғанба кәзір.Қатын сөзін сөйлеген қотақбас

  • @АйманЕргебекова
    @АйманЕргебекова 2 роки тому +3

    Рахмет 🙏

  • @ЕрсултанИнжу
    @ЕрсултанИнжу 2 роки тому +8

    Жарайсыз аға

  • @berdenoferbolat9388
    @berdenoferbolat9388 2 роки тому +10

    6 лаик өзімнен ағасы🖐

  • @КичирбекПребек
    @КичирбекПребек 2 роки тому +5

    Казак жеринде казак атаулары Берилсин шымалган Каскелен уигыр ауданы деген атамалар алынсын ешкандай баска улыттын атамасы болмайды керек

    • @qaz1001
      @qaz1001 2 роки тому +3

      Кей калмактар казактардын да курамына кирген. Оларды елден куып шыгу керек пе сонда? Не деген акымактык. Ал Уйгыр ауданын озгерту керек.

    • @КичирбекПребек
      @КичирбекПребек 2 роки тому

      @@qaz1001 дурыс аитасыз

  • @ТИМОХАХАН
    @ТИМОХАХАН 2 роки тому +3

    Док фильм қарағандай болдым ғой 👍👍👍

  • @ЖансерикСембаев-ю2ъ

    ай бауырларым ай, өз жеріңнің атын да затын да, біреуге телігенді қашан қоямыз. Кеңестен қалған қырсық шығар.

  • @ЖаксыгульАбдуллаева

    Қуатжан рахмет. Жаңаөзеннен нұрберген ағаң.

  • @ТолкынбекКунапия
    @ТолкынбекКунапия 2 роки тому +2

    👏👏👏👍👍👍✊✊✊

  • @АйнаКасабаева
    @АйнаКасабаева Рік тому +2

    Осы ескі атаулар қашан жаңарар екен.

  • @ДаниялБейбыт
    @ДаниялБейбыт 2 роки тому +7

    👍👍👍

  • @БекдаулетБекдаулет

    Шамал Хан

  • @tigerff1234
    @tigerff1234 2 роки тому +4

    Қаскелең ❤️

  • @ТоняТоня-и9п
    @ТоняТоня-и9п 2 роки тому +8

    ӘНШІДЕН ДИМАШМӘНЕРЛЕП КІТАП ОҚУДАН ОСЫ ҚУАТТЫҢ ДАУСЫ КЕРЕМЕТ,ТҮСІНІКТІ ЖЕРІНЕ ЖЕТКІЗІП ОҚЫИДЫ.КИНО КӨРІП ОТЫРҒАНДАИ БОЛАСЫҢ.АЛ,ДИМАШТЫҢ ДАУСЫ ЕМШІ.ДҰРЫС ТЕРЕҢІНЕ БОИЛАП,ТҮСІНІП ТЫҢДАҒАНҒА.

  • @АдилбекАдилбек-с9п
    @АдилбекАдилбек-с9п 2 роки тому +30

    Бұл жерлердің түркі атаулары бар. Аталған қалмақ экспанциясы 17 ғ аяғы мен 18 ғ бірінші жартысында болған. Осыған орай, қалмақ шабуылы жер су аттарына көп әсерін тигізген жоқ. Қалмақ атаулары олардың мекендеген жерлерінде ғана сақталған. Аңыз әңгімелер көп, олардың бәріне сене беруге болмайды

    • @СерикСейлбеков
      @СерикСейлбеков 2 роки тому +1

      Дұрыс айтасыз..бұл атаулар бұрынғы
      Арғұн -- Үйсін империясының тарихымен қатысы болу мүмкін

    • @Человек-л7г7с
      @Человек-л7г7с 2 роки тому

      Шынгысханмен келген монгол тайпаларынын да жер су атауларына асеры коп болган кейын коп туркы кыпшак тайпаларымен араласып сынып кетты

    • @БаянТаубалдиева-з2я
      @БаянТаубалдиева-з2я 2 роки тому +1

      Алматы облысының Ұйғыр ауданында Шошанай, Сүмбе, Шонжы деп аталатын ауылдар бар. Шонжы қалмақтың батыры болған екен, оның басын Ұлы жүз Əлмерек батыр алған, ал Сүмбе деген ауыл Райымбек ауданында да бар.

