Stanisław Marusarz - Ucieczka z Montelupich, dokument TVP Historia, 1998.
Вставка
- Опубліковано 15 вер 2024
- / nowosadeccypatrioci
Stanisław Marusarz, jeden z najwybitniejszych polskich sportowców, wielokrotny mistrz i reprezentant Polski w skokach narciarskich, biegu zjazdowym i kombinacji alpejskiej. Uczestniczył w czterech olimpiadach, w 1938 roku zdobył srebrny medal w konkurencji skoków na mistrzostwach świata w Lahti. Niespełna rok później zaczął wykorzystywać swoje sportowe umiejętności w zupełnie nowy sposób. Po wkroczeniu Niemców do Zakopanego miejscowa komórka Związku Walki Zbrojnej zaproponowała mu współpracę. ZWZ organizował przerzuty młodych mężczyzn do powstającego we Francji Wojska Polskiego. Jeden z głównych szlaków prowadził przez Tatry i Słowację na Węgry. Przeprowadzaniem ochotników przez góry zajmowali się doświadczeni tatrzańscy przewodnicy, tacy jak Józef Krzeptowski ps. "Józek", Bronisław Czech, Jan Byrcyn, Stanisław z Lasa,oraz szeroka grupa przedwojennych sportowców KS KPW Sandecji Nowy Sącz min. Roman Stramka ps." Romek", Jan Freisler ps. "Ksawery", Rudolf Lenc ps. "Rudek", Klemens Konstanty Gucwa ps. "Góral", Leopold Kwiatkowski ps. "Tomek", Zbigniew Ryś ps. "Zbyszek", Tadeusz Sokołowski ps. "Ogór", Zbigniew Lohse ps. "Łupieński", bracia Kazimierz i Władysław Świerczkowie, Franciszek Krzyżak ps. Frantol" oraz wielu innych. Dołączyli do nich Stanisław Marusarz i jego siostra, Helena Marusarzówna, również znakomita narciarka, siedmiokrotna mistrzyni Polski w konkurencjach alpejskich. Oboje przeprowadzali grupy liczące za każdym razem po kilkunastu mężczyzn przez Tatry i Słowację. Było to zadanie bardzo niebezpieczne - Słowacja sprzyjała bowiem Niemcom, a jej prezydent, Józef Tiso, wprowadził w 1939 roku reżim faszystowski. Dopiero po przekroczeniu granicy z Węgrami Polacy mogli odetchnąć z ulgą. Na Węgrzech działał Ośrodek Pomocy Polakom, w któym zorganizowano punkt przerzutowy dla ochotników chcących wstąpić do tworzącego się na Zachodzie polskiego wojska. Doskonała znajomość górskich szlaków i sportowe umiejętności sprawiły, że Stanisław Marusarz i jego siostra przez długi czas byli nieuchwytni. Stanisława aresztowano w kwietniu 1940 na Słowacji i osadzono w Preszowie. Tam w okrutny sposób przesłuchiwało go gestapo. Schytano również jego siostrę, która w 1941 roku została rozstrzelana w lasach pod Tarnowem.Stanisława przewieziono do Nowego Sącza, a następnie do Krakowa, do więzienia przy Montelupich. Mimo tortur Marusarz milczał, nie chciał zdradzić swych kolegów. Gestapo zmieniło wobec niego taktykę - zaproponowano mu lukratywną współpracę. Gdy odmówił, znowu poddano go torturom. Następnie Marusarz wraz z 133 innymi więźniami został skazany na karę śmierci za działalność przeciw III Rzeszy. Nie zamierzał jednak czekać bezczynnie na egzekucję. Opracował plan ucieczki z Montelupich. Wraz z grupą zdecydowanych na wszystko współwięźniów 30 kwietnia wyskoczył przez okno na więzienny dziedziniec. Czy udało mu się dotrzeć do Zakopanego, do swoich? Barwna opowieść o niezwykłym człowieku i jego zuchwałej ucieczce, o odwadze, determinacji i poświęceniu.
ciesze sie, ze w latach 70tych, czasie wakacji w Zakopanem mialam okazje poznac Pana Marusarza -super, super Gosc -!
