2001 Türkiye Ekonomik Krizi
Вставка
- Опубліковано 15 сер 2023
- 2001 krizi Türkiye'de yaşanan ve özellikle bankacılık sistemindeki sorunlardan ve temel makro ekonomik göstergelerdeki sorunlardan kaynaklanan bir ekonomik krizdir. 1990'lı yıllarda Türkiye'de enflasyon kronikleşmişti, ekonomi dalgalı bir seyir izliyordu. 1999 depreminde ağır bir yıkım yaşanmıştı ve resmi verilere göre 17500 kişi hayatını kaybetmişti. TUSİAD’a göre depremin maliyeti 17 milyar dolardı. 1990’larda Ekonomik olarak bir çok gösterge sağlıklı değildi. Kronik bir bütçe açığı vardı, kamunun borçlanma gereksinimi yüksekti ve yüksek enflasyon ile savaşıyorduk. Devletin faiz ödemelerinin tutarı topladığı toplam vergilerden daha fazlaydı.
1999 yılında IMF destekli olarak döviz kuruna dayalı enflasyon ile mücadele programı devreye alınmıştır. Bu programın amacı kamuda mali disiplini sağlayarak enflasyon ile mücadele etmektir.
%6,5 oranında faiz dışı bütçe fazlası hedefi belirlenmiştir. Bu programa göre döviz kuru geleceğe dönük sabitlenecektir. Merkez bankası ancak döviz karşılığında piyasaya para sürebilecektir. Kurun 2000 yılında %20 oranında artması planlanmıştır. Enerji fiyatlarındaki artış ve hızlı ekonomik büyüme nedeniyle 2000 yılında cari işlemler açığı 9,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Finansman hazinenin dış borçlanması ve banka dışı sektörlerin dış borç kullanımının artmasıyla gerçekleşmiştir.Türk lirasının reel olarak değerlenmesi cari açığı ciddi anlamda artıran bir unsur olmuştur.
Bazı bankalar mevduat toplayıp kendi holdinglerine borç veriyordu. Bazı bankaların döviz cinsinden borcu çok fakat alacağı azdı. Bazı bankalar ise topladıkları mevduatı tahvillere yatırıyordu. Aralık 1999 ve Ekim 2000 yıllarında 7 banka TMSF kontrolüne geçti ve raporlanan geri dönmeyen kredi oranının bir çok banka için raporlananın çok üstünde olduğu ortaya çıktı. Kamu bankaları ağırlıklı olarak devlet kurumlarına kredi veriyordu. Kamu bankaları tarım kesimi, küçük ve orta boy işletmeleri desteklemek için verdikleri kredilerden zarar ediyordu ve bu görev zararı toplam varlıklarının %30’una ulaşmıştı. Haziran 2000 yılına gelindiğinde sermayelerinin aktiflere oranı %3,5’e düşmüştü. Kamu bankalarının görev zararları (1999’da %8.2 iken 2000’de %14) ve açık pozisyonlarının (2000’de 18 milyar dolar) çok yüksek olması Kasım krizinin derinleşmesini engellemek için faiz oranlarının yüksek tutulması, Merkez Bankası tarafından piyasaya ek likidite sunulması ve IMF’in 7.5 milyar dolarlık ek finansman kolaylığı sağlaması gibi bir dizi önlem alınmıştır.
2001 ekonomik krizinde Borsa %14,6 oranında değer kaybetti. Faizler %760’a yükseldi. İç borcun GSMH’ya oranı %69’a dış borcun GSMH’ya oranı %79’a çıktı. 800 bin işsiz ve %9 küçülme yaşadı
Kriz sürecinde toplam 24 banka battı. Kriz öncesi dönemde Türkiyede banka sayısı 74’tü. Bu videoda 2001 Türkiye ekonomik krizinin nedenlerini ve sonuçlarını anlattım. Türkiye'deki finansal krizlerin güzel bir anlatımı için Fatih Özatay'a ait FİNANSAL KRİZLER VE TÜRKİYE kitabını öneririm.
Doç. Dr. Serkan Ünal
.Twitter: / degeryatirim
.Eğitimler: bit.ly/3DA1UBn
.Kitaplar bit.ly/3RiTjHN
.Makalelerim bit.ly/3BzxUSV
Bu konudaki videoların devam etmesini istiyorsanız BEĞENİ ve YORUM yapmayı unutmayın.
Videolardan haberdar olmak için kanala ABONE olmayı ve bildirimlerin gelmesi için "ZİLİ" (🔔) açmayı unutmayın.
Twitter: @degeryatirim
Fintables Akademideki Borsa Eğitim Videolarımı İncelemek için:
bit.ly/3DA1UBn
Borsada Doğru Yatırım Kitabım:
bit.ly/3SHbUND
Yatırım Fonları Kitabım:
bit.ly/3THpLVo
Doğru Hisse Seçimi Kitabımız:
bit.ly/3gEYJzn
Borsa Eğitim Videoları
bit.ly/2Y0DUjB
Yatırım Eğitim Videoları
bit.ly/2KvkjoK
Hisse Senedi Analizleri
bit.ly/2Js4dum
Yeni videoları kaçırmamak için kanalımıza / @drserkanunal tıklayarak abone olabilirsiniz.