  • @almagultuletaeva1241
    @almagultuletaeva1241 2 роки тому +12

    Түк таппай енді жер су аттарымен алыса бастадық..Ұят. Жекпе жекте жеңілген жаудың батырларының атымен аталған себебі атам қазақ жауына да құрмет білдіре білген.Ал қазір біз жүзге бөлініп бірімізді біріміз сыйламаймыз.....

  • @paidaly_kanal
    @paidaly_kanal 2 роки тому +6

    *Ассалаумагалейкум каналыныз жаксы екен, менинде каналымда пайдалы видеолар бар 🔥✅*

  • @ВВС-э6ы
    @ВВС-э6ы 19 днів тому +1

    Шым деп газонды яғни көк шөпті аймақты да айтады мысалы Шымқала ,Шымкент

  • @АйбалтаКанжаров
    @АйбалтаКанжаров 2 роки тому +48

    Шымалған қаскелен боралдай деген жоңғардың батырлары сол жерледе жекпежекте өлген назарбайдың ата бабалары сол себепти атауды озгертпейді

    • @nms5851
      @nms5851 2 роки тому

      Нашарбай өзі сатқын ежик южан ғой. Бүкіл Қазақстандағы орыс кәріс жүнкөт курд түрк әзірбайжан шешен армян қытай бәріне емін еркін өмір беріп , ежиктардын әдеті бойынша көттерін жалап жүр ғой. Қазақстаннын бүкіл байлығын тиын тебенге көрінген сасық орыс қытай сыған негрге таратып жіберіп отыр . Ежиктар бір тиын берсең шешесін де сатып жібереді ғой.

    • @Арлан-ы7о
      @Арлан-ы7о 2 роки тому +4

      @@qaz1001 кім айтты,жонгар каны тек жетісу қазақтарында бар

    • @РаушанАсканбаева
      @РаушанАсканбаева 2 роки тому

      @@qaz1001 тентек өзің қалмақсың ақымақ топас

  • @КосназарЖарменов-и2м

    Арнаның куметине кулдык

  • @NAMYS_QAZAQ
    @NAMYS_QAZAQ 2 роки тому +8

    Не болсада Қазақтың үш жүзінің баллары жонғарқалмақтардың көтін аиырып бытшытын шығарып қырып қалғанын құл қылып қыздарын күң қылып шылғауша орадығои аиақтарына оны аита бергеннен не шығады қазіргі Қазақстанның жақсаруын оилаңдар көп сөилемеи ағаиындар

  • @ҚойлыбайЖылқыбаевич

    Тарыхты дурыс жазу үшін,әр ру, әр жүз өз тарихын жазу керек, алматыда жатып орта жүздің, кіші жүздің тарихын жазады ойына келгенін естігенін булай болмайды халқты шатастырамыз.

  • @ТюркАлашКазах
    @ТюркАлашКазах 2 роки тому +37

    Ауыстыру керек. Шамалган, Каскелен, Боролдай, Сайкан тау мен кай-кайдагы Жонгар Алатауы емес, Жетысу Алатауы гой

    • @СахияДошанова-й6т
      @СахияДошанова-й6т 2 роки тому +8

      Нарынкол да

    • @СаулеАбдилова-т2л
      @СаулеАбдилова-т2л 2 роки тому +4

      Бола берсин, ата -бабамыз солай атап кеткен, биз уйргенген жердин, су, озеннин аты, ауыстыргыш болсандар, петропавл, павлодарды ауыстырындар

    • @АГК-ц2з
      @АГК-ц2з 2 роки тому +1

      Не үшін ауыстыру керек. Бұл тарих, атын ауыстырғанмен тарихты ауыстыра алмайсың. Ауыстыруға дайын тұрады екенсіңдер.

