Żydzi wymyślili polskość | Włodek Goldkorn o swoim życiu i wydarzeniach Marca ‘68 roku

Włodek Goldkorn urodził się w 1952 roku w Katowicach. Jego rodzice, którzy byli przedwojennymi komunistami, przeżyli wojnę w Związku Radzieckim i w 1946 roku wrócili do Polski z kilkumiesięczną córką. Ojciec pracował jako dziennikarz Fołks Sztyme, i angażował się w działalność wielu organizacji żydowskich, m.in. Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce i Komitetu Żydowskiego. Z Katowic rodzina Goldkornów przeniosła się do Warszawy. Zamieszkali na Rakowcu. Włodek Goldkorn uczęszczał do liceum im. Słowackiego. Po wydarzeniach Marca 1968 rodzina Goldkornów zdecydowała się wyjechać do Izraela. Przez pół roku mieszkali w Jerozolimie, a następnie przeprowadzili się do Bat Jam. Włodek Goldkorn wstąpił do radykalnie lewicowej organizacji Macpen sprzeciwiającej się izraelskiej okupacji ziem Palestyńczyków i rozpoczął studia filozoficzne. Jego ojciec znalazł pracę dziennikarza jidyszysty, a siostra została asystentką Zygmunta Baumana na Uniwersytecie w Hajfie.
W 1976 roku Włodek Goldkorn wyjechał do Włoch, gdzie, po ukończeniu studiów z zakresu nauk politycznych, zaczął pracę dziennikarza. Wspierał powstawanie Solidarności w Polsce. Za książkę „Dziecko w śniegu” przedstawiająca jego wspomnienia i podejmującą temat pamięci o zgładzie, otrzymał w 2017 roku nagrodę Asti d'Appello.
NAZWISKO ROZMÓWCY: Włodek Goldkorn
WYWIAD PRZEPROWADZIŁ: Józef Markiewicz
NAGRANIE: Przemysław Jaczewski
DATA NAGRANIA: 23 listopada 2017
PRAWA AUTORSKIE DO NAGRANIA: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
NAJWAŻNIEJSZE WĄTKI:
00:00:04 - Wychowanie w środowisku zaangażowanym w odbudowę życia żydowskiego w powojennej Polsce: działalność ojca w organizacjach żydowskich, praca ojca w „Fołks Sztyme”.
00:03:50 - Poczucie tożsamości żydowskiej, przeciwstawienie się uważaniu migrantów marcowych za ofiary, przymus migracji jako krzywda.
00:06:29 - Dzieciństwo w Katowicach, dom, Szkoła Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.
00:08:33 - Nauka rysunku u Jerzego Dudy-Gracza.
00:10:56 - Powody przeprowadzki do Warszawy.
00:12:20 - Teoria rozróżniająca nacjonalizmy Ślązaków-komunistów, Żydów-komunistów i Polaków-komunistów, sojusz pomiędzy Ślązakami i Żydami ze strachu przed Polakami.
00:17:51 - Wojna sześciodniowa, uznanie za mistrzów Zygmunta Baumana i Marka Edelmana, przekonanie o zagrożeniu Izraela, ocena z perspektywy lat.
00:22:04 - Reakcja ojca na wydarzenia marcowe.
00:24:02 - Wspomnienia z ostatnich kolonii żydowskich, poczucie końca, narodziny poglądów syjonistycznych, udział siostry w okupacji uniwersytetu.
00:27:03 - Przypadki doświadczenia antysemityzmu w szkole podstawowej i w liceum.
00:28:07 - Wyjazd z Polski w 1968 r., podróż przez Wiedeń do Izraela.
00:28:38 - Przyczyny podjęcia decyzji o emigracji, rozważania o kierunku emigracji.
00:31:13 - Przyczyny pozostania po wojnie w Polsce rodziców.
00:32:53 - Historia siostry matki - więźniarki obozów, która wyjechała do Izraela w 1961 r., kontakty z kuzynami i znajomymi za granicą, powojenny model rodziny oparty na przyjaźniach.
00:36:10 - Rozważania rodziny o emigracji, sprzeciw wobec porównywania doświadczeń migrantów marcowych z doświadczeniami innych uchodźców.
00:41:51 - Wydarzenia marcowe i pytanie o polski dyskurs o antysemityzmie jako wyzwanie dla polskich intelektualistów, złożona tożsamość i jej elementy: Polak, Żyd, polski Żyd, okupacja terytoriów palestyńskich jako sprawa kluczowa dla izraelskiej i żydowskiej tożsamości.
00:46:00 - Wspomaganie opozycji demokratycznej w Polsce, sprawa okupacji ziem palestyńskich a tożsamość żydowska i izraelska, polityka Izraela jako odniesienie dla diaspory żydowskiej.
00:51:13 - Przyjazd do Izraela, pobyt w centrum integracyjnym, nauka w szkole, podjęcie pracy przez ojca w redakcji prasowej, przeprowadzka do Bat Jam, poczucie wykorzenienia imigrantów.
00:55:27 - Działalność w organizacji Macpen.
01:02:59 - Propozycja powrotu do Polski w 1989 r. i pracy w „Gazecie Wyborczej”.
01:03:34 - Chęć posiadania obywatelstwa przy jednoczesnej niechęci do konieczności udowadniania polskości.
01:10:37 - Poczucie przynależności do Polski niezależnie od posiadania paszportu.
01:11:47 - Podkreślenie wkładu Żydów w kształtowanie polskości, stosunek do współczesnej Polski i języka polskiego.
01:15:50 - Praca nad książką „Dziecko w śniegu”, przesłanie książki, motywacje do jej napisania.
Poznaj kolekcję historii mówionej Muzeum POLIN: sztetl.org.pl/...
Subskrybuj nasz kanał: / @historiamowionapolin
Oglądaj kanały Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN:
POLIN (zapowiedzi i relacje z wydarzeń w Muzeum): / mhzp2013
Wirtualny Sztetl (historia i kultura polskich Żydów): / wirtualnysztetl
Polscy Sprawiedliwi (historie pomocy udzielanej Żydom podczas Zagłady): / polscysprawiedliwi
Kontakt w sprawie udostępnienia wywiadu: [e-mail]
#MuzeumPolin #HistoriaMówiona #marzec68