Pan Stanisław Marusarz -wielki Polak Patriota i Sportowiec część i chwała Panie Stanisławie❤🇵🇱
Wspaniała historia ! Takich bohaterów należy pamiętać!
Wielki człowiek Stanisław Marusarz
Dlaczego w wolnej, suwerennej Polsce nie nakręcono filmu o tym niezwykłym Człowieku ? O to jest pytanie !
Napiszą o kaczorach i innych ha ha
@@leszekboruch5831 o tuskach, nowakach, kopaczach i sawickich nakręcą. A potem bohaterski zrzut o trzaskowskim.
@@leszekboruch5831 I o szalenie kulturalnym Nitrasie też napiszą.
Odpowiedz wydaje mi sie prosta. Dlatego ze malym, zaklamanym, tchorzliwym i chciwym ludzikom a tacy stanowia wiekszosc KAZDEGO spoleczenstwa osoby takie jak Stanislaw Marusarz przeszkadzaja. Tak bylo, jest i bedzie. szymon dobrzynski@
nakrecono marusarz tatrzanski orzel z2021!!!tylko pis ❤
Wspaniała historia piękna dziękuję bardzo
Chwała Bohaterom.
Niesamowity Człowiek
No właśnie, kto może dawać łapkę w dół? Naturalnie te szumowiny! Wspaniały bohater o którym naprawdę powinni wykładać w szkołach. Dumny jestem z takiego rodaka, że aż łzy miałem w oczach. Pięknie zrobiony filmik! Apropos zawsze wiedziałem, że Słowacy i Czesi, to służalcy szkopòw, brzydzę się nimi! Bardzo dziękuję i polecam wszystkim patriotą... 👍💜
Nawet za PRLu kazdy slyszal o panu Marusarzu. To byla szanowana w spoleczenstwie postac. Dzisiaj trzeba samemu szukać wiedzy historycznej.
Łapki w dol to pewnie od fanów wyklętych.
Jezeli chodzi o Slowakow to nasz kraj niepotrzebnie zajal w koncu 1938r sporne ze Slowacja tereny Spisza i Orawy z Dolina Jaworzyny w Tatrach. " Wzbogacajac " Polske o ok. 4200 obywateli. Nie trzeba bylo byc politycznym geniuszem aby wiedziec kto bedzie nastepny. Poza tym w ostatnim zdaniu powinienes chyba napisac " ....polecam wszystkim patriotom " - jezeli juz. Dyw 303@ Poczytaj troche zanim cos napiszesz.
Dyw. 303@ I jeszcze jedno - w mentalnosci slowackiej Polacy uchodza za wielkich przyjaciol Wegier i Wegrow - wiem o czym pisze bo sam jestem jednym z nich. Malo Polakow wie o tym ze Wegrzy mieli wobec Slowakow bardzo ciezka reke i to od wiekow. Kazdy o czyms nie wie wiec pisze o tym bo trudno jest wszystko doczytywac. Najlepszego w Nowym 2022 Roku.
@@marekjozwiak5390
Polak, Węgier, dwa bratanki, i do szabli, i do szklanki
pl.wikipedia.org/wiki/Polak,_W%C4%99gier,_dwa_bratanki,_i_do_szabli,_i_do_szklanki
Formuła powstała prawdopodobnie po upadku konfederacji barskiej[3] wśród przywódców powstania antyrosyjskiego (z. Ignacy Jakub Bronicki), którzy znaleźli azyl polityczny w Austrii na Spiszu lub Preszowie[4]. W czasie konfederacji barskiej Preszów stał się siedzibą Rady Generalnej - naczelnej władzy konfederackiej. Tu też 13 października 1770 uchwalono Akt detronizacji Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Według A. Kaczorowskiego, w powiedzeniu tym chodzi o Górne Węgry, czyli Słowację (od IX do początków XX wieku Słowacja była częścią Węgier zob. Zeplin, Spisz, Sarysz, Maurycy Beniowski).