    • @МуратКенженов
      @МуратКенженов 3 місяці тому

      ​@@СаулеАбдилова-т2лТуып өскен жеріміз жетісу ғасырдан келе жатқан атаулары қалған дұрыс оданда орыс атауларын құрту керек

  • @ЕржанСадуакасов-д6л
    @ЕржанСадуакасов-д6л 2 роки тому +13

    Тарихты бұрмалауға болмайды бұл жерлердің аттары қалмақ аттары қаскелең боралдай шамалған бұлар қалмақтың атақты ламалары болған деиді

  • @burkitshi
    @burkitshi 2 роки тому +1

    Семей облысындағы Тарбағатай тауынын атауы жонғар тіліңде деп естігем

  • @komekazhikabulov1418
    @komekazhikabulov1418 2 роки тому +16

    Еліміздің,мүйіздері қарағайдай,мен тарихшымын,профессор-доктормын,академикпін-деп,төсін ұрып жүргендер,орыстар бұрмалаған шын тарихымызды неге,баспасөз беттерінде,мектеп,жоғарғы оқу программаларына
    жария етпей,ұйықтап отыр?Білім беру министрлігі де ұйқыда.Егемендік алғанымызға 30 жылдан асып барады.Ел боламыз десең,бірінші кезекте тарихыңды білу міндет.Қазақтың тарихында,қазақтың рухын көтеріп жүруіне негіз болатын,дүние жүзі мойындаған,тарихи құндылықтар өте көп екенін,интернет арқылы біліп жатырмыз.Оған,бір мысал,1812жылғы,орыс-француз соғысындағы,орыстардың Мәскеуді,француз әскеріне тастап қашып кеткені,одан соң,орыс патшасының өтініші бойынша,қазақтың атты әскері мен жолдан қосылған,башқұрт ұлтының әскерлері,Мәскеуді француз әскерінен азат етіп,оларды Полтаваға дейін қуғаны.Осы айтылып отырған,Шымалған-Қаскелен -деген атауларды,кейбір әдеби кітаптарда,интернетте,Чомолган-Қаскелен дегендерді,жоңғардың батырлары,Боралдайды жоңғардың бай адамы-дейді.Жоғарыда аталған екеуін де,қазақ батырларымен болған,жекпе-жекте қайтыс болған-деп көрсетеді.Сонда кім дұрыс,кім дұрыс айтып отыр.Сұрақ: тарихшылар мен білім министрлігіндегі үндеместерге.Халықты мәңгүрттендіре бермеңдер,жетер осы уақытқа дейін,жалтақтап,бұғып жатқандардың.

    • @salamatkenesov8949
      @salamatkenesov8949 2 роки тому +4

      Аныз ангимеге сенуге болмайды. Аныз халыктын арманы мен киялынан туатын туынды. Ол тарихи фактиге жатпайды.тарихи окига саналмайды. Мынау аныз ангиме.Тарихи мани жок.

    • @Н.Д-щ9ц
      @Н.Д-щ9ц 2 роки тому

      Профессор, доктор дегендер: жерлестік, руластықпен болғандар ғой: бастарында дым жоқ!

  • @ҚойлыбайЖылқыбаевич

    Жәнеде бір қызық, Абылайхан елші жіберіп Шотан батырды шақыртады қалмақтармен соғысамыз келіп әскерімді басқар дейді.

  • @Томас.бар.бол
    @Томас.бар.бол 2 роки тому +1

    Оттыз жыл..тарихты аитпаддыго..оте.кызыкк

  • @АБТ5924
    @АБТ5924 2 роки тому +2

    Боралдай атауы Шымкент облысында да бар. Алғабас ауданындағы өзен атауы.

  • @aaz3235
    @aaz3235 2 роки тому +5

    Мына әңіме назарбаевтың кезінде шығарылған сияқтығой .

