LANGENDORF/WIELOWIEŚ - nojstarszŏ synagoga na Gōrnym Ślōnsku. Rajzy Gōrny Ślōnsk #56

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 18 січ 2025

КОМЕНТАРІ • 66

  • @adamzielonka2610
    @adamzielonka2610 Рік тому +7

    Piykny tajlik , jak zawsze. Rada sie to oglondo 👍

  • @patrykzmijak9004
    @patrykzmijak9004 Рік тому +4

    Fest zŏca za historyje i inksze ✌️

  • @Silesia1961
    @Silesia1961 Рік тому +5

    Bol tyn slask pociupany a do dzisioj tak richtig zgody niyma.
    Som tycy co na niemcow pluja ale niemieckie towary kupuja.
    Temat rzeka, meinungow tyla wiela ludzi.
    Pozdrowienia z Stgt 👋

  • @berniibernii2683
    @berniibernii2683 Рік тому +10

    Mosz ganz recht, "korfanty", to mynda... Zdrowienia 👍😊

    • @andrzejgwd2612
      @andrzejgwd2612 Рік тому

      Subaru cofom, byćta eko pro prostoki😂

    •  Рік тому +1

      Dziynki 💛💙

  • @kubnox6979
    @kubnox6979 Рік тому +6

    👍

  • @jackde.3982
    @jackde.3982 Рік тому +4

    Fajno tajla.👌👍💙🇩🇪💙👍

  • @andreasboer5276
    @andreasboer5276 7 місяців тому

    Feina slonska goltka

  • @slonskipieron
    @slonskipieron Рік тому +10

    Korfanty wywołoł wojna dōmowõ na Gōrnym Ślōnsku. Jedni byli za Polskōm🇵🇱,drudzy za Niymcami🇩🇪,a inksi za samostanowjyńym Ślōnska 🟡🔵. Czynsto bōło tak iże Ślōnzŏk strzyloł do Ślōnzŏka. A niskorzyj szczyńście go ôpuściyło, bo trefioł do heresztu a umrził prŏwdopodobnie otruty. Tak go Polska potym potraktowała.
    P.S. 14:26 Hebrajski to niy jedynŏ gŏdka Żydōw, ale je tyż jidisz. A to sōm gŏdki, kere sōm ze dwōch roztōmajtych grup, bo hebrajski to semickŏ gŏdka, podobnõ do arabskij i aramejskij gŏdki, a jidisz je germańskõ gŏdka, podobnõ do niymieckigo ôd keryj pochodźi, ale mimo to ôbie majōm hebrajski zŏpis, kery czytŏ sie ôd prawyj do lewyj, to inakszyj jak u nŏs i wiynkszości gŏdek na świecie, kaj u nŏs zŏpis czytŏ sie ôd lewyj do prawyj.

    •  Рік тому +2

      Gynau

    • @waldemard.2632
      @waldemard.2632 2 місяці тому

      Myślcie die co chcecie. Do mie je konfarty ZDRAJCOM Gōrnygo Ślōnska.
      Siedzioł w niemieckim Reichstagu, pewnie dostŏwoł za to kasa a potem jak ftoś już pisoł wywołoł Ślōnska wojna domowo.
      Kto wie jak by skōńczōł jakby przeżōł pora lot więcej.
      Może by Poloki jeszcze dynkmal postawili

  • @MarkowskySMV
    @MarkowskySMV Рік тому +1

    Majster, te Twoje Jelynie to som Daniele 😂 Ale egal, podobne 😂

  • @oberschlesier6523
    @oberschlesier6523 Рік тому +2

    hehe-nawet ze polski idzie dojechać :)!!
    trocha mało mie te dymkmale salomonow moreli interesujom ale tajlik fajny!

    •  Рік тому +1

      Wiym... Dziynkujã

    • @MC-sd5qr
      @MC-sd5qr Рік тому +3

      Przeca starzý ludzie durch tak godajōm, "Przijechoł z Polski", "jada do Polski". Jo tys tak godom, ale jo zwiykówany fest😉Modzi se tego niy forsztelujōm, ale piyrwyj to bōła norma. Niyrouz vater sie cery wyrzeknōł, bo se wziōna chopa z Polski. Niy chwola takigo zachowanio, ale tak bōło. Ciynżko to spokopić, ale jak jo bōł bajtel we latach 60, to my uo polajdrach we szule suchali, a staroski i uojce spōminali jak po 45 bez uokno z jejich eincli krowa kukała. Żodyn uonych sam niy znoł 😛 Piyrszy blok do Poloków u nos postawiyli we 1972 roku, i piyrszy roz nom wtedy krauzy ze piwnicy porwali😉

    •  Рік тому +4

      @@MC-sd5qr dzicz ze wschodu...