Piękna historia i niesamowicie ciekawie opowiedziana
Historia niesamowita prawdziwe 👍👍❤️
Miło wrócić po latach 🙂👍
Dużo jest mowy o goralenvolk
, ja służyłem w jednostce z tradycja podhalańską , na lepszych ludzi nigdy nie natrafiłem , szczerych , przyjaciół w biedzie , o twardym charakterze . I jedynych w swoim rodzaju . A było to w czasie komuny . Ja mam same dobre wspomnienia . Jak w każdym stadzie zawsze znajdzie się czarna owca .
nakrecono marusarz tatrzanski orzel z2021!! tylko pis❤
Tym drugim był mój wuj Aleksander-Olek Bugajski
Zajebisty gość.
Był na olimpiadach ale nie w Londynie i Helsinkinach(to były letnie) tylko w Sankt Moritz i Oslo(na zimowych)
Tak, tez mam wrazenie ze prowadzacy pomylil Olimpiady zimowe z letnimi. Wartosciowy program dla nie tylko mlodziezy a " rabnac " moze sie kazdy.
Szkoda ze o nim zadne podreczniki nie ucza
👍👍👍👍👍👍👍
Muzyka z tego materiału? Ktoś coś?
Jak się nazywa ta melodia góralska która leci na początku proszę?
Piotr Machalica już nie zyje :(
Przykre ❤️
Szumy, odglosy strzelaniny zakłócają tak lektora, że nie idzie go zrozumieć co mowi. Wyciszcie te odgosy bo materiał jest bardzo ciekawy i chcialabym go zrozumiec.
To odważna, smutna historia. Czy tym wydarzeniom można było zapobiec? Dlaczego Słowacy nie byli przyjaźni?
(tłumaczenie google) W 1938 roku Hitler zażądał części Czechosłowacji. Żołnierze, przyzwoicie uzbrojeni i ufortyfikowani, zostali zmobilizowani. Czekali tylko na wsparcie sojuszników i sąsiadów. Wsparcie nie nadchodziło. Powinniśmy byli się razem obronić. Dołączyliby zachodni alianci.
Pochodzę ze słowackiej wsi w Tatrach, która była mocno zaangażowana w antyfaszystowski ruch oporu i została dotknięta represjami. Polacy przyszli do nas nielegalnie przez góry po żywność i buty, ale nikt ich nie wydał policji.
Słowacja została zepchnięta do koalicji z Niemcami. Po zniszczeniu Czechosłowacji słowacy faszyści przejęli Słowację. Większość Słowaków nie poparła Niemców.
Trzeba spojrzeć na tę historię z punktu widzenia prawa akcji i reakcji.
Hej, od 1918 roku na granicy polsko-słowackiej są strzelaniny, trzeba pomyśleć kto pierwszy militarnie przekroczył stuletnią granicę.
W 1938 roku Słowacja została „najechana” przez Polskę i Węgry.
Kurierzy z Polski na Węgry byli postrzegani jako sabotażyści, koordynacja działań wrogów podczas podziału Słowacji. Słowacy historycznie postrzegają sojusze polsko-węgierskie jako niemiecko-rosyjskie Polacy.
Stanisław Marusarz dużo ryzykował. Od początku korzystał z szybkich, głównych kontrolowanych tras, które po problemach zmieniał. Akcent od razu go zidentyfikował. Nawet według filmu pomogli mu zwykli ludzie.
Urzędnicy państwowi, Heimatschutz (elementy zbrojne ludności niemieckiej na Słowacji, Gwardia Hlinki, a po Słowackim Powstaniu Narodowym także jednostki SS. Szukali sabotażystów, partyzantów, Żydów i ich pomocników. Antyfaszystowskich Słowaków przekazali władzom Gestapo Prezydent Tiszo publicznie uhonorował zabójców SS w centrum powstania w Bystrzycy za stłumienie Słowackiego Powstania Narodowego i późniejszych masakr, za co został powieszony.