  • @nash5582
    @nash5582 2 роки тому +6

    КИМГЕ СЕНЕМИЗ БИР ЖЕРДЕ КОСКОЛЕН, ШАМАЛХАН, БОРАЛДАЙ , ДЕП КАЛМАКТЫН БАТЫРЛАРЫ ДЕП ЖАЗАДЫ .

    • @salamatkenesov8949
      @salamatkenesov8949 2 роки тому +3

      Жонгардын нояндарынын аты дениз

  • @arkhats2695
    @arkhats2695 2 роки тому +13

    Қабдеш Жұмадиловтың "Дарабоз" кітабында нақты жазылған қалай ойрат нойондары Қаскелең мен Шамалған жекпе жекте женілгені.

    • @ананимананим-х2ш
      @ананимананим-х2ш 2 роки тому +4

      Менің де оқыған,мәлемет басқа еді...

    • @salamatkenesov8949
      @salamatkenesov8949 2 роки тому +1

      Дарабоз китабы бастан аяк отирик. Тарихи фактилерге сайкес келмейди.Кабдеш Жумадилов екижузди жагымпаз рушыл пигылы тар адам.Барлык шыгармалары отирикке курылган.

  • @НурланТурмагамбетов-г8р

    Кабдеш атамыздың Дарабоз кітабында Шамалған, Қаскелең деген жоңғардың батырларының есімі. Біреуі Наурызбай батырдың қолынан, Біреуі Қабанбай батырдың қолынан жекпе жекте қаза тапқан дегенді оқыған едім. Не болсада Жоңғар есімдері болып тұрғо

  • @Samal_1-000
    @Samal_1-000 2 роки тому +3

    Өзгерген ат қою керек

  • @kanakana2849
    @kanakana2849 Рік тому

    Тезек төре Шоқан Уалиқановтың туған қайнағасу болған,бейті кербұлақ ауданы ,Шоқан ауылында

  • @СайлаубекТасырбаев

    Каскелен озеньн басы каска кольден басталады таудан тьк акканнан каскольден деп аталган орысказак бурмалап каскелен деп кеткен

  • @dudarmaria4803
    @dudarmaria4803 2 роки тому +7

    Бұл елді мекендер қалмақтардан бұрын да солай аталған, орыс отарлығы біздің жер-су тарихымызды қисынсыз бұрмалап өткенімізді бұлдыр етіп жеткізген тұстары көп болған…

  • @БахаАмангелдин
    @БахаАмангелдин 2 роки тому +2

    Дарабоз раманында Қаскеленді Қабанбай Шамалған ды Райымбек олтіреді

  • @nms5851
    @nms5851 2 роки тому +7

    Бұл жерлер әу бастан қалмақша аталған. Қазақтар одан қалмақ болып кеткен жоқ. Бұл тарихи атаулар . Орыс атауларын ауыстыру керек. Қыртыл сыртыл боқтарын езбей . Солтүстік орталық шығыс батыс оңтүстік Қазақстанда бүкіл жерде орыс атаулы ауыл , қала , өзен , тау , су , көл , орман бәрінін атаулары орысша . 70 жыл совет үкіметі, 40 жыл нашарбай билігі кезінде қазақтар әбден орыс болып кетті. Қазақтын қыздары жартысы тек орысша сөйлейді, орыс болуды армандайды, өзінің туған қазақ халқын , қазақ тілін жек көреді, бәрі шетелге кетіп не осында қалып сасық орысқа , негрге , қытай , түрік , курд , европеец не басқа кәпірге тиюді армандап , кетіпте жатыр . Сендер мында боқтарын езіп , қыртып ежиктарша мұрынбоқтарын салбыратып тарихи атауларды ауыстыру керек деп сасып отырғанша .

  • @ganiibraimov9036
    @ganiibraimov9036 2 роки тому +3

    Калмактын аттарыгои бари. Жарты гасыр жетисуды уысында устаган. Бари жазылгангои.