    • @MC-sd5qr
      @MC-sd5qr Рік тому

      @ Niy pedziołbych dzicz, biydne niyucōne perzōny. Pisać niy poradziyli, cytać tys niy, we Polsce, zajta Kresów Wschodnich eli dobrze pamiyntom analfabetyzm wynosiōł 60%, u nos ani 5. My mieli sztrōm, kanalizacjo, i to ci biydni, bogate asy we miastach to mieli na siyni we kamiynicy marmury,obrazy, żyrandole. We Bytōmiu cy Gliwicach za staryj Polski(przed wojną) to niy bōło nic dziwne we kamiynicy we cyntrum miasta. A te boroki co mieli to przytachali, kura,świnia,krowa. Haźlów niy znali, łaziyli przi chałpie we asty, i hercówōm to zakopywali. Piyrwyj stare Ślōnzoki godali, uoni to godali na poważnie, " u nich rok mijo kej fas je fol szajsu bo kalyndorzy niy znali" czyli u nich rok mija jak beczka jest pełna gówna, bo kalendarzy nie znają. Niy jejich wina iże urodziyli sie we Polsce. Uoni sie sam niy ciśli hadziaje, co inkszego wulce w latach 70-80. Ci to za robotōm we werku i kożdymu eincla uobiecali beankry, a niyskorzý fitki we wulcach jedli i głodówali. Śnimi bōły richtig haje, Ślōnzoki sie czynsto śnimi niy trowiyli aż na piyńści. Nawet jo mody a gupi, łaziyli mi pod wulce uonym po niymiecku śpiywać, bo uonych to fest szterówało. Wjys pokolynie piastówanie we berach "Powstań Śląskich" i powrotu do macierzy, abo jak to niyftorzý godali, "powrót do maciory". A ze Lwowiokōma bōło inakszyj, kejś mi Oupa uosprawiali iże jejich somsiod Lwowiok bez trzi lata kofrów ani we chałpie niy rozpakowoł, bo godoł, "jesteśmy w Niemczech, pojedziemy pewnie dalej"

    • @krzysztofwaleska
      @krzysztofwaleska Рік тому +2

      @@MC-sd5qr dobre z tymi krauzami. Ale recht, ze slonskij godki do dzis z bloku rzodko uslyszysz. Jo 20 lot mlodszy, w szkole same blokowce, w technikuum same blokowce itd. Poznij dopiero w robocie sie trofili normalni.

  • @bysuch
    @bysuch Рік тому +4

    Fajny tajlik ale jak żeś trafił na tą piykno dzura 😊

  • @stanislausmotloch2248
    @stanislausmotloch2248 Рік тому +2

    Eleganzki filmik 👍 weiter tak 💪

  • @jerzynowak3828
    @jerzynowak3828 Рік тому +1

    Pozdrawiam.

  • @bysuch
    @bysuch Рік тому +13

    Korfanty sprzedał się za prezesura banku Śląskiego ale jak korzdy sprzedowczyk polska na koniec mu podziękowała

  • @zbigniewskopek7689
    @zbigniewskopek7689 Рік тому +3

    Mosz recht .

  • @marioroth8111
    @marioroth8111 Рік тому +4

    Dziynki Piykne za nastympny treściwy tailik,I zoca za szczerość na som koniec co czujymy do nikierych bandytow historii

    •  Рік тому +1

      💛💙

  • @Venom96930
    @Venom96930 Рік тому +2

    23:41 Mogę się nie zgodzić, mieszkam koło Bełżca, zgadnij kto był jego głównym architektem?

