Sobanukirwa byinshi ku kibazo cya "Stress"

Поділитися
Вставка
  • Опубліковано 27 вер 2024
  • #INZUYIBITABO
    Stress ubusanzwe ni iki?
    Muri iki gihe ni kenshi wumva umuntu avuze ngo: “uriya muntu antera stress”cg ngo “urashaka kunyongerera stress” ariko se stress ni iki?
    Stress ni ikintu cyose gikabura (stimulate) umubiri kikaba cyahindura imikorere isanzwe yaba mu mitekerereze (mental) cg imikorere (physical). Nkuko bigaragara hari ibintu byinshi cyane mu buzima bishobora gutera stress. Kuko bigaragara ko ifite imbaraga zikomeye mu guhindura imikorere isanzwe, ni ngombwa kumenya icyo ikora ku mubiri, ku bwonko ndetse n’uko witwara mu buzima bwawe.
    Ubwoko bwa stress.
    Stress zose ntago zingana; hari izoroheje, ziba ako kanya zigahita zishira, nko kuba wari ugiye kugongwa n’imodoka cg ikindi kinyabiziga, mu gihe izindi ziba zikomeye; nko kubura uwo ukunda.
    Ibitera stress bishobora guturuka hanze, nko kubura amafranga cg se gukora akazi utishimiye. Mu gihe ibindi bishobora guturuka muri wowe, nk’ibyo utekereza, ibyo wizera cg se ibyo wibuka.
    Bitandukanye n’ibyo benshi bashobora kwibwira, stress zose siko ari mbi! Kwibaruka umwana, gutangira ikintu gishya; nk’akazi, cg kubona umukunzi byose bitera stress ariko nziza! Kimwe no kubura akazi, gushwana, cg se gutandukana n’uwo ukunda nabyo bitera stress ariko mbi!
    Igitangaje ni uko, aho stress yava hose; yaba ari nziza cg mbi, umubiri wawe byose ubifata kimwe.
    Bigenda bite mu mubiri iyo ugize stress?
    Mu gihe ufite stress ubwonko bwawe, butangira ikizwi nka fight-or-flight response; ibi ni ukuvuga ko bwitegura ibintu 2, guhangana cg se guhunga icyo kintu. Ibi byose nta ruhare na ruto ubigiramo; bikorwa n’igice cy’ubwonko udashobora gucunga cg gutegeka. Muri icyo gihe haba ibintu byinshi bitandukanye; Ubwonko butangira gusohora imisemburo itandukanye nka adrenaline na cortisol. Bihita bituma umutima uteragura vuba, umuvuduko w’amaraso ukazamuka, ugakanura cyane, imikaya ikikanya ndetse igogorwa rikagenda gahoro.
    Ibi byose bikorwa hagamijwe kugutegura guhangana cg se guhunga icyo ari cyo cyose ubwonko bwabonye ko kidasanzwe.
    Akenshi ibi byose bifite akamaro kanini kuko bikorwa hagamijwe kugufasha kwitwararika no kwirinda igishobora kwangiza ubuzima. Urugero; nko kuba ugiye kugongwa ukaba wahita usimbuka, kuba imbwa igiye kukurya, cg se ikindi cyibi kigiye kukubaho.
    Stress iba mbi ryari?
    Ikibazo gikomeye gitangira kuza iyo ibaye ubuzima bwawe, ukayihoramo. Muri make ugahora witeguye guhangana cg guhunga. Iki gikorwa gisaba kandi kigatwara imbaraga nyinshi, umubiri n’ubwonko, birananirwa ukageraho ugacika intege.
    Iyo bibaye igihe kirekire, bituma habaho imihindagurikire ku turandaryi (neurons) n’urwungano rw’ubwirinzi bw’umubiri, bishobora gutera indwara nyinshi zikomeye nka:
    Umuvuduko ukabije w’amaraso (hypertension)
    Indwara z’umutima
    Ubugumba
    Ibibazo byo gusinzira nabi
    Kwiyongera ibiro cyane
    Kwiyongera cyane kw’indwara ya asima
    Diyabete
    Gusaza imburagihe
    Kubabara mu ngingo
    Guhorana uburibwe bikomeye
    Umutwe udakira
    Kumva udatuje
    Kwiheba no kwigunga cyane
    Kwiyongera ibyago byo kurwara kanseri
    Ibitera stress iyo bihoraho; nko kubura cg gushaka cyane amafranga, akazi, cg ibindi bibazo mu rugo, iyo biherekejwe no kwigunga cg kuba udatuje byongera ibyago byo kwibasirwa cyane n’indwara yo guhagarara k’umutima (heart attack)
    Urugero ruri hejuru mu maraso rw’umusemburo cortisol, rwongera ibyago byo kwibasirwa n’indwara z’umutima, kubura ibitotsi no kurwaragurika cyane.
    Uburyo bwagufasha ni ukumenya hakiri kare ibigutera stress ukabyirinda. Ariko se wamenya gute ko ibibazo ufite ari stress iri kubitera? Reba bimwe mu bimenyetso byayo, nuramuka ubibonye uzamenye neza ko ariyo ikwibasiye
    Ibimenyetso bya stress.
    Umutwe udakira, kuribwa umugongo, no kubabara imikaya
    Guhorana umunaniro
    Kubura ibitotsi
    Guhorana uturwara; nk’ibicurane, grippe, inkorora, …
    Uburibwe n’ibindi bibazo mu gifu
    Kutagira ubushake bwo gukora imibonano mpuzabitsina
    Kurakara cg guhorana umunabi
    Kumva wihebye cg udatuje muri wowe
    Gutakaza ubushake bwo kugira icyo ukora
    Kwibagirwa cyane no kutagira ikigushishikaza
    Kugira ubwoba
    Kwanga abantu, gushwana, kumva udashaka kujya aho abandi bari ndetse no kumva ntacyo ushaka gukora
    Guhorana ibibazo mu mibanire yawe n’abandi
    Gutangira gukoresha ibiyobyabwenge, kunywa inzoga cyane, itabi, ndetse n’ikawa, yewe no kurya isukari cyane.
    Niba ubona byinshi muri ibi bimenyetso, bifate nk’ubutumwa umubiri wawe uri kuguha, ko hari ibyo ukwiye guhindura mu guhangana nayo.
    Stress ni indwara nk’izindi kandi iza mu za mbere zitera izindi nyinshi. Inkuru nziza ni uko ushobora kuyirwanya ubwawe mu gihe utabishoboye hari inzobere ndetse n’abaganga bashobora kugufasha.
    Subscribe to my UA-cam Channel:
    / @dashdashtv
    IG: / dashim250
    Facebook: / dushimimana.dashim.9

КОМЕНТАРІ • 14