  • @Ауесхан-х1к
    @Ауесхан-х1к 6 місяців тому

    Бирак озгерту керек

  • @БониШониШоу
    @БониШониШоу 2 роки тому +3

    Қалмақ атаулары болсада әдеміғой

  • @GalimMustafin
    @GalimMustafin 2 місяці тому

    Шамалганмен, каскеленнын аттарын озгерту керек

  • @ТуркХалкы
    @ТуркХалкы 2 роки тому +2

    Живу в Шамалгане

  • @almatidryshov537
    @almatidryshov537 2 роки тому +2

    көшпенділер кітабында қаскелеңді қабанбай батыр өлтіріпті шымалғанды наурызбай батыр өлтіріпті

  • @pmgpro1215
    @pmgpro1215 2 роки тому +2

    Дарабозды оқу керек.

  • @БониШониШоу
    @БониШониШоу 2 роки тому +4

    Бұл атаулар бізге зияны жоқ. Қалмаққырған мысалға. Ажалын бізден тапқан ойраттар

  • @НААБЖН
    @НААБЖН 2 роки тому +14

    Бәсе ччччч көп қосып сөйлейді, Қаскелермен Шыманың, ұрпақтарынан екенғой🤣ЧЧЧАПЫРЧТЫМЫН деп жүргендер😂

    • @ананимананим-х2ш
      @ананимананим-х2ш 2 роки тому +3

      Тарихтан хабарың болмаса,бөспей отыр

    • @kalifornya6486
      @kalifornya6486 2 роки тому +5

      қытайдың акцентімен сөйлейді ғой оңтүстік тумалары

    • @мырышкуриш
      @мырышкуриш 2 роки тому

      Мал

    • @АкылбайПулатов
      @АкылбайПулатов Рік тому

      @@kalifornya6486 он сол батыс шығыс болама абайлап сөйлеу керек алтын бұл қазақша немел хақасша кезінде бөлтірік шешен айтқан..

  • @РозаИбраева-э9я
    @РозаИбраева-э9я 2 роки тому +4

    Керәмәт оқиға ұрпақ білмейтін

  • @ЕржанМаксаут
    @ЕржанМаксаут 2 роки тому +4

    Өте әсерлі ақпарат. Мен қарасам неге бір сан жетпей тұрады иинда?

  • @ЕрланНуржума
    @ЕрланНуржума 2 роки тому +1

    Қаскелеңның басын.атам қанкелды алған.сыз тарихты қайдан алыңыз былмейтурмын

  • @КалиШаяхмет
    @КалиШаяхмет 2 роки тому +6

    Ертек сияқты екен.

    • @salamatkenesov8949
      @salamatkenesov8949 2 роки тому +1

      Ертек гой. Аныз ангиме дегенин сол ертеги гой. Тупойлар шын деп тусинип отыр. Казактар тупой деп бекер айтпаган гой.

  • @КамарАлеиева
    @КамарАлеиева 2 роки тому +1

    Тарихты колдан курап аркым аита беретын болдау

  • @МуркаТико
    @МуркаТико 2 роки тому +1

    Қабдеш Жұмаділовтің ,,Дарабоз,, деген екі томдық кітабында басқаша жазылған .
    Кім көрінген өзінше былшылдай беретін заман ғой

  • @Канат-н3ф
    @Канат-н3ф 4 місяці тому

    БҰЛ ӘҢГІМЕ...
    ШАМАЛҒАН ЖАЙЫНДА ӘЗІРГЕ АЙТАРЫМ ЖОҚ.
    АЛ ҚАСКЕЛЕР ЖАЙЫНДА - БҰЛ СӨЗ ҚАСҚА - ӨЛЕҢ ДЕГЕН АТАУҒА ЕШ БАЙЛАНЫСЫ ЖОҚ ДЕП ОЙЛАЙМЫН.

  • @СаниляТорсыкбаева-в4с

    Кайран да кайран бабаларым .РухыбиикАлатауымдайкеленкеленк аскарларым .Жандарын Фердауыс Гадын жаннаттарынан болсын .Кас келенатауын озгерту керек .Президент Касымжомарт Кемел улына отиниш.

