KOSA taniec górali bukowińskich (czadeckich)

Kosa to taniec tzw. „żniwny”, nazywany również tańcem kosiarzy. Wywodzi się z tradycyjnych tańców bukowińskich wykonywanych przez Górali Czadeckich. Jest to taniec bardzo dynamiczny, dwuczęściowy, grany w metrum 4/4. Najbardziej rozpoznawalnym układem tanecznym, od którego taniec wziął swoją nazwę, jest „naśladowanie” przez tancerzy koszenia zboża. W tańcu mężczyzna staje się „kosiarzem”, zaś jego partnerka „kosą” (mężczyzna „zarzuca” kobietą niczym kosą).
Warto wspomnieć o pochodzeniu tańca. Kosa jest przykładem tańca charakterystycznego dla górali określanych w literaturze przedmiotu mianem czadeckich, których jednak właściwiej należałoby określać góralami bukowińskimi. Sami górale wprost nawiązują do tej nazwy (np. zespół „Watra” z Brzeźnicy), podobnie zresztą jak do określeń urobionych od nazw miejscowości zamieszkiwanych przez ich przodków przed 1945-46 rokiem (np. pojańczycy).
Społeczność ta jest pochodzenia śląsko-małopolskiego, a znaczna jej część przez pewien czas zasiedlała dolinę Kysucy i Pohorele na terenie obecnej Słowacji, aby następnie w ramach habsburskiej akcji kolonizacyjnej z początku XIX wiek dać się przesiedlić na teren rumuńskiej Bukowiny.
Po drugiej wojnie światowej część górali bukowińskich poddało się repatriacji zasiedlając kilka wsi na historycznym Dolnym Śląsku. Pobyt na Bukowinie, w środowisku wieloetnicznym odcisnął piętno na tradycjach społeczności, stanowiących interesujące połączenie elementów kultury karpackiej z elementami tańców przesiedleńców z różnych części imperium habsburskiego. Dobrym przykładem jest kosa, taniec, który oryginalnie znany jest z kilku regionów w dzisiejszej Rumunii.
Prezentujemy Wam IV edycję cyklu Taniec Tradycyjny PL 2020 (pierwsza była w 2013 roku). W najnowszej edycji zostały zrealizowane 24 nowe lekcje i prezentacje taneczne, dawniej tańców powszechnie znanych i popularnych w różnych regionach Polski. Mamy nadzieję, że przypadną Wam one do gustu i pomogą w nauce polskich tańców tradycyjnych w formach niescenicznych.
Przygotowując dla Was filmowe lekcje bazowaliśmy na dostępnych materiałach archiwalnych, wiedzy tradycyjnych tancerzy i muzyków, z którymi się spotykaliśmy oraz na naszej wieloletniej praktyce tanecznej. Na ile to możliwe staraliśmy się by zaproponowane przez nas tańce i melodie zachowały swój tradycyjny styl i charakter. Mimo to, mogą się one różnić od znanych opisów i rejestracji folklorystycznych oraz wykonań prezentowanych obecnie na scenach przez zespoły regionalne lub zespoły pieśni i tańca.
Dlaczego?
Istotne było dla nas, by mogły one na nowo funkcjonować w naszym współczesnym, codziennym życiu, zdecydowanie innym od tego sprzed stu laty.
Dawniej bawiono się do żywej muzyki i jak najbardziej do tego zachęcamy. Jednak gdyby był problem, by takową znaleźć, przygotowaliśmy dla Was do każdej lekcji, muzyczny plik mp3, tak, byście mogli wziąć go ze sobą i wykorzystać w dowolnym momencie. Muzyka jest dostępna w linku na stronie internetowej tance.edu.pl/pl... .
Wszystkie tańce zrealizowane w ramach projektu Taniec Tradycyjny PL są do obejrzenia na kanale You Tube Taniec Tradycyjny PL / @taniectradycyjnypl4588 oraz na stronie internetowej tance.edu.pl/pl... .
Prosimy oczywiście o rozpowszechnianie zamieszczonych przez nas filmów, aby jak najwięcej osób mogło z nich skorzystać. Do zobaczenia w realu na parkiecie!
Scenariusz i reżyseria - Bogumiła Zgorzelska i Piotr Zgorzelski
Kierowniczka Produkcji - Justyna Pankiewicz
Prowadzenie lekcji tańca - Bogumiła Zgorzelska i Piotr Zgorzelski (Akademia Tańca Tradycyjnego)
Tancerze - Bogumiła Zgorzelska, Piotr Zgorzelski, Karolina Chabiniak-Gąseska, Anna Chabiniak, Janusz Garnek, Marek Kargol
Muzyka - melodia tradycyjna "Kosa" w wykonaniu zespół ZAWIERUCHA ( Piotr Zgorzelski, Marcin Drabik, Kacper Malisz)
Zdjęcia - Daniel Kiermut
Dźwięk - Mikołaj Kiciak
Reżyseria światła - Paweł Wójcik
Kierownik planu - Marcin Kuropatwa
Montaż, kolor korekcja, grafika - Daniel Kiermut
Konsultacja przy montażu - Piotr Zgorzelski
Stylizacja - Bogumiła Zgorzelska
Nagrania zrealizowano w „Studio 99” w Warszawie (wrzesień - listopad 2020 roku)
Produkcja Instytut Muzyki i Tańca we współpracy z Akademią Tańca Tradycyjnego;
Projekt realizowany przez Instytut Muzyki i Tańca, dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.