Ben Serkan Ünal, 15 yılı aşkın süredir hisse senedi analizleri, temel analiz, borsa yatırım stratejileri konularında çalışmakta, dünyanın önde gelen finans sitelerinde analizler yayınlamakta ve borsaya yeni başlayan yatırımcılara dersler vermekteyim.
Yatırım hakkındaki kitaplarımı incelemek için: bit.ly/3DCEFXs
Fintables akademideki eğitimlerimi incelemek için: bit.ly/3DB1ESI
Twitter'da takip etmek için: twitter.com/degeryatirim
İnstagramda takip etmek için: instagram.com/serkan.unal.degeryatirim/
Bu dönemi de değerlendirebilir misiniz bi videoda. Teşekkürler
Yaşar erdinçten sonraki en büyük üstad sizsiniz👏👏👏 videolar çok bilgilendirici oluyor❤❤❤
Değerli anlatım ve aktariminiz için teşekkürler
Çok güzel bir anlatım emeğinize sağlık hocam. Kanalınızı herkese tavsiye edeceğim.
Sizden istek konum buydu. Çok teşekkür ederim elinize sağlık
Teşekkürler
Emeklerinize sağlık
Hocam sagolun değerli bilgilendirme ler için teşekkürler
Teşekkürler.
Teşekkürler hocam
Keske daha uzun bi yayin yapsaydınız hocam. Cok fazla bilgiye de deginseydiniz guzel olurdu
Teşekkürler selamlar saygılar
2001-2023 arasını daha ayrıntılı bir video ile anlatırmısınız 🙏
çok faydalı bir içerik .geçmişi bilmeyen geleceği göremez.
hep dinlemek isterim sizi
Çok güzel bir yayın olmuş . Krizleri bu şekilde yapılan uygulama ve rakamlarla anlattığınız için teşekkür ederiz. 94 krizi , 97 asya krizinide bugünü daha iyi anlamak için program yaparmısınız? Saygılar
Harikuladenin fevkinin de fevkinde
Hocam size zahmet daha geniş bir video yapabilir misiniz? 30-40 dk da 1990-2001 ekonomisini bilmek istiyorum
Hatice Kolçaktan gelenler butonu
Hocam anlattiklariniz çok değerli teşekkür ederiz bu bilgileri bugün ile kiyaslar sak % kaç benzerlik vardır
Hocam merhaba. Videoyu detaylıca dinledim. Yaklaşık 6 aydır ekonomik kriz döngüsünün tekrar başladığını düşünmeye başladım. Takip edebildiğim kadarı ile 3 aydır emareler hatalı bir düşüncede olmadığımı gösteriyor. Videnuzu dinleyince aslında çok daha haklı olduğumu düşünmeye başladım. Eğer mümkünse geçmiş krizlerin başlangıcında olanların tekrarlarının günümüzde olanları ile ilgili bir video yapmanız mümkün mü?
Hocam o zaman bankalarla ilgili düzenlemiş iyi bir yasa yoktu bundan ders çıkarılacak bankacılık sistemi ona göre yapılandırıldı.ama şimdiki zaman da da tam olarak sermaye güvencesi fiili yok denecek bir durumda. Sayıştay devleti tam anlamıyla denetleyemiyor parlamenter sistem etkinligi yok nerdeyse hukukun üstünlüğü yerine ustunlerin hukuku var gibi görünüyor.bu bağlamda bakıldığında şimdiki zamanı anlatan nasıl bir kriz yaşanır ve bunun yansımaları nasıl olur bununla ilgili sunum hazırlarsaniz sevinirim.emeginize sağlık saygılar hocam
👍
Kral
Hocam sonrasında imf ile mi düzeldi ekonomi?
👍👍
👏
Kitapçık krizi bardağı taşıran son damla olmuş.
👏👏💐
👍🏻
Teşekkürler, 2001 krizinden önce yapılan bazı yanlışların benzeri bu dönemde de yapılıyor, kur baskılanıyor, cari açık, kkm saçmalığı, bankalara yaptırımlar vs., bu dönemi de yorumlar mısınız, riskler nelerdir
Hocam sanki bu günlerden bahsediyor gibisiniz.
Şu anda da usd kur sabit. Gundemde cary trade mevzusu var.
🧿💫👏
Yine bir depremden çıktık. Dolar arzı sürüyor. Cari açık hat safada. Bütçe açığı aynı şekilde ekonomik sikilasma faiz artışı devam dolaylı olarak yatırım lar durgun piyasayalar sıkıntılı 2024 deki fırtına öncesi sessizlik diyebilirmiyiz hocam. Bu dönem ile o dönem.arasinda ki fark nedir sizce Üstüne ortadogu krizi de patlak verdi. Değerli yorumunuzu bekliyorum
Ahmet Necdet Sezer, neden bddkyi denetlemek istiyor?
Şu an böyle süreçler yaşar mıyız acaba?
Dejavu
1993 ekonomik krizi tansu ciller, bulent ecevit 2001 kriz
👍👏🙏🇹🇷🇹🇷
Yahu hiç ders almamisiz ayni mantıkla devam ediyoruz yahu. Döviz baskılı, şimdi adı kkm eski adı DÇM 😂😂😂 aynı tas aynı hamam başladığımız noktaya tekrar geldik 😂
En beğenmediğim videonuz- konu olarak.
Teşekkürler