  • @НурахметЕрбалинов-й2д

    Жоңғардың әскерінің жартысын қазырғы ресейдің алтай өлкесінде тұратын шорс , телеут , төлеңгіт сияқты түркі тілдес халықтардан тұрған .Ал шамалған, кеген , қаскелең сияқты атаулар сол шорстардан қалған .Өйткені шорстар түркі тілдес болған.Қазырдың өзінде олар түркі тектес Қазақтан гөрі еділ қалмақтарына бүйректері бұрып тұрады .Жоңғар жеңілгеннен кейін Абылайхан оларға жорық жасаған .Әсіресе Найманның Қошқарбай деген батыры оларды қырған .Олар орыстың қамалдарына тығылып аман қалған .Тарихты білмейтін кейбір Қазақтар олардың тілдері ұқсас болған соң ойбай бізге туыс , братья дейді .Анығында олар бізге діні бөлек ата жау .

  • @kereiqazaq1621
    @kereiqazaq1621 2 роки тому

    Алтын емел, ,,, , Алтан эмээл. Қазақша Алтын ер. Ягнй ертоқым деген сөз.
    Монголдар қобыз тартбайды. Оларда қобыз тектес. Мөрөн хуур, деген асбабы бар

  • @seke7042
    @seke7042 2 роки тому +3

    🤦🏻‍♂️

  • @АуесханНурмахан
    @АуесханНурмахан 2 роки тому +1

    Китапханага барып Тупкиу тукияннан озиме шеин деген китапты алып окыныз

  • @ЖұмакүлАА
    @ЖұмакүлАА 2 роки тому +20

    Қапшағай,Шамалған,Қаскелең ,Боралдай қазақша аттар емес-ау деп ойлайтын едім.Қазақ тарихын кейінгі жастар жақсы білуі үшін жақсы арна

    • @АллоатаЛаллоата
      @АллоатаЛаллоата 2 роки тому +8

      Шонжыны да озгерту керек, негизи шыгыс казакстанда да шаган, шынжы, деген сиякты калмактан калган жер атаулары бар.

    • @dariyashbaiuzakova8235
      @dariyashbaiuzakova8235 2 роки тому +5

      Ия, менде талай әуре, әбігерге түсіп ем қазақша түсініктеме іздеп: Қаскелең - қас қарая кеш мезгіл ме екен, Қапшағай - қап, шалғай екен - алыс екен деп ренжіп барған адам қойды ма екен атауын. Енді Д. Қонаев есімімен аталады. Басқаларында қазақыласа керемет болар еді - ұйғыр ауданы, Шонжы, Масаншы, Пинжим толып жатқан тағысын тағы сая жайларға дейін өзге атаулар бар әлі, атаған сайын суық ойлар келтіреді, қай ғасырдағы жау шаптылардан қалды екен деген. Орыс тілділерге бәрі бір сияқты, соқыр тауыққа бәрі бидай дегендей - ұрпақтарың қазақ тілді мектептерде оқып білім алсын, еліне жеріне, тіліне, жанашырлық дін, діліне жаны жақын болады. Еліміз аман жұртымыз тыныш, жерііміз кең әрі кен болсын.

    • @qaz1001
      @qaz1001 2 роки тому +1

      @@АллоатаЛаллоата Шаган деген ат Казакстанда толып жатыр. Ериккенше орысша аттарды озгертуге талпыну керек.

    • @qaz1001
      @qaz1001 2 роки тому +1

      @@dariyashbaiuzakova8235 Пенжим парсыша ат, ал Масаншы дунген большевиги.

    • @LLMTokenizationID
      @LLMTokenizationID 2 роки тому

      @@qaz1001 сен қалмақсың.Не қалмақ сөзін сөйлеп тұрсың

  • @nms5851
    @nms5851 2 роки тому +8

    Өңкей ертегі. Шамалған, Қаскелең , Қапшағай ол қалмақ батырларының есімдері. Алматы , Нарынқол , Қордай ол қалмақша атаулар . Орта жүз қазақтарынын әскері солтүстіктен келіп южандарға бұл жерді алып берген .