    •  Рік тому +1

      Niy wiym

    • @Venom96930
      @Venom96930 Рік тому +2

      ​​​@oponuję zapoznać się z tym ciekawym artykułem:
      pl.m.wikipedia.org/wiki/Richard_Thomalla
      To tylko zalążek, ludzi takich jak on że Śląska jest więcej, jak dla ciebie Korfanty to "Zbrodniarz równy Hitlerowi" To jesteś serio niedoedukowany.

    •  Рік тому +2

      Nie rozumiem powiązań. Hitlerowcy byli zbrodniarzami na skalę światową, korfanciarze byli zbrodniarzami na skalę lokalną. Proszę nie zarzucać mi brak edukacji w tym zakresie. Większość ludzi jest niewyedukowanych i jak słyszy prawdę, która przewraca ich wcześniejszy pogląd na świat, to zaraz się burzy...

    • @robertmuller5098
      @robertmuller5098 Рік тому +1

      @ Tera tak siedza we aucie i czekum na moja i czytum te komyntarze. Tyn chop psińco wjy o nos jak jobych mu bedzioł historio moi famili co buło we latach od 39 do 50 to by sie fet zdziejół. Padodosz tam we tym tajliku co żodyn niy chcioł wystumpic, to jo ci padum że jak bydziesz wele Łubio to jo sie z tobóm spotkóm i pogodómy .

    •  Рік тому +1

      @@robertmuller5098 niy, że wystōpić, ino że portale i inksze ślōmskie media niy gŏdajōm ô mie skuli kōntrowersyjnych tymatōw jakie podyjmujã

  • @krzysztofwaleska
    @krzysztofwaleska Рік тому +1

    We Gliwicach zomek Piastowski? Niepiyrwszy roz slysza, ale rzech jeszcze go nie znolozl ;)

    •  Рік тому

      Je tam terŏzki muzeum miasta, niydaleko ringu.

  • @izabelaleksy4209
    @izabelaleksy4209 Рік тому +2

    Szkoda że reszta miejscowości nie ma w tym filmiku, bo też jest co pokazywać.

    •  Рік тому +1

      Recht, ino film i cołkŏ rajza byłaby za dugŏ...

  • @pralkatv3485
    @pralkatv3485 Рік тому

    Obecnie Wielowieś to siedlisko wiatrołapów.

  • @Peter_Ving
    @Peter_Ving Рік тому

    my w tej synagodze byli driny....

    •  Рік тому

      Zŏwiszczã

  • @quattro751
    @quattro751 Рік тому +1

    Dzinkuja piyknie żeś zrobioł o moij wsi a łokolicach. Szkoda żech dopiyro teraz trefioł na Twoj kanał bo pora rzeczy bych Ci mog pomoc. Czimej tak dalij 👍 a do wielbicieli Korfantego to radzam poczytać jako to piyknie polska podziynkowała tymu borokowi.

    •  Рік тому +1

      Dziynki. Gynau

  • @beatakrawczyk1756
    @beatakrawczyk1756 Рік тому

    Klosztor we wisniczu mo srogo historia no jlepi Sie ksiendza zapytac.kosciol jest historyczny bo nawet krzyzacy tam byli.konie tam wionzali zeby sie wody napioly

  • @robertmuller5098
    @robertmuller5098 Рік тому +4

    Witej, we tyj synagodze buł za PRLu magazyn GSu. Widza co niy kużysz bo cusik ci niy szło z tym foiercojkim 😜😜😜

    •  Рік тому +2

      Ja, niy kurzã. Ôgiyń sie skōńczōł...A kurzić, tyż niy kurzã

    • @robertmuller5098
      @robertmuller5098 Рік тому +1

      @ widzisz ty żeś buł na tym kirkucie a jo tam przejyżdzum przynajmij roz na mieśunc jak jada po tajle i ani roz żech tam niy wloz. A z tego co żech kiejsik słyszoł to bezmaś jakoś kasa na ogarnincie tego kirkuta dali jakieś Żydy bezto to je tam posprzuntane.

    • @robertmuller5098
      @robertmuller5098 Рік тому +1

      ​​@ a i jeszcze jedno to niy sum jelynie ino daniele . Trzymej sie i ino tak dali

    •  Рік тому

      @@robertmuller5098 dziynkujã

  • @monetymojapasja.3884
    @monetymojapasja.3884 Рік тому +2

    Gdziem ja się dokopał? To jakieś gniazdo germanofili?

    •  Рік тому +1

      Na Śląsku lubimy Niemców, część z nas to Niemcy, a większość na Śląsku zawsze żyła w symbiozie z Niemcami i czerpała z niemieckiej kultury. To zasadźcy z zachodu lokowali nasze miasta i wsie oraz je budowali, a potem pomogli nam zorganizować przemysł. I to wszystko Polska rozwaliła...

    • @monetymojapasja.3884
      @monetymojapasja.3884 Рік тому +1

      @ czyli się nie pomyliłem.
      A ślązacy nie są Słowianami?

    •  Рік тому +2

      @@monetymojapasja.3884 są Słowianami, ale też nie wszyscy. Różne są teorie na ten temat. To nie jest takie proste jak się w Polsce wydaje. Ślązacy to germańsko-słowiański lud. Wiem, że w Polsce patrzą na Niemców negatywnie, jest to zrozumiałe w kontekście historii Polski, ale historia i kultura śląska jest inna i my zawsze z niemieckością żyliśmy w symbiozie, co więcej to cząstka wielu z nas...

    • @petergraftannhauser8227
      @petergraftannhauser8227 Рік тому

      Money my od rozbicia dzielnicoeego za Lokietka byli abo pod krolym czeskim abo austrowyngrami dopiyro po 3wojnach MariiTeresy i Starego Frica zostali my Niymcami do 1945 czyli wiela momy z Polskom razym? Jezech w zocy (ciesza sie) ze Seba je zGornych jak jo i godo oAutonomi. Czego niy dodol Seba jak Adolf wloz miol lista ludzi co pod Annagergiym abo do wermachtu abo tak sie ma nich zymscil... w bitwie pod Annabergiym nawet polskie wojsko bralo udzial bo ich do niywoli wziyni. Servus Seba dobro robota robisz pozdrowiynia z ul. Radosnyj

    •  Рік тому

      @@petergraftannhauser8227 Ślōnsk 1194-1627 (de iure do 1815) bōł niyzawisły.

  • @Zembaczysko
    @Zembaczysko Рік тому +1

    Bez lata mie uczyli, iże Korfanty fajnisty chop boł bo Powstania zrobioł. A że inakszy jak we szule niy godali o tym, to żech niy dowoł temu niywiary. A dopiero własne poszukiwania mie naprostowały.
    A to sam je problem fest, bo kolejne pokolenia bedom się uczyć o nim a o inkszych bandytach jak o bohaterach. Musimy sami walczyć o naszo historyje bo żodyn tego za nos niy zrobi. Toż ci dziynkuja fest za to iże godosz tyla o tym a edukujesz internety.

    •  Рік тому +2

      Dziynkujã, recht. Ino do wielu to trefi...? Wiynkszość przekōnanych ze szkoły i TV, ôbrōci sie, wyłōnczy to i uznŏ mie i inkszych co tak gŏdajōm za ôszołōmōw...

  • @rozerroozow7288
    @rozerroozow7288 Рік тому +2

    Kurłaaaaaa że takie coś istnieje, idźcie tam sobie pohajlowac 😂😂😂😂

    •  Рік тому

      😂😂😂😰😰😰😱😱😱🥶🥶🥶 Ty polski nacjonalisto, poradzisz ino wciepować niymieckość do hitleryzmu. Niymcy majōm ponad 1000 lŏt historyje.

    • @rozerroozow7288
      @rozerroozow7288 Рік тому

      @ No i wiekszość dostawali po dupie XD przyklad 1 i 2 WŚ, naród który probuje sie wywyższać i prawie kazdy moze napluc im na pysk, 1000 lat historii? Jak to zlepek pomniejszych księżąstw :DDDDDDDDDDDD

    •  Рік тому

      🥶🥶🥶😂😂😂😰😰😰🤔🤔🤔🤡🤡🤡🥳🥳🥳👽👽👽☠☠☠

    • @petergraftannhauser8227
      @petergraftannhauser8227 Рік тому

      Czamu szkryflosz do Poloka pisowca katolika zacofanca niymieckim autym po Polsce jezdzi, waszmaszyna z Bosza mo, zmywarka zeSimensa dupny Polok spod Lwowa kaj rodzina do 2ws koczowali