Silifke Taşköprü Yayaların Kullanımına Açıldı

Silifke kent içinden geçip kenti ikiye bölen Göksu Irmağı üzerinde kurulu olan taş köprünün beşi büyük ikisi küçük toplam yedi gözü sayılmaktadır... 120 metre uzunluğu ölçülen taş köprünün genişliği ise yaklaşık 6 buçuk metredir... 1972 yılında köprü üzerine ek taban genişletme yapılarak bu genişlik 11 metreye çıkarılmış, 2021 yılında bakım onarım çalışmalarının başlatılmasına değin 49 yıl, köprü üzeri gerçek ölçüsü dışında eklemeyle kullanılmıştır...
Günümüzden 1946 yıl önce, MS. 77 ile 78 yılları arasında yapılmış olan taş köprü ile günümüzde görünen taş köprünün ayrı olduğu bilgisi bir çok yazılı kaynakta belirtilmektedir...
İlk taş köprünün yapımını, Çukurova ile yöremiz Taşeli bölgesini içine alan Kilikya topraklarının yöneticisi Oktavyus (Octavius) Memor, bağlı bulunduğu büyük Roma ülkesi baş yöneteni Vespasianus ile oğulları Titus ile Domitianus adına gerçekleştirmiştir...
Eski çağlar boyunca Silifke'den gelip geçen gezginlerin görüp yazıp çizdiklerinden derlenmeye çalışılan bu bilgilere göre, Silifke içindeki taş köprü bir çok yıkım ile birlikte sonrasında onarımlar da görmüş olmalıdır...
1611 yılı doğumlu olan Evliya Çelebi'nin 42 yıl süren yolculuklarında yazdıkları bilgilere bakıldığında 1671 yılında Silifke'ye geldiği bulgusuna ulaşırız...
Yazdıklarına göre (9.cilt 319-320. sayfalar) köprü (Cisr) başında Alaüddid Mescidi, bir yatır yeri (Ziyaretgahı Selefke) , duruşma evi (Mahkeme), bir vergi odası (Barc/Gümrük) olup köprüden geçenlerden vergi alındığı bilgisi aktarılmıştır...
Evliya Çelebi'nin verdiği bilgilerde Tevekkül Sultan Türbesi, Silifke Kalesi konuları da yazdıkları arasında geçmekte olup, Silifke Kalesi'nin MS. 284 ile 305 yılları arasında Roma ülkesinin baş yöneteni Takyanus döneminde yapıldığı, kalenin Hicri 879 yılında (Miladi 1474-1475) ise Venedikli küffar Kıbrıs yöneteninden Sultan Beyazıd kumandanı Gedik Ahmet Paşa'nın savaşması ile feth olunup İslam eline Osmanlı yönetimine geçtiği, Adana Vilayeti'ne bağlı Selefke Sancağı olarak anıldığı yazılmıştır...
Öncesinde ise 1210 yılında Ermeni yerel yöneteninin, Selçuklulara kaptırmaktan korktuğu için kaleyi Saint Jean Şövalyeleri'ne verdiği de bilinmektedir... Kalenin giriş kapısı yazıtı, Kızkalesi (deniz) yazıtında olduğu üzere Ermenice'dir... Taş köprünün yazıtı ise Yunanca'dır... Taşköprünün yazıtını, Silifkeli bir Rum olan İoannis Spataris adlı kişi İzmir'deki bir Rum okuluna armağan edip göndermiş, ancak 1922 yılında dört gün süren büyük İzmir yangınında bu yazıt yitip gitmiştir...
Yine taşköprü'nün su çıkışı doğu yanında Andon adlı bir kişinin başvurusu ile 1907 yılında bir un değirmeni yapılmıştır... 1959 yılında çekilmiş bazı görüntülerde bu un değirmeninin duruyor olması, 1965 yılı görüntülerinde ise görünmüyor olması, en azında o yıllara değin 55 yıl yapının kullanılmış olduğunu bize göstermektedir...
İlginçtir ki Evliya Çelebi, 1671 yılında gördüğü taş köprüyü anlatırken onun 17 gözlü olduğunu belirtmiştir...
Sonraki yüzyıllara bakacak olur isek 1873 ile 1875 yılları arasında Silifke yöneticisi (Mutasarrıf/Kaymakam) Mehmet Ali Paşa neredeyse yıkık durumda olan köprüyü onartmış bilgisine ulaşırız... Köprünün yıkık olması nedeni ise Evliya Çelebi'nin anlatımlarından sonraki 200 yıl içinde Karamanoğulları ile Osmanlı Yönetimi arasındaki çekişme dönemlerinde çatışma olayları olarak belirtilir... Ancak bu olasılık bu 200 yıllık sürecin en başında olabilecekken sonrasında Karamanoğulları dönemi bitmiş olduğu için olasılık dışı görünmektedir...
1922 yılında köprünün kuzey çıkışına dikilen taş anıt üzerine, 1875 yılında yapılan bu onarım bilgisi yazılarak bir anıt oluşturulmuştur...
Silifke Taşköprü, yazılan bazı kaynaklara göre temelinde Roma köprüsü izleri taşısa da son durumu ile bir Osmanlı dönemi köprüsü kimliği taşımaktadır diyebiliriz...
2023 yılı şubat ayının üçüncü günü çektiğimiz bu görüntüde konuşan değerli büyüğümüz, Silifke'nin taş yapı ustası Süleyman Uçan, köprünün bakım onarım çalışmaları sonrası uygulanan işçiliği incelemiş, sonucun yeterince güzel olduğu bilgisini bize vermiştir...
Silifke'de Taşköprü'nün bakım onarım sürecini üstlenen Er-Bu Yapı kuruluşu, Silifke 'deki çalışmasından önce Bosna Hersek'te Hırvat topçusunca yıkılan Osmanlı yapımı Mostar Köprüsü, Drina Köprüsü, Konjic Köprüsü, Adana Taşköprü, Çobandere Köprüsü, Fatih Köprüsü, Gezimihal Köprüsü, Kesik Köprü, Sazak Köprüsü, Meriç Köprüsü, Murat Köprüsü, Saraçhane Köprüsü, Yalnızgöz köprüsü, Uzun Kemer Su Köprüsü gibi onlarca köprünün bakım onarım çalışmalarını başarıyla yürütmüştür...
Görüntü çekimi - bilgi derlemesi : Aytaç Kurtuba

[@zelihatopal7820]

Bu arada eski hali daha güzeldi

[@zelihatopal7820]

Eski tarihi gibi olmamıs. Cıplak bişey olmus