-------------------------------------------------- -
Karbowiak o agresji Słowacji na Polskę w 1939 r. "Nie są znane przypadki masowego udziału Słowaków w zbrodniach wojennych"
"Nie mogę uwierzyć, że za cenę kilku wsi stworzyliśmy sobie wroga na południowej granicy i praktycznie bez walki oddaliśmy Słowację w ręce niemieckie. Wpychanie samemu Słowaków w objęcia III Rzeszy było naprawdę posunięciem absurdalnym. Co do tej drugiej ewentualności, o której wspomniałeś, to wiele wskazuje na to, że jest ona prawdziwa. Czy jednak Beck nie zauważył, że zgłasza roszczenia terytorialne w momencie gdy robią to również Węgry, co przy deklarowanej wiecznie przyjaźni polsko-węgierskiej musiało być odebrane jako skoordynowane działanie przeciw słowackim interesom. Inną kwestią jest sposób myślenia naszego sternika polityki zagranicznej. Jeżeli uważał, że żądania polskie są umiarkowane i nie powinny budzić emocji to dlaczego, że równie umiarkowane żądania np. Hitlera wobec - co tu dużo mówić - niemieckiego Gdańska, były nie do przyjęcia. Beck rozumiał polskie emocje związane z Gdańskiem a zabrakło mu zrozumienia słowackich emocji w Sprawie Spisza i Orawy."
"
Tiso został wezwany do Berlina, gdzie przedstawiono mu dwie opcje: ogłoszenie niepodległości Słowacji albo okupacja węgierska Słowacji. Węgrzy byli postrzegani przez Słowaków jako największe zagrożenie. Związek Słowacji z Węgrami trwał 1000 lat kiedy to Słowacy opierali się i to z sukcesami procesom madziaryzacji. "
wpolityce.pl/polityka/139971-karbowiak-o-agresji-slowacji-na-polske-w-1939-r-nie-sa-znane-przypadki-masowego-udzialu-slowakow-w-zbrodniach-wojennych
---------------------------------------------
Akcja dywersyjna „łom”
7 października 1938 roku szef Sztabu Generalnego gen. W.
Stachiewicza
w celu przygotowania akcji dywersyjno-sabotażowej Lom.
Akcja składała się z członków oddziałów dywersyjnych, działających w poprzednim okresie na terenie Cieszyńska, a jej zadaniem było niszczenie obiektów wojskowych i cywilnych oraz przeprowadzanie niewielkich uderzeń na terenie Czechosłowacji.
www.ff.umb.sk/app/cmsFile.php?disposition=a&ID=567
p. 303
SAMUŚ, P. i in.: Akcja "Lom". Polskie dzialania dywersyjne
Arbitraż w Wiedniu sk.wikipedia.org/wiki/Prvá_viedenská_arbitráž
Mała wojna sk.wikipedia.org/wiki/Maďarsko-slovenský_ozbrojený_konflikt
-------------------------------------------------- ----------------------
Po wojnie wieś Kalište jako jedyna ze 102 spalonych wsi nie została odbudowana, tłumacz został odpiłowany
ua-cam.com/video/4ZnsCN6pZiM/v-deo.html
vsetkoopolsku1.webnode.sk/l/slovaci-vo-varsavskom-povstani/
Od 3 września 1939 roku w Polsce powstał Legion Czesko-Słowacki
www.klubvtn.info/info_308a.htm
www.valka.cz/14005-Ceskoslovensti-letci-v-polske-kampani-1939
Horroryczna ucieczka pilotów ze Słowacji zakończyła się sukcesem. Po 80 latach stowarzyszenie to powtórzy
Masakra w Kľakovskej dolinie (zakończenie powstania słowackiego) ua-cam.com/video/quds_ko_Bkw/v-deo.html
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata ( hebr . חסיד אומות האולם - Chasid umot ha-olam ) to nagroda przyznawana corocznie osobom pochodzenia nieżydowskiego, które przyczyniły się do ratowania Żydów przed Zagładą. Izrael Tytuł ten posiada ponad 27 000 osób, z czego 570 pochodzi ze Słowacji.
www.pribehyspravodlivych.sk/spravodlivi-medzi-narodmi/
www.severovychod.sk/vylet/polsko-slovenske-kurierske-chodnicky
Panie Machalica , tylko Słowacy , Słowacy , Słowacy !!! Warto wspomnieć też o uwczesnym prezydencie Słowacji kolaborującym z III rzeszą, księdzu katolickim Tiso!!!!