    • @ОрынханБотабасова
      @ОрынханБотабасова 2 роки тому +3

      Айналайын , мына ертегіні қайдан ойлап шығардың . Бұл жердің бәрін южандарға орта жүз алып берген ,анау өйткен , мынау бүйткен дегенді қалай айта бересіңдер . Шаршамайсыңдар ма . Ұят та ғой .

    • @nms5851
      @nms5851 2 роки тому

      @@ОрынханБотабасова рас қой . Орта жүз бен кіші жүз болмағанда . Ежик южандар боқтарынды жеп отырушы едіндер. Қалмақ, өзбек , қырғыздардын құлы болып. Солардың көттерін жуып жүруші едіндер . Онсыз да бүкіл жерлерінді өзбектер мен қырғыздар тартып алған .

  • @АргонДи
    @АргонДи 2 роки тому +2

    Сұмдық қой бұл шындығында. Солтүстік пен Шығыста орысша атауларын өзгерту үшін көп күш керек, орыстар көтеріліп шу шығарады және де орыстар әлі де үлкен мән береді тіл,атау жөнінде. Ал таза қазақи орналасқан Алматы және Алматы облысының жерлерінің атауын өзгерту неге қиын? Әлде олар қазақ емес пе? Мәселе неде?: Назарбаев жоқ кезде де сол атаулар болған. Ақсақалдар неге көтермеген бұл жәйді. Ал қазақ жауларының тарихын айтып ұрпағымызды улауға кіріскендеріңнің қандай да бір политикасы бар екені айдан анық. Ол жоңғар атауларының тарихын зерттемей -ақ қойыңдар! Онсыз да көшеде жастар өзге тілде сөйлегендеріне мәз.

  • @БагланМукашев-ъ6ю
    @БагланМукашев-ъ6ю 2 роки тому +1

    Бул ангыме. Талдыкорганда муражайда жонгар батыры Каскелен дегеннын улкен портреты бар...

  • @ДжамбылАймаганбетов

    Нактырак айтсак 300 жыл жетису онирин билеген буны улкен кисилер айткан

  • @bakhtiyarabdrassilov6077
    @bakhtiyarabdrassilov6077 2 роки тому +2

    Осы атулар турады аныз ангимелер коп

  • @baqytmadenov7829
    @baqytmadenov7829 2 роки тому +3

    Комментті оқып байқадым.
    Бірімен-бірі қырқпышақ болып бөлініп жатыр, ұят екен. Сырттан жау керек емес, өздері-ақ бірін бірі сөзбен сойып, бауыздап жатыр ғой😳

  • @ҚасСақ
    @ҚасСақ 2 роки тому

    Каскелен деген атау аулды сел алыпкеткен аулдан екі келінғана аман қалғаннан қоскелін деп аталаған.

  • @skyblye2857
    @skyblye2857 2 роки тому +4

    Қалмақтың аталары ғой. Өзгерту керек. Насанджордын туыскандарыгой

  • @ҚойлыбайЖылқыбаевич

    Осы жерде әңгіме елші жібергенде болып тур, не себептен әй Шотан кел деп айталмай елші жіберіп Шотан батырды шақыртады.

  • @МухтарРымбеков
    @МухтарРымбеков 2 роки тому

    Мна атаулардын бари тек казака атаулар таза адейи казахты шатыстру ушн буган сенбенздер агайын

    • @qaz1001
      @qaz1001 2 роки тому

      Калмакша атаулар Казакстаннын батысынан шыгысына дейин самсап жатыр. Калмакша атаулар мулде казакшага уксамайды. Озиниз шатасып отырган секилдисиз.

  • @ШалкарЖумагазиев-ь6х

    Отирик ангимегой 🤦‍♂️🤦‍♂️🤦‍♂️

  • @serikashirbaev8695
    @serikashirbaev8695 2 роки тому +8

    Шапырашты Қазыбек бек Тауасарұлының (Түп тұқияннан өзіме шейін) деген кітабында Қаскелен жайлы басқаша айтылады

    • @АйбалтаКанжаров
      @АйбалтаКанжаров 2 роки тому +9

      ОЛ КІТАП ОЙДАН ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН ӨТІРІК ЖАЗЫЛҒАН ҚАЛМАҚ ШАЛДЫҢ ТАПСЫРЫСЫ МЕН

    • @ананимананим-х2ш
      @ананимананим-х2ш 2 роки тому +1

      Дұрыс айтасыз,сол кітапта нағыз шындық

    • @ДалаСерісі
      @ДалаСерісі 2 роки тому +4

      Шакал шал гой, онын авторы. Н. Нашарбаев.

    • @Н.Д-щ9ц
      @Н.Д-щ9ц 2 роки тому +1

      @@АйбалтаКанжаров!!!

    • @baqytmadenov7829
      @baqytmadenov7829 2 роки тому

      @@АйбалтаКанжаров бейшара бала, енді өз ара қырқысып отырыңдар.
      осындай ел арасына үйткі салатындар қайдан шығады...

  • @ТұрарЖұбаниязов
    @ТұрарЖұбаниязов 2 роки тому +7

    Оу ағайын бәрін қалмақ атауы етіп жібердіңдер ғой. Бұларың тек болжам ғой. Сонда .қалмақтар келгенше бұл жерлердің атауы болмағанба. Бірінші сол қалмақтардың кім екенін біліп алайықта. Келісесіңдер ме жоқпа өздерің білесіңдер. Шындықғы қалмақтар Шыңғысхан қытайды тізе бүктіріп билеуге жалайыр мұқалиді көп әскермен қалдырған. Ол әскердің құрамында найман, жалайыр басқада көптеген тайпалар болған. Ал қытайдың батысымен шығысы қытайланған түркілер мен сібір халықтарының ұрпақтары. Қалмақ атауының шығу тегі . Бұл қалдық. Юань Мұқали құрған империя. Осы империя құлағаннан кейін империя әскерінің қалдықтары көшпелі мемлекет құрды. Мемлекеттің халқы қалдық қалмақ аталды. Олар цинь империясымен 4- ғасыр көше жүріп соғысты. Ақыры жеңіліп екіге бөлініп бір бөлігі бізге келді. Оны өздерің білесіңдер. Діні өзгерді түрі өзгерді түркінің салт дәстүрінен айырылды. Қалмақ Қонтайшысы нағыз қазақ атауы. Қонтайшы- қоныс тайшысы. Тайшы билеуші. Тай қазақтың төл сөзі. Қазақтар балам тай болсын деп есімдерін Я НҰР ТАЙ, АМАН ТАЙ, ЕР ТАЙ айта берсең кете береді. Нұр хан, Нүр бек, Нұр тай, Нұр сұлтан деген сияқты. Қалмақта қонтайшыда түбі қазақтың сөздері. Қалмақ құрамында найманбыз дейтіндер әлі бар. Біздің тарихшылардың жазып жүргендерінің көпшілігі өтірік. Тарихты жазу үшін мықты дәлел керек.

    • @salamatkenesov8949
      @salamatkenesov8949 2 роки тому +2

      Контайшы казаксози емес.

    • @ТұрарЖұбаниязов
      @ТұрарЖұбаниязов 2 роки тому

      @@salamatkenesov8949 енді кімнің сөзі сен өзі қазақша білесіңбе .

    • @qaz1001
      @qaz1001 2 роки тому

      @@ТұрарЖұбаниязов контайшы калмак сози. Кон + тайшы

    • @ТұрарЖұбаниязов
      @ТұрарЖұбаниязов 2 роки тому

      @@qaz1001 дәлел барма қазақша қалмақша білісіңбе.