Determinizmin Tanrısal Gücünü Kıran Yüzü: Kaotik Sistemler | 3 Cisim Problemi
Вставка
- Опубліковано 22 бер 2024
- Determinizme Ne Oldu? Ya da Olan Şey Aslında Ön Kabullerimize Mi?
Newton yasaları iki gök cismine mükemmel! uyum sağlar. Fakat bu cisim sayısı daha 3 olduğunda bütün işler değişmeye başlar. Peki neden?
3 cisim problemi de olarak bilinen bu konu, kafaları uzun süre karıştırmıştır.
Non - Linear (doğrusal olmayan) sistemler, bunların öngörülebilir veya öngörülemez olanları, kaotik - deterministik sistemler hangileridir ve aralarında nasıl bir bağ tesis edilebilir? Hareket ve zaman aslında nedir; ve hareket, insanlığın tüm "merak" macerasında aslında bir çekirdek unsur olarak mı yer almaktadır?
Henri Poincaré, İsveç Kralı II.Oscar'ı bir araya getiren şey nedir?
Evren anlayışımızda adım adım bir kronolojik ilerleme düşünürsek, hareket ve harekete olan bakış açımız aslında çevresinde döndüğümüz ana nokta mı olmuştur hep?
Kaotik olmayan bir sistem, aslında mümkün müdür? Yoksa sadece bu sınıflandırmaya yönelik bir niteleme ve bir yaklaşım mıdır? Aslında bütün deterministik sistemler 'kaotik' (yani başlangıç koşullarına ileri hassasiyette bağlı) sistemler midir? (ve o bağlılığın yarattığı büyük üstel sonuçlar henüz yaşanmamakta mıdır, bizim kaotik-olmayan-deterministik dediğimiz sistemlerde)
Ve tekrar hareket fenomenine dönersek; bu noktada hareket; bir gezegenin, bir elektronun veya o gezegenin içinde kendi emeğimiz ile icat edebildiğimiz bir tekerleğin hareketi de olabilir? Bunlar birbirlerinden çok farklı davranışlarda kendisini gösterse de, fiziksel nicelik aslında hep aynı mıdır:
1) Hareket;
2) Bu harekete başlangıç ve bitiş alt-aralıkları tanımlayabilmeyi mümkün kılan kategorik yaklaşım: Zaman.
Evren Anlayışımız başlıklı videoda bu anlayışı modellerken, tarihten bu yana sayısız görüş ortaya atılmış ve görüşler birisi diğerinin üzerine eklemlenerek ve bir öncekini belli bir oranda dönüştürerek süregelmiştir.
Bu süreci çok çok uzun bir biçimde ele alabileceğimiz gibi, bazı önemli ana noktalara indirgeyerek de bir kronolojik çizgi üzerinde tanımlayabiliriz.
İzlediğiniz için teşekkür ederim ve ilgisini çeken ve devam okuması yapmak isteyen herkese iyi okumalar dilerim
#bilim #felsefe #fizik - Наука та технологія
Çok kaliteli bir kanal, kesinlikle daha fazla kitleye ulaşması gerekiyor! 💛
UA-cam böyle kanalları sadece gelecek gördüğü için önerir. Aldığım en iyi önerilerden biriydi. Bu kanal konsepti tutar. Seni dinlerken içimi bir güven ve kavrayış doldurdu. Takibe aldım.
Çok teşekkür ederim, hoş geldiniz 🙏😊
👏👏çok iyi
çok sağol kuzzycim 🙂🌟🙏
Az önce UA-cam algoritmasının önermesi üzerine kanalınızı keşfettim 1. dakikanın sonunda ne kadar kaliteli bir içerik üreticisine denk geldiğimi anladım. Videoda da bahsettiğiniz üzere üçük eğlemlerin uzun vadede ne denli büyük sonuçlar doğurabileceği gerçeğinden yola çıkarak videonu arkadaşlarımla paylaştım. Emeğinize sağlık başarılar diliyorum bundan sonra severek takip edip destek olmaya çalışacağım
Hoş geldiniz! 🙂 Çok çok sağolun 🙏
Teşekkür ederim. Çok açık seçik ve faydalı olmuş. Umarım hızla çok fazla kişiye ulaşırsınız.
Çok sağolun 🙏🌟
3 cisim problemi atomik düzeydede varmıdır ? Mesela atomun çekirdeği etrafında dönen elektronların yorüngesi öngörülebilirmi, öngörülemiyorsa burda büyük bir kaos yokmudur?
Çok güzel soru 👍 Bu verdiğiniz örnek ve bu büyüklük düzeylerinin aşağısı dışında, bütün sistemler için şu genellemeyi yapabiliriz: Bütün hareketler deterministiktir, ve bunlar bizlerin onu ön görebilip öngörememe durum ve metotlarımıza bağlı olarak "kaotik deterministik" veya "kaotik olmayan deterministik" olarak sınıflandırılırlar.
Sorunuzun cevabı o ki otom ve molekül büyüklüklerinde bu iki sınıfın dışında deterministik olmayan acayip bir hareket biçimi karşımıza çıkar, ve insanlık olarak ona bir yüz yıldır ciddi anlamda kafa patlatmaktayız 😁🙃 (bkz.Süreğen Dalga Fonksiyonu veya İndirgenmemiş Durum Vektörü ve/veya Kuantum Elektrodinamiği 👍)
Sorunun tam cevabı: Kaostan da öte, öngörüyü mümkün kılan nedenselliğin olmadığı bir "U" Schrödinger Uzayı söz konusudur 👍
@@ahmetunaa çok teşekkür ediyorum hocam, ufkum açıldı resmen, tabi sorgulayacak daha çok şey var. Sevgiler, saygılar 👌👍
@@turanaydogmus8653 çok teşekkür ederim. Keyifle 🙏
Ve kesinlikle 👌🤘⚡️
Daha yeni bitirdim 3 cisim problemi hikayesi güzel final sezonu tırt
teşekkürler kardeşim kaliteli içerik
🙏
Kitapları daha okuma fırsatım olmadı fakat bilimsel detayları incelikle işlediğini biliyordum. Diziyi izledim ve gerçek bilimsel kavramları da, fiziği de iyi işlediğini gördüm ve bu sevindirici. En azından insanların bilime merakını uyandırabilecek bu tür yapımlar olması sevindirici. Dizide Fermi Paradoksu'nun kitabını bile görmek çok sevindirdi. Umarım bunun gibi gerçekçi, ince işlenmiş yapımlar çoğalır.
Kaotik sistemleri ankatırken Murpy kanunlarından bahsetmemeniz eksiklik olmuş. Karmaşık sistemlerde hatalar ve başarısızlıklara -matematiksel olarak- muhakkak rastlanacağını kanıtlayan Edward Murpy'ye keşke değinseydiniz.
Elinize emeğinize sağlık bu arada. Umarım popüler bilim ilietişimcisi youtuberlar arasına katılırsınız🙏
🙏🙏🌟
Ahmet Bey merhaba. Videolarınız çok güzel ufak bir tavsiyem var cümleniz bazı yerlerde kesik kesik oluyor bu durum akışı bozuyor. Bunu düzeltirseniz videolarınız daha kaliteli olur. Teşekkür ederim, esenlikler. ☺☺
Teşekkür ederim :) 🙏
dostum mikrofonu biraz daha yaklaştırırmısın
yada daha yuksek sesle anlatırmısın
teşekkürler
Sen video yapma birdaha.