Ayşe tatile çıksın parolasının ilham kaynağı Ayşe Güneş Ayata Kıbrıs Barış Harekatı'nı anlattı

Kıbrıs Barış Harekatı'nda "Ayşe tatile çıksın" parolasına ilham veren dönemin Dışişleri Bakanı Turan Güneş'in kızı Prof. Dr. Ayşe Güneş Ayata, harekatın 50. yılı dolayısıyla Anadolu Ajansına (AA) konuştu. Prof. Dr. Ayata, "Babam Turan Güneş ve Bülent Ecevit, 'başka ülkeler bizi dinliyorlardır' düşüncesiyle İkinci Harekat'ın başlaması için bir parola belirlemeye karar veriyorlar. 'Ayşe tatile çıksın' parolası babamdan Ecevit'e bir işaret oluyor." dedi.
Türkiye, garantörlük hakkını kullanarak ve Ada'daki Türklerin güvenliğini de dikkate alarak 20 Temmuz 1974'te Kıbrıs Barış Harekatı'nı başlattı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararı ile İngiltere ve Yunanistan'a "barışın yeniden tesisini sağlamak üzere müzakerelere başlama" çağrısında bulunan Türkiye, 22 Temmuz'da harekatı durdurdu.
Garantör ülkeler Kıbrıs meselesinin çözümü için görüşmelere başladı. 25 Temmuz 1974'te toplanan 1. Cenevre Konferansı, 30 Temmuz'da Cenevre Deklarasyonu ile son buldu. Konferansın 8 Ağustos'ta başlayan ikinci aşamasında, Yunanistan, Ada'da yeni anayasal düzenin kurulmasına yönelik tüm teklifleri reddetti ve anayasaya ilişkin varılacak bir uzlaşma için Türk birliklerinin geri çekilmesini ön koşul olarak ileri sürdü. 2. Cenevre Konferansı görüşmelerinden de sonuç çıkmayınca 14 Ağustos'ta "Ayşe tatile çıksın" parolasıyla Kıbrıs Barış Harekatı'nın ikinci aşaması başladı ve 16 Ağustos'ta ateşkes ilan edildi.
Parolada ismi geçen Prof. Dr. Ayata, 19 yaşında ODTÜ Sosyal Bilimler Bölümü'nde öğrenciydi.
Dönemin Dışişleri Bakanı Turan Güneş'in kızı Ayşe'nin, tatil için tek başına değil, güvenilir bir aileyle seyahat etmesi için dönemin Turizm Bakanı Orhan Birgit ile yaptığı sohbet, bir anda Cenevre-Ankara hattında Kıbrıs Barış Harekatı'nın parolası oldu.
ODTÜ Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Başkanlığından emekli olmasının ardından misafir öğretim üyesi olarak aynı üniversitede görevini sürdüren ve "Ayşe tatile çıksın parolası bir sembol, Kıbrıs Barış Harekatı'nın asıl kahramanı ben değilim." düşüncesiyle 50 yıl basına konuşmayan Prof. Dr. Ayata, harekatın 50. yılının önemine atfen AA'ya konuştu.
1974'te Kıbrıs Barış Harekatı olduğunda babası Turan Güneş'in Dışişleri Bakanı olduğunu hatırlatan Ayşe Güneş Ayata, harekat öncesinde babasının Çin'e resmi ziyarette bulunduğunu, annesinin babasına eşlik ettiğini, kendisininse babaannesi ve erkek kardeşiyle Ankara'da kaldığını anlattı.
Bu sürede ODTÜ'de dönem sonu sınavlarının sona erdiğini aktaran Prof. Dr. Ayata, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Biz tabii harekatı bilmiyoruz, bu nedenle ben de kendime göre tatil planları yapıyorum ve anneannemin İstanbul'daki mütevazı yazlığına giderim diye düşünüyorum. Çin gezisi bir hafta 10 gün sürecek ve annem, babam dönünce ben de tatile gitme planı yapıyorum. Tabii Sampson Darbesi olduğu zaman Çin'de babama haber veriyorlar. Babam acil olarak Türkiye'ye dönüyor. Ben daha meselenin vahametinin farkında değilim. Belki de Türkiye'deki hiç kimse bunun farkında değil. Hatta babamın döneceği gece, ben artık kendimi tatile çıkabilir hissettiğim için İstanbul'a anneannemin yanına gittim. Babam ertesi sabah telefon etti ve 'Hemen dönüyorsun.' dedi. Bir arkadaşının arabası geliyormuş Ankara'ya, yani gece İstanbul'a gittim ertesi sabah tekrar Ankara'ya döndüm. Böylelikle tatilim yarıda kesildi, ben de biraz bozuldum, öyle söyleyeyim."
20 Temmuz 1974’te Kıbrıs Barış Harekatı'nın ilk aşamasının ardından babasının geniş bir heyetle Cenevre Konferansı’na katıldığını belirten Ayşe Güneş Ayata, o dönemki koalisyon hükümetinin başbakanı Bülent Ecevit ile CHP’li bakanların, desteklerini göstermek üzere heyeti uğurlamaya geldiğini söyledi.
Prof. Dr. Ayata, "Ayşe tatile çıksın" parolasının burada nasıl oluşturulduğunu şöyle anlattı:
"Babam, o sırada Turizm Bakanı Orhan Birgit'e 'Tatile giden tanıdık birileri varsa Ayşe'yi de onlarla birlikte gönder. Bu işler çok uzun sürecek.' diyor. Birinci Harekattan sonra Kıbrıs'ta Türklerin bulunduğu yer son derece küçük, Girne, birazcık Girne'nin etrafındaki sıkışık bir alan… Yani o alanın içine sıkışmış olan bir Türk nüfusun orda yaşaması herhalde çok zor görünüyor. Yani tabii ki istenen, bir anlaşma sağlanmasıdır muhtemelen. Ama o anlaşma sağlanmadığı zaman da bir şekilde o askeri harekatın biraz daha genişletici bir şekilde yapılması mümkün olabilir diye düşünülüyor ve onun için de 'bir parola belirleyelim' diyorlar. Ben istihbaratçı olmadığım için tam olarak bilmiyorum ama muhtemelen şöyle düşünüyorlar; Babam Turan Güneş ve Bülent Ecevit, 'başka ülkeler bizi dinliyorlardır' düşüncesiyle İkinci Harekat'ın başlaması için bir parola belirlenmesine karar veriyorlar. 'Ayşe tatile çıksın' parolası babamdan Ecevit'e bir işaret oluyor. Babamın aklına biraz önce de benim tatilimi konuştuğu için 'Ayşe tatile çıksın' diyeyim diyor ve sen de o zaman anla ki bu müzakereler de çok fazla bir yere gidemeyecek gibi görünüyor ve bir şekilde harekat hazırlığı yapılmaya başlansın." devamı www.pasurunsesi.com'da

[@Osmanzeki-pb8ch]

Büyük insanlar sayın Ecevit. Ve